Auteur: Letty Ranshuysen SAMENVATTING ONDERZOEK PUBLIEK EN PASHOUDERS THEATER LANTAREN/VENSTER In de winter van 2001/2002 is er een enquête gehouden onder 429 mensen die Lantaren/Venster bezochten en onder 433 houders van de L/V-kortingspas. Het blijkt dat het L/V-publiek opvallend veel hoger opgeleide, cultureel actieve autochtonen, zonder inwonende kinderen telt. Het L/V-publiek is vrij jong: de helft van het L/V-publiek bestaat uit dertigers en begin veertigers. Cultureel uitgaansgedrag Het L/V-publiek komt veelal met een zekere regelmaat: bijna de helft van het publiek komt vaker dan zes keer per jaar. Dertigers en begin veertigers komen het vaakst: gemiddeld 10 keer per jaar. Aangezien het filmaanbod sterk domineert, komt de meerderheid (85%) doorgaans voor de film. Daarnaast geeft 8% de voorkeur aan theater, 5% aan dans en 2% aan muziek. Het L/V- publiek heeft een brede belangstelling voor films, maar ook voor podiumkunsten. Beide genres worden ook in andere bioscopen of theaters bezocht. Met name in Cinerama, Pathé Schouwburgplein, de Rotterdamse Schouwburg en de Doelen, maar ook regelmatig in Pathé Lumière, Nighttown, het Oude- en Nieuwe Luxor, het RO-theater en Theater Zuidplein. Besluitvorming Het publiek van Lantaren/Venster besluit niet lang van tevoren om dit theater te bezoeken: 37% besluit op de dag zelf en 47% in de week daarvoor. Men komt het vaakst door mond-tot-mondreclame (35%). Ook informatie uit de maandbrochure en ladders in dagbladen zijn belangrijk voor de besluitvorming. Het L/V-publiek is slecht op de hoogte van het podiumkunstprogramma en heeft behoefte aan meer informatie. Imago Het publiek van Lantaren/Venster acht dit theater veel vaker geschikt voor een select publiek dan voor een breed publiek. Ten aanzien van de geschiktheid voor diverse leeftijdsgroepen, de bekendheid, de uitstraling en de overzichtelijkheid nemen veel bezoekers een neutraal standpunt in: deze aspecten treden in de beeldvorming dus niet op de voorgrond. Wat wel heel duidelijk naar voren komt, is dat men dit theater vaak als gezellig en intiem beschouwt. In de informatieverstrekking over Lantaren/ Venster kan beklemtoond worden dat hier een ongedwongen sfeer hangt en dat jongeren, ouderen en kinderen hier ook welkom zijn. Lantaren/Venster zal nooit aantrekkelijk zijn voor massapubliek: hetgeen voor velen een pluspunt is. Desalniettemin is het voor het bereiken van uiteenlopende doelgroepen van belang dat de sfeer uitnodigend is. Sterkte punten Sterke punten van Lantaren/Venster zijn de gezellige, intieme sfeer, de klantvriendelijkheid, de kwaliteit van de programmering en de reserveringsmogelijkheden. Het publiek is ook tevreden over: de variatie in het programma, de dans- en theaterprogrammering, de wachttijden en de informatieverstrekking bij kassa, de bediening en het assortiment bij de bar en de prijsstelling bij films en concerten. Zwakke punten Knelpunten vormen: het gebrek aan parkeergelegenheid (zowel voor auto=s als voor fietsen), de onveilige omgeving van het theater, de onveilige en verkeerd geplaatste garderobe en de krappe, weinig uitnodigende entree. Voorts zijn er regelmatig klachten over inadequate klimaatbeheersing en slecht zitcomfort in sommige zalen en over rookoverlast in de foyer. De prijzen bij toneel- en dansuitvoeringen acht met eerder te hoog dan bij films en concerten het geval is. Mogelijke verbeteringen De goede sfeer van de foyer kan nog meer uitgebuit worden door het inrichten van een leestafel, door wisselende exposities en door het niet-rokers gedeelte beter af te schermen. Aangezien men slecht op de hoogte is van de podiumkunstprogrammering, verdient de marketing van dit aanbod meer aandacht. Er is een kwalitatief vervolgonderzoek gepland, waarin onder andere uitgezocht zal worden hoe potentieel publiek het best te informeren is. De staf van Lantaren/Venster kan de gesignaleerde parkeerproblemen en onveiligheid niet oplossen, want daarvoor is het afhankelijk van het gemeentebeleid. Wellicht kan er voor de fietsen een ruimere en veiligere stalling worden gecreëerd. Daarnaast is het van groot belang dat de gesignaleerde knelpunten ten aanzien van de klimaatbeheersing en zitcomfort in sommige zalen, van de entree en van de garderobe worden aangepakt. Beoordeling vernieuwde maandbrochure Ruim een kwart van degenen die de vernieuwde gids reeds enkele keren thuis gestuurd kregen, heeft nog niet gemerkt dat die grondig is gewijzigd. Degenen die de nieuwe gids wel hebben bekeken, menen dat met name het formaat verbeterd is, maar ook de vormgeving en het beeldmateriaal. De meerderheid (85%) van deze groep, stoort zich niet aan de advertenties: de overige 15% wel. Uit hun opmerkingen blijkt dat de reclame de overzichtelijkheid van de geboden informatie in de weg zit. Men moet kennelijk wennen aan de opbouw van de nieuwe gids. Specifieke kenmerken van L/V-pashouders De groep pashouders telt opvallend weinig jongeren: 8% is jonger dan 28 jaar. Het gaat om een bijzonder cultureel actieve groep, die nog vaker alleen woont dan het overige publiek. 15% woont buiten Rotterdam. Met de L/V-pashouders wordt goed contact gehouden via de maandbrochure. Deze >vaste klanten= zoeken ook via andere media bewust naar informatie over het L/V-aanbod en ze hebben veel belangstelling voor extra activiteiten. De helft van de huidige L/V-pashouders kreeg deze pas gratis via de Rotterdampas. Met deze actie is het L/V-pasbestand gegroeid en meer divers geworden en is het aandeel vrouwen onder pashouders toegenomen (dat is nu 63%). Met L/V-pashouders kan goed contact worden gehouden middels de maandbrochure en (e)mailings. Het is daarom aan te raden om het L/V-pashoudersbestand zo mogelijk uit te breiden. Gezien de relatief hoge leeftijd van de pashouders is het raadzaam om de L/Vpas extra te promoten onder jongeren: bijvoorbeeld door het aanbieden van een gratis L/V-pas aan CJP-houders. Specifieke kenmerken van publiek onder de 30 jaar Vergeleken met schouwburgen komen er in Lantaren/Venster opvallend veel 25 tot 30-jarigen. Het jongere publiek komt echter minder vaak dan het oudere publiek. Het jongere publiek is dan ook minder cultureel actief. Des te opvallender is het daarom dat deze >oudere jongeren= zich wel meer voor toneel en dans interesseren dan ouder publiek. Hun belangstelling gaat uit naar de meer laagdrempelige genres. Ze zijn niet erg geïnteresseerd in lezingen, maar juist wel in workshops. De specifieke op jongeren gerichte media zijn weinig effectief in het stimuleren van bezoek aan Lantaren/Venster. Hun theaterbezoekgedrag is dan ook moeilijk te beïnvloeden, want dit is tamelijk impulsief. Jongeren beschouwen Lantaren/Venster vaak als een onbekend theater. Een kleine meerderheid acht dit theater geschikt voor jongeren. Gezien het postuur van de nieuwe generaties jongeren is het oplossen van het gesignaleerde gebrek aan beenruimte in de zalen met name voor deze doelgroep urgent. Daarnaast zou de bekendheid van Lantaren/Venster onder jongeren vergroot kunnen worden door specifieke acties onder het publiek van Rotterdamse poppodia en onder de populatie van Rotterdamse hogescholen (met name de kunstvakopleidingen) en de Erasmus Universiteit. In samenwerking met het Theater Zuidplein kan gezocht worden naar jong, allochtoon publiek. Specifieke kenmerken van 50-plussers De 50-plussers binnen het publiek zijn vaak niet ouder dan 55 jaar. Deze groep is veel cultureel actiever, maar minder in film geïnteresseerd dan jonger publiek. Ze hebben wel opvallend veel belangstelling voor muziek, waarbij ze zich vooral op de meer traditionele genres richten. Hun theaterbezoekgedrag is minder impulsief dan bij publiek jonger dan 50 jaar en wordt minder door sociale motieven beïnvloed. Ze komen dus vaak alleen voor de voorstelling, terwijl jonger publiek ook wel voor de gezelligheid komt. Senioren kunnen goed bereikt worden met pr-acties gericht op het publiek van de Doelen, de Schouwburg, het RO-theater en het Bibliotheektheater. Door de prijsgevoeligheid bij deze groep, slaan kortingsacties goed aan. Lantaren/Venster doet het oudere publiek plezier met het organiseren van exposities en lezingen en met een grotere aandacht voor de leesbaarheid van de maandbrochure. Specifieke kenmerken van podiumkunstliefhebbers Slechts 15% van het publiek komt meestal voor podiumkunstvoorstellingen naar Lantaren/Venster. Deze groep bestaat uit ingewijd theaterpubliek - jong en oud - dat zich richt op onconventioneel aanbod. Deze groep komt veel minder frequent dan de filmliefhebbers. Ondanks hun voorliefde voor podiumkunsten is deze groep slecht bekend met het podiumkunstaanbod in Lantaren/Venster. Podiumkunstliefhebbers zijn minder goed te spreken over de sfeer in dit theater dan filmliefhebbers, maar ten opzichte van veel andere aspecten (overzichtelijkheid van het gebouw, zitcomfort en de klimaatbeheersing in de zalen, variatie in het totale programma, bediening bij de bar en klantvriendelijkheid ) zijn ze positiever. Ze komen vaak doordat ze persoonlijk bekend zijn met iemand van het uitvoerend gezelschap. Specifieke kenmerken van incidenteel publiek Een kwart van het publiek komt niet vaker dan twee keer per jaar in Lantaren/Venster: de helft hiervan komt voor het eerst. Vergeleken met het overige publiek is dit incidentele publiek jonger en minder cultureel actief. De meerderheid van deze groep woont niet in Rotterdam. Incidenteel publiek is veelal geïnteresseerd in laagdrempelig podiumkunstaanbod, maar ook in documentaires en klassiekers. Deze groep heeft geen behoefte aan kortingen en komt vaak door aanbeveling van anderen. Incidentele bezoekers hebben een iets minder positief beeld van Lantaren/Venster dan het overige publiek, maar het imago van dit theater is bij hen beslist niet negatief. Bij de werving van nieuw publiek dient het meest laagdrempelige aanbod centraal te staan. Wellicht kan er meer nieuw publiek worden geworven indien de informatieverspreiding via internet wordt geïntensiveerd. Om incidentele bezoekers vaker terug te laten komen, kan mond-tot-mondreclame een belangrijke rol spelen. Gezien de goede contacten tussen theatermedewerkers en bezoekers - waarvan bezoekers zelf gewag maken - kunnen die medewerkers die mond-tot-mondreclame bewust op gang brengen. Zo lang incidenteel publiek niet regelmatig naar Lantaren/Venster komt, is het niet nodig om het kortingen aan te bieden. Zodra men vaker begint te komen, dient men echter op de voordelen van de L/Vpas te worden gewezen. Ook hierbij kunnen de theatermedewerkers een stimulerende rol krijgen. Specifieke kenmerken van trouw publiek Het trouwe publiek is veelal 30 tot 50 jaar oud en bijzonder hoog opgeleid en cultureel actief. Dit publiek komt veelal naar Lantaren/Venster voor een film. Toch toont deze groep ook interesse voor onconventionele podiumkunsten en voor wereldmuziek en jazz. Deze groep bezoekt geregeld andere Rotterdamse podia, met name de kleinere (de kleine zaal van de Rotterdamse Schouwburg, het Bibliotheektheater, Rotown, OT-Theater, Waterfront, Hal 4 en Worm). Wellicht kan het podiumkunstaanbod van Lantaren/Venster nadrukkelijker onder de aandacht van het publiek van die podia worden gebracht. Trouwe bezoekers komen gemiddeld bijna één keer in de twee weken naar Lantaren/Venster en zijn daarom gevoelig voor kortingen. Desalniettemin heeft een derde van hen geen L/V-pas. Sociale bezoekmotieven zijn voor deze groep belangrijk. Alhoewel men er niet voor wegblijft, stoort deze groep zich relatief vaak aan de onprettige ambiance bij de kassa, slechte garderobefaciliteiten en het soms abominabele zitcomfort in sommige zalen.