Visie - (DOP) Limburg

Visietekst
Dienst Ondersteuningsplan Limburg
DOP - Limburg: visie.
1.
Bestaansreden van DOP - Limburg. Waarin onderscheidt DOP - Limburg zich van
andere voorzieningen.
Het kenmerkende verhaal van DOP - Limburg is dat het vertrekt van de vaste overtuiging dat de
visies op kwaliteit van leven, kwaliteit van bestaan en volwaardig burgerschap een essentiële
bijdrage leveren aan een beter leven voor de persoon met een beperking.
DOP - Limburg wenst deze visies als leidraad voor haar concrete handelen te gebruiken. Vanuit
deze visies heeft DOP – Limburg de ambitie om de persoon met een beperking en de direct
betrokkenen bij te staan.
DOP – Limburg wil staan onafhankelijkheid. DOP – Limburg is ervan overtuigd dat ze haar
kenmerkend verhaal maar kan bereiken als ze zo breed en zo onbevangen als mogelijk kan
werken, over de grenzen van de hulpverlening en sectoren heen.
DOP – Limburg staat op haar neutrale positie. DOP – Limburg wil deze neutrale positie verankeren
in haar DNA. De positie van de persoon met een beperking kan maar versterkt worden wanneer
DOP – Limburg zich niet situeert aan de aanbodszijde en volledig los staat van potentiële
hulpverleningsorganisaties.
Het onafhankelijk kunnen invullen van haar opdracht spoort met de verwachting van mensen met
een beperking die nog geen keuze gemaakt hebben voor welbepaalde ondersteuningsvormen. Ze
hebben behoefte aan ondersteuning van een neutrale dienst en neutrale begeleiders in hun
plannings – en keuzeproces.
Tenslotte wenst DOP - Limburg geen vormen van ondersteuning op te nemen die door andere
diensten aangeboden worden. Het is net de taak van DOP - Limburg om in het sociaal netwerk of in
de professionele hulpverlening te zoeken wie welke vormen van ondersteuning kan opnemen. DOP
- Limburg moet zichzelf overbodig maken door anderen in te schakelen.
2.
Wat is de globale doelstelling en de missie van DOP - Limburg.
DOP – Limburg wil op een welbepaalde manier het verschil maken voor mensen met beperkingen
en hun direct betrokkenen.
DOP – Limburg wil de persoon met een beperking en direct betrokkenen bijstaan in hun zoektocht
naar de ondersteuning die ze wensen en nodig hebben om een kwaliteitsvol leven te kunnen leiden
en om volwaardig te kunnen participeren aan de samenleving.
DOP - Limburg helpt de persoon met een beperking en de direct betrokkenen scherp inzicht te
krijgen in hun visie op zinvol leven en levenskwaliteit en gaat samen met hen op zoek naar hun
ondersteuningsbehoeften op alle levensdomeinen. DOP – Limburg stelt samen met hen een
ondersteuningspakket samen dat aansluit bij deze noden en bij hun visie op zinvol leven en
levenskwaliteit.
DOP – Limburg staat personen met een beperking en direct betrokkenen bij om (op korte of
langere termijn) na te denken over de kwaliteit van hun levenssituatie. Vanuit hun levensproject
staat DOP – Limburg hen bij om hun plannen en doelen die ze willen nastreven helder te krijgen
en om na te gaan welke hulpbronnen in hun sociaal netwerk en in de professionele
hulpverleningswereld best aansluiten bij hun wensen, noden en voorkeuren.
DOP – Limburg wil de persoon met een beperking en direct betrokkenen actief bijstaan in het
verhelderen van hun ondersteuningsbehoeften en in het samenstellen, coördineren en opvolgen
van een ondersteuningspakket dat aansluit bij deze noden en bijdraagt aan de kwaliteit van hun
leven.
Deze globale doelstelling laat zich verwoorden in een missie. De missie van DOP – Limburg ziet er
als volgt uit:
DOP – Limburg zet de persoon met een beperking centraal en geeft hem een duidelijke
stem. DOP – Limburg creëert een verbinding met het directe netwerk. DOP – Limburg
staat de persoon met een beperking en zijn directe netwerk bij in hun zoektocht naar
ondersteuning op alle levensdomeinen. Informatieverstrekking is in dat verband zeer
belangrijk. Deze zoektocht leidt tot het samenstellen van een ondersteuningspakket op
maat. DOP – Limburg stimuleert op een onafhankelijke manier de persoon met een
beperking en zijn netwerk om eigen keuzes te maken en beslissingen te nemen. DOP –
Limburg helpt bij het zoeken naar mensen en diensten die het ondersteuningsplan of
delen van het ondersteuningsplan kunnen realiseren.
Wanneer we de missie en de globale doelstelling nader bekijken dan kan ze opgesplitst worden in
aantal subdoelstellingen:
Doelstelling 1.
Verhelderen van wenselijke levenservaringen en doelen.
Wat zijn de dromen, wensen en toekomstverwachtingen van de persoon met een beperking en
direct betrokkenen ?
Wat vinden de persoon met een beperking en direct betrokkenen belangrijk en betekenisvol op
verschillende levensdomeinen ?
Welke doelen of verwachtingen stelt de persoon met een beperking voor zichzelf voorop ?
Welke veranderingen wenst de persoon met een beperking in zijn leven ? Welke veranderingen
zouden kunnen bijdragen aan een betere levens – en bestaanskwaliteit ?
Doelstelling 2.
In kaart brengen van de mogelijkheden, beperkingen en ondersteuningsnoden.
Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen van de persoon met een beperking ?
Welke ondersteuning heeft de persoon met een beperking nodig om te kunnen participeren in de
dagelijkse activiteiten en situaties ?
Welke ondersteuning heeft de persoon met een beperking nodig om het leven te kunnen leiden dat
hij wenst, om zich optimaal te kunnen ontplooien en om volwaardig te kunnen participeren aan de
samenleving ?
Doelstelling 3.
Ondersteuningsplanning.
Het in kaart brengen van de mogelijke ondersteuningsvormen die kunnen tegemoet komen aan de
hoger beschreven wensen en noden.
De persoon en direct betrokkenen informeren over de mogelijke ondersteuningsvormen en –
bronnen en samen de voor – en nadelen van de verschillende alternatieven tegenover elkaar
afwegen.
De persoon ondersteunen bij het maken van keuzes inzake de gewenste ondersteuning.
Doelstelling 4.
Ondersteuning bij het zoeken naar mensen en diensten die het ondersteuningsplan of
delen van het ondersteuningsplan kunnen realiseren.
Informeren en betrekken van de mensen en diensten waar de persoon met een beperking al een
vertrouwensband mee opgebouwd heeft en die de persoon met een beperking doorverwezen heeft
naar DOP – Limburg.
Overleggen met de persoon of dienst die doorverwezen heeft, aangevuld met ( reguliere en
handicapspecifieke ) diensten en hulpverleners, die kunnen tegemoet komen aan de noden en
verwachtingen, over ondersteuning op maat.
Steun uit het directe netwerk mobiliseren.
Doelstelling 5.
Garanties inbouwen dat het ondersteuningplan gerealiseerd wordt zoals gewenst.
Tijdens het overleg met alle betrokkenen ( verwijzer, medewerker DOP - Limburg en personen en
diensten die voor oplossingen kunnen zorgen ) expliciet benoemen van de persoon of dienst die
verantwoordelijk is voor de realisatie van het ondersteuningsplan.
Afspraken maken over terugkoppeling richting DOP - Limburg: zijn de voorgestelde kwaliteit van
leven uitkomsten gerealiseerd ?
3.
Aanleidingen voor een verwijzing naar DOP – Limburg.
DOP – Limburg is een mensenverhaal.
Mensen met een beperking en hun direct betrokkenen leven niet op een eiland. Ze zijn voortdurend
op zoek naar aangepaste ondersteuning en hulp. Ze vallen vaak terug op een zelf ontwikkeld
netwerk waarbinnen professionele hulpverleners een belangrijke plaats innemen. Ze hebben binnen
dat netwerk vaak een vertrouwensband opgebouwd met de betrokken professionele hulpverleners.
Op een bepaald moment kan DOP – Limburg in beeld komen. De aanleidingen om de stap te zetten
richting DOP – Limburg kunnen zeer divers zijn.
Mensen met beperkingen en hun direct betrokkenen
zijn op zoek naar aangepaste
ondersteuningsvormen. Ze zijn op zoek naar het uitbouwen van een zo gewoon mogelijk leven. Ze
zijn op zoek naar ondersteuning bij de schoolkeuze, bij het vinden van werk en bij het invullen van
de vrije tijd. Ze hebben vragen over dagbesteding, op het vlak van wonen. Ze zijn op zoek naar
een nieuwe woonplaats omdat de huidige erkenning afloopt of omdat men niet tevreden is met de
huidige woonsituatie of omdat men als ouder wordende ouder niet langer de zorg voor de zoon of
dochter kan dragen. Men is op zoek naar nieuwe ondersteuningsvormen in een transitieperiode.
Men is op zoek naar ondersteuning om het kind zo lang mogelijk thuis te kunnen opvangen. Men is
op zoek naar mogelijkheden om de ontwikkeling van hun kind te stimuleren. Andere vragen liggen
op het vlak van uitbreiding van het sociaal netwerk, thuiszorg en thuisondersteuning,
mogelijkheden voor diagnostisch onderzoek, administratieve en juridische regelingen en mobiliteit.
Het inzicht hebben in het zorglandschap is vaak ook een probleem.
4.
Doelgroep van DOP - Limburg. Op welke mensen stemt DOP - Limburg haar
activiteiten af ?
Elke persoon van wie de gelijke kansen tot sociale participatie belemmerd worden zou op DOP Limburg beroep moeten kunnen doen.
Het gaat over mensen met een beperking die ingeschreven zijn bij het VAPH en nog geen
ondersteuning krijgen van voorzieningen of diensten, erkend en gesubsidieerd door het VAPH.
Verder gaat het over mensen die een vermoeden van een beperking of een ernstig risico op
ontwikkeling van een beperking hebben en die nog niet ingeschreven zijn bij het VAPH.
Het vermoeden van een beperking of ernstig risico op ontwikkeling van een beperking dient
bevestigd te worden door een geneeskundig attest, of door een attest van een instantie die door
het VAPH erkend is om een multidisciplinair verslag af te leveren.
Vandaag geldt ook de afspraak dat het aantal begeleidingen per zorgvrager niet hoger mag zijn
dan twaalf. Dit betekent dat vernoemde mensen in principe niet meer dan twaalf begeleidingen
kunnen krijgen.
Toch kan hier van afgeweken worden. Mensen kunnen hun vraag naar begeleiding hernieuwen
onder bepaalde voorwaarden. Voorwaarde is wel dat ze op dat ogenblik nog geen ondersteuning
krijgen van voorzieningen of diensten die erkend en gesubsidieerd zijn door het VAPH.
Aan het hernieuwen van de begeleiding zijn wel een aantal voorwaarden gekoppeld:
-
uit een geneeskundig attest blijkt dat de beperking dermate geëvolueerd is dat de
ondersteuning uit het voorgaande ondersteuningsplan niet meer volstaat;
-
wijzigingen in het sociaal netwerk of in de situatie van de persoon met een beperking
hebben als gevolg dat de ondersteuning uit het voorgaande ondersteuningsplan niet meer
volstaat;
-
wijzigingen van reglementaire aard hebben een wijziging van de inzet van reguliere
diensten tot gevolg waardoor de ondersteuning uit het voorgaande ondersteuningsplan niet
meer volstaat;
-
de vraag wordt gesteld op scharniermomenten in de levensloop zoals bij de overgang naar
hoger onderwijsvormen of bij de overgang van minderjarigen – naar meerderjarigenzorg.
DOP - Limburg stelt zich dus breed open voor mensen van alle leeftijden en vormen van
beperking. Niemand kan op basis van leeftijd of aard en ernst van de beperking uitgesloten worden
Dus ook mensen die op de CRZ staan krijgen de kans krijgen om ondersteuning te krijgen van
DOP - Limburg. Wanneer mensen een vraag hebben naar het verkrijgen van een plaats in een
welbepaalde voorziening, loont het immers de moeite om deze keuze met de betrokkenen te
bespreken. Op die manier is het mogelijk ook oneigenlijke of onjuiste plaatsingen mee helpen te
voorkomen. Personen die op de CRZ staan, hebben bovendien dikwijls nood aan ondersteuning om
de wachttijd te overbruggen. DOP - Limburg kan samen met hen zoeken naar tussentijdse
oplossingen.
Voor alle duidelijkheid: mensen die vandaag ondersteuning krijgen vanuit voorziening of dienst die
gesubsidieerd is door VAPH kunnen niet doorverwezen worden naar DOP – Limburg.
Dit betekent uiteraard niet dat alle mensen moeten gebruik maken van de diensten aangeboden
door DOP – Limburg.
5.
Kernwaarden van DOP – Limburg.
DOP – Limburg schuift vijf essentiële kernwaarden naar voor. Deze waarden vormen de rode draad
doorheen alle handelingen die verricht worden.
Vraaggestuurd werken :
De persoon met een beperking en de direct betrokkenen hebben een centrale rol bij het inschatten
en plannen van hun ondersteuning. Hun levensproject en de daaruit afgeleide wensen, doelen en
ondersteuningsnoden vormen de rode draad, het uitganspunt en het referentiepunt doorheen het
begeleidingsproces.
Empowerment :
De persoon met een beperking en de direct betrokkenen moeten zelf keuzes kunnen maken inzake
hun leven en de ondersteuning die nodig is om de door hen bepaalde doelen te realiseren. Zij
hebben een actieve en sturende rol in alle fasen van het proces. Hun sterke kanten, interesses en
mogelijkheden worden expliciet erkend, benut en versterkt.
Betrekken van het sociale netwerk :
Het sociaal netwerk is een prioritaire partner zowel bij het verduidelijken van de vraag als bij het
zoeken naar en het bieden van ondersteuning. Men tracht sociale contacten en participatie in
sociale activiteiten te bevorderen.
Inclusieve ondersteuningsvormen:
Het ondersteuningsproces is erop gericht mensen met een beperking volwaardig te laten
participeren aan gewone leefsituaties. Daarom worden in de begeleiding prioritair hulpbronnen
ingeschakeld in gewone leefsituaties.
Volwaardig partnerschap:
De relatie wordt gekenmerkt door een gelijkwaardige positie tussen de betrokkenen, respect voor
ieders inbreng, het nastreven van een gemeenschappelijk perspectief, eerlijke en open
communicatie, beschikbaarheid, vertrouwen en engagement. Opdringen, eenzijdig beslissen is uit
den boze. Er dienen maximale inspanningen geleverd te worden om de eventuele communicatieve
barrières uit de weg te ruimen.
6.
Positionering van DOP – Limburg binnen het Limburgse zorglandschap.
6.1.
Instroom van mensen met een beperking en hun direct betrokkenen.
Wil DOP – Limburg haar missie kunnen realiseren dan dient DOP – Limburg gekend te zijn bij alle
hulpverleningsinstanties. DOP – Limburg profileert zich als zeer laagdrempelig.
DOP - Limburg kan niet los gezien worden van andere hulpverleningsmodules of
hulpverleningsprogramma’s of ondersteunende diensten ( gebruikersorganisaties, nulde – en
eerstelijnszorg, reguliere diensten, huisartsen, ziekenhuizen, CAW’s, revalidatie, CLB, OCMW,
reguliere diensten in de thuiszorg, mutualiteiten, contactorganisaties, handicapspecifieke diensten
– rechtstreeks toegankelijke diensten en niet rechtstreeks toegankelijke diensten,
onderzoekscentra voor ontwikkelingsstoornissen, … ). Wil DOP – Limburg complementair zijn met
andere voorzieningen dan zal haar positie ten aanzien van de andere hulpverleningsmodules helder
moeten zijn.
DOP – Limburg heeft een dubbele ambitie. DOP – Limburg wenst op een systematische wijze
communicatie te organiseren om haar profiel in de verf te zetten. Daarnaast wordt gevraagd aan
de diverse hulpverleningsinstanties om DOP – Limburg in hun aanbod op te nemen en de persoon
met een beperking en de direct betrokkenen te informeren over de functie ervan.
De persoon met een beperking en de direct betrokkenen kunnen dan zelf kiezen of ze de stap
zetten richting DOP. De persoon met een beperking en de direct betrokken bekijken samen hoe de
doorverwijzing en aanmelding best gebeurt.
6.2
Wat zijn de kernactiviteiten van het DOP – Limburg ?
Een persoon met een beperking en de direct betrokkenen melden zich aan bij DOP – Limburg. De
medewerker van DOP – Limburg maakt afspraken met de persoon en zijn netwerk over de rol van
de verwijzer ( vertrouwenspersoon ). Het gaat dan over aspecten zoals teugkoppeling van
informatie, betrekken van de verwijzer bij de oplossing, …
6.2.1. De persoon met een beperking en de direct betrokkenen kunnen beroep doen op
het volgende ondersteuningsaanbod.
Vraagverduidelijking:
Het exploreren en verhelderen van het levensproject de persoon met een beperking en de direct
betrokkenen, het in kaart brengen van hun situatie, hun wensen en verwachtingen, hun
mogelijkheden en beperkingen en hun ondersteuningsnoden.
Informeren over mogelijke ondersteuningsvormen:
Het informeren van de persoon met een beperking en de direct betrokkenen over de mogelijke
ondersteuningsvormen die het best aansluiten bij hun noden, wensen en voorkeuren. Helder
maken van een pallet aan ondersteuningsvormen die sporen met hun noden, wensen en
voorkeuren.
Ondersteunen bij de keuze:
Het bespreken van de voor – en nadelen van de mogelijke ondersteuningsvormen zodat ze zelf een
keuze kunnen maken.
Opmaken van een ondersteuningsplan:
Het opmaken van een plan waarin de persoon met een beperking en direct betrokkenen bepalen
welke doelen ze willen nastreven en welke stappen zullen gezet worden om de beoogde doelen te
bereiken.
Leggen van contacten met steunfiguren uit het sociale netwerk of professionele
hulpverleners:
Het leggen van contacten met en het mobiliseren van steunfiguren uit het sociale netwerk of van
professionele hulpverleners ( verwijzers ) uit reguliere of specifieke diensten om de geplande
ondersteuning te bieden.
De dienstverlening vindt in hoofdzaak plaats in de eigen leefomgeving. De cliënten bepalen zelf
wie er bij de contacten aanwezig is.
Er is regelmatig contact met de cliënt. De frequentie, de intensiteit en de duur van begeleiding
moeten flexibel kunnen zijn, maar mogen de norm van de twaalf begeleidingen niet overstijgen.
6.2.2. Naast de cliëntgebonden diensten zet het DOP – Limburg in op volgende
activiteiten.
Systematische communicatie met betrekking tot de rol en de functie van DOP – Limburg:
Wil DOP – Limburg haar kernactiviteiten kunnen waarmaken dan zal hier op ingezet moeten
worden.
Community building en inclusie:
Sensibiliseren van de brede samenleving ( gemeentelijke overheden ) richting visie op inclusie,
participatie, empowerment, …
Datageneratie en adviseren van overheden:
Overheden zinvolle informatie aanbieden in functie van hun beleidsvoering. In het kader van de
zorgplanning op regionaal en Vlaams niveau kan het DOP – Limburg een belangrijke signaalfunctie
opnemen. Doorheen haar werking zal ze immers geconfronteerd worden met structurele
beperkingen in het bestaande zorglandschap. De nodige kanalen moeten gecreëerd worden om
deze signaalfunctie op te nemen (bijv. deelname aan ROG).
6.3.
Uitstroom van mensen met een beperking en de direct betrokkenen.
De medewerker van DOP – Limburg brengt de mensen en diensten samen die het opgemaakte
ondersteuningsplan kunnen realiseren. Zoals reeds gesteld gaat het over de direct betrokkenen, de
verwijzer ( vertrouwenspersoon ) en de diensten en hulpverleners die tegemoet kunnen komen aan
de noden en de verwachtingen.
Tijdens het overleg met de betrokkenen wordt expliciet benoemd wie verantwoordelijk is voor de
realisatie van het ondersteuningsplan. Verder worden er afspraken gemaakt
over de
terugkoppeling richting DOP – Limburg.
7.
Welke competenties heeft het DOP – Limburg nodig om zijn kernactiviteiten te
realiseren ?
7.1.
Om de kernactiviteit van DOP
competenties nodig:
– Limburg waar
te maken zijn volgende
Doordrongen zijn van de visies van kwaliteit van leven, kwaliteit van bestaan en
volwaardig burgerschap en die als leidraad voor het concreet handelen kunnen
gebruiken.
Gedrag afstemmen op de geformuleerde kernwaarden en principes;
Staan voor onafhankelijkheid en neutraliteit.
De persoon met een beperking en direct betrokkenen een centrale rol laten spelen in het
proces.
Steeds de noden en wensen als uitgangspunt nemen;
Hen op een dusdanige wijze ondersteunen dat zij zelf keuzes kunnen maken en beslissingen
kunnen nemen inzake hun leven en de ondersteuning die zij daarbij nodig hebben;
Methoden en instrumenten kunnen toepassen om na te gaan of de ondersteuning bijdraagt aan een
betere kwaliteit van leven – uitkomsten.
Een relatie van volwaardig partnerschap kunnen opbouwen met de cliënt.
Open en eerlijke communicatie voeren;
De inbreng, keuzes en prioriteiten van de persoon met een beperking en de direct betrokkenen
ernstig nemen;
Zich betrokken voelen en medestander zijn in het proces;
Er in slagen om een dialoog aan te gaan met en te zoeken naar een gedeeld perspectief tussen
verschillende betrokkenen;
Beschikken over een arsenaal aan methodieken en die flexibel kunnen aanpassen aan de
mogelijkheden van de persoon met een beperking.
Empowerend werken.
De mogelijkheden en de interesses van de persoon met een beperking als vertrekpunt van het
handelen nemen, eerder dan de beperkingen;
Zichzelf als begeleider zo snel mogelijk overbodig kunnen maken.
Het sociaal netwerk een actieve rol laten opnemen.
Kenmerken van het sociale netwerk op een kwaliteitsvolle wijze in kaart kunnen brengen;
Methodieken kunnen toepassen om het sociaal netwerk te betrekken en indien nodig te versterken
of uit te breiden;
Netwerkleden gebruiken als brug naar de samenleving.
Kennis hebben van een diversiteit van ondersteuningsmogelijkheden.
Persoon met een beperking en direct betrokkenen op een onbevooroordeelde en brede manier
kunnen infomeren over mogelijke ondersteuningsvormen in diverse sectoren;
Alle mogelijkheden benutten voor inclusieve ondersteuning, die zo dicht als mogelijk aansluit bij de
gewone levenssituatie van de persoon met een beperking;
Alle betrokkenen samenbrengen rond het ondersteuningsplan en afspraken maken over de
realisatie van het ondersteuningsplan;
Wat het profiel van de medewerkers van het DOP - Limburg betreft, wensen we te kiezen voor
mensen met een sociaal of menswetenschappelijk diploma.
7.2.
Om de kernactiviteiten van DOP – Limburg
ondersteunende activiteiten en competenties nodig:
te
realiseren
zijn
diverse
… richting geven aan DOP – Limburg, strategisch plan opstellen, systematisch organiseren van
communicatie, voeren van een motiverend personeelsbeleid, zorgen voor een gezond financieel
beleid, community building, genereren van zinvolle informatie richting beleid, samenwerken,
uitwisselen van goede praktijken, ontwikkelen en opvolgen van kwaliteitsindicatoren en criteria, …
Wat het luik communicatie betreft zal een eerste voorzet gedaan worden door het VAPH.