De psychosociale effecten van jeuk door constitutioneel eczeem in het dagelijks leven Bron: www.50plus.blog.nl/algemeen/2012/04/02/waarom-verslaan-we-jeuk-door-te-krabben-2 Cursus: Onderzoek en psychologie HDT A130-13, Verslag 1 Naam: Stephanie Sanders Studentnummer: 13043579 Klas: HDT 1 F E-mail: [email protected] Datum: 03-02-2014 Gelegenheid: Tweede kans Psychologische onderwerp: Effecten van jeuk op het dagelijks leven door eczeem Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Betrokkenen: Tarik Brummelaar E-mail: [email protected] Amber Barten E-mail: [email protected] Aanleiding: Eczeem is een steriele ontstekingsreactie van de huid, die wordt veroorzaakt door één of meer factoren die van buiten af (externe factoren) of vanuit het lichaam zelf (interne factoren) op de huid inwerken. De meeste eczemateuze aandoeningen jeuken en kunnen door kloven pijnlijk zijn. (De Groot, Toonstra & Lorist, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012, pag. 206) Huiduitslag is het zichtbare aspect van eczeem. Onzichtbaar is de jeuk, die dwingend en gek makend kan zijn. Tijdens aanvallen van constitutioneel eczeem is de jeuk heel heftig. Jeuk dwingt tot wrijven en krabben, vaak in een reflex. (www.umcg.nl, constitutioneel eczeem oorzaak en invloeden,pag.3) Er zijn vele vormen van eczeem. Sommige ontlenen hun naam aan de oorzaak van het eczeem, andere aan hun morfologie.(De Groot, Toonstra & Lorist, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012, pag. 206). Constitutioneel eczeem is een jeukende eczemateuze huidziekte, die meestal een chronisch beloop heeft en die vaak op de leeftijd van twee tot zes maanden begint. De aandoening komt naar schatting bij 10-20% van de kinderen en bij 1-3% van de volwassen voor. Constitutioneel eczeem heeft vaak een sterk negatieve invloed op de kwaliteit van leven van de persoon die er aan lijdt, en als het om een kind gaat, ook op het functioneren van het gezin.(De Groot, Toonstra & Lorist, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012, pag. 212,213) Probleemstelling: Door schaamtegevoelens over jeuk en krabben verminderen de sociale activiteiten van eczeem patiënten, waardoor deze zich steeds verder afzonderen van de maatschappij. Doel: Het doel is om duidelijk te krijgen welke negatieve ervaringen de patiënten met constitutioneel eczeem ondervinden. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is het vinden van een passende een oplossing om in het dagelijks leven beter met de jeuk om te kunnen gaan. Hoofdvraag: In hoeverre ervaren mensen negatieve invloeden van constitutioneel eczeem in hun sociale en dagelijkse leven? Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Deelvragen: - Wat zijn de effecten van constitutioneel eczeem op de kwaliteit van leven? Welke gevolgen (aard en omvang) ervaren kinderen met constitutioneel eczeem? Welke gevolgen (aard en omvang) ervaren gezinnen / ouders met een kind met constitutioneel eczeem? - Welke bijdrage levert de werkplek aan het ontstaan/verergeren van constitutioneel eczeem? Welke beroepen dienen te worden vermeden voor mensen met constitutioneel eczeem? - Wat is de bijdrage van werkplekinterventies aan de vermindering van constitutioneel eczeem en welke preventieve interventies op het werk kunnen hieraan ook bijdragen? - Welke allergene producten en/of stoffen dienen te worden vermeden? -Welke factoren beïnvloeden de therapietrouw bij mensen met constitutioneel eczeem? Afbakening: Jeuk: Hinderlijk gevoel op de huid dat je wilt stoppen door met je nagels te krabben. (http://www.encyclo.nl/begrip/Jeuk). Allergene: Stoffen die bij mensen die daar gevoelig voor zijn, een overgevoeligheidsreactie (allergische reactie) van het afweersysteem kunnen veroorzaken. (http://www.encyclo.nl/begrip/allergenen) Dagelijks leven: Het dagelijks leven is het patroon van gebruikelijke handelingen en bezigheden die in een bepaalde periode door de meeste mensen als voor de hand liggend beschouwd worden, gebeurtenissen of daden die geen bijzonder karakter hebben en volgens een min of meer regelmatig ritme terugkeren. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Dagelijks_leven). Sociale kring: Sociale groepen die een gemeenschappelijke band of interesse delen zoals levenswijze, activiteit of sociale context. (http://www.encyclo.nl/begrip/kringen%20(sociale%20groepen). Therapietrouw: De mate waarin patiënten zich aan de afgesproken behandelingen houden. (http://www.encyclo.nl/zoek.php?woord=therapietrouw) Globale beschrijving methoden Door middel van literatuuronderzoek ga ik mij verdiepen in de problemen die constitutioneel eczeem met zich mee brengen. Met behulp van praktijk onderzoek wil ik er door gebruik te maken van enquêtes erachter komen welke problemen zich er in de praktijk daadwerkelijk opdoen. Deze enquêtes neem ik Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel af bij minimaal 80 mensen van alle leeftijdsklasse die te kampen hebben met constitutioneel eczeem. Deze informatie zal ik verwerken in een tabel. Tijdsplanning: Week 1 Onderwerp bedenken + hoofdvraag formuleren+ wetenschappelijk artikel zoeken die aansluit bij de hoofdvraag. Week 2 Schrijven van de aanleiding, doelstelling, probleemstelling+ deelvragen formuleren + onderzoeksmethode bedenken Week 3 Vragen voor de enquête uitwerken Week 4 Enquêtes afnemen Week 5 Enquêtes afnemen Week 6 Enquêtes afnemen Week 7 Enquêtes afnemen Week 8 Onderzoeksresultaten verwerken Week 9 Onderzoeksresultaten verwerken Week 10 Onderzoek afgerond Week 11 Beantwoorden van deelvragen d.m.v. onderzoeksresultaten en aanvullend literatuur onderzoek Beantwoorden van deelvragen d.m.v. onderzoeksresultaten en aanvullend literatuur onderzoek Eventuele aanpassingen Onderzoek afgerond Week 12 Week 13 Week 14 Literatuurlijst: Boeken: Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012 Dr. A.C de Groot, Dr. J. Toonstra en mw J.M. Lorist/Boom Lemma, p.183 Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Artikelen Patiënten informatie, Dermatologie constitutioneel oorzaken en invloeden, www.umcg.nl Boeken Groot, A.C. de, Toonstra, J en Lorist, J.M. (2012). Dermatologie voor huidtherapeuten. Den Haag: Boom Lemma uitgevers. Verhoeven, N. (2011). Wat is onderzoek? Den Haag: Boom Lemma uitgevers. Internet: nl.wikipedia.org/wiki/Dagelijks_leven www.elkerliek.nl/Elkerliek/Patientenfolders/Patientenfolders-Eczeem-en-jeuk.pdf www.encyclo.nl/begrip/isoleren www.encyclo.nl/begrip/Jeuk www.encyclo.nl/begrip/kringen%20(sociale%20groepen) www.regelhulp.nl/zr/rh/webapp/kennisbank/Informatie/PersoonlijkeVerzorgingAWB Z_zorg www.scholar.google.nl www.umcutrecht.nl/subsite/eczeem-volwassenen/Eczeem/ www.50plus.blog.nl/algemeen/2012/04/02/waarom-verslaan-we-jeuk-door-te-krabben-2 Feedback formulieren Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Naam auteur, studentnummer en klas: Stephanie Sanders Titel onderzoeksvoorstel: Dagelijkse invloed van jeuk door eczeem Datum: 11-10-13 Naam beoordelaar, studentnummer en klas: Anita van der Kolk/13012576/1 Inhoud Opmerkingen 1. Titel Goed en duidelijk 2. Cursus, student informatie en onderwerp Goed 3. Contactgegevens betrokkenen Vermeld je begeleiders amber barten.. 4. Aanleiding Vermeld de verwijzingen in de aanleiding 5. Doelstelling en Probleemstelling Het doel is duidelijk maar misschien kun je nog beschrijven wat je uiteindelijk met dit onderzoek gaat doen dus misschien ter verbetering van het vakgebied of ..? 6. Hoofdvraag en deelvragen Hoofdvraag is goed. De u stelling bij de deelvragen kun je beter verwerken als een algemene vraag ipv. een gerichte vraag aan een patiënt. Net zoals de laatste twee deelvragen die je hebt. 7. Afbakening Baken dagelijkse verzorging en dagelijks leven nog af. Dus wat versta jij onder een dagelijkse verzorging en het dagelijks leven. 8. Globale beschrijven Methoden Goed en duidelijk 9. Globale tijdsplanning Duidelijk 10. Literatuurlijst Goed Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Opmerkingen 1. Structuur Netjes 2. Taal Goed 3. Bondigheid Goed gedaan 4. Volledigheid Ik mis je probleemstelling? 5. Consistentie Het verslag verloopt prima in elkaar Overige opmerkingen/ tips: Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Naam auteur, studentnummer en klas: Stephanie Sanders Titel onderzoeksvoorstel: Dagelijkse invloed van jeuk door eczeem Naam beoordelaar, studentnummer en klas: Bianca Semler 1307633 HDT 1E Datum: 11-10-13 Inhoud Opmerkingen 1. Titel Duidelijk 2. Cursus, student informatie en onderwerp Goed 3. Contactgegevens betrokkenen Staat er niet in 4. Aanleiding Onderbouwen met bronnen 5. Doelstelling en Probleemstelling Geen probleemstelling 6. Hoofdvraag en deelvragen 7. Afbakening Onderbouwen met bronnen 8. Globale beschrijven Methoden Niet hopelijk / gewoon doen 9. Globale tijdsplanning Realistische tijdsplanning maken 10. Literatuurlijst Specifieker Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Vorm Opmerkingen 11. Structuur Goed 12. Taal Goed 13. Bondigheid Goed 14. Volledigheid Nog niet volledig 15. Consistentie Goed Overige opmerkingen/ tips: Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Artikel Bron: http://www.elkerliek.nl/Elkerliek/Patientenfolders/Patientenfolders-Eczeem-enjeuk.pdf Omgaan met eczeem en jeuk Omgaan met jeuk Leven met jeuk, elke dag opnieuw, is geen gemakkelijke opgave. De gevolgen van jeuk zijn voor iedereen verschillend. Jeuk kan uw dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden. De volgende aspecten herkent u misschien: Door veel krabben kan uw huid kapot gaan, uw huidaandoening verergert en de jeuk neemt toe. Door te krabben ontstaan wondjes die na genezing weer jeuk geven. Zo ontstaat een vicieuze cirkel. Vicieuze cirkel jeuk-krabben-jeuk Jeuk en krabben kunnen ook aanleiding geven tot spanningen in uw directe omgeving of tot geïrriteerde reacties van uw partner familieleden of kennissen. Door deze spanningen kan uw huidaandoening verergeren, waardoor de jeuk toeneemt. Opnieuw ontstaat een vicieuze cirkel. Door de jeuk kunt u last hebben van slaapproblemen, dit kan ertoe leiden dat u overdag moe bent en zich niet of moeilijk kunt concentreren. Door schaamtegevoelens over jeuk en krabben verminderen uw sociale activiteiten wellicht, waardoor eenzaamheid of verveling kan ontstaan. Zorg voor een goede behandeling van de huidaandoening Goede (uitvoering van de) behandeling van de huidaandoening is het belangrijkste middel tegen jeuk. Naast de behandeling van uw huidaandoening zijn er medicijnen en zalven die de jeuk kunnen verminderen. De arts en verpleegkundige adviseren u hierover. Let op de dagelijkse huidverzorging o Beperk contact met water en gebruik lauw water o douche niet dagelijks (twee a drie keer per week) en niet te lang (vijf a tien minuten), water droogt de huid uit; o gebruik liever niet te warm water ( 30 graden): hoe warmer het water hoe meer de huid ontvet; o droog de huid goed af (deppend): water wat op de huid blijft liggen droogt extra uit. Gebruik een zeepvervanger en milde shampoo o gebruik een zeepvervanger: ph-neutraal, hypoallergeen en ongeparfumeerd (vraag evt. proefmonsters aan om te testen); Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel o gebruik bij voorkeur douche- of badolie. Dit gaat het uitdrogend effect van water tegen, irriteert niet en geeft een olielaagje. De douche- of badolie is meestal op basis van soja, pinda of noten. Over het algemeen worden bij een allergie voor soja, pinda of noten, deze bestanddelen in het badwater wel verdragen. o om irritatie van de hoofdhuid te voorkomen is het gebruik van een milde, liefst ongeparfumeerde shampoo aan te bevelen. Het beste kan een milde iedere dag shampoo gebruikt worden, maar dan niet dagelijks. Smeer na douchen of baden de huid meteen in o Dep na het douchen of baden de huid droog en zalf direct in met een neutrale zalf. Dit zalven kunt u het beste binnen drie minuten doen. Hierdoor blijft de huid soepel en droogt de huid niet verder uit. Samengevat o beperk contact met water; o gebruik lauw water; o gebruik een zeepvervanger (bijvoorbeeld badolie) en een milde shampoo; o smeer na douchen of baden de huid meteen in Neem maatregelen die de jeuk tijdelijk verlichten Zalf met een neutrale zalf Droge huid geeft vaak jeuk. Neutrale zalf helpt droge huid voorkomen en kan jeuk verminderen. Zorg voor verkoeling Verkoel de huid met lauw water, koude omslagen, een ventilator, koele wijde kleding, door te blazen op de huid of naar buiten te gaan. Ook een vette zalf uit de koelkast kan verlichting geven. Gebruik ijspakkingen (coldpacks) als jeuk op een klein gebied voorkomt. Doe een doek of washandje om de coldpack, leg de coldpack nooit direct op de huid. Coldpacks zijn verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Zoek alternatieven voor krabben Om beschadiging van de huid te voorkomen zijn er alternatieven voor het krabben mogelijk. Probeer bijvoorbeeld te wrijven, te kloppen, te knijpen of te blazen in plaats van te krabben. Soms kan een massage (met een neutrale zalf) ook verlichting geven. Zoek afleiding Bij jeuk kan afleiding soms helpen. Gedachten ergens anders op richten leidt de aandacht van jeuk af. Ontspanningsoefeningen kunnen ook afleiding bieden. Activiteiten waarbij de handen gebruikt worden zijn soms een hulpmiddel, bijvoorbeeld knutselen of in anti-stressballetjes knijpen. Even naar buiten gaan biedt ook vaak afleiding en verkoeling. Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Samengevat: o zalf met neutrale zalf; o zorg voor verkoeling; o zoek alternatieven voor krabben; o zoek afleiding. Vermijd factoren die de jeuk verergeren Het is belangrijk na te gaan welke factoren de jeuk verergeren en hoe u die factoren kunt vermijden. Kleding o Vermijd warmte door koele kleding te dragen. o Draag geen knellende of ruwe, prikkelende kleding als wol, maar katoen. Ook is het belangrijk dat kleding vochtdoorlatend is, draag dus geen nylon (synthetische kleding). o Een onbedekte huid is gevoeliger voor prikkels en leidt eerder tot jeuk. Daarom raden we aan ook in de zomer een dunne katoenen pyjama (lange pijpen en mouwen) te dragen. o Spoel kleding na het wassen zorgvuldig uit zodat er geen zeepresten achterblijven die irriterend kunnen werken. o Gebruik bijvoorbeeld het extra spoelprogramma op de wasmachine. o Gebruik geen wasverzachter, dit geeft irritatie op de huid. Een half kopje azijn kan een alternatief zijn voor wasverzachter. Temperatuur en ventilatie o Zet de verwarming thuis niet te hoog. o Droge lucht kan jeuk verergeren, bijvoorbeeld door airconditioning. Zorg voor goede ventilatie. o Warmte en transpiratie leiden vaak tot jeuk (transpiratie bevat zouten). Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat de slaapkamer koel en fris is, en er niet teveel dekens of een te warm dekbed op bed ligt. Overig o Zorg voor een goede conditie door voldoende slaap, goede voeding en lichaamsbeweging. o Douche direct en kort na transpireren en verzorg de huid. o Vermijd rokerige ruimtes. o Wees matig met gebruik van alcohol. Samengevat o kleding; o temperatuur; o droge lucht; o transpiratie; o verminderde weerstand. Beperk beschadiging van de huid Zorg dat uw nagels schoon, glad en kortgeknipt zijn Verbinden of inpakken van de huid Bedek de huid, door kleding of verband, zodat u niet op de blote huid krabt. Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel o Er zijn katoenen en zijden handschoenen op recept verkrijgbaar. Als de handschoenen snel uitgaan, plak ze dan vast met een papieren pleister rond de polsen. o Ook is er een verbandbroek en verbandshirt (dermasilk) op recept verkrijgbaar van ongebleekte, ongeverfde natuurzijde met antibacteriële werking. Deze zijn verkrijgbaar in diverse maten bij apotheek, thuiszorgwinkels en medische speciaalzaken. o Wanneer er lichaamsdelen ingepakt moeten worden kan dat worden gedaan met buisverband. Het voordeel hiervan is dat je het plaatselijk kunt verbinden, bijvoorbeeld alleen een been of een arm. Een buisverband beschermt de huid tegen ernstige beschadiging door het krabben. Wrijven kan nog wel, dit heeft minder vervelende gevolgen. De grote winst wordt behaald doordat het verband de huid beschermt tegen het krabben en zo de huid en u zelf rust geeft. Het genezingsproces kan dan zo optimaal mogelijk verlopen. Het buisverband is van ongebleekt katoen en is absorberend en hypoallergeen. De verpleegkundige kan u instructies geven over het aanbrengen van het verband. o Wanneer het eczeem niet reageert op de voorgeschreven behandeling kan gekozen worden voor de wet wrap methode. Samengevat Zorg voor schone, gladde en kort geknipte nagels Verbinden of inpakken van de huid: - Handschoenen - Verbandbroek en -shirt - Buisverband - Wet wrap Zoek een manier om met gevolgen van jeuk om te gaan Hulp Het omgaan met gevolgen van jeuk is geen gemakkelijke opgave. De gevolgen van jeuk zijn voor ieder mens verschillend. Indien u problemen ervaart als gevolg van de jeuk, kan de arts of verpleegkundige u helpen hiermee om te gaan. Jeukdagboek Om u bewust te worden van uw jeuk en krabgedrag kunt u een zogenaamd jeukdagboek bijhouden. In dit jeukdagboek kunt u per dag de volgende onderwerpen beschrijven: o Tijdstippen van jeuk o Intensiteit van jeuk o Gevolgen van jeuk o Mogelijke oorzaak van optredende jeuk o Maatregelen o Effecten Door dit elke dag te beschrijven wordt u zich bewust van de jeuk en de gevolgen die dat voor u heeft. Ook kunt u nagaan of de maatregelen die u genomen heeft, effect hebben. Het dagboek kan u helpen beter met de jeuk om te gaan. U kunt het dagboek ook bespreken met uw arts of verpleegkundige. Samen kunt u dan nagaan hoe u het beste met de jeuk en de gevolgen ervan om kunt gaan. Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Leven met eczeem In de verschillende folders heeft u kunnen lezen wat eczeem is en hoe het behandeld kan worden. Nu rest de vraag nog hoe u het ervaart om een chronische huidaandoening te hebben. Voor u houdt immers het verhaal niet op bij zalf of medicijnen. Hoe kunt u er het beste mee omgaan op een manier die u genoeg ruimte geeft uw leven zoveel mogelijk gewoon voort te zetten? Dat valt niet iedereen even gemakkelijk. Gevolgen van eczeem voor uw dagelijks leven Eczeem is een chronische aandoening. Het kent een wisselend verloop waarin periodes van relatieve rust afgewisseld kunnen worden met ernstig eczeem. Gewoonlijk speelt het eczeem in de loop der jaren minder op en is het beter te beheersen. Een kleine groep mensen houdt echter veel langer last. Zichtbaarheid en onzichtbaarheid Eczeem in de actieve fase ziet er vaak rood uit, er zijn bultjes te zien en soms scheidt de huid zelfs vocht af. In de chronisch fase wordt de huid wat dikker, neemt de schilfering toe en vertoont soms wat pigmentvlekken. Misschien heeft u liever dat een ander het niet ziet. Anderen zouden kunnen denken dat het besmettelijk is, terwijl dat niet zo is. Begrijpelijk dat er mensen met eczeem zijn die de huid het liefst bedekken. Schaamte voor uw huid kan u belemmeren in uw dagelijks leven. Het kan u onzeker maken en uw gevoel van eigenwaarde beïnvloeden. Soms begrijpen mensen in uw omgeving niet precies wat u heeft. U krijgt allerlei goedbedoelde adviezen, waarmee u meestal weinig kunt. Anderen geven u het gevoel dat als u zich maar rustig houdt en uw grenzen goed bewaakt, alles weer goed komt. Het kan helpen om met mensen in uw directe omgeving uw zorgen te delen. Stress en eczeem Het hebben van eczeem en het vaak moeten zalven, kan een belasting voor uw dagelijks leven betekenen. Jeuk, pijn, slecht slapen, verminderde concentratie en uw krabgedrag zijn andere aspecten die stress op kunnen leveren. Ook de mogelijke irritatie die dat in uw omgeving oplevert, speelt hierbij een rol. Dikwijls hebben niet ingewijden geen flauw idee hoezeer iemand met eczeem kan lijden onder deze huidaandoening. Het kan een veel grotere rol in het dagelijks leven spelen dan veel mensen denken. Stress hoeft niet alleen door negatieve omstandigheden veroorzaakt te worden. Ook leuke dingen als vakantie, een feest of je verheugen op iets bijzonders kan stress opleveren. Stress is niet te vermijden en dat zou ook niet goed zijn. Het hoort bij het leven. Het bewust zijn of worden in welke situatie u het meest met stress te maken heeft, kan u echter wel helpen er anders mee om te gaan. Misschien herkent u ook nu al dat het eczeem soms samenhangt met periodes, waarin u onder druk staat of u zich veel zorgen maakt om iets. Deze vorm van stress kan een al bestaand eczeem doen verergeren. Andere stress-situaties kunnen ingrijpende gebeurtenissen in uw leven zijn, bijvoorbeeld in uw naaste omgeving, in relaties of op het werk. Misschien dat u met uw huid in gedachten bezig bent en dat u bang bent dat deze juist op een vervelend moment gaat opspelen. Ook dat kan stress geven. Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Relatie en eczeem Leven met eczeem kan een grote belasting zijn, welke ook door kan werken op de relatie met uw partner. Uw lichaam vraagt veel energie en u heeft extra tijd nodig voor uzelf. Misschien vindt u het moeilijk die tijd voor uzelf te nemen, zeker als uw partner het niet goed begrijpt en het spanningen geeft. Uw huid is een tastorgaan en kan in uw beleving van seksualiteit een rol spelen. Warmte en aanraking van uw huid kunnen leiden tot extra jeuk. Belangrijk is zo open mogelijk deze dingen met uw partner te bespreken. Dat geeft vaak weer lucht. Eczeem en werk/hobby’s In de thuissituatie kunt u de woonomgeving en uw activiteiten soms zo aanpassen dat het eczeem hanteerbaar is. Dit is in de werkomgeving vaak moeilijker. U bent afhankelijk van de mogelijkheden op de werkplek en van de bereidheid van uw werkgever en collega’s om hieraan mee te werken. Heeft u in uw werk te maken met factoren die uw eczeem mede negatief beïnvloeden, dan valt het dikwijls niet mee contact daarmee te voorkomen of te beperken. Bijvoorbeeld bij een allergisch contacteczeem veroorzaakt door een stof op uw werk. Belangrijk is dit te bespreken met uw arts. Hetzelfde geldt als u bezigheden of hobby’s heeft die mogelijk uw eczeem kunnen verergeren. Soms zijn alternatieven mogelijk waardoor u toch uw werk of hobby kunt blijven voortzetten zonder dat uw eczeem verder zal reageren. Psychosociale ondersteuning Eczeem kan de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden. Zo zeer zelfs, dat u er alleen of samen met uw omgeving niet meer uit komt. In zo’n situatie kan het wenselijk zijn professionele hulp te zoeken in de persoon van een maatschappelijk werker of psycholoog. U kunt dit aangeven bij de arts of verpleegkundige van het ziekenhuis maar natuurlijk ook bij uw huisarts. Voor meer informatie over leven met eczeem en over lotgenotencontact kunt u ook contact opnemen met de Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem (VMCE) of de Huidfederatie. Evaluatie voorlichting Bent u van mening dat in deze folder bepaalde informatie ontbreekt, onduidelijk of onjuist is, dan horen wij dit graag. U kunt dit aangeven bij het Patiëntenvoorlichtingsbureau. Telefoonnummers en adressen Polikliniek dermatologen Locatie Deurne T: 0493 – 32 89 18 Locatie Helmond T: 0492 – 59 59 58 Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel Patiëntenvoorlichting T: 0492 – 59 51 02 E: [email protected] Huidfederatie T: 026 – 35 14 160 I: www.huidfederatie.nl Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem (VMCE) T: 033 – 247 10 44 E: [email protected] I: www.vmce.nl Elkerliek ziekenhuis www.elkerliek.nl [email protected] Locatie Helmond Locatie Deurne Locatie Gemert Wesselmanlaan 25 Dunantweg 16 Julianastraat 2 5707 HA Helmond 5751 CB Deurne 5421 DB Gemert model 40500 ag 0712 Stephanie Sanders 13043579 Onderzoeksvoorstel