Veelgestelde vragen liberalisering tarieven eerstelijnszorg geleverd door instellingen voor medische specialistische zorg Inleiding Er komen de laatste tijd veel vragen binnen over het vrijgeven van de tarieven voor eerstelijnszorg geleverd door instellingen voor medisch specialistische zorg per 1 januari 2009, zoals ook voor eerstelijns zorgaanbieders (al dan niet reeds langer) het geval is. Het betreft hierbij specifiek eerstelijnszorg die niet reeds als onderdeel van een diagnose behandelingscombinatie (DBC) in rekening wordt gebracht, maar in de vorm van een los declarabele O(V)P. Onderstaande veelgestelde vragen en antwoorden kunnen hier meer duidelijkheid over geven. Mochten er naar aanleiding hiervan nog vragen zijn dan kunt u deze sturen naar [email protected]. Erratum In de laatste nieuwsbrief van DBC-Onderhoud van 3 november 2008 (jaargang 4 nr. 13) staat dat ziekenhuizen met zorgverzekeraars prijsafspraken kunnen maken voor ergotherapie, logopedie en diëtiek. Dit is niet geheel correct. Alleen voor diëtiek, fysiotherapie en oefentherapie moeten met ingang van 1 januari 2009 prijsafspraken gemaakt worden, voor logopedie en ergotherapie niet. Informatie hierover is terug te vinden in de beleidsregels voor vrije beroepsbeoefenaren en in de DBC-tabellen voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Vragen in dit document 1. Voor welke eerstelijns beroepsbeoefenaren geldt een vrije markt? 2. Wat betekent een vrije markt voor de eerstelijns beroepsbeoefenaren uit de eerste vraag, wanneer zij • vrijgevestigd zijn • werkzaam zijn in een instelling voor medische specialistische zorg • werkzaam zijn in een AWBZ-instelling? 3. Wat zijn de gevolgen voor het vrijgeven van de tarieven voor deze eerstelijns zorgprestaties voor het instellingenbudget? 4. Maakt elke verzekeraar apart afspraken met het ziekenhuis over tarief en volume van de eerstelijns zorgprestaties per 2009? 5. Als de afspraak per zorgverzekeraar wordt gemaakt, wat geldt dan als prijs voor zorgverzekeraars/ onverzekerden als een afspraak ontbreekt? 6. Moet er nog een tariefverzoek bij NZa worden ingediend en geeft NZa nog een tariefbeschikking af om een rechtsgeldig tarief te kunnen declareren? Pagina 1. Voor welke eerstelijns beroepsbeoefenaren geldt een vrije markt? • Eerstelijns fysiotherapie is met ingang van 1 februari 2005 vrij. • Eerstelijns psychotherapie en oefentherapie is per 1 januari 2008 vrij. • Eerstelijns diëtiek is met ingang van 1 januari 2009 vrij. Voor bovengenoemde eerstelijnszorg geleverd door instellingen voor medisch specialistische zorg worden de tarieven ook vrij met ingang van 1 januari 2009. 2. Wat betekent een vrije markt voor bovengenoemde eerstelijns beroepsbeoefenaren die vrijgevestigd zijn, die werkzaam zijn in een instelling voor medische specialistische zorg, of werkzaam zijn in een AWBZ-instelling? Vrijgevestigde eerstelijns beroepsbeoefenaren Vrijgevestigde eerstelijns beroepsbeoefenaren kunnen met zorgverzekeraars prijsafspraken maken. Echter, het kan voorkomen dat de vrije beroepsbeoefenaar geen prijsafspraken heeft gemaakt met de zorgverzekeraar van de cliënt. In deze gevallen zal de vrije beroepsbeoefenaar de passantenprijs 1 in rekening brengen. De vrije beroepsbeoefenaar declareert het tarief aan de zorgverzekeraar. Instelling voor medisch specialistische zorg Voor bovengenoemde (los declarabele) eerstelijnszorg die geleverd wordt door een instelling voor medisch specialistische zorg, geldt met ingang van 1 januari 2009 ook een vrij tarief. Hiermee wordt het huidige onderscheid in regulering tussen prestaties in de eerste en tweede lijn opgeheven, waardoor een gelijk speelveld wordt gecreëerd. Instellingen voor medisch specialistische zorg kunnen eerstelijnszorg leveren die onderdeel uitmaakt van een DBC. De kosten van de eerstelijnszorg zit dan reeds besloten in de DBC-prijs. De DBC wordt door de instelling gedeclareerd aan de zorgverzekeraar. Instellingen voor medisch specialistische zorg kunnen ook los declarabele eerstelijnszorg leveren, bijvoorbeeld op verzoek van de eerste lijn. De tarieven van deze prestaties (O(V)P’s) zijn vanaf 1 januari 2009 vrij. Over de hoogte van het tarief kan worden onderhandeld tussen zorgverzekeraars en de instelling, zonder dat de NZa de tarieven beoordeelt en vaststelt. Er is echter een uitzondering; voor poliklinische fysiotherapie mag er naast de DBC ook een OVP gedeclareerd worden, ook al vindt de fysiotherapie plaats in het kader van de initiële zorgvraag waarvoor de DBC is geopend (zie bijlage 5 van regeling 100.072). AWBZ-instellingen Voor de bovengenoemde eerstelijns beroepsbeoefenaren werkzaam in een AWBZ-instelling wordt vooralsnog de markt met ingang van 1 januari 2009 niet vrijgegeven. Dit betekent dat wanneer de zorg uitgevoerd wordt door een eerstelijns beroepsbeoefenaar in dienst van een AWBZ-instelling, deze zorg door de AWBZ-instelling wordt 1 Indien een verzekeraar geen contract met een ziekenhuis heeft gesloten, moeten zijn verzekerden de passantenprijs betalen. Deze passantenprijzen worden door de instellingen op hun website gepubliceerd. 2 van 3 gedeclareerd met inachtneming van de geldende maximumtarieven opgenomen in de tarieflijst AWBZ-zorgaanbieders. De NZa is van mening dat ook deze zorg in AWBZ-instellingen per 1 januari 2009 moet worden vrijgegeven om een gelijk speelveld te bewerkstellingen. Hiervoor is evenwel een specifieke aanwijzing van de Minister van VWS vereist. Momenteel is de NZa met VWS in gesprek over de wijze waarop en op welke termijn deze zorg kan worden geliberaliseerd. Zodra hier meer over bekend is zal de NZa dit op haar website bekend maken. 3. Wat zijn de gevolgen voor het vrijgeven van de tarieven voor deze eerstelijns zorgprestaties voor het instellingenbudget? Door het vrijgeven van de tarieven komt de opbrengst niet meer ter dekking van het instellingenbudget. Het is dus geen budgetonderdeel meer. Dit betekent dat er ook geen productieafspraken gemaakt moeten worden voor fysiotherapie en deze worden niet meer in het budget opgenomen. De budgetten van instellingen voor medisch specialistische zorg worden met ingang van 1 januari 2009 geschoond voor de productie van fysiotherapie. Dit betekent dat de budgetparameterwaarde op nul wordt gezet. In het productieafsprakenformulier en nacalculatieformulier 2009 dient de productie niet meer opgenomen te worden. Voor diëtiek, psychotherapie en oefentherapie bestaan geen budgetparameters. 4. Maakt elke verzekeraar apart afspraken met het ziekenhuis over tarief en volume van bovengenoemde eerstelijns zorgprestaties per 2009? Ja, zorgverzekeraars maken apart afspraken met zorgaanbieders over het tarief en/of volume. 5. Als de afspraak per zorgverzekeraar wordt gemaakt, wat geldt dan als prijs voor zorgverzekeraars/ onverzekerden als een afspraak ontbreekt? De instelling voor medisch specialistische zorg kan in dit geval de passantenprijzen in rekening brengen. 6. Moet er nog een tariefverzoek bij NZa worden ingediend en geeft de NZA nog een tariefbeschikking af om een rechtsgeldig tarief te kunnen declareren? Instellingen hebben net als eerstelijns beroepsbeoefenaren een tariefbeschikking op basis waarvan de prestaties gedeclareerd kunnen worden. Op de tariefbeschikking staan geen tarieven meer voor de prestaties van de bovengenoemde zorgprestaties. Voor het willen declareren van een nieuwe nog niet bestaande prestatie dient onveranderd een prestatieverzoek 2 te worden ingediend. 2 Meer informatie over het indienen van een prestatieverzoek kunt u vinden op de website van de NZa (http://www.nza.nl/aanbieder/Actueel/50478/). Pagina 3 van 3