Communiceren met het Locked In Syndroom in de praktijk Inleiding HEServis ⌧Hoe het begon • Bestaande leveranciers • Brugfunctie ⌧Locked In Syndroom ing. Herman Visser HEServis.nl 15 maart 2010 Inhoud CVA ALS Dwarslaesie Meerdere handicaps: Lichamelijk en slechtziend. Welke hulpvraag krijgen wij? Locked-In Syndroom /Meerv. geh. Doelgroep/hulpvraag Locked In Syndroom Hulpmiddelen Brainfingers Praktijkvoorbeelden Hulpmiddelen in de praktijk ⌧ Communicatie niet mogelijk ⌧ Vergroten van de zelfstandigheid ⌧ Vrijetijdsbesteding Hulpvraag Communicatie-systeem Arts Familie -hulpmiddel Techniek? Innovatie? • • • • Logopedist Patiënt -methode -vorm Ergotherapeut (letters/symbolen) Leverancier Oplossingen/ producten 1 Locked In Syndroom Wat is het Locked In Syndroom? LIS Locked in Syndroom LIS is geen ziekte maar een toestand! Mentaal:Geestelijke functies in tact. Goed korte termijn geheugen. Locked in Syndroom Lichamelijke functies: zwaar beperkt. Quadriplegie: Vanaf de neus naar beneden. Anartrie: Wel klanken (van emotie) 75%. Bewustzijn is bewaard. Kenmerken: Tevens beperkte oogfunctie Oogbeweging is beperkt ⌧Lijkt op Tunnelblik/ Kokervisie ⌧Horizontaal=pons: Alleen verticale beweging van het oog mogelijk. ⌧Niet scherp ⌧Ogen sluiten kan meestal wel ⌧Voelen en pijn is mogelijk ⌧ Faciale mimiek beperkt Geen volledige oogfunctie: Verticale oogbewegingen mogelijk …….... Toekomstverwachting Hulpmiddelen Verbetering na verloop van de tijd Kwaliteit van leven kan goed zijn Support: (samenwerking) Stappenplan Logopedie. Ergotherapie. Wensen Mogelijkheden voor bediening Technische mogelijkheden Toekomstverwachting 2 Mogelijkheden voor communicatie? Mogelijkheden voor communicatie? Ja / Nee Bestaande oplossingen: Letterkaart MindExpress/ GRID. ⌧Geen overzicht van ingevoerde gegevens. Doorkijkscherm Mogelijkheden voor communicatie? Mogelijkheden voor communicatie? Bestaande oplossingen: Bestaande oplossingen: Mytoby Visionkey Verwacht stabiele oogfunctie Mogelijkheden voor communicatie? Bestaande oplossingen: Lucy Zichtbaarheid van: ⌧de tekens ⌧het lichtpuntje Lastig om ogen te focusseren Altijd één oog buiten functie Werkt niet goed met beperkte oogbeweging. Mogelijkheden voor communicatie? Bestaande oplossingen: Lightwriter Kleine letters Kan scannen 3 SIDE in het kort SIDE (Single Input Data Entry) Mogelijkheden: Invoeren met een enkelvoudige schakelaar. Grote letters Scrollende weergave regel Invoer:ABC, Prioriteiten.Picto E-Mail SMS Teksten lezen. Internetten Hallo A Gegevens invoer voor lichamelijk gehandicapten met een beperkte visus. Ontworpen voor en door LIS Nadelen: Invoeren is niet snel. Overzicht ingevoerde tekst Woorden genereren Methode Conversatie Sneltypen Normaal typen Een vinger typen Scanning Invoer schakelaars Standaard schakelaars: Woorden per minuut 150 100 50 10 2-5 Elke enkelvoudige standaard schakelaar. Naderingsschakelaar. Blaasschakelaar. Optische bewegingsschakelaar. ⌧ (lichtsluis) Invoer schakelaars Invoer schakelaars Eigen ontwikkelingen: Speciaal: Drukgevoelige schakelaar. Maatwerkschakelaars: ? ? EMG sensor/ Myo schakelaar. EEG sensor. Combinatie EEG EMG EOG zoals Brainfingers (oefenprogramma’s vragen zicht, niet noodzakelijk) Camera-schakelaar. ⌧ Schakelt bij de beweging van een lichaamsdeel. 4 Brainfingers Brainfingers Wat is het wel? 3 Sensoren Wat is het niet? EMG EOG EEG Electro Myo Gram Hersenactiviteit Lezen Luisteren Electro Oculo Gram Electro Encefalo Gram Voorhoofdskwab Opbouwend denken Vooruit denken Afwegen van de consequenties Emoties Denken aan woorden Praten Frequentie banden Ontspannen 5 Frequentie banden Druk Muissturing Hersengolven Klik functie Praktijkvoorbeelden Adam (ALS) Brainfingers Praktijkvoorbeelden Praktijkvoorbeelden Swen Sam Aanraakscherm computer SIDE Morse 6 Praktijkvoorbeelden Praktijkvoorbeelden Praktijkvoorbeelden Praktijkvoorbeelden Mustafa Nel SIDE met Duimschakelaar Praktijkvoorbeelden SIDE met hoofdbeweging via camera Toekomst? Dasher Ayu (Bali- Indonesië) Canon communicator 7 Toekomst? Toekomst? Boeken films en websites LIS Vereniging Film:Vlinders in een duikerpak Boeken LIS Nederland www.lockedin.eu (links andere LIS sites) www.lockedin.nl (LIS vereniging NL) Bedankt Bedankt voor uw aandacht 8