Adalimumab (Humira)

Adalimumab (Humira)
U heeft in overleg met uw reumatoloog besloten dat u, vanwege reumatische
klachten, adalimumab gaat gebruiken of u overweegt dit te gaan doen. Deze
folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Neem altijd uw
vens
verzekeringsgege
wijs mee!
en identiteitsbe
Werking
Adalimumab behoort tot de nieuwere groep antireuma middelen, de
zogenaamde biologicals. Bij reumatische ziekten hebben biologicals het doel
reumatische ontstekingsprocessen te remmen.
Ontsteking is een ingewikkeld proces waarbij vele cellen en eiwitten die
tot ons afweersysteem behoren, een rol spelen. De diverse biologicals die
inmiddels zijn ontwikkeld, grijpen aan op verschillende onderdelen van het
afweersysteem zoals TNF-alfa, B-cellen, T-cellen en Interleukine.
Adalimumab is een antilichaam dat het ontstekingseiwit TNF-alfa herkent en
bindt en is gemaakt uit menselijke eiwitten. Bij diverse reumatische ziekten
speelt het ontstekingseiwit TNF-alfa een rol. Adalimumab blokkeert de werking
van dit TNF-alfa. Als de ontstekingen door adalimumab succesvol worden
geremd, nemen de stijfheid, pijn en zwelling van uw gewrichten af. Worden de
gewrichtsontstekingen minder, dan neemt de kans op beschadigingen in uw
gewrichten af. Ook voelt u zich minder moe en kunt u beter functioneren in het
dagelijks leven.
Het effect van adalimumab treedt in het algemeen binnen zes weken op.
Soms kan het effect echter pas later zichtbaar worden. Bij sommige mensen
is adalimumab niet werkzaam. Na drie tot zes maanden wordt bekeken of het
zinvol is behandeling met dit geneesmiddel voort te zetten.
Adalimumab wordt bij voorkeur toegevoegd aan andere antireumatische
medicatie zoals methotrexaat, omdat de combinatie-therapie effectiever is.
Adalimumab wordt voorgeschreven bij diverse reumatische ziekten zoals
reumatoïde artritis, artritis psoriatica en de ziekte van Bechterew. Adalimumab
wordt ook voorgeschreven ter behandeling van de huidziekte psoriasis en de
ziekte van Crohn (een darmziekte).
2
Humira (adalimumab)
Gebruik
Adalimumab wordt toegediend door middel van een onderhuidse (subcutane)
injectie. De gebruikelijke dosering is eenmaal per twee weken 40 mg. Soms
wordt de dosis aangepast. Dit gebeurt alleen in overleg met uw behandelend
arts.
U kunt de injecties zelf toedienen of laten doen door een huisgenoot, familielid
of een (wijk)verpleegkundige. Instructies hierover krijgt u in het ziekenhuis. Er
wordt dan precies uitgelegd hoe u moet injecteren.
Bewaren
Adalimumab moet u altijd in de koelkast (tussen 2°C en 8°C ) bewaren. U mag
een spuit niet gebruiken als:
• Deze bevroren is geweest.
• De spuit te lang buiten de koelkast is geweest.
• De vloeistof niet helder meer is.
Haal de spuit dertig minuten voordat u de injectie gaat toedienen uit de
koelkast, zodat de vloeistof bij het inspuiten niet te koud is.
Als u op vakantie gaat, moet u de adalimumab koel vervoeren. Als u gaat
vliegen, moet het in de handbagage vervoerd worden. U kunt aan de
reumaverpleegkundige een verklaring vragen dat u behandeld wordt met dit
medicijn en dat u het in de handbagage moet vervoeren.
Bijwerkingen
Bijverschijnselen zijn in het algemeen van voorbijgaande aard en verdwijnen
na het staken van de behandeling.
3
Meest voorkomend
• Milde infecties zoals verkoudheid, griep en urineweginfecties. Ook
is er een verhoogd risico op een infectie met het herpes zoster virus
(gordelroos).
• Voorbijgaande huiduitslag, jeuk of pijn op de plaats van de injecties. De
uitslag is vrijwel altijd mild en in de loop van de behandeling verdwijnen
bij de meeste patiënten deze klachten.
Zelden voorkomend
• Tijdens de behandeling zijn ernstige infecties beschreven, alhoewel
deze zelden optreden. Als u klachten of verschijnselen krijgt die
kunnen passen bij een ernstige infectie zoals hoge koorts, ernstige
kortademigheid of hoesten, overleg dan met uw huisarts/reumatoloog of
reumaverpleegkundige.
• Tijdens gebruik van TNF-blokkerende middelen is bij patiënten die
lijden aan hartfalen (decompensatio cordis, dit betekent verminderde
pompfunctie van het hart) verslechtering in de hartfunctie beschreven.
Daarom wordt dit middel bij voorkeur niet gegeven aan patiënten met
ernstig hartfalen.
• Zeer zelden ontstaan tijdens een anti-TNF behandeling andere
autoimmuunziekten (ziekten van het eigen afweersysteem) zoals een
lupusachtig syndroom.
• Zeer zelden ontstaan tijdens een anti-TNF behandeling aandoeningen van
het zenuwstelsel, zoals multiple sclerose (MS).
• Er is een licht verhoogd risico op het ontwikkelen van een huidtumor. Het
is van belang dat u zelf jaarlijks uw huid van armen, benen, hoofd en hals
nakijkt. Als u nieuwe afwijkingen ontdekt, is het verstandig uw huisarts te
raadplegen.
• Bloedafwijkingen zoals verlaagde rode bloedcellen, bloedplaatjes of witte
bloedcellen of leverfunctiestoornissen. Verlaging van de rode bloedcellen
leidt tot bloedarmoede en kan merkbaar worden door moeheid. Bij een
tekort aan bloedplaatjes ontstaan makkelijker blauwe plekken en/of
bloedneuzen en bij te weinig witte bloedcellen bestaat er verhoogd risico
op een infectie. Een verandering in de leverfunctie wordt vaak door de
4
Humira (adalimumab)
patiënt zelf niet opgemerkt, maar waargenomen in het bloed.
Voorzorgsmaatregelen vóór start medicatie
•
•
•
In het verleden is bij een klein aantal patiënten tijdens behandeling
met biologicals tuberculose opgetreden. Dit betrof voornamelijk een
opvlamming van een oude infectie. Daarom wordt bij alle patiënten die
beginnen met behandeling met een biological zoals adalimumab gekeken
of zij in het verleden zijn besmet met tuberculose. Dit kan via een huidtest
(Mantoux), een bloedtest en een röntgenfoto van de longen.
Vanwege het verhoogde risico op infecties tijdens behandeling met
adalimumab vindt vooraf screening plaats op de virusinfectie hepatitis B.
Omdat biologicals zoals adalimumab uw afweersysteem beïnvloeden,
wordt u wat gevoeliger om infecties te krijgen. Daarbij is het lichaam door
de verminderde afweer iets minder goed in staat om actieve infecties snel
te bestrijden. Als u zorgt voor goede hygiëne en er aan denkt dat u niet
onder alle omstandigheden de injectie kan toedienen, zijn overmatige
problemen met infecties goed te voorkomen. Voorafgaand aan iedere
injectie dient u zichzelf daarom de volgende tien vragen te stellen.
Tien vragen, van belang vóór iedere injectie
1) Heeft u ergens wondjes? (Bijvoorbeeld door knippen van teennagels,
(steen)puisten, ontstekingen in de mond bv bij de tanden,
huidbeschadiging of uitslag)
2) Heeft u koorts?
3) Heeft u tekenen van verkoudheid? Last van hoest? Keelpijn?
Benauwdheid? Voorhoofdsholteontsteking?
4) Heeft u diarree?
5) Heeft u tekenen van een blaasontsteking, bijvoorbeeld pijn bij plassen?
6) Gebruikt u antibiotica?
7) Bestaat de kans dat u binnenkort wordt geopereerd of dat u behandeld
5
wordt door de tandarts?
8) Heeft u bijwerkingen gehad na de vorige injectie?
9) Bent u van plan naar het buitenland te gaan of bent u pas in het
buitenland geweest? Welk gebied?
10) Bent u zwanger of heeft u een kinderwens? (Dit geldt zowel voor mannen
als vrouwen.)
Als u één van deze vragen met “ja” kunt beantwoorden, vraag dan voordat u de
volgende injectie toedient, eerst advies aan uw reuma verpleegkundige. Het
kan zijn dat voor uw veiligheid wordt besloten de injectie uit te stellen.
Bloedcontrole
Door regelmatig uw bloed te onderzoeken, kunnen we het ontstaan van
leverfunctiestoornissen of afname van witte bloedcellen of bloedplaatjes
vroegtijdig opsporen. Het is daarom erg belangrijk dat u zich goed houdt
aan de afspraken voor bloedcontrole. Met name in de beginfase komt u met
kortere tussenpozen op controle.
Ook als u al langer met adalimumab behandeld wordt, is de controle
noodzakelijk, maar minder vaak. Uw arts bespreekt met u hoe vaak de
bloedcontroles nodig zijn.
Gebruik van andere geneesmiddelen
In het algemeen kan adalimumab veilig worden gegeven naast de meeste
andere geneesmiddelen. Het is van belang dat uw behandelend arts weet
welke medicijnen u gebruikt, inclusief medicijnen die u zonder recept koopt.
Zo kunnen ongewenste combinaties van geneesmiddelen voorkomen worden.
6
Humira (adalimumab)
Operaties en andere (tandheelkundige) ingrepen
Er bestaat bij het gebruik van adalimumab mogelijk een verhoogd risico op
het ontstaan van infecties tijdens of kort na een operatie. Bespreek het tijdig
met uw arts als u een operatie of tandheel­kundige ingreep moet ondergaan.
Informeer degene die de ingreep uitvoert, dat u wordt behandeld met
adalimumab.
Zwangerschap(swens) en borstvoeding
Er is weinig bekend over de effecten van adalimumab bij zwangerschap.
Daarom wordt het gebruik van adalimumab tijdens zwangerschap sterk
afgeraden.
Het is evenmin bekend of adalimumab veilig is tijdens het geven van
borstvoeding. Het geven van borstvoeding raden wij af. Overleg met uw
arts voordat u zwanger wilt worden of als u onverwacht toch zwanger bent
geworden.
Autorijden
Adalimumab geeft geen sufheid of slaperigheid. U mag daarom gewoon
autorijden als u wordt behandeld met adalimumab.
Vaccinaties
Wij adviseren u bij het gebruik van dit geneesmiddel u jaarlijks te laten
vaccineren met het griepvaccin via uw huisarts. Verzwakt levende vaccins
(zoals bof, mazelen, rode hond (BMR), gele koorts, tyfus, BCG, oraal poliovaccin)
mogen niet gegeven worden. Bespreek het daarom tijdig als u plannen heeft
voor een verre reis waarvoor aanvullende vaccinaties nodig zijn.
7
Vragen
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, dan beantwoordt uw
behandelend arts of de reumaverpleegkundige deze graag.
Adres
Polikliniek Reumatologie
Rijnstate Arnhem
Wagnerlaan 55
6815 AD Arnhem
Telefoonnummer
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste
specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken.
Rijnstate,
uw ziekenhuis in de regio
Arnhem, Rheden en De
Liemers.
@rijnstate
facebook.com/rijnstate
Rijnstate
Postbus 9555
6800 TA Arnhem
T 088 - 005 8888
E [email protected]
www.rijnstate.nl
049377/2016-05 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2016
Polikliniek Reumatologie Rijnstate Arnhem: 088 - 005 5400