4 Havo/VWO Energie effecten Endotherm – Energie voor nodig Constante energietoevoer, bv koken van water Exotherm – Komt energie bij vrij Geen constante energietoevoer, bv een kampvuur Vaak wel activeringsenergie nodig, bv hogere temperatuur http://www.youtube.com/watch?v=x9n2j8WvDfE Botsingen Voor een reactie moeten moleculen worden afgebroken in zogenaamde “brokstukken”, kleine groepjes of losse atomen Effectieve botsing = botsing tussen twee of meer deeltjes waarbij een reactie optreedt. Meer botsingen meer “brokstukken” snellere reactie Reactiesnelheid Afhankelijk van: Soort stof Verdelingsgraad (hoe hoger, hoe sneller) Meer contactoppervlak, dus grotere kans op een effectieve botsing http://www.youtube.com/watch?v=0euu3mI0JBw http://www.youtube.com/watch?v=sg17GX9-EpY& Reactiesnelheid 2 Concentratie (hoe hoger hoe sneller) Meer deeltjes aanwezig, dus grotere kans op een effectieve botsing Temperatuur (hoe hoger hoe sneller) Deeltjes bewegen sneller, het aantal botsingen verandert niet, maar het aantal botsingen per seconde wel. VWO: Orde van de reactie Mate waarin de reactiesnelheid afhangt van de concentratie van de stoffen Alleen experimenteel te bepalen 0e orde niet afhankelijk van de concentratie 1e orde recht evenredig afhankelijk van de concentratie van een stof 2e orde kwadratisch evenredig afhankelijk van een stof, of recht evenredig afhankelijk van twee stoffen. VWO: reactiesnelheid Het aantal mol/L dat per seconde reageert v = ∆[A]/∆t Van de reactie H2O2 + 2I- 2OH- + I2 zijn de reactiesnelheden bepaald: Snelheid is rechtevenredig met [H2O2} 1e orde Rechtevenredig in [I-] 1e orde 1+1 = 2e orde reactie VWO: Reactiesnelheidsvergelijking Zie BINAS 37 A Bij een 1e orde reactie: s = k x [A] Bij een 2e orde reactie: s = k x [A] x [B] of s = k x [A]2 k wordt bepaald door de overige gegevens experimenteel te bepalen.