Renteontwikkelingen in Aruba

Renteontwikkelingen in Aruba
in Aruba
Prakash Mungra
General Manager Supervisory Issues CBA
I.h.k.v. Pensioenseminar georganiseerd door Arubaans Pensioen Platform op 25‐3‐2010 1
Renteontwikkelingen op Aruba
1. Rentestanden 2009
2. Rentestanden op Aruba 1998-2009
3. Pensioen- en verzekeringssector
4. Overheidsschuld Aruba 2005-2009
5. Rekenrente, dekkingsgraad en return
on investment
2
Rentestanden 2009
Vergelijking rentestanden 2009
Aruba
Deposito's
Spaardeposito's
Termijndeposito's (< 1 jr )
Termijndeposito's (< 1 jr.)
Leningen
Woonhypotheken
Consumptief krediet
Consumptief krediet
Prime rate USA
Time loans Neth. Antilles
Staatsobligaties
Average yield
Nederlandse
Antillen
Nederland
3.0
33
3.3
2.2
30
3.0
2.6
26
2.6
8.5
15.5
7.6
4.9
9.7
Verenigde
Staten
5.0
3.25
9.1
6.5
4.3
3.7
3.2
Bronnen: CBA (Aruba), BNA (Nederlandse Antillen), DNB (Nederland), Federal Reserve (V.S.)
3
Rentestanden Aruba (1998‐2009)
Gewogen gemiddelde rentestand op nieuwe leningen en
deposito's
(1998-2009)
14
12
10
8
6
4
2
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Leningen
13.1
13.0
12.0
12.1
12.8
11.4
11.4
11.4
11.1
10.9
11.1
10.7
Deposito's
6.2
6.2
6.2
5.8
5.5
5.3
4.4
4.0
3.9
4.1
3.6
3.5
Rentemarge
6.9
6.8
5.8
6.2
7.3
6.1
7.0
7.4
7.2
6.8
7.5
7.2
4
Rentestanden op Aruba (1998‐2009)
• Gemiddelde rente op nieuwe leningen
is gedaald naar 10,7%.
• Gemiddelde rente op nieuwe deposito’s
is gedaald naar 3,5%.
• De rentemarge heeft in de afgelopen
j
jaren
geschommeld
h
ld rond
d 7%.
7%
5
Rentestanden op Aruba (1998‐2009)
Gewogen gemiddelde opbrengst van staatsobligaties
(1998-2009)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Aruba
8.2
8.1
8.6
7.6
6.7
6.5
6.7
6.5
7.1
6.7
6.6
6.5
USA (10-Yr)
5.3
5.6
6.0
5.0
4.6
4.0
4.3
4.3
4.8
4.6
3.7
3.3
6
Rentestanden op Aruba (1998‐2009)
• Opbrengst op langlopend
overheidspapier ligt sinds 2002 tussen
6,5% en 7%.
• Arubaanse staatsobligaties brengen in
regell 2 ttott 3 procentpunten
t
t meer op
dan de 10-jarige US- staatsobligaties.
7
Pensioen‐ en verzekeringssector Aruba
Onderverdeling activa pensioenfondsen Aruba (2005-2008)
Afl. mln.
2,000
1,800
1,600
1,400
1,200
1,000
800
600
400
200
0
2005
2006
2007
2008
obligaties
252
296
300
302
aandelen
420
480
581
388
overige beleggingen
678
735
775
914
overige activa
192
190
200
101
8
Pensioen‐ en verzekeringssector Aruba
Afl. mln.
Onderverdeling activa levensverzekeraars Aruba
(2005-2008)
700
600
500
400
300
200
100
0
2005
2006
2007
2008
obligaties
190
220
248
250
aandelen
3
3
3
2
overige beleggingen
181
176
206
238
overige activa
78
94
93
128
9
Pensioen‐ en verzekeringssector Aruba
• Pensioenfondsen beleggen voor circa
Afl. 300 miljoen in obligaties (19% van
hun totale beleggingen).
• Levensverzekeraars beleggen voor
circa
i
Afl 250 miljoen
Afl.
ilj
i obligaties
in
bli ti (51%
van hun totale beleggingen).
10
Pensioen‐ en verzekeringssector Aruba
• Ruim 50% van de beleggingen van
pensioenfondsen zijn binnen Aruba.
• Bij de levensverzekeraars ligt het
aandeel binnenlandse beleggingen op
circa
i
88%
88%.
11
Overheidsschuld Aruba 2005‐2009
Onderverdeling overheidsschuld Aruba (2005-2009)
Afl. mln.
2,500
2,000
1,500
1,000
500
0
2005
2006
2007
2008
2009
binnenlands, schuldpapier
377
462
526
515
652
binnenlands, overig
671
616
629
488
461
buitenlands, schuldpapier
334
326
333
463
502
buitenlands, overig
523
608
650
582
565
12
Overheidsschuld Aruba 2005‐2009
• De Arubaanse overheidsschuld bestaat
voor circa 50% uit schulden aan
binnenlandse partijen.
• Aan schuldpapier (vooral obligaties)
h ft de
heeft
d Arubaanse
A b
overheid
h id ruim
i
Afl. 1,1 miljard uitstaan, hetgeen 53% is
van de totale overheidsschuld.
overheidsschuld In 2005
was dit aandeel 37%.
13
Overheidsschuld Aruba 2005‐2009
Onderverdeling overheidsuitgaven Aruba (2005-2009)
Afl. mln.
1,400
1,200
1,000
800
600
400
200
0
2005
2006
2007
2008
2009
rente
84
97
107
140
116
goederen en diensten
153
203
187
216
205
AZV
130
120
85
138
128
loonkosten
505
542
530
580
559
overig
161
135
175
217
230
14
Overheidsschuld Aruba 2005‐2009
• De rentelast van de Arubaanse
overheid bedroeg in 2009 Afl. 116
miljoen.
• In de afgelopen vijf jaar waren de
rentelasten
t l t gemiddeld
idd ld 9,5%
9 5% van d
de
totale overheidsuitgaven.
15
Rekenrente
• De rekenrente is te omschrijven als de
door pensioenfondsen en
levensverzekeraars gehanteerde rente
waartegen de pensioenverplichtingen
contant worden gemaakt.
• Een lagere rekenrente leidt tot hogere
pensioenverplichtingen en derhalve
lagere dekkingsgraden.
16
Rekenrente
• Volgens CBA’s actuariële voorschriften
dient een rekenrente van maximaal 4%
t worden
te
d gehanteerd
h t d in
i gevall van
voorwaardelijke indexatie.
• Bij regelingen zonder toezegging
indexatie is een hogere rekenrente
toegestaan.
• Bij OPF’s met onvoorwaardelijke
indexatie ((op
p basis van bijvoorbeeld
j
een niet-stuurbare loon- of prijsindex)
dient een lagere rekenrente dan 4% te
worden gehanteerd.
17
Dekkingsgraad
• Minimum dekkingsgraad voor OPF en
levensverzekeraars bedraagt 100%,
inclusief het weerstandsvermogen.
• Belegd vermogen minus het
weerstandsvermogen
t d
di t ten
dient
t minste
i t
gelijk te zijn aan 100%.
18
Dekkingsgraad
• Door de internationale financiële crisis
waren dekkingsgraden van een drietal
OPF’s beneden minimum geraakt.
• Geaggregeerde dekkingsgraad OPF’s
(
(exclusief
l i f het
h t niet
i t onder
d toezicht
t
i ht van de
d
CBA staande APFA) bedroeg 101%,
fractioneel boven het minimum van
100%
19
Dekkingsgraad
• Negatieve effecten globale financiële
crisis en wijziging rekenrente hebben
tot een aanzienlijke verslechtering van
dekkingsgraad van APFA PVL
PVL-regeling
regeling
geleid.
• Zaak dat aanbevelingen tripartite
adviescommissie tot herziening PVLregeling zo spoedig mogelijk worden
uitgevoerd.
g
20
Return on investment
• ROI OPF’s (exclusief APFA) rond 78,5% over afgelopen 5 jaren, met als
negatieve uitschieter 2008: rendement
-8,4%.
8 4%
• D
Door grotere
t
omvang buitenlandse
b it l d
beleggingen zijn OPF’s relatief
kwetsbaar voor ontwikkelingen op de
financiële markten (met name V.S.)
21
Return on investment
• Dekkingsgraad levensverzekeraars ligt
met 118% ruim boven het minimum van
100%.
• ROI varieerde in de periode 2004-2008
t
tussen
d 6% en 7
de
7,5%.
5%
22
Rekenrente
• De rente- en rendementsontwikkelingen
bij de onder toezicht staande OPF’s en
levensverzekeraars worden
nauwlettend gevolgd.
gevolgd Zo nodig zullen
voorschriften CBA mbt rekenrente
worden herzien.
23
Rekenrente
• De verwachte structureel lagere rente
en rendementen op aandelen zullen in
toenemende mate druk uitoefenen op
rekenrente en afgegeven
rendementsgaranties.
24
Dank voor uw aandacht!!!
25