Gal en galwegen
advertisement
Gal en galwegen Prof. dr. W. Van Steenbergen Hepatologie UZ Gasthuisberg Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Uitscheiding uit het lichaam Nieren - urinewegen Lever - galwegen Kleine, wateroplosbare moleculen Grote, vetoplosbare moleculen Vb zouten, ureum, kreatinine Vb cholesterol, bilirubine Structuren: lever en galwegen Gal wordt geproduceerd in de lever Door levercellen Kleine galkanaaltjes in de lever Grote kanalen in en buiten de lever Stapeling van gal in galblaas Afloop naar dunne darm Structuren: lever en galwegen Galwegen Poortader Slagader Structuren: lever en galwegen Portaveldjes in lever Takjes van Galwegen Poortader Slagader Structuren: lever en galwegen Leverlobjes Levercellen Structuren: lever en galwegen Kleinste galkanaaltjes “Canaliculus” Canaliculair netwerk Galkanaaltjes in portavelden Structuren: lever en galwegen Grote galwegen - In de lever - Buiten de lever: “Ductus choledochus” Structuren: lever en galwegen Kleine galwegen Microscopisch niveau - Canaliculi tussen levercellen Onderzoek: leverbiopsie - Kanaaltjes in portavelden Grote galwegen - In de lever Macroscopisch niveau - Buiten de lever Onderzoek: radiologie Radiologie van grote galwegen Structuren: lever en galwegen Gal wordt geproduceerd in de lever Door levercellen Kleine galkanaaltjes in de lever Grote kanalen in en buiten de lever Stapeling van gal in galblaas Afloop naar dunne darm Structuren: lever en galwegen Bij maaltijd - Galblaas trekt samen - Sfincter van Oddi gaat open - Gal loopt in darm - Nodig voor vertering Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Gal: samenstelling en werking Galzouten Gemaakt door levercellen Uitgescheiden in kleine galwegen Zuigen water aan: galproductie Gal: samenstelling en werking Water GG Galzouten Kleinste galkanaaltjes Gal: samenstelling en werking Galzouten Detergent effect: belangrijk voor opname van vetten in de dundarm Bij chronische galwegaandoening: tekort aan galzouten in darm leidt tot vette diarree en tekorten aan vetoplosbare vitamines (vb bij PBC, PSC, …) Gal: samenstelling en werking GG Galzouten Bij lever/galwegaandoening: galzouten lopen naar bloed JEUK Gal: samenstelling en werking JEUK met krabletsels Gal: samenstelling en werking Galzouten Cholesterol Gal: samenstelling en werking GG Cholesterol Bij lever/galwegaandoening: cholesterol neemt toe in bloed GELE VLEKKEN OP OOGLEDEN Gal: samenstelling en werking GELE CHOLESTEROLVLEKKEN ROND OGEN Gal: samenstelling en werking Galzouten Cholesterol Bilirubine Gele kleurstof Uitgescheiden in galwegen Geeft bruine kleur aan stoelgang Gal: samenstelling en werking GG Bilirubine Gal: samenstelling en werking GG Bilirubine Bij lever/galwegaandoening: bilirubine gaat naar bloed GEELZUCHT GELE HUID en OGEN WITTE STOELGANG DONKERE URINE Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Oorzaken van gestoorde galwerking Lever ziek Grote galweg ziek Oorzaken van gestoorde galwerking Voor transplantatie: Zieke lever: meestal cirrose, soms acuut leverfalen Alcohol Virale hepatitis B-C Primaire biliaire cirrose (PBC) Autoimmune hepatitis Andere “Iedere patiënt heeft zijn eigen verhaal” Oorzaken van gestoorde galwerking Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Galwegproblemen na transplant Na transplantatie: Meestal zieke grote galweg Vernauwing (stenose) van galweg “Achilleshiel” van de transplantatie Frequent: 10-25% Soms recidief van de ziekte waarvoor getransplanteerd PBC, PSC Galwegproblemen na transplant Galwegproblemen na transplant Stenose op Bifurcatie - hilus Anastomose Galwegproblemen na transplant Gal in donor galweg Galwegproblemen na transplant Stenose “Litteken op de naad” Stenose van anastomose van de hilus – bifurcatie Zuurstofgebrek van galweg rond tijdstip van transplantatie “Ischemische stenose” Soms lek op de galweg Galwegproblemen na transplant Symptomen Jeuk Geelzucht Pijn in rechter bovenbuik Koorts als infectie in galwegen, meestal hoge koorts, koude rillingen Gestoorde levertesten in bloed AST, ALT Alkalische fosfatasen, gamma GT, bilirubine Galwegproblemen na transplant Diagnose door radiologie van galwegen Scan: MRI Endoscopie: ERCP Galwegproblemen na transplant Stenoses van anastomose Galwegproblemen na transplant Stenoses en lekkage van anastomose Galwegproblemen na transplant Beschadiging van hilaire galwegen Galwegproblemen na transplant Diffuse beschadiging van alle galwegen In en buiten de lever April 2012 Stenose en lek Anastomose Juni 2012 Stenose hilus Blijft wat geel… September 2013 Grote stenen in galweg Heel geel, hoge koorts Levensbedreigend ziek Gal en galwegen Structuren Samenstelling en werking van gal Gevolgen van slechte galwerking Oorzaken van slechte galwerking Galwegproblemen bij transplantpatiënten Behandeling van galwegproblemen na transplantatie Behandeling van galwegproblemen na transplant Zeldzaam retransplantatie Bij recidief van de oorspronkelijke ziekte in de transplantlever, opnieuw leverfalen Bij diffuse beschadiging van de galwegen Behandeling van galwegproblemen na transplant Meestal ERCP endoscopische behandeling via Plaatsen van buisje(s)-stent(s)- prothese(s) in de galweg Openrekken Combinatie van vernauwing met ballon van technieken Opensnijden galweg Verwijderen stenen Plastic buisje Metalen buisje Stents gedurende 3-4 maanden Wisselen Totale stentduur ongeveer een jaar Evt te herhalen zo nodig Besluit Galstructuren Iedere en -productie: complex patiënt heeft zijn eigen verhaal Ziekte die leidt tot transplantatie Eventuele verwikkelingen Galwegverwikkelingen zijn frequent na transplantatie Besluit Galwegproblemen na transplantatie Symptomen: geelzucht, jeuk, pijn, koorts Vernauwing van galweg, stenen, lekkage Anastomose: “gemakkelijke” behandeling Hilair, ischemische: moeilijke therapie Meestal succesvolle endoscopische therapie doch mogelijk langdurig Zelden leidend tot retransplantatie Dank u voor uw aandacht Vragen?
