Bevallen in het ziekenhuis Middels dit boekje willen wij u informeren over bevallen in het TweeSteden ziekenhuis. Wij hopen hiermee een antwoord over de gang van zaken in ons ziekenhuis. Voor vragen heeft u de mogelijkheid deze te stellen aan uw arts, verloskundige of de medewerkers van de polikliniek gynaecologie en de verloskamers. Alle bevallingen vinden plaats in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg. Dit geldt dus ook patiënten waarvan de poliklinische controles worden gedaan bij een gynaecoloog in Waalwijk. 1. Zwangerschapscontrole Tijdens uw zwangerschap wordt u regelmatig gecontroleerd door uw arts. Deze controles zijn bedoeld om eventuele problemen in de ontwikkeling van de zwangerschap te ontdekken en/of te voorkomen. Voor patiënten die naar de polikliniek gynaecologie in Waalwijk zijn verwezen, blijft het gedurende de gehele zwangerschap mogelijk onder controle van de gynaecoloog in Waalwijk te blijven. De eerste controle bij de gynaecoloog is in de regel wat uitgebreider dan de daarop volgende controles. Uw behandelend arts bespreekt samen met u het beloop van uw zwangerschap, de bevalling en het kraambed. Ook wordt bij de eerste controle de datum vastgesteld, waarop de bevalling wordt verwacht. Een normale zwangerschap duurt tussen de 37 en 42 weken, met een gemiddelde van 40 weken. De zwangerschapscontroles vinden aanvankelijk om de vier tot zes weken plaats. Later wordt dit om de drie weken, daarna om de twee weken en in de laatste maand elke week. Iedere zwangerschapscontrole bestaat uit een aantal vaste onderzoeken: • meten van uw bloeddruk en gewicht • bepalen van de groei van baarmoeder en uw kind • echo ter controle van de hartslag, placenta, ligging van uw kind en de hoeveelheid vruchtwater • bepalen van de ligging van het kind (vanaf 32 weken) Een aantal malen in de zwangerschap wordt een bloedonderzoek verricht. Op indicatie kan tevens een urineonderzoek worden verricht. 2. Aanvullende onderzoeken Echoscopie Een veel gebruikt onderzoek tijdens de zwangerschap is het echoscopisch onderzoek. Dit is een pijnloos onderzoek waarbij, met behulp van geluidsgolven, de zwangerschap zichtbaar kan worden gemaakt op een beeldscherm. De meest voorkomende redenen voor een echo-onderzoek zijn het bepalen van de zwangerschapsduur en het bepalen van de grootte en de ligging van het kind. Het echo-onderzoek vindt plaats op de polikliniek gynaecologie of op de afdeling echografie. Voor onderzoek op de afdeling echografie wordt een aparte afspraak gemaakt. CTG Het CardioTocoGram (afgekort CTG) wordt ook wel het hartfilmpje genoemd. Tijdens dit onderzoek worden, met behulp van een apparaat, de harttonen van uw kind vastgelegd. Uit het patroon van de harttonen kan een indruk worden verkregen van de conditie van uw kind. Een CTG kan zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de bevalling worden gemaakt. Een CTG wordt alleen gemaakt als daarvoor reden is. Vruchtwateronderzoek en/of vlokkentest Wanneer u 36 jaar of ouder bent of als in uw familie of die van uw partner bepaalde afwijkingen voorkomen, is het mogelijk prenatale diagnostiek te laten verrichten. Of u hiervoor in aanmerking komt, zal uw arts of verloskundige met u bespreken. Hij/zij informeert u over de onderzoeken. 3. Voorbereiding op de bevalling U heeft de mogelijkheid zich op verschillende manieren voorbereiden op de bevalling. Over de bevalling en de periode ervoor zijn verschillende boeken te lezen. Daarnaast zijn de volgende activiteiten ontwikkeld om u voor te bereiden op hetgeen wat komen gaat. Zwangerschapsgymnastiek Bij zwangerschapsgymnastiek leert u zich voor te bereiden op de bevalling. De cursussen beginnen meestal vanaf de 26e week van uw zwangerschap. U kunt zich opgeven bij Thebe | Thuiszorg in Tilburg of in uw woonplaats. Alternatieve voorbereiding op uw bevalling Naast zwangerschapsgymnastiek kunt u ter voorbereiding op uw bevalling ook andere cursussen volgen zoals yoga, haptonomie of zwemmen. Terra Centrum voor Geboortezorg Terra, Centrum voor Geboortezorg, is een samenwerkingsverband tussen tien verloskundigenpraktijken in de regio Midden-Brabant, Thebe | Kraamzorg en het TweeSteden ziekenhuis. De verloskundigenpraktijken, Thebe | Kraamzorg en het Tweesteden ziekenhuis zijn elk op hun eigen locatie te vinden. Daarnaast is er ook een centrale locatie waar wij ons ambulant centrum hebben ondergebracht. Hier hebben verloskundigenpraktijken De Zon, De Vlinder en Eva – buiten spreekuren op hun eigen locatie – ook spreekuur. Dit ambulant centrum is te vinden in het TweeSteden ziekenhuis. Meer informatie kunt u vinden op www.terrageboortezorg.nl. Voorlichtingsavond bevallen Het TweeSteden ziekenhuis (vestiging Tilburg) organiseert regelmatig een informatieavond “bevallen in het ziekenhuis” voor zwangere vrouwen en hun partner. Dit is een gezamenlijke groepsvoorlichting met alle eerstelijnspraktijken, Thebe|Kraamzorg en het TweeSteden ziekenhuis die een samenwerking zijn aangegaan. De datum, tijd en plaats van deze avonden worden bekend gemaakt via de polikliniek gynaecologie, uw verloskundigenpraktijk of www.terrageboortezorg.nl. U kunt zich aanmelden via de polikliniek gynaecologie tel.nr. 013-4655266 of via de website. Op deze informatieavond krijgt u voorlichting over bevallen en pijnbehandeling, kunt u de zwangerschapsmarkt, de verloskamers en Terra Thebe | De Meiboom bezoeken en heeft u de mogelijkheid om vragen te stellen. Wijze van bevallen Wij adviseren u om u goed te laten informeren over de diverse manieren waarop u kunt bevallen en dit te bespreken met uw arts of verloskundige. U kiest in principe zelf de methode waarin u zich het meest op uw gemak voelt. Wij komen hierin zoveel mogelijk aan uw wensen tegemoet. Ziekenhuisopname tijdens de zwangerschap Indien er zich onverhoopt problemen voordoen in de zwangerschap dan kunt u dag en nacht contact opnemen met de verloskamers (telefoon: 013 - 465 5358). Indien er een reden tot opname bestaat zal deze opname altijd in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg zijn. Dit geldt dus ook voor patiënten uit Waalwijk. Project thuiscontrole Door complicaties tijdens de zwangerschap kan ziekenhuisopname voor u noodzakelijk zijn. In een aantal gevallen kan uw gynaecoloog besluiten dat u in aanmerking komt voor deelname aan het thuiscontrole project. De reden hiervoor zal hij met u bespreken. Als voor thuiscontrole wordt gekozen, worden de noodzakelijke controles dagelijks bij u thuis uitgevoerd en besproken met uw behandelend gynaecoloog. Lactatiekundige Voor advies en begeleiding bij de borstvoeding is er een lactatiekundige werkzaam in ons ziekenhuis. Zij is ook aanwezig tijdens de informatieavond over borstvoeding (zie hieronder) en de voorlichtingsavonden voor zwangeren. Het TweeSteden ziekenhuis beschikt over het WHO/Unicef certificaat ‘zorg voor borstvoeding’ ofwel het certificaat ‘Baby Friendly Hospital’. Informatieavonden over borstvoeding Borstvoeding Brabant organiseert onder andere in nauwe samenwerking met het TweeSteden ziekenhuis, Thebe|Kraamzorg en de regionale verloskundigen, cursussen borstvoeding voor (aanstaande) moeders, hun partners en andere belangstellenden. De cursussen vinden maandelijks plaats en worden verzorgd door Jacqueline van den Berg, lactatiekundige TweeSteden ziekenhuis en Lidwine Schoonhoff, prelogopedist en ervaren borstvoedingsdeskundige. Meer informatie vindt u op www.tweestedenziekenhuis.nl/events. 4. De bevalling Wanneer moet u naar het ziekenhuis? Voordat u naar het ziekenhuis komt, willen wij graag dat u eerst even belt naar de verloskamers (telefoon: 013-4655358), zodat wij op uw komst zijn voorbereid. Ook patiënten die onder poliklinische controle zijn van een gynaecoloog in Waalwijk, moeten naar Tilburg bellen en bevallen dus ook in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg. U belt naar de verloskamers: • als u regelmatige weeën heeft, om de vijf minuten of minder • als u vochtverlies heeft wat u niet op kunt houden • als u pijnlijke harde buiken heeft en nog niet uitgerekend bent • als u bloedverlies heeft ook al zijn er nog geen of weinig weeën • als u duidelijk minder leven voelt Bij ongerustheid mag u altijd bellen. Wat neemt u mee? Tijdens de bevalling adviseren wij een ruim T-shirt of nachthemd dragen. Verder raden wij u aan mee te nemen: • uw identiteitsbewijs • kleding en (voedings-) BH om na de bevalling te dragen • toiletartikelen • badslippers • • • • fototoestel evt. lectuur 2 euro muntstuk voor leenrolstoel evt. versnaperingen (koelkastje op de kamer aanwezig) Voor de baby neemt u mee: • kleertjes • maxi-cosi en reiszak Uw partner Uw partner en/of anderen naasten zijn uiteraard welkom op de verloskamers. Voor 1 persoon bieden wij de faciliteiten om in uw bevalsuite te overnachten. Indien u meerdere mensen bij uw bevalling aanwezig wilt laten zijn adviseren wij u te overleggen met de dienstdoende verpleegkundige op de verloskamers. De placenta De placenta wordt, in principe door het ziekenhuis, ter verbranding afgevoerd. Als u daartegen bezwaar heeft maakt u dat aan de arts of de verpleegkundige kenbaar. Pijnbehandeling tijdens bevalling Pijnstilling gedurende de bevalling is 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar. Voor de verschillende vormen van pijnbehandeling en verdere uitleg hierover verwijzen wij u naar de folder ‘pijnbehandeling tijdens de bevalling’. Deze folder is beschikbaar op onze website. De kunstverlossing Soms is het nodig om een zuignapje op het hoofd van uw kind te plaatsen om de bevalling makkelijker en/of sneller te laten verlopen. Dit wordt vacuümextractie genoemd. Afhankelijk van het verloop van de bevalling zal hiervoor gekozen worden. Zelden wordt een tangverlossing gedaan, om het laatste gedeelte van de bevalling sneller te laten verlopen. Soms eindigt de bevalling in een keizersnede. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving via een ruggenprik en bij uitzondering onder algehele narcose. Uw partner, of andere naaste, mag altijd bij de keizersnede aanwezig zijn. 5. Na de bevalling Als u in het ziekenhuis bevallen bent, wil dit niet zeggen dat u ook uw kraambed in het ziekenhuis doorbrengt. Wanneer er geen medische reden is om het kraambed in het ziekenhuis door te brengen, mag u na de bevalling weer naar huis. U heeft de mogelijkheid uw kraambed door te brengen in kraamhotel Terra Thebe | De Meiboom, zie verderop in deze folder. De baby Afhankelijk van de gezondheidstoestand van u en uw kind wordt er naar gestreefd om uw kind direct na de bevalling bij u neer te leggen. Uw kind zal het eerste uur ongestoord huid op huid contact krijgen. Direct huid op huid contact tussen u en uw kind direct na de geboorte heeft diverse positieve effecten op uw kind. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat na huid op huid contact de pasgeborene: • sneller zelf de borst zal nemen • een stabielere en normalere huidtemperatuur heeft • een stabielere en normalere hartslag en bloeddruk heeft • hogere bloedsuikers heeft • minder snel huilt • waarschijnlijk een langere exclusieve borstvoedingsperiode heeft Kort na de geboorte onderzoekt de arts of de verloskundige die de bevalling heeft geleid uw kind. Op indicatie wordt advies gevraagd van de kinderarts. Ieder kind krijgt na de geboorte vitamine K toegediend. Krijgt uw kind borstvoeding dan adviseren wij u dit thuis gedurende 3 maanden voort te zetten. Bij flesvoeding is dit niet nodig omdat dit voldoende vitamine K bevat. Controle van het kraambed en kraamzorg na de bevalling Na thuiskomst komt uw verloskundige gedurende de kraamtijd bij u kijken hoe alles verloopt. Deze controles moet u zelf in de zwangerschap regelen met een verloskundigenpraktijk bij u in de buurt, bij voorkeur in de 5e of 6e maand. De kraamzorg moet u uiterlijk in de 4e maand regelen met een kraamzorgbureau naar keuze. Moederkindafdeling Als u het kraambed in het ziekenhuis doorbrengt in verband met een medische indicatie, wordt u na de bevalling overgebracht naar onze moederkindafdeling. Deze afdeling beschikt over comfortabele éénpersoonskamers. Uw kind verblijft bij u op de kamer, ook als het in een couveuse verblijft. Op de moederkindafdeling geldt een open bezoekregeling. Wij vragen u echter wel om rekening te houden met uw rustmomenten. Het is altijd mogelijk dat de vader/partner blijft overnachten op uw kamer. Hiervoor stellen wij faciliteiten ter beschikking. Het voeden van uw baby kan altijd "op verzoek" gebeuren, zowel bij borstvoeding als bij flesvoeding, tenzij er een ander voedingsadvies door de gynaecoloog of kinderarts is voorgeschreven. Heeft u speciale wensen, maak deze dan kenbaar bij de verpleegkundige, het is immers belangrijk dat uw kraamtijd prettig verloopt. Het is ook mogelijk om opgenomen te worden op Terra Thebe | De Meiboom, het kraamcentrum van Thebe en het TweeSteden ziekenhuis. Deze afdeling in het ziekenhuis heeft naast kraamhotelkamers ook kamers voor opnames van moeder en kind met een lichte medische indicatie. Als dit voor u of uw kind van toepassing is dan zal uw behandelend arts u hierover informeren. 6. Terra Thebe | De Meiboom Wanneer u wenst kunt u, zonder medische indicatie, gebruik maken van een kraamhotelkamer. U krijgt dan 24-uurs zorg en begeleiding tegen dezelfde kosten als kraamzorg thuis. Het Kraamhotel De Meiboom beschikt over diverse faciliteiten, zoals: tweepersoonskamers met telefoon en televisie. Daarnaast is er een keuzemenu van maaltijden. Genoemde faciliteiten zijn er - tegen betaling - ook voor uw partner. In de Meiboom werkt een team van gekwalificeerde kraamverzorgsters, zodat er dag en nacht deskundige zorg voor u en uw kind aanwezig is. Gedurende het verblijf wordt u, indien u dat wenst, begeleid bij de verzorging van uw baby. 7. Belangrijke telefoonnummers en adressen Polikliniek gynaecologie 013-465 52 66 Verloskamers, 1b 013-465 53 58 Afdeling Moeder en kind, 2b 013-465 53 47 www.tweestedenziekenhuis.nl Thebe kraamzorg www.thebe.nl/kraamzorg 0900-8122