de kern van het leven

De kern van het leven
Het Groningse onderzoeksinstituut Eriba biedt een gratis cursus aan over veroudering.
Voor de online cursus die in juni begint hebben zich al meer dan 4000 deelnemers
aangemeld. Eriba doet fundamenteel onderzoek naar het
verouderingsproces in onze lichaamscellen.
MICHEL BRANDSMA, ANDRÉ BROERE
Cellen
●
●
●
●
Eriba
Kleinste eenheden van ons lichaam
Aantal: circa 100.000 miljard
Afmeting: ongeveer 1/100 milimeter
Soorten: 200 (bot, bloed, hart e.d.)
●
●
●
Eiwitten
●
Eiwitten zijn biologische moleculen, gemaakt van
aminozuren. Ze vormen bouwstoffen voor de cel,
brengen reacties op gang (enzymen), geven
boodschappen door (hormonen), vervoeren materiaal en
reguleren processen
DNA
●
●
●
●
Erfelijk materiaal
Bevindt zich in de celkern
Bevat de code voor al onze
lichaamskenmerken en -functies
Uniek voor elk individu
RNA
●
●
●
Henny van
Andel-Schepper
uit Hoogeveen
werd 115 en was
bij haar overlijden
in 2005 de oudste
mens ter wereld
European Research Institute
for the Biology of Ageing
Onderzoekstinstituut binnen UMCG en RUG
Onderdeel van het onderzoeksprogramma Healthy
Ageing
89 medewerkers, 11 onderzoeksgroepen
www.eriba.umcg.nl
Online cursus
Waarom verouderen wij? Het moleculaire mechanisme
van veroudering
● Start: 1 juni
● Taal: Engels
● Duur: 6 weken
● Studietijd: 4 uur per week
● Niveau: middelbare school biologie
● Certificaat: ja
● Inschrijven: www.futurelearn.com/courses/ageing
Animatie
Kopie van het DNA
Geeft de instructies van het DNA door, zogezegd
het recept voor het maken van de eiwitten
Bekijk de heldere animatie van onderzoekster
Liesbeth Veenhoff van Eriba op
https://vimeo.com/111736259
Celdeling en veroudering
De cel als industrieterrein
Elke cel bevat miljoenen fabriekjes
en machientjes die voor de
celdeling zorgen, eiwitten
maken, afval opruimen
en werkzame stoffen
produceren
Cellen delen zichzelf voortdurend en zorgen zo voor groei
en herstel van weefsels. Tijdens het delen ontstaan
kopieerfoutjes in het DNA. Onder meer hierdoor
produceren nieuwe cellen iets te veel, te weinig
of slecht functionerend eiwit. Deze
foutjes stapelen zich zodat
de kwaliteit van
onze weefsels
minder
wordt.
1
6
4
7
5
2
3
1 DNA Centrale
De celkern bevat
het erfelijk materiaal
DNA dat de functies
van de cel bepaalt
7 Centriool
Trekt het
DNA uit elkaar
ten behoeve van
de celdeling
2 Ribosoom
Eiwitfabriek
verwerkt aminozuren
tot eiwitten volgens
het recept van het
RNA dat wordt
aangevoerd uit de
celkern
3 Endoplasmatisch
reticulum
Productielijn maakt
vetten en eiwitten en
verbindt verschillende
systemen in de cel
6 Mitochondrion
4 Golgi-apparaat
Raffinaderij bewerkt eiwitten tot een
werkzame vorm
5 Lysosoom
Recyclingfabriek loost afvalstoffen
of verwerkt ze tot nieuwe bouwstoffen
Energiecentrale
zet suikers en vetten
om in chemische
energie
© DvhN 180515 | AB | Illustratie: Michel Brandsma