gxdownloads-zwz011322d02

Vitalisering is noodzaak!
Over trends en ontwikkelingen die
een nieuwe kijk op reintegratie
noodzakelijk maken
Maatschappelijke noodzaak
Het groeiend belang
• Nadruk op integrale participatie van mensen
met beperkingen (EU, WHO)
• Non-discriminatie bepalingen (Wet Gelijke
Behandeling)
• Verschuiving van verantwoordelijkheden van
overheid naar burger, van centraal naar
decentraal
Maatschappelijke noodzaak
Het groeiend belang
• Vergroting verantwoordelijkheden voor het
eigen reïntegratieproces (WGA, WVP, IRO)
• Verkrapping op de arbeidsmarkt
• Ouder wordend personeelsbestand
• Toenemende diversiteit
• Groeiende noodzaak flexibele inzet
• Vergroting eigen zelfstandigheid
Maatschappelijke noodzaak
het individuele belang
• Van zorg naar activering
• Van zorg naar participatie
• Afname solidariteit/collectiviteit
• Individualisering
• Vergroting economische zelfstandigheid
Waarom vergroting van
participatie
• Participatie vergroot de kwaliteit van leven
– Vergroting individuele autonomie
– Meer kans op financiële autonomie
– vergroting self esteem
– Vergroting kans op social support
– Maatschappelijke betrokkenheid
• Participatie leidt tot lagere maatschappelijke kosten
– Vermindering medische consumptie
– Vermindering uitkeringsomvang
Vergroting participatie is niet
eenvoudig
• Sociale zekerheid was vaak de-empowered
•
•
•
•
Bureaucratisch
Sanctionerend
Medicaliserend
Invaliderend
• Sociale omgeving versterkte dit gedrag
• Betuttelend
• Bevoogden
• Pamperend
Van ongeschikt naar geschikt
een paradigma shift
• Meer dan een cosmetische operatie
• Van denken in beperkingen naar denken in mogelijkheden
• Van statisch naar dynamisch
• Van risicomijdend naar risiconemend
• Niet afwachten maar doen
Integraal participatiebeleid
• Niet alleen een Nederlands probleem
• Breed in Europa worden vergelijkbare problemen
geconstateerd
• Bevordering participatie een breed gedragen
doelstelling
• Compensatieplicht breed geaccepteerd
uitgangspunt
Redenen voor een verandering:
Europese bevindingen
• Een overzicht van sociale zekerheidssystemen in
Europa laat een groot aantal problemen zien in de
uitvoering
• Belangrijkste probleem:
• De sociale zekerheid is niet activerend, noch
maatschappelijk, noch richting arbeidsmarkt
• Diversiteit aan regelgeving, verschillende
domeinen
• Niet onderling afgestemd zijn van de
regelgeving
Geconstateerde Barrieres
• Financiele barrieres
•
•
•
•
Onduidelijk wie waarvoor in aanmerking komt
Vergoedingen structuur
Tijdsduur tussen aanvrage en verstrekking
Eigen bijdrage
• Sociale barrieres
• Attitudes, empowerment
• Zelfbeeld van mensen met beperkingen
• Kennis
• Systeem barrieres
• Wetgeving
• Verschillende systematieken
• Gemeenschapsgeoriënteerd of nationaal
Verleners van sociale diensten:
Barrieres
• Fragmentatie van het systeem gericht op
mensen met beperkingen
• Onheldere informatie naar de doelgroep
• Wetenschappelijk onvoldoende kennis over
wat werkt en niet werkt
• Veel maatschappelijke barriëres om te
participeren
Nederland koploper
• Nederland neemt een voorloper rol in bij nieuwe
ontwikkelingen met betrekking tot het vorm
geven van de reïntegratie en participatie
• Nederland heeft een grote vertaalslag gemaakt
–
–
–
–
van zorg naar activering
Van publiek naar privaat
Van centraal naar decentraal
Van overheid naar werkgever en werknemer
Resultaten van de afgelopen jaren
•
•
•
•
Plaatsingspercentage rond de 30%
Diversificatie in de participatiebevordering
Privatisering van reïntegratie-activiteiten
Stijgende toename van IRO’s
Resultaten leiden tot nieuwe
probleemvelden
• Verschuiving van cliënten van UWV naar
gemeenten en omgekeerd
• Problematiek geconcentreerd op meerdere
gebieden (wonen, scholing, achtergrond)
• Toename groei jonggehandicapten
• Uitstoot werknemers minder dan 35% WGA
Kenmerken van de nieuwe
doelgroep
• Stijging aantal mensen met psychische klachten
• Relatieve stijging aantal mensen met afgeleerde
zelfsturing
• Relatieve stijging aantal mensen met
meervoudige problematiek
• Relatieve stijging van het aantal mensen in een
uitkeringscultuur
Wie is de potentiële doelgroep
• Onduidelijk in aantallen
• Culturele invloed
• Invloed wet- en regelgeving
• Grote verschillen tussen de Europese landen
• Globale schatting geeft aan dat het percentage
mensen met functionele beperkingen vanwege
een handicap of chronische ziekte tussen de 10
en 15% ligt
• Niet iedereen uit deze doelgroep heeft echter
ondersteuning nodig
Enkele statistische gegevens
Tabel 1
beperkingen profiel, in %
At
Dk
Fi
Fr
De
Ie
It
Mt
Nl
No
Pt
Sk
Sl
UK
87,2
80,1
67,8
75,4
88,7
89,0
93,4
91,5
74,6
83,6
80,1
91,8
80,5
72,8
Lichte
4,2
6,0
11,4
11,2
0,0
2,3
1,4
2,4
12,4
0,0
4,8
0,3
2,7
9,4
Enigszins
1,4
3,2
5,4
4,0
1,1
0,8
0,9
0,9
6,6
0,0
1,5
0,4
2,0
3,9
Zware
3,5
6,4
7,1
5,1
7,9
5,9
1,6
2,3
3,1
0,3
5,9
1,9
7,0
4,5
Zeer zware
2,5
3,9
8,1
4,2
0,0
0,9
2,5
2,8
3,2
14,5
7,6
5,1
7,9
6,1
Niet
geclassificeerd
1,2
0,4
0,1
0,1
2,3
1,1
0,3
0,0
0,2
1,7
0,2
0,4
0,0
3,4
Geen
beberkingen
Reïntegratie nood per land
verschillend
• Geen objectieve maatstaven voor het bepalen
van reïntegratie noodzaak
• Reïntegratie behoefte is een cultureel bepaalde
problematiek
• Afhankelijk van de nationale waarden en normen
Vertalen van uitdaging naar beleid
• Nieuwe rollen voor alle partners
–
–
–
–
–
–
–
Gemeenten (WWB, WSW, WMO)
UWV (WIA/WGA)
CWI
Reïntegratiebedrijven
Opleidingsinstituten
Werkgevers
Gezondheidszorg
De positie van de cliënt:
Spanning tussen aansturing en
zelfsturing
• De vraag van de cliënt is leidend, maar niet alles
bepalend: cliënt heeft ondersteuning nodig
• Maatwerk: elke cliënt is anders
• Veel cliënten hebben afgeleerd om zelf
verantwoordelijkheid te nemen
• Veel cliënten zitten in een afhankelijke positie
• Noodzaak van empowerment
Integrale participatiebevordering
nieuwe kansen
• Mogelijkheden met betrekking tot vergroting
arbeidsparticipatie: Hoe kunnen we optimaal de
verschillende regelgeving benutten om de
arbeidsparticipatie van mensen te bevorderen?
• Mogelijkheden met betrekking tot jongeren met
beperkingen: Hoe kunnen we de beste
uitgangspunten creëren voor de participatie in de
toekomst van jongeren met beperkingen?
• Mogelijkheden met betrekking tot oudere
werknemers: Hoe kunnen we de employability
van oudere werknemers zoveel mogelijk
behouden?
Integrale participatiebevordering
nieuwe kansen
• Eén loketfunctie
– de cliënt hoeft geen weet te hebben van de verschillende
regelgeving
• Nadruk op participatie in plaats van werk
– Functie dagactiviteiten centra in relatie tot uitstroom
naar werk of naar WSW
• Strategisch reïntegratie beleid
– Toekomstige vacatures
– Scholing
– Werkgevers
Integratie bevorderende
mogelijkheden
• School
– Afstemming indicatiestelling
– Integraal persoonsgebonden budget, zorg thuis en school
– Vroegtijdige toeleiding naar passende arbeid
• Werk
– Versterking employability
– Versterking vitaliteit aanwezige werknemers
– integratie reïntegratiemiddelen, bijv. jobcoach middelen
• Wijkgericht
– Integrale benadering sociale problematiek
• Gezondheidsbeleid
– Snelle interventies
– Vroegtijdige onderkenning potentiële gezondheidsproblematiek
Nieuw reïntegratiebeleid
• Beleid moet integraal zijn
• Zorg, scholing, arbeidstoeleiding, reintegratie en
plaatsing moet drempelloos op elkaar afgestemd
zijn
• De beschikbare middelen moeten op een
integrale wijze kunnen worden benut
• Regelgeving vanuit de verschillende ministeries
moeten op elkaar afgestemd zijn
• Gebruik maken van vloeiende overgangen tussen
verschillende vormen van participatie
Arbeidsintegratie eist een
integratie van alle
belangrijke
maatschappelijke velden