Downloaden

De longfunctie-onderzoeken in het St. Lucas ziekenhuis
en het Delfzicht ziekenhuis
Algemeen
De verschillende longfunctie-onderzoeken in het St. Lucas en het Delfzicht ziekenhuis waarvoor u in
aanmerking kunt komen worden door de longfunctie-assistent uitgevoerd. De onderzoeken zijn niet
pijnlijk, maar kunnen wel vermoeiend zijn. Bij de meeste onderzoeken krijgt u een klemmetje op uw
neus en een steriel mondstuk in de mond. Het klemmetje zorgt ervoor dat er geen lucht via de neus
verloren gaat. Het mondstuk is verbonden aan een apparaat dat de metingen verricht. U kunt
normaal door het mondstuk ademen. De longfunctie-assistent vertelt u voor het onderzoek wat er
van u tijdens de metingen wordt verwacht. Tijdens de metingen krijgt u van de longfunctie-assistent
instructies om bepaalde ademhalingsoefeningen uit te voeren (zoals ver in- en uitademen). Voor
optimale resultaten is het belangrijk dat u de aanwijzingen zo goed mogelijk opvolgt.
Spirometrie (flow-volume)
Bij dit onderzoek wordt gemeten wat de inhoud van uw longen is, en hoe snel u de lucht uit en in
kunt ademen. Voor het eerste gedeelte vraagt de longfunctie-assistent u om eerst rustig zo ver
mogelijk uit te ademen, waarna u rustig zo diep mogelijk moet inademen. Voor het tweede gedeelte
moet u zo diep mogelijk inademen, dan krachtig en snel zo ver mogelijk uitademen en daarna weer
krachtig en snel zo diep mogelijk inademen. De metingen worden een aantal keren herhaald om een
optimaal en betrouwbaar resultaat te krijgen. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten.
Reversibiliteit
Als de arts wil weten hoe u op een luchtwegverwijder reageert, dan wordt deze luchtwegverwijder
na de spirometrie toegediend en moet dit 15 minuten inwerken. Vervolgens wordt hetzelfde
onderzoek nogmaals herhaald. Het onderzoek duurt dan ongeveer 45 minuten.</p
Helium-residu
Bij dit onderzoek wordt de totale longinhoud en het reservevolume van de longen gemeten. Voor dit
onderzoek ademt u, afhankelijk van de toestand van uw longen, 3 tot 8 minuten via een mondstuk in
een zak waarin een gasmengsel zit met helium, zuurstof en buitenlucht. Aan het eind van de meting
wordt u gevraagd om rustig zo ver mogelijk uit te ademen en weer diep in te ademen, vervolgens
kunt u weer gewoon door ademen. Het onderzoek duurt ongeveer 5 tot 10 minuten.
1
Diffusiecapaciteit
Bij dit onderzoek wordt gemeten of de ingeademde zuurstof snel genoeg naar het bloed wordt
getransporteerd. Voor deze meting moet u rustig ver uitademen, zo diep mogelijk inademen, 10
seconden de adem vasthouden en tot slot snel ver uitademen. Voor een optimaal en betrouwbaar
resultaat wordt de meting een aantal keren herhaald. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten.
Bodyplethysmografie
Bij dit onderzoek worden 2 dingen gemeten: de luchtwegweerstand en de totale longinhoud met het
reservevolume. Voor dit onderzoek neemt u plaats in een doorzichtige cabine (lijkt op een
telefooncel: u kunt dus overal om u heen naar buiten kijken). De deur wordt gesloten, maar in geval
van nood kunt u deze deur zelf van binnenuit openen. De luchtwegweerstand geeft aan of u veel of
weinig moeite moet doen om te kunnen ademen. Voor deze test moet u een aantal minuten rustig
door het mondstuk ademen. De totale longinhoud is onder te verdelen in een gedeelte dat u
gebruikt en in een gedeelte dat in uw longen achterblijft nadat u alle lucht hebt uitgeblazen. Voor
het meten van de totale longinhoud komt er, terwijl u rustig ademt, kortdurend een klepje voor het
mondstuk die dit helemaal afsluit. Het is dan de bedoeling dat u tegen een weerstand in blijft
doorademen. Op dat moment wordt dan de totale inhoud van uw longen gemeten. Aan het eind
wordt u gevraagd om rustig zo ver mogelijk uit te ademen en daarna weer rustig zo diep mogelijk in
te ademen. Deze meting wordt een aantal keren herhaald om een zo optimaal en betrouwbaar
mogelijk resultaat te krijgen. Het onderzoek duurt ongeveer 10 minuten.
Kracht van de ademhalingsspieren
Bij dit onderzoek wordt gemeten hoe groot de kracht is van uw in en/of uitademingsspieren. Voor
het meten van de kracht van de inademingsspieren moet u via het mondstuk rustig zo ver mogelijk
uitademen, waarna u zo krachtig mogelijk moet inademen. Tijdens deze inademing wordt het
mondstuk door een klep afgesloten, zodat de kracht kan worden gemeten. Het meten van de kracht
van de uitademingsspieren werkt net andersom: eerst inademen en dan zo krachtig mogelijk tegen
de klep uitademen. Voor een optimaal en betrouwbaar resultaat wordt de meting een aantal keren
herhaald. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten.
Huidallergietest
Bij dit onderzoek wordt gemeten of u allergisch bent voor bepaalde stoffen, zoals pollen,
huisstofmijten, haren en huidschilfers van dieren en schimmels.
Tijdens het onderzoek wordt er van alle testvloeistoffen (in totaal 19) een druppeltje op de
binnenkant van uw onderarm gelegd. Vervolgens wordt een klein beetje van de vloeistof in uw huid
geprikt met behulp van een prikpennetje. U voelt dit wel, maar echt pijnlijk is het niet. Na een
kwartier wordt gecontroleerd of uw huid heeft gereageerd op de testvloeistoffen: als de huid rood
en opgezet is, dan is er sprake van een allergische reactie. De reactie lijkt wel op een muggenbultje
en kan dan ook flink jeuken. Deze bultjes trekken uren later langzamerhand weg. Het onderzoek
duurt ongeveer 30 minuten.
2
Histamine-provocatietest
Bij dit onderzoek wordt de gevoeligheid van uw luchtwegen gemeten. Het onderzoek is niet pijnlijk
maar kan wel vermoeiend zijn. Tijdens dit onderzoek gaat u met het mondstuk in de mond diep in en
krachtig en snel uitademen. Histamine is een stof die normaal ook in uw lichaam voorkomt. Deze
histamine komt vrij in de luchtwegen bij een prikkeling door bijvoorbeeld rook, mist, bak en
braadlucht, temperatuurwisselingen of door stoffen waarvoor u allergisch bent. De vrijkomende
histamine kan een vernauwing van de luchtwegen veroorzaken waardoor u een benauwd gevoel kan
krijgen. Om deze situatie na te bootsen wordt aan u gevraagd om histamine in oplopende
doseringen te inhaleren. Na deze inhalatie gaat u weer blazen (diep in en krachtig en snel weer uit).
Aan de hand van deze meting kan dan worden vastgesteld of uw luchtwegen op de histamine
reageren. Als u op de histamine reageert krijgt u waarschijnlijk een benauwd gevoel. Is er sprake van
een duidelijke reactie, dan wordt de volgende dosis niet meer toegediend. In dit geval krijgt u een
snelwerkende luchtwegverwijder van de longfunctie-assistent, zodat de benauwdheid snel weer weg
is (meestal binnen 5 minuten). Het onderzoek duurt ongeveer 1 uur.
Impedantiemeting
Voor het onderzoek begint wordt uw gewicht en uw lengte gemeten. De longfunctie-assistent vraagt
u om uw rechter voet bloot te maken. Verder wordt u verzocht de sierraden zoveel mogelijk af te
doen (in verband met hun eventuele storende invloed op de meting). De longfunctie-assistent plakt
2 elektroden op uw rechterhand en 2 elektroden op uw rechter voet. Aan deze elektroden worden
kabeltjes verbonden. Aan de hand van de verkregen waarden kan vastgesteld worden wat uw
lichaamssamenstelling is. Uw lichaam bestaat uit een bepaald percentage vetmassa en een bepaald
percentage vetvrije massa (bot en spiermassa). Uit onderzoek is gebleken dat het belangrijk is om te
weten wat de vetvrije massa is van iemand. Vandaar dit onderzoek. Het onderzoek duurt ongeveer 5
minuten en is pijnloos.
Poliklinische of klinische slaapregistratie
Dit onderzoek dient er voor om vast te stellen of er tijdens uw slaap periodes zijn dat u (bijna) niet
ademt, waardoor het zuurstofgehalte in het bloed daalt. De registratie gebeurt tijdens een opname
van één nacht op een verpleegafdeling of bij u thuis. In het ziekenhuis slaapt op een 1persoonskamer, zodat u zo min mogelijk gestoord wordt tijdens het slapen. Gedurende deze
opname kunnen wij u, tijdens de slaap, goed observeren. Om ongeveer 22:30 uur sluit de
verpleegkundige de apparatuur aan, waar u gewoon mee rond kunt lopen totdat u naar bed gaat. Als
het op de afdeling erg druk is kan dit wel eens iets later worden. Wordt er bij u thuis gemeten, dan
krijgt u in het ziekenhuis uitgebreide instructies mee om de meetapparatuur zelf aan te sluiten. De
meetapparatuur bestaat uit een klein kastje dat u om de borst krijgt, die alle gegevens verzamelt
terwijl u slaapt. Afhankelijk van de gebruikte apparatuur kan het zijn dat u tevens een band om de
borst en om de buik krijgt om de ademhaling te meten. Ook krijgt u een plakker aan de vinger voor
de registratie van de hartslag en het zuurstofgehalte en een klein slangetje dat onder de neus zit om
de in en uitgeademde lucht te kunnen meten. De volgende ochtend wordt om ongeveer 08:00 uur
de apparatuur door de verpleegkundige afgekoppeld, waarna u een ontbijt op de afdeling krijgt.
Daarna kunt u zich weer aankleden om naar huis te gaan. Bij een thuismeting koppelt u zelf de
apparatuur af en brengt u dit weer terug naar de polikliniek longziekten.
3
Hyperventilatieprovocatie test
Voordat de meting begint is het de bedoeling dat de longfunctie-assistent samen met u een
vragenlijst invult hoe vaak u bepaalde klachten heeft en sinds wanneer deze klachten optreden.
Tijdens het onderzoek krijgt u een ademmasker voor, zodat u zowel door de neus als de mond kunt
ademen. Als deze niet goed past krijgt u een mondstuk in de mond en een klemmetje op uw neus.
Het masker of het mondstuk is verbonden met een apparaat dat de metingen verricht. U kunt
normaal blijven ademen. Tevens krijgt u nog een aantal elektroden op uw borst om de hartslag te
registreren en u krijgt een bloeddrukmeter om uw arm. Nadat u een aantal minuten rustig hebt
geademd, vraagt de longfunctie-assistent u om 3 minuten lang snel en diep in en uit te ademen op
een aangegeven tempo. Dit kan vermoeiend zijn en u kunt er een beetje duizelig van worden. Hierna
kunt u weer normaal ademen (minimaal 5 minuten lang). Na afloop van de test vraagt de
longfunctie-assistent u om aan te geven welke klachten u tijdens en na de test heeft gevoeld en
wordt de vragenlijst nogmaals doorgenomen.Het onderzoek duurt ongeveer 45 minuten.
Fietsergometrisch onderzoek
Bij dit onderzoek wordt gemeten hoe uw hart, longen en spieren functioneren tijdens het fietsen op
een speciaal gebouwde hometrainer. Voordat u met de fietsergometrie kunt beginnen, wordt eerst
een spirometrie gemeten (zie voor informatie onder "spirometrie"). Als u op de fiets zit krijgt u een
bloeddrukmeter om uw arm en een aantal elektroden op uw borst om de hartslag te registreren.
Tijdens het onderzoek krijgt u een ademmasker voor, zodat u zowel door de neus als de mond kunt
ademen. Als deze niet goed past krijgt u een mondstuk in de mond en een klemmetje op uw neus.
Het masker of het mondstuk is verbonden met een apparaat dat de metingen verricht. U kunt
normaal blijven ademen (en in geval van het ademmasker blijven spreken). Het apparaat meet o.a.
hoeveel en hoe vaak u ademt, hoeveel zuurstof u opneemt en hoeveel koolzuurgas u afgeeft.
Voordat u begint met fietsen vraagt de longfunctie-assistent u, met behulp van een scorelijst, naar
de mate van benauwdheid en de mate van vermoeidheid van de benen. Nadat u een aantal minuten
rustig in het mondstuk hebt geademd, vraagt de longfunctie-assistent u om te beginnen met fietsen
op een door hem/haar aangegeven tempo. In het begin staat er bijna geen weerstand op de
pedalen, maar deze weerstand wordt iedere minuut verhoogd. Tijdens het fietsen wordt de
bloeddruk regelmatig gemeten, en vraagt de longfunctie-assistent u naar de mate van benauwdheid
en de mate van vermoeidheid van de benen. U fietst door tot u niet verder kunt, of tot de arts
aangeeft dat u kunt stoppen. De weerstand van de pedalen wordt dan weer lager gezet en u kunt
rustig uitfietsen. Ook na het fietsen houdt u het mondstuk nog even in de mond, om nog het
zuurstof en koolzuurgasgehalte te kunnen registreren (de herstelfase). Het onderzoek duurt
ongeveer 1 uur.
4