Technische informatie HOOFDSTUK 1 1.1 POP® nagels 1.3 De voordelen van blindklinken De POP® nagel be­staat uit een holle klink­ nagel die gemonteerd is op een metalen • De constructeur heeft veel ontwerp­ pen. vrijheid omdat alleen de voorkant van De verwerking van POP® nagels is zeer het product bereikbaar hoeft te zijn. eenvoudig omdat ze van één zijde af geplaatst worden. De nagel wordt hiertoe • Vrijwel alle materialen kunnen met in een geboord of gestanst gat gestoken blind­klink­nagels worden verbonden waarna met speciaal gereed­schap de omdat alleen de nagel ver­vormt en er trekpen wordt weggetrokken. geen warmte vrijkomt. De trekpen felst de nagel aan de achterzijde (de blinde zijde) om, waar­ • Een technisch en economisch door er een sluitkop ontstaat. Zodra de optimale verbinding kan worden te klinken delen op elkaar zijn getrokken gekozen door het zeer grote breekt de trekpen af ter plaatse van een assortiment blindklinknagels. speciaal aange­brachte insnoering. Bij de meeste POP® nagels blijft de trekpenkop • De te verbinden materialen hoeven na het plaatsen in de sluitkop gevat niet voorbehandeld of gereinigd te maar vervult verder geen functie in de worden. verbinding. • Een oppervlakte­behandeling (bijvoor­ beeld een zink of laklaag) wordt niet beschadigd door het blindklinken. • De verbinding wordt zeer snel en een­ voudig gemaakt zonder afkoeltijd of uithardingstijd. • Verbindingen met een blindklinknagel zijn sterk, uniform en gecontroleerd. 1.2 Structurele blindklink­ bevestigers • Een nabehandeling is niet nodig. Structurele blindklink­bevestigers hebben Kortom: In de meeste toepassingen dezelfde opbouw als POP®‑nagels maar zijn blindklinknagels onder­scheiden zich door een relatief hoge afschuif­- en treksterkte. Dit wordt • Kostenbesparend bereikt doordat een gedeelte van de trekpen geborgd in de nagel achterblijft • Kwaliteitsverbeterend en bijdraagt aan de sterkte. • Productietijdbe­sparend 10 Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] Technische informatie 1.4 Mogelijkheden met blindklinken Vloeistofdicht Blinde ruimte POP® nagels van het IMEX-type zetten radiaal uit en sluiten het gat aan de blinde zijde gasen vloeistofdicht af. Slechts 4,8 mm blinde ruimte is voor de meeste blindklinknagels voldoende. Trillingsbestendig Aantrekkende werking POP® nagels trillen niet los. Speciale voorzieningen zijn niet nodig. POP® nagels trekken de te verbinden delen naar elkaar. Kunststof / metaal Door dik en dun Diverse typen POP® nagels zijn geschikt voor het bevestigen van kunststof aan metaal. Zelfs 0,5 mm plaatdikte in aluminium wordt feilloos vastgezet. Geen beschadiging Scharnierpunt Geëmailleerde of gelakte voorwerpen worden door het bevestigen niet meer beschadigd. Voorkomt ook de kans op roestvorming. Standaard POP®‑nagels kunnen uitstekend als scharnierpunt worden gebruikt. Lage koppen Verwijderen De minimale kopdikte komt van pas als de ruimte beperkt is. Verzinken van het boorgat is daarom vaak niet meer nodig. Even uitboren met een boor in de oorspronkelijke boordiameter. Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] 11 Technische informatie 1.5 Materialen Blindklinknagels zijn leverbaar in diverse uitvoeringen, diameters, lengtes en materialen. Het volgende overzicht geeft aan welke materiaalcombinaties standaard leverbaar zijn. De materiaalspecificaties zijn op de desbetreffende pagina's vermeld. Blindklinknagels POP® nagels standaard Materiaal Nagelhuls Materiaal Trekpen Pagina Aluminium Staal en RVS 18 Aluminium Aluminium 21 Staal Staal 22 RVS RVS 23 Monel Staal en RVS 24 Aluminium Staal en RVS 26 Aluminium Aluminium 27 Staal Staal 28 RVS RVS 29 Koper Staal en RVS 30 Monel Staal 31 POP® nagels TVD RVS RVS 34 POP® nagels multi-grip Aluminium Staal 36 Staal Staal 37 POP® nagels gesloten (IMEX) POP® nagels gegroefd Aluminium Staal 40 Spreidnagels Aluminium Aluminium 42 Kunststof Kunststof 43 Aluminium Staal 44 Aluminium Staal 46 Staal Staal 47 POP® nagels Vgrip Structurele blindklinkbevestigers Huck blindklinknagels Magna-Lok Materiaal Nagelhuls Materiaal Trekpen Pagina Aluminium Aluminium50 Staal Staal en RVS51 RVS RVS52 Huck® blindklinknagels Magna-Bulb Staal Staal 54 Huck® blindklinknagels Auto-Bulb Staal Staal 56 Huck® blindklinknagels Huck-Lok Staal Staal 58 Huck® blindklinkbouten BOM Staal Staal 60 Bulb-tite spreidnagels Aluminium Aluminium62 POP® T-nagels Aluminium Staal63 ® Klinkbouten Materiaal Pen Materiaal Borgkraag Pagina POP® Staal Staal66 Huck® klinkbouten C6L Staal Staal70 Huck® klinkbouten Magna-grip Staal Staal72 Klinkbouten Bobtail Staal Staal74 Huck® klinkbouten Hucktainer Staal Staal78 Bolt Klinkbouten losneembaar Speciale artikelen 12 Aardingsnagels Materiaal Nagelhuls Messing Materiaal Trekpen Staal verkoperd Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] Pagina 82 Technische informatie 1.6 Wenken voor ontwerpers Keuze van nagelkopvorm en nageltype Blindklinknagels Voor het optimaal benutten van de mogelijkheden van zijn leverbaar met blindklinknagels is het goed om de volgende aspecten in een standaard acht te nemen. platbolkop, een standaard platbolkop grote platbolkop verzonken kop grote platbolkop Benamingen en een verzonken kop. Voor het bevestigen van zeer dunne plaat of zwakke materialen is het gebruik van nagels met een grote platbol­ kop aan te bevelen. Voor toepassingen waarbij de nagelkop niet mag uitsteken, kunnen verzonken nagels worden toegepast. Standaard leverbare verzonken nagels zijn op de productpagina's aangegeven door vermelding van het klink­bereik in de desbetreffende kolom. Voor het verzinken moet de bovenste plaat verzonken of gedimpeld (doorgezet) worden. Nagelkop : kop van de POP® nagel. Nagellengte : lengte van het cilindrisch gedeelte. Nagelhuls : POP® nagel zonder trekpen. Nageldiameter : diameter van de nagelhuls. Trekpen : pen waarmee de POP® nagel wordt Breekpunt : insnoering waar de trekpen breekt als de Trekpenkop : kop van de trekpen, waarmee de sluitkop Pakketdikte : totale dikte van de te bevestigen geïnstalleerd. sluitkop gevormd is. wordt gevormd. materialen. Als de sluitkop aan de zijde van zeer dunne plaat of zwakke materialen komt, verdienen spreidnagels of andere nagels met een grote sluitkop de voorkeur. Keuze nagellengte en nageldiameter De dikte van de te bevestigen materialen bepaalt de lengte van de te kiezen nagel. Raadpleeg de desbetreffende productpagina voor het juiste klinkbereik. Bij de meeste POP® nagels staat alleen het maximum klinkbereik weergegeven. In dat geval dient het maximum klinkbereik Klinkbereik : minimum en maximum pakketdikte die met één type nagel geklonken kan worden. van een kortere nagel als minimum aangehouden te worden. Sluitkop : kop van de POP® nagel die aan de blinde Bij een groot dikteverschil tussen de te verbinden materialen Blinde zijde : zijde van het werkstuk waar geen zijde gevormd wordt. moet de sluitkop bij voorkeur aan de zijde van het dikste materiaal worden gekozen. gereedschap nodig is. Afschuifsterkte : kracht die de nagel kan opnemen loodrecht op de nagelas. Treksterkte : kracht die de nagel kan opnemen in de richting van de nagelas. De constructeur kan de nageldiameter min of meer vrij kiezen meestal aan de hand van de vereiste sterkte. Een diameter die minimaal gelijk is aan dikte van de dikste plaat kan als richtlijn worden aangehouden. Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] 13 Technische informatie Keuze van nagelmateriaal op basis van galvanische corrosie Corrosiebestendigheid wordt een steeds belangrijkere eis. Bij corrosie wordt onderscheid gemaakt tussen atmosferische – en galvanische corrosie. Atmosferische corrosie onstaat doordat de (blind)klinknagel in contact komt met stoffen die zich in de lucht of de vloeistof bevinden. Galvanische corrosie wordt veroorzaakt door het potentiaal­verschil tussen de metalen die met elkaar in contact zijn. Een groter potentiaalverschil resulteert in een snellere aantasting van het materiaal. (Blind)klinknagels zijn leverbaar in diverse corrosie­bestendige materialen zoals aluminium, roestvaststaal, staal, koper en monel. Monel is een nikkel-koper legering, die in bepaalde omstandig­heden beter corrosiebestendig is dan roestvaststaal. Vanuit corrosie oogpunt is het wenselijk dat het materiaal of de oppervlaktebehandeling van de (blind)klinknagel van hetzelfde materiaal vervaardigd is als van de te verbinden delen. Als de (blind)klinknagels om (productie)technische redenen van een ander materiaal vervaardigd moet zijn, kan de beste materiaal combinatie aan de hand van de onderstaande tabel vastgesteld worden. Materiaal bevestigingsmiddel Te bevestigen materialen verzinkt staal aluminium martensitisch roestvaststaal (AISI 410) austenitisch roestvaststaal (AISI 302/304) monel verzinkt staal staal aluminium en aluminium legeringen koper ferritisch roestvaststaal (AISI 430) austenitisch roestvaststaal (AISI 302/304) Corrosie van de te bevestigen materialen wordt niet beïnvloed door het bevestigingsmiddel. Corrosie van de te bevestigen materialen wordt niet beïnvloed. De nabehandeling van het bevestigingsmiddel wordt aangetast, zodat blank metaal overblijft. Corrosie van het bevestigingsmiddel wordt verhoogd door de te bevestigen materialen. Corrosie van de te bevestigen materialen wordt slechts weinig verhoogd door het bevestigingsmiddel. Corrosie van de te bevestigen materialen kan aanzienlijk verhoogd worden door het bevestigingsmiddel. Corrosie van de te bevestigen materialen wordt niet beïnvloed. Corrosie van het bevestigingsmiddel wordt verhoogd door de te bevestigen materialen. Niet aan te bevelen. Gatafmeting De gatvorm en gatafmeting zijn essentieel voor een Randafstand goede verbinding. Geponste, eventueel afgebraamde In verband met het radiaal uitzetten van blindklinknagels gaten genieten de voorkeur boven geboorde gaten omdat verdient het aanbeveling de nagels niet te dicht (minimaal de gatkwaliteit meestal beter is. De gatafmeting aan de tweemaal de nageldiameter) bij de plaatrand te plaatsen. sluitkopzijde is het belangrijkst voor het functioneren van De afstand van een nagelkop tot een opstaande rand blindklinknagels. Dit geldt met name voor de POP® nagels kan kritisch zijn in verband met de bereikbaarheid met gesloten (IMEX) die aan de blinde zijde gegarandeerd het blindklinkgereedschap. De afmetingen van de diverse vloeistofdicht zijn, mits de gaten van goede kwaliteit zijn. gereedschappen staan in hoofdstuk 6 vermeld. De gatafmeting onder de nagelkop is minder kritisch. Diverse nageltypen, waaronder multi-grip nagels en spreidnagels, zijn tolerant ten aanzien van de gatdiameter omdat ze een goede gatvullende eigenschap hebben of een grote sluitkop vormen. 14 Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] Technische informatie Sterkte van de blindklinkverbinding Doorgaans bepaalt de constructeur eerst de minimaal vereiste afschuif- en treksterkte van een verbinding. Afhankelijk hiervan kan worden vastgesteld hoeveel nagels nodig zijn van een bepaald materiaal of van een bepaalde diameter. De sterktewaarden die in de productpagina’s staan, zijn indicatief, omdat het plaatmateriaal en de plaatdikte bepalend kunnen zijn voor de sterkte van de verbinding. Deze sterktewaarden zijn verkregen in gestandaardiseerde proefplaten. Bij kritische verbindingen verdient het aanbeveling de sterkte van een verbinding in een representatieve situatie te testen. Invloed van temperatuur De invloed van de temperatuur op de afschuif- en treksterktewaarden staat per nagelmateriaal hieronder weergegeven. Aluminium 99,5 Koper Aluminium AlMg 2,5 Staal Aluminium AlMg 3,5 Monel (Nikkel Koper 70/30) Aluminium AlMg 5 Roestvaststaal Onkenhout & Onkenhout BV • tel +31 (0)20 660 02 02 • fax +31 (0)20 690 42 46 • www.onkenhout.nl • [email protected] Beluma nv • tel +32 (0)53 60 63 70 • fax +32 (0)53 60 63 99 • www.beluma.be • [email protected] 15