1 Zoeken & Bergen 2 Leerdoelen Na het doorlopen van deze specialisatie kan de cursist: - zelfstandig een zoekactie voorbereiden en uitvoeren al dan niet in combinatie met andere duikers - een voorwerp van de bodem bergen met een hefballon Ingangsniveau: 2* duikbrevet Plaats in het opleidingsschema: Zoeken en Bergen is een keuzespecialisatie voor het 4* duikbrevet 3 Toetsing: Theorietoets - voldoende resultaat bij minimaal vier goed uit zes vragen Praktijktoets - het opsporen en bergen van een voorwerp onder water - het van ca. 5 tot 10 meter diepte beheerst ophalen van een voorwerp met een schijnbaar gewicht van ca. 150 - 250 Newton middels een hefballon 4 Cursuslocatie is: Onderwatersportvereniging Dronten, Educalaan 26a, 8251 GC Dronten Cursusdata: 09 maart 14.00 – 17.00 theorieles 23 maart 19.30 – 20.30 zwembadles 1 (oefenen met lijnsignalen) 06 april 19.30 – 20.30 zwembadles 2 (oefenen met de hefballon) 05 mei buitenwaterles aanwezig OWSVD clubhuis 9.30 vertrek 10.00 locatie; Ruinerwold Engelgaarde 5 Wat gaan we doen? Theorie: - Inhoud boekje specialty doornemen uitgewerkte hefballon berekening doornemen klassikaal een tweede berekening maken toets met 6 vragen oefenen met knopen en lijnsignalen 6 Zwembadles 1 Specialty Zoeken en Bergen / lijnsignalen Opdrachten : - geven van lijnsignalen als seinmeester aan duiker - opvolgen van lijnsignalen als duiker van seinmeester - uitvoeren van zoekpatroon halve cirkel - uitvoeren van zoekpatroon hele cirkel de seinmeester zit onderwater en laat het touw met één hand boven zijn hoofd met de duiker meedraaien - tijdens de zoekpatronen wordt gezocht naar ’n voorwerp - tijdens de oefeningen draagt duiker ‘n geblindeerde bril - nadat tijdens de verschillende oefeningen het voorwerp gevonden is wordt er gewisseld door duiker / seinmeester 7 Zwembadles 2 Specialty Zoeken en Bergen / hefballon Tijdens deze zwembadles simuleren we de buitenduik Opdracht: voorwerp heffen met behulp van ‘n hefballon - het te bergen voorwerp bestaat uit loodgordels - de berging wordt uitgevoerd door 4 á 5 duikers 1 duiker met losse fles / 1 duiker met hefballon + ketting / 1 duiker met een big-bag / 1 duiker coordineert - de loodgordels worden in het diepe gedeelte gelegd - de groep gaat BW met hefmateriaal naar ‘t diepe deel - men daalt af, monteert ‘t hefmateriaal en vult de big- bag - men maakt met ‘t voorwerp ‘n gecontroleerde opstijging - na uitwisseling van een OK teken wordt er afgedaald - het hefmateriaal wordt gedemonteerd, de big-bag geleegd - men stijgt op en komt met hefmateriaal BW terug 8 Praktijkles Specialty Zoeken en Bergen buitenwater Plaats : Ruinerwold Datum : 05-05-2013 Verzamelen clubhuis: 9.15 Locatie: Engelgaarde Vertrek: 9.45 De opdracht bij deze duik is: -met een hefballon tijdens een gecontroleerde opstijging een voorwerp (10 tegels met een totaal gewicht van OW 50kg en BW 90kg) in ‘n stevige zak van de bodem naar de oppervlakte brengen 9 De uitwerking is als volgt: - het te bergen voorwerp zijn 10 tegels van +/_ 8 kg / stuk - de berging wordt uitgevoerd door 4 á 5 duikers 1 duiker met losse fles / 1 duiker met hefballon + ketting / 1 duiker met een big-bag / 1 duiker coordineert / navigeert - we starten met het neerleggen van een boei op +/_ 5 m - dan worden de 10 tegels op de bodem bij de boei gelegd - de groep gaat BW met het hefmateriaal naar de boei - men daalt af, monteert ‘t hefmateriaal en vult de big- bag - men maakt met ‘t voorwerp ‘n gecontroleerde opstijging - na uitwisseling van een OK teken wordt er afgedaald - het hefmateriaal wordt gedemonteerd de big-bag geleegd - men stijgt op en komt met het hefmateriaal BW terug 10 In het water is er een coordinator aanwezig die het algehele overzicht heeft Attentie! Wees er op bedacht dat het op te tillen voorwerp bij het volblazen van de hefballonnen plotseling met grote kracht en snelheid van de bodem kan losschieten. Met bijkomend gevaar dat wanneer de hefballon met grote snelheid boven komt hij veel lucht kan verliezen en het voorwerp weer naar beneden komt. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren voor de duikers, waaronder beklemmingsgevaar en meegesleurd worden. Ook kan door het vele stof het zicht totaal weggenomen worden daarom mag tijdens de uitvoering van deze opdracht niemand zich onder of boven het voorwerp en de hefballonnen bevinden !! Iedereen stijgt met de ballon op, aan de oppervlakte worden de duikers geteld 11 De rode draad bij deze specialty is voorbereiding en planning 12 omdat veiligheid het belangrijkste is denk aan de veiligheid vóór je begint - heb ik voldoende ervaren mensen - heb ik voldoende geschikt materiaal - markeer de duikplaats met een boei - denk aan explosieven / munitie 13 Zoeken Voorwerp - wat is het - is het voor ons te bergen (arbo-wet commercieel of hobby) - grootte - gewicht - uitsteeksels - bevestigingsmogelijkheden 14 Zoeken Vermoedelijke plaats - plaatsbepaling - vanaf de oever - per boot (denk bij slepen aan voldoende touwlengte) - diepte - aanvoer uitrusting/materiaal - aan de kant brengen - walkant/oever 15 Zoeken Omstandigheden OW en BW - stroming - doorzicht water - bodemgesteldheid (veen, sediment, slib of vervuild?) -Temperatuur OW en BW (duikduur en omkleedmogelijkheid) 16 Zoeken Zoekmethoden - dreggen (lastig door dat ‘n dreg achter alles haakt) - levende zoeklijn (veel pers. / lastig navigeren) - wal tot wal (tijdrovend, wel doelmatig / min. 3 pers) - cirkel (open water >25m / weinig mensen) - halve cirkel (voorwerp vanaf kant te water / 2 pers.) - zigzag (voorwerp vanaf kant te water / 2 pers.) - lijnsignalen 17 Levende zoeklijn 18 Wal tot wal-methode 19 Cirkel-methode 20 Halve cirkel-methode 21 Zigzag-methode 22 Lijnsignalen 23 Lijnsignalen (klok-methode) -1 - 1+1 - 1+2 - 1+3 - 1+4 - 2+2 - 1+5 attentie zwem de lijn uit rechts links zwem de lijn in kom ter plaatse boven noodsignaal 24 Markeren - jerrycan - bal in net - binnenband - plastic fles - boei 25 Knopen - platte knoop, twee touwen van gelijke dikte - mastworp, vastleggen van objecten en boten - paalsteek, bevestigen objecten (draaibaar) en vastzetten seinlijn om middel van duiker - enkele- en dubbele schootsteek, twee touwen van ongelijke dikte 26 Knopen Platte knoop 27 Knopen Mastworp 28 Knopen Paalsteek 29 Instructeurs Collectief Noord-Holland 30 Knopen Schootsteek 31 Knopen Dubbele schootsteek 32 Bergen 33 Hefballonnen ? - deco-ballon - trimvest ???? 34 Hefballonnen - kussenballon - pontonballon - open hefballon 35 Kussenballon 36 Pontonballon 37 Open hefballon 38 Bergen en de inhoud bepalen van een hefballon volgens De Wet van Archimedes Een lichaam geheel of gedeeltelijk ondergedompeld in een vloeistof ondervindt een opwaartse kracht die gelijk is aan het gewicht van de verplaatste vloeistof 39 En volgens DE wet van Boyle Deze wet zegt dat: P(druk) x V(volume = constant Als de druk tijdens de opstijging afneemt, neemt het volume toe, waardoor een voorwerp steeds sneller opstijgt. Gebruik daarom geen te grote hefballon zodat de uitzettende lucht tijdens de opstijging kan ontsnappen. Een trimvest werkt op de zelfde manier! 40 Basis berekening is: gewicht voorwerp - gewicht verplaatste vloeistof = schijnbaar gewicht / volume hefballon / hefkracht 41 In de praktijk maak je bij het bergen van een voorwerp ‘n inschatting wat betreft: - gewicht - opwaartse kracht - zuigkracht van de bodem 42 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Gewicht ? Gewicht = Volume x soortelijk gewicht G = 9 x 23,6 G = 212,4 Newton 43 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Opwaartse kracht ? Uitgerekend: G = 212,4 N Fopw = Vobject x s.g.vloeistof (10 N/dm3) Fopw = 9 x 10 Fopw = 90 Newton 44 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Schijnbaar gewicht (Gs) ? Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Schijnbaar gewicht = gewicht – opw. kracht Gs = G - Fopw Gs = 212,4 - 90 Gs = 122,4 Newton 45 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Hefkracht ? Schijnbaar gewicht Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Gs = 122,4 N Dan zweeft het object Hefkracht = 122,4 N 46 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Hefkracht (in theorie) Hefkracht Schijnbaar gewicht Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Gs = 122,4 N Hefkracht = 122,4 N Modderige bodem => kleefkracht Ervaring en wat geluk is dan wetenschap 47 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Volume ballon ? Volume = Schijnbaar gewicht s.g. water Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Gs = 122,4 N Hefkracht = 122,4 N V = 122,4 = 12,24 dm3 10 N/dm3 48 Bergen Gegeven: blok beton met V = 9 dm3 s.g. = 23,6 N/dm3 object ligt op 18m diep Hoeveel lucht op 18m? 18m = 2,8 bar 2,8 x 12,24 = 34,27 dm3 Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Gs = 122,4 N Hefkracht = 122,4 N V.ballon = 12,24 dm3 Lucht in hefballon op 18m is 34,27 liter 49 Bergen Samenvatting Gewicht = Volume x s.g. Fopw = Vobject x s.g. vloeistof Gs = G - Fopw Hefkracht Schijnbaar gewicht V ballon = Schijnbaar gewicht s.g. water Uitgerekend: G = 212,4 N Fowp = 90 N Gs = 122,4 N Hefkracht = 122,4 N V.ballon = 12,24 dm3 Op 18m= 34,27 dm3 Lucht op 18m = P diepte x V 50 Nieuwe opgave: Gegeven: Zak met stenen V = 28 dm3 s.g. = 25 N/dm3 object ligt op 15m diep (zoetwater) Vraag: Hoe groot moet je hefballon zijn? Hoeveel lucht moet je er in doen? 51 Toetsvragen verzetten bus Vinkeveen Gegeven: Complete bus weegt 10.000 kg Na verwijderen van olie houdende delen schat je dat er zo’n 1500 dm3 aan metaal over blijft met een S.G. van 30 N/dm3 De bus ligt op 8 m diepte en is in de bodem weggezakt, om hem los te trekken denk je 1000 kg extra trekkracht nodig te hebben Je gebruikt 4 hefballonnen, 1 op elke hoek Vraag: Hoe groot moet het volume van elke hefballon zijn? Hoe veel lucht heb je nodig om de bus los te trekken? Hoe veel lucht om hem aan de oppervlakte te laten zweven? Hoeveel 10 ltr. flessen / 200 bar heb je hiervoor nodig? Wat is bij vullen van hefballonnen het gevaar, hoe beperk je dit? Als de bus in zout water ligt, heb je dan grotere of kleinere hefballonnen nodig? (motiveer je antwoord) 52 53 Zoeken & Bergen Succes 54