Botten,gewrichten,banden en spieren werken samen om beweging mogelijk te maken Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Het bewegingsapparaat Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Het skelet 206 Botten • • • • • • Stevigheid en vorm Beweging Bescherming Aanhechtingsplaats spieren Vorming bloedcellen en bloedplaatjes Voorraadplaats kalk Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Functies van het skelet Soorten botweefsel bot- of been weefsel kraakbeen Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • 1 • 2 • • • • • Hard en stevig Niet buigzaam Niet massief Veel kalk Op plaatsen waar stevigheid belangrijk is Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Been- of botweefsel • Meer lijmstoffen • Buigzamer • Erg glad • Niet doorbloed • Gevoed door synoviale vocht • Opvangen van druk en schokken • Verschillende plekken • • • • Ribben Wervels Gewrichten Neus,oorschelp Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Kraakbeen Bouw van het bot • Van buiten naar binnen • Beenvlies(periost) • Schors • botvormende cellen • Sponsachtige massa(spongiosa) • Bestaat uit kleine holtes met rood beenmerg • Bot is dus niet massief • In het rode beenmerg worden rode en witte bloedlichaampjes gemaakt Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • bloedvaten en zenuwen Groei van het bot • Breedte Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Door de botvormende cellen in de schors Groei van het bot • Lengte Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Groeischijf aan het eind van het bot Soorten botten • Pijpbeenderen • vb • Platte beenderen • Korte beenderen • Vb • Onregelmatige beenderen • Vb Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Vb botverbindingen • Gewricht • vb • Kraakbeen • Bindweefsel • Vb • Naad • Vb • Vezel • vb Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Vb • Scharnier • Kogel • Zadel • Ei/elipsvormig • Rol Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten gewrichten Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Bouw gewricht • • • • • • Gewrichtsspleet Gewrichtskapsel Synoviaalvlies Gewrichtsbanden Hyalien kraakbeen kraakbeenschijf Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Onderdelen van het gewricht • Gewrichtsspleet • Gewrichtskapsel • Omhulsel van straf bindweefsel • Omsluit de gewrichtsholte en houdt beide botdelen bij elkaar • Synoviaal vlies • Is de binnenbekleding van het gewrichtskapsel Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Is de smalle ruimte tussen de kop en de kom • Gewrichtssmeer ( is smerende vloeistof ) • Gewrichtsbanden • Hyalien kraakbeen • Hier zijn de botuiteinden mee bedekt • Erg glad • Kraakbeenschijf • Zorgen er voor dat de gewrichtsvlakken beter op elkaar passen • Bv de meniscus in de knie Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Niet elastisch bindweefsel • Zorgen voor extra stevigheid van het gewricht • • • • • Botontkalking-osteoporose Bekkeninstabiliteit Reuma Artrose Fractuur Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten botafwijkingen • • • • • • Betekent letterlijk “poreus bot” Balans tussen opbouw en afbraak is negatief Verlies van kalk in de botten Kan niet meer goed belasting opvangen Grotere kans op fracturen Grotere kans op inzakken Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Osteoporose Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Minder kalk Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten inzakken Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten prevalentie Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten breukgrens Voorkomen van osteoporose • • • • • • Voldoende beweging Niet roken Voldoende calcium(vooral in voeding) Vitamine D Valpreventie Medicijnen(hormonaal en niet hormonaal) Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Is niet volkomen te voorkomen • Wel te vertragen Bekkeninstabiliteit • Moderne ziekte??? Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Of niet??? • Tijdens zwangerschap verslapping van de banden in het bekken • Verslapping symfyse • Onder invloed van hormonale spiegel • Hierdoor komt er beweging tussen de bekkenbotten • Pijn in de lage rug • Pijn bij symfyse verbinding • Klachten bij het lopen etc Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten BI wat is dat ??? • Extreme verslapping door vervroegde hormonale werking • Verrekking van de banden door lichamelijke inspanning Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Oorzaak BI • Informatie geven • Bekkenband ter ondersteuning • Trainingsprogramma voor bil,buik en bekkenbodemspieren • Houdingstraining • Voorkomen van verkeerde bewegingen • Laatste optie:operatie Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Behandeling Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Artrose • • • • • • Gewrichtsslijtage Over elkaar schuren van botten Pijn tijdens beweging Stijf en stram gevoel Standsverandering Bewegingsbeperking Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Artrose Oorzaak artrose Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Normaal ouderdomsproces • Grotere afbraak van kraakbeen,dan aanmaak van kraakbeen • • • • • Chronische(over)belasting Overgewicht Trauma/beschadiging Erfelijkheid Lage vitamine D spiegel • Genezing bestaat NIET Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Risicofactoren artrose Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Reumatoide Artritis(Chronische gewrichtsreuma) • • • • Ontsteking gewrichtskapsel Daardoor productie ontstekingsvocht Aantasting kraakbeen en botten Meestal chronische aandoening Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Reuma Diagnose • Observatie blijft belangrijk Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Gewrichtszwellingen • Afwijking op rontgenfoto • Afwijking in het bloed Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Prevalentie Botbreuk/fractuur • Oorzaak: • Door geweld van buitenaf • Broos worden van het bot(oa.osteoporose) Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Is het onderbreken van de continuiteit van het bot • Scheur of gebroken Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Extern geweld Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Broos worden van bot Open/gesloten breuk • De huid en omliggend weefsel is nog heel • Het bot staat niet in contact met de buitenlucht Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten • Gesloten breuk • • • • • Huid is niet meer heel Bot steekt door de huid heen Bot is in contact met buitenlucht Kans op infectie is groter Tragere botheling Johan bugel Noorderpoortcollege Winschoten Open breuk