De inwendige mens - Wilhelmina Ziekenhuis Assen

De inwendige mens
Er zijn allerlei manieren om de inwendige mens te bestuderen of te onderzoeken. Een bekend voorbeeld is de echografie, die gebruikt kan worden om een ongeboren baby te bekijken maar ook om hartproblemen op te sporen. Een
andere methode om binnenin het lichaam te kijken is door gebruik van een endoscoop; een dun flexibel buisje met
een klein cameraatje dat in het lichaam wordt ingebracht. Behalve voor onderzoek, wordt dit handige instrument ook
gebruikt tijdens zogenaamde kijkoperaties.
Buikpijn, darmklachten, bloedverlies
of pijn bij het plassen, spreek- of
slikproblemen: vaak gaan ze na
verloop van tijd vanzelf over. Als
dat níét gebeurt, kan uw huisarts u
naar het ziekenhuis verwijzen voor
een onderzoek. In veel gevallen zal
een onderzoek naar een van bovenstaande klachten met een endoscoop
gebeuren. Endoscoop betekent letterlijk ‘binneninkijker’ en is een flexibele
slang die (meestal) via een natuurlijke
opening, bijvoorbeeld de mond, de
neus of de anus, in het lichaam wordt
ingebracht. In de endoscoop bevindt
zich een licht- en lenzensysteem, hiermee kunnen foto’s of filmopnames
gemaakt worden. Via een monitor kan
de arts de beelden van de endoscoop
volgen en eventuele afwijkingen
opsporen zoals ontstekingen, bloedingen of poliepen. In een endoscoop
kan ook een tangetje, borsteltje of
happertje zitten. Daarmee kunnen
weefselmonsters worden genomen,
poliepen verwijderd of een bloeding
gestelpt. Veel mensen ervaren het
inbrengen van de endoscoop als onaangenaam of pijnlijk. Plaatselijke
verdoving kan dan uitkomst
SLAAPENDOSCOPIE:
Een onderzoek om de blokkades van de bovenste luchtweg
in kaart te brengen. Dit onderzoek gebeurt bij slaapapnoe en
snurkklachten, en vindt plaats onder volledige narcose.
STROBOSCOPIE:
Een onderzoek naar de beweeglijkheid van de stembanden.
Een 90-graden scoop wordt via de mond over de tong heen
ingebracht. Op een videoscherm wordt het beeld van de
stembanden getoond. De KNO-arts geeft de patiënt tijdens het
onderzoek opdrachten.
ARTHROSCOPIE:
Een onderzoek waarbij een gewricht wordt bekeken. Bij een
arthroscopie gaat een endoscoop onder verdoving via een klein
sneetje het lichaam in. Tijdens de kijkoperatie kan de arts, via
een ander klein sneetje, een aandoening zoals een meniscusletsel verhelpen. Er kan in vele gewrichten gekeken worden met
een arthroscoop, de bekendste voorbeelden zijn knie en
schouder.
ERCP:
Een onderzoek van de galwegen (voor bijvoorbeeld
galstenen) en/of afvoergang van de alvleesklier
dat plaatsvindt op de röntgenafdeling. Tijdens
dit onderzoek krijgt de patiënt een roesje en een
sterke pijnstiller. De endoscoop wordt via de keel
het lichaam in gebracht. Via een slangetje wordt
contrastvloeistof in de galwegen gespoten, zodat
de galwegen, de galblaas en de alvleeskliergang
goed te zien zijn op de röntgenfoto’s. Zo mogelijk wordt de gevonden afwijking ook meteen behandeld.
COLOSCOPIE:
Een onderzoek waarbij de dikke darm wordt bekeken. De
endoscoop wordt via de anus in het lichaam ingebracht. Tijdens
dit onderzoek krijgt de patiënt een roesje en een sterke pijnstiller.
Door dit onderzoek zijn mogelijke afwijkingen zichtbaar die op
een röntgenfoto niet te zien zijn, zoals kleine poliepen of oppervlakkige ontstekingen. Ook is het mogelijk om een stukje weefsel
weg te nemen of poliepen te verwijderen.
CYSTOSCOPIE:
Een onderzoek waarbij de urineleiders en blaas onderzocht
worden. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een dunne,
holle buis die door de plasbuis wordt ingebracht. Zo kunnen
mogelijke afwijkingen in de plasbuis, het prostaatgebied of
de blaas worden onderzocht. Een cystoscopie kan nodig zijn
wanneer u plasproblemen hebt, bloedverlies via de urine of bij
controle op blaaspoliepen.
Scopieën in het WZA
Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen beschikt over een
modern scopiecentrum. Een scopie is een onderzoek
met een endoscoop. Alle genoemde onderzoeken op
deze pagina kunnen in het WZA uitgevoerd worden.
Bij het WZA werkt een gespecialiseerde maag-darmleverarts, hij maakt veelvuldig gebruik van endoscopische onderzoeken en behandelingen. Maar ook
longartsen, gynaecologen, chirurgen, urologen, anesthesiologen en keel-neus-oorartsen gebruiken ze.
Het scopiecentrum en de poliklinieken die scopieën
uitvoeren voldoen aan de hoogste eisen op het gebied
van service, kwaliteit en hygiëne.
bieden. Ook is een roesje mogelijk; dit
is een kortdurende sluimertoestand
waarin u zich niet al te bewust bent
van het onderzoek.
Verschillende soorten
Er zijn verschillende soorten endoscopen waarmee specialisten in verschillende delen van het lichaam kunnen
kijken. Om deze overzichtelijk te
maken, geven wij u een kijkje in de
inwendige mens, de klachten die hij
kan hebben en de oplossingen
die de medische wereld daarvoor heeft.
Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer. In deze
medische rubriek houden we u maandelijks op
de hoogte van ontwikkelingen in de zorg in úw
regio. Deze rubriek komt tot stand met medewerking van alle specialisten die werkzaam zijn in het
Wilhelmina Ziekenhuis Assen.
Meer lezen?
www.wza.nl/
afdelingen-en-specialismen/maag-darm-leverziekten,
u kunt hier ook een filmpje bekijken over het scopiecentrum van het WZA
www.mlds.nl
(website van de maag-darm-leverstichting)
www.mdl.nl
(website van de Nederlandse Vereniging van maagdarm-leverartsen)
http://www.orthopedie.nl/content/artroscopie/artroscopie.asp
LARYNGOSCOPIE:
Een onderzoek waarbij de achterkant van de keel, de
stembanden en het strottenhoofd wordt bekeken. Zo
kan de oorzaak van stemproblemen, bijvoorbeeld een hese
of zachte stem, niet meer kunnen spreken of pijn bij het
spreken, worden opgespoord. Laryngoscopie wordt ook wel
verricht bij slikproblemen, wanneer er bloed in het slijm zit of
bij een voortdurend aanwezige brok in de keel. Ook kunnen
verwondingen of verstopping van de keel worden vastgesteld,
bijvoorbeeld door vreemde voorwerpen.
BRONCHOSCOPIE:
Een onderzoek waarbij de luchtwegen worden onderzocht.
Voordat het onderzoek van start gaat wordt de mond-, keelen neusholte met een spray verdoofd. De longarts kan nu
afwijkingen in de luchtwegen nagaan en kleine stukjes weefsel
uit de long halen voor nader onderzoek. Het onderzoek wordt
vooral uitgevoerd als er sprake is van een afwijking (‘vlek’) op
de longfoto, bloed ophoesten of langdurige hoestklachten.
GASTROSCOPIE:
Een onderzoek waarbij het slijmvlies en de beweging van de
slokdarm, maag en twaalfvingerige darm wordt bekeken.
Bij een gastroscopie wordt een endoscoop door de mond
ingebracht, de patiënt slikt het buisje als het ware door. De
arts kan de slokdarm, de maag en de twaalfvingerige darm
onderzoeken op irritaties, ontstekingen of maagzweren.
LAPAROSCOPIE:
Een onderzoek waarbij in de buikholte worden
gekeken, bijvoorbeeld bij buikpijn of het uitblijven van
een zwangerschap maar ook om een eerste oordeel
te geven over de uitgebreidheid van tumoren. Tijdens
een gynaecologische kijkoperatie wordt soms ook
een ‘echte’ operatie uitgevoerd: bijvoorbeeld om
een eileider of eierstok weg te nemen. Een chirurg
kan een laparoscopie gebruiken om een littekenbreuk of
liesbreuk ‘van binnenuit’ te herstellen, maar ook om galblaasen blindedarmoperaties te doen. De operatie gebeurt dan
door meerdere kleine gaatjes.
SIGMOÏDOSCOPIE:
Een kijkonderzoek via de anus van het sigmoïd, het laatste
s-vormige deel van de dikke darm. Met dit onderzoek kunnen afwijkingen aan de dikke darm worden opgespoord. Ook
kan de arts stukjes weefsel wegnemen, die onder de microscoop verder worden onderzocht. Ten slotte is het mogelijk om
tijdens een sigmoïdoscopie eventuele poliepen direct te verwijderen.
Endoscopen en hygiëne
Juist omdat een endoscoop het lichaam ín gaat, is reiniging en desinfectie (en in enkele gevallen sterilisatie)
van het grootste belang. Zou de endoscoop niet goed
worden schoongemaakt na elk gebruik, dan zouden
er infecties overgedragen kunnen worden, en dat is
natuurlijk het laatste wat we willen. De afdeling Infectiepreventie van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen
besteedt dan ook alle aandacht aan de hygiëne van
de endoscopen. Zo heeft de speciaal aangestelde
scopenkundige van het WZA onlangs een nog verder aangescherpt scopenbeleid ingevoerd. Behalve
nog strengere regels en goed opgeleid personeel
dat geregeld wordt bijgeschoold, zijn er ook enkele
nieuwe, geavanceerde endoscopenwasmachines
aangeschaft, voorzien van automatische procescontrole en bewaking van eventuele verstoppingen.
Om het hoge niveau vast te houden worden de
nieuwe processen, endoscopen en wasmachines elk
jaar gecontroleerd, geëvalueerd en gevalideerd.