Later als ik groot (oud)ben

Later als ik groot (oud) ben
A van Spreeken
23-10-2015
Hoe oud ben je?
•
•
•
•
Kalenderleeftijd
Biologische leeftijd
Psychologische leeftijd
In je eigen ogen: pinokkiofenomeen
In de ogen van de buren
In de ogen van (je) kinderen/jongeren
Sociale leeftijd
97-jarige waterskiër op blote voeten
Hoe oud schat ik mijzelf
Wanneer wordt je ouder?
• De bloedvaten beginnen in de periode 30-40
jaar
• Kaalheid
• (Lach-)rimpels, kraaiepootjes
• Grijze haren
Waardoor word ik oud
• Omdat mijn DNA in kwaliteit afneemt
• Wat is DNA?
DNA
• Niet alleen om boeven te vangen of vaderschap
aan te tonen; het is voor iedereen uniek en
verandert niet
• Krijg je van je ouders van beiden evenveel
• Vervolg op “Wij zijn ons Brein” en “de Appel
valt..”
• Want het DNA in de hersenen bepaalt de functie
van de hersenen
• Je blijft die je bent, endurance, temperamentvol
vigilant, explosief/impulsief, autist, passief,
sensation/novelty seaking.
DNA krijg je van je ouders
Wat gebeurt in de hersenen als
je ouder wordt
Met medicijnen kan je iets doen
• In de synaps.
• Als hersencellen geen transmittors kunnen
maken kan je deze bijgeven bijv bij Parkinson
• Dode en beschadigde hersencellen kunnen
niet vervangen worden zoals bijv de huid of je
haar. Geen hersenprothese zoals een nieuwe
heup, geen nieuwe hartklep, geen nieuw
bloedvat. Stamcellen bieden een mogelijkheid
Normale veroudering
• Het geheugen gaat achteruit vooral het korte
geheugen en het episodisch geheugen, recall
en fluency. Het gekristalliseerde geheugen
verbetert.
• Trager bewegen, spreken, denken.
• Sociaal functioneren verandert.
• Vrouwen zijn niet meer reproductief, taak bij
dochters en kleinkinderen
• Persoonlijkheidskenmerken verbleken of
versterken
• Topmanagers 55 jaar
Kwetsbare oudere
•
•
•
•
•
Minder knijpkracht
Vermoeidheid
Verlies van loopsnelheid
Ongewild gewichtsverlies
Verminderd activiteiten patroon
dementieën
• Meest bekende Alzheimer
• Vaatdementie
• Andere meer zeldzame vormen Lewy body,
FTD, PSP, ETC
Wat gebeurt bij dementie
• Te snelle en te vroege achteruitgang van het
geheugen vooral bij Alzheimer ( andere
functies blijven vaak langer goed)
• Eenvoudige handelingen
• Spraak, “dinges”
• Achterdocht, hallucinaties
• Meer ongevallen
• persoonlijkheidsveranderingen
WAT DOE JE ER TEGEN
• Zorgen dat je goede ouders hebt met gezond
DNA
• Gezond leven
-niet roken, < 1E alcohol, gewicht, weinig rood
(spier-) vlees, veel groenten en fruit, 30 min
inspanning, gezonde lucht, blijven leren.
Take Home
• Maak u geen zorgen over de
toekomst want die is er al
Vragen?
• En andere geheugenfuncties. Ook gaat het
semantisch geheugen achteruit en het
procedureel geheugen.
• Ook minder fluency en recall. Dit is
fysiologisch.
• Bij andere dementievormen kunnen
gedragsstoornissen op de voorgrond staan of
bewegingsstoornissen of
hallucinaties.Voorbeelden geven
• Iets vertellen over het lange en korte
termijngeheugen. Mensen die nog leefden in
de 2e wereldoorlog, het zgn
concentratiekampsyndroom.
Persoonljkheidstoornissen kunnen
aanscherpen of verbleken, achterdocht. Cave
attributies. Kinderlijk gedrag kruipen op de
grond liggen incontinentie, agressie, agitatie
Hoe gaat het in zijn werk
• Het lichaam is op gebouwd uit cellen
• Het hele doen en laten van die cellen wordt
bepaald door het DNA.
• Cellen vernieuwen steeds door splitsen en
verdubbelen van het DNA
• De cellen worden door het slijten van het DNA
ouder. Bijv de huid
• Bij iedere celdeling wordt de telomeer korter
en bestaat kans op rafelen van het DNA
waardoor het geen goede eiwitten meer kan
maken.
• Deze eiwitten worden soms opgeruimd, maar
soms lukt dit niet en blijven ze als vuilnis in he
weefsel liggen bijv bij Alzheimer, omdat de
opruimeiwitten niet meer in orde zijn.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Als je ouder wordt gaat je geheugen achteruit en vooral het korte geheugen en het
episodisch geheugen. Recall fluency. Gekristalliseerd geheugen verbetert
Trager in bewegen, spraak en denken
Stressgevoeliger
Sociaal functioneren wordt anders
Vrouwen zijn niet meer reproductief, kunnen hun energie wijden aan dochters en
kleinkinderen.
Minder feromonen.
Persoonlijkheidskenmerken verbleken of worden juist versterkt
Leeftijd topmanagers is 55 jaar
Wat gebeurt als de hersencellen in aantal en functie achteruit gaan bij Alzheimer:
Vooral het geheugen wordt minder en met name het korte geheugen en het
geheugen voor dingen die je persoonlijk aangaan. Normaal wordt dit ook minder,
maar nu gaat het sneller. Ongevallen in de VS meer bij amyloïd plaques dan bij
overledenen door andere oorzaken. Uitleg over episodisch geheugen.
• Reikhalzend uitzien naar de toekomst en de
volwassenheid.
• Nostalgisch omzien naar het verleden.
• Wie weet het omslag punt?
INHOUD
•
•
•
•
•
•
•
Later als ik groot ben
Wanneer word ik oud?
Hoe komt het dat ik oud word
Wat gebeurt dan in de hersenen
Hoe is de praktijk van de dag?
Wat doe ik er aan
Het onverbiddelijk einde