College Essen 101

COLLEGE ESSEN
Naam: Nick Frans
Vak:
Nederlands
Datum:
Klas: 6b
Nr.
12/03/2012
Taak Nr.
5
Opgave/Titel:
boekbespreking
- Auteur: Willem Frederik Hermans
- Titel: Het behouden huis
- Uitgeverij: De Bezige Bij
- ISBN: 90 234 1571 x
- Jaar uitgave:2004
- Plaats uitgave: Amsterdam
- Oorspronkelijke uitgave:1951
Titel:
Het behouden huis: Deze titel lijkt op eerste zicht vrij
eenduidig, maar men kan er ook een diepere betekenis of
verwijzing in zien. Enerzijds speelt het verhaal zich af in
een behouden huis en de verhaallijn draait ook rond deze plek.
Anderzijds zie ik in deze titel een verwijzing naar het
achterhuis van Anne Frank. Het huis speelt in zowel dit
verhaal als de situatie van Anne Frank een zeer belangrijke
rol. Het huis heeft een grote beschermende rol en de personen
die er, gedurende de lange tijd dat het behouden blijft, wonen
gebruiken het om niet ontdekt te worden door de Duitsers in
Wereldoorlog II. Deze parallellen zorgen ervoor dat deze
verwijzing me zeker niet ongegrond lijkt.
Samenvatting:
Het boek gaat over een man die in de Tweede Wereldoorlog voor
de partizanen vecht en op onderzoek wordt uitgestuurd. Hij
komt aan bij een groot huis en hij merkt dat er niemand
aanwezig is. Na een tijdje voelt hij er zich helemaal thuis en
hij besluit het huis te gaan bewonen. Op een dag staan de
Duitsers voor de deur en omdat de Duitsers denken dat hij de
werkelijke bewoner van het huis is, vragen ze toestemming om
verscheidene Duitsers in de woning te laten onderbrengen. Van
deze Duitsers heeft hij weinig last, maar op een dag staat
opeens de echte eigenaar voor het huis. Deze wil graag zijn
eigen huis terug. De hoofdpersoon laat dit echter niet toe en
schiet hem neer. De oorspronkelijke vrouw des huizes wordt
gewurgd. Wat later ontdekt hij in een kamer die tot dan toe
altijd gesloten was een oude man, met talloze aquaria. Hij
besluit echter deze man niet te doden. Wanneer de partizanen
het stadje waarin het huis zich bevindt hebben veroverd, gaan
ze op plunder- tocht. Ook het huis wordt totaal verwoest. De
Kolonel van de Duitsers en de oude man worden hierbij
vermoord. De hoofdpersoon sluit zich hierna weer aan bij de
partizanen: het bewonen van het huis is verleden tijd.
Thematiek:
De zinloosheid en absurditeit van de oorlog. Het
hoofdpersonage bevindt zich grofweg in dezelfde situatie op
het begin als naar het einde van het boek toe. Het is ook
duidelijk merkbaar dat hij zich ook niet meer interesseert in
de oorlog, hij is mentaal en fysiek vermoeid en ziet er het
nut niet meer van in.
Chaos speelt ook een belangrijke rol in het verhaal, maar is
te beperkt om het als een hoofdthema te beschouwen. Het beeld
dat geschetst wordt in het verhaal geeft een chaotische indruk
en elke keer dat alles terug in zijn plooi valt is er opnieuw
een gebeurtenis die terug alles overhoop haalt. Het huis is,
in tegenstelling tot het begin van het verhaal, op het einde
een totale chaos.
Vertelperspectief:
Het verhaal wordt verteld vanuit de ogen van het
hoofdpersonage. Het is een vertellende ik die het verhaal
beleeft.
Personages:
Er is eigenlijk maar één beschreven personage in het boek,
namelijk de hoofdpersoon die niet bij naam genoemd wordt. Wat
wel geweten is over dit personage is dat hij tussen de 25-30
jaar is, afkomstig is van Nederlander, Partizaan is, een
technische studie gevolgd heeft en dat hij al eens opgepakt is
voor spionage werkzaamheden. Uiteraard ook niet te vergeten is
het feit dat hij soldaat is.
Vervolgens is er een Duitse kolonel die zich ieder dag scheert
om toch nog regelmaat in zijn chaotische leven te hebben. Hij
vindt cultuur en discipline belangrijk.
2
Een oude man die gepassioneerd is door zijn vissen, en die,
ondanks de vele pogingen van het hoofdpersonage niet wil
begrijpen dat de Duitser een nederlaag hebben geleden.
Ook verwart de man het hoofdpersonage met een kapitein van het
leger.
Tekstfragment:
(…)
‘nu goed opletten! Duitsers weg! Helemaal weg! Komen nooit
meer terug!’
‘Jawel, Herr Hauptmann. Oorlog gauw afgelopen. (…) Heil
Hitler.’
(…)
‘Nee! Duitsers verloren! Duitsers dood. Kop afhakken!’
Ik streek met mijn hand heen en weer langs mijn hals.
(…)
Dit stuk gaat zo nog enkele regels door.
Tenslotte is er een Spanjaard die Yesero genoemd wordt door
het hoofdpersonage. Deze man is een legerkameraad en de enige
waarmee hij een conversatie mee kon voeren, de rest van de
Partizanen spraken vreemde talen.
Tijd en ruimte:
Het verhaal speelt zich af in een late periode van de tweede
wereldoorlog ergens in Oost-Europa in de buurt van Hongarije.
Het verhaal duurt in feite enkele maanden, maar daar is weinig
van te merken omdat de schrijver zeer subtiel enkele maanden
kan laten voorbijgaan zonder de spanning eruit te halen.
Bijna het hele verhaal speelt zich af in het bewuste behouden
huis.
Stijl:
Willem Frederik Hermans hanteert in dit boek een zeer
aangename, bondige, gemakkelijke en snelle schrijfstijl. Het
voornaamste kenmerk is brevitas. Hij beschrijft delicate en
cruciale situaties zeer bondig, zodat de spanning enorm
verhoogt. Soms lijkt hij zelfs kleine stukjes over te slaan
door beknopt te beschrijven, dit is echter bewust gedaan en
werkt zeer positief voor de spanning en de leessnelheid. Deze
kleine sprongen in de tijd die perfect getimed zijn zorgen
voor een ongekend leestempo. Nooit wordt het echter té beknopt
of viel de spanning weg door verwarring.
Het eerder vermelde tekstfragment is ook een zeer duidelijk
voorbeeld van de manier waarop de schrijver de brug legt
tussen de werkelijk gesproken taal en het Nederlands. Er
worden vele talen gesproken door de verschillende personages
3
en de conversaties verlopen, zoals vaker wanneer een taal niet
volledig beheerst wordt, niet al te vlot. Dit wordt mooi
weergegeven met de kernwoorden uit deze conversaties en het is
gemakkelijk hier een beeld bij te vormen. Het wordt niet
storend en blijft vlot te lezen, wat van deze weergave dus een
goede oplossing maakt.
Eigen mening:
Het boek beviel me verrassend veel, er waren weinig negatieve
punten op aan te merken.
De verhaallijn sprak me aan en bleef ook boeiend doorheen het
hele boek. Het voelde ook niet aan als een verhaal uit de
tweede wereldoorlog waar er dertien in een dozijn van zijn.
Dit was uiteraard nooit mogelijk geweest zonder de specifieke
manier waarop deze gebracht werd. De schrijfstijl, die direct,
kort en snel was wekte steeds meer interesse op om verder te
lezen. De woordenschat werd ook nooit enigszins moeilijk en
het leestempo was zeer groot.
4