Voorwoord:

Voorwoord:
Ik keek in de bibliotheek en zag een mooi plaatje van de oceaan en
keek verder naar Oceaanboeken. Ik dacht wat een leuk onderwerp en
heb mijn werkstuk/spreekbeurt erover gehouden.
De boeken die ik heb gebruikt zijn:
De waterwereld
Atlas van de oceanen
De Wonderlijke reis naar de diepten van de oceaan
Aarde of Oceaan?
Kijk je vanuit het heelal naar de aarde, dan zou je ’oceaan’
waarschijnlijk een betere naam voor onze planeet vinden. Meer dan
tweederde van de ’aarde’ is bedekt met zeewater. De aarde is dan ook
de natste planeet van het zonnestelsel. Het water vormt oceanen en
zeeën. Het zijn enorm uitgestrekte zeewatergebieden, gescheiden
door werelddelen. De grootste berg, het diepste dal en de langste
bergketen ter wereld zijn alle in een oceaan te vinden.We gaan in dit
verslag onder water op onderzoek. Van de kust tot op de
diepzeebodem ontdekt je wonderlijke landschappen en zeebewoners.
Ontstaan van de oceaan
Vierenhalf miljard jaar geleden was de planeet nog heel jong. Er was
geen water maar wel waterdamp, opgelost in gesmolten gesteente
onder de aardkorst . Door de vulkaanuitbarsting kwam er lucht vrij.
Na ongeveer half miljard jaar begon de aardkorst af te koelen.
Toen de lucht vrij kwam ging de waterdamp tot enorme regenwolken
vormen. Tientallen miljoen jaren stortregende het. Tot er een grote
rivier ontstond . Met ijsbedekte kometen sloegen op de planeet in.
Door dat ijs werd de zee veel groter. Door bestuderen van oude
gesteenten hebben wetenschappers bepaald dat 3 Miljard jaar
geleden de oceanen zijn ontstaan.
Soorten oceanen
In volgorde van grootte zijn de belangrijkste De stille of grote oceaan,
Atlantische oceaan, Indische Oceaan, de zuidelijke oceanen en de
Noordelijke IJszee.
Grote oceaan
De Grote of Stille Oceaan is het grootste water ter wereld. Hij is twee
keer zo groot als de Atlantische Oceaan en bedekt éénderde van de
aarde. De stille Zuidzee, zoals hij ook genoemd wordt, strekt zich uit
van de Noordelijke ijszee tot het poolgebied en van Amerika tot
Australië en Azië.
Op zijn breedste punt is de grote oceaan 17700 km en ontspant hij de
halve aarde. Ook is hij de diepste oceaan. Gemiddeld is het water is
het water 4200m diep, maar in het Marianentrog is al een zeediepte
van 11035 m gepeild.
De Grote Oceaan staat vooral bekend om zijn uitlopende
eigenschappen van de zeebodem, zoals troggen, bergruggen en
duizenden vulkanische en koraaleilanden
Atlantische Oceaan
De Atlantische Oceaan is ongeveer 82.000.000km², hij is één
vijfde van het aardoppervlak. Hij loopt van de Noordelijke IJszee tot
de Zuidelijke oceanen. Zijn Westelijken grens wordt gevormd door
Noord en Zuid-Amerika en de Oostelijke grens door Europa en
Afrika. Op zijn breedste punt is de Atlantische Oceaan 9600 km.
De gemiddelde diepte is 3660 m en het diepste punt is 8648.
De Noordelijke Atlantische Oceaan is voor scheepsvaart gevaarlijk
om zijn stormen, hoge golven, mist en ijsbergen.
Op 14 april 1912 liep het luxe lijnschip Titanic op een ijsberg in de
noordelijke Atlantische Oceaan en zonk.
Indische Oceaan
De Indische Oceaan is de op twee na grootste Oceaan ter wereld.
Hij is 73.426.000 km² groot en bestaat een vijfde van het totale
oppervlak van de Oceaan. Het diepste punt ligt op 7725 m in de
Javatrog. Opvallend aan de Indische Oceaan is het patroon van zijn
zeestroom. Ze veranderen namelijk elke keer van richting.
De zoutste zee ( Rode Zee) en de warmste zee ( de Perzische Golf) ter
wereld liggen allebei in de Indische Oceaan.
Overal in de Indische Oceaan liggen koraaleilanden.
De zuidelijke Oceanen
Aan het andere eind van de wereld, gezien vanaf de Noordelijke
IJszee, ligt Antarctica, een bevroren werelddeel in het
zuidpoolgebied, bedekt met een enorme ijskap. De ijskoude zeeën
eromheen, gevormd door de uitlopers van de Atlantische, Indische en
Grote Oceaan, worden samen ook wel de zuidelijke oceanen
genoemd. Dit oceanengebied bestaat een zeeoppervlak van
35.000.000 km².
Noordelijke IJszee
De Noordelijke IJszee (of Arctische Oceaan) is kleiner en ondieper
dan de andere Oceanen. De oppervlakte is ongeveer 14.089.600km en
de diepte is gemiddeld 1300 meter.
De Noordelijke IJszee is bijna geheel door land omsloten - Europa,
Azië, Groenland, Noord-Amerika en diverse eilanden. Het grootste
deel van het jaar, vooral tijdens de koude wintermaanden, is het water
met een dikke laag ijs bedekt. De Noordpool ligt dan ook midden op
het drijfijs, niet op het vaste land.
De diepten van de Oceanen
Een kelpwoud
Als we een kort stukje de zee in gaan, komen we opeens een groot
onderzees woud tegen. In dat woud groeien ruim 40 meter hoge
‘bomen’. In het woud leven allerlei dieren die er rondzwemmen of –
kruipen op zoek naar hun prooi.
Deze ‘bomen’zijn natuurlijk geen echte bomen, maar het zijn
klepwieren, een groot zeewier. Allerlei verschillende dieren voeden
zich met het dikke, rubberachtige kelpwier, onder meer slakken en
zee-egels. Deze dieren kauwen soms aan stengels wier. Dit wier drijft
op de stroming weg en daarin leven veel dieren: vissen, sponsen,
zeeanemonen, wormen, zeesterren, octopussen, slakken en krabben.
Deze dieren dienen weer als prooi voor roofdieren: roofvissen en
zeezoogdieren als zeeleeuwen en zeeotters.
Boven de Golven
De eerste laag van de oceaan die we bezoeken is de lucht vlak boven
zeeoppervlak. Daar leven niet alleen vogels.
Ook sommige zeedieren springen soms even uit het water om lucht te
happen. Vliegende vissen soms wel 100 m zwevend boven het water
af. De ‘vleugels’van deze vissen zijn eigenlijk lange vinnen. De
zeilvis kan uit het water onhoog springen. Met een topsnelheid van
100 km per uur is hij de snelste zeevis.
Oppervlaktewateren
We zitten nu in de 200 meter diepe bovenlaag van de zee. Het
zonlicht dringt hier nog door, zodat er planten kunnen groeien.
Plantjes hebben geen stengels, wortels en bladeren. Deze piepkleine
plantjes heten fytoplankton. Er leven ook hele kleine diertjes: het
zoöplankton. Dat plankton soorten zijn voedsel voor allerlei dieren,
van garnalen en kwallen tot grote vis – en walvissoorten.
De schemerzone
Op diepten van meer dan 200 meter dringt er in het oceaanwater nog
maar een heel klein beetje zonlicht door. Onder de 1000 meter diep
komt er zelfs helemaal geen licht meer.
Dieren uit deze schemerzone leven van afval dat uit de hoge
waterlagen naar beneden komt drijven: dode dieren, rottende
fytoplankton en uitwerpselen van andere dieren.
Sommige vissen hebben lichtgevende organen. De addertandvissen
lokken met hun lichtje aan hun rugvin hun prooi naar zich toe.
Barrucudina’s hebben los scharnierende kaken en uitzettende magen,
waardoor ze prooien kunnen verslinden die groter zijn dan zijzelf.
Onder de 1000 meter
Nog dieper, en onder de 1000 meter begint de ijzig koude wereld.
Zelfs in de volkomen duistere wereld komen dieren voor, al zijn het
er maar heel erg weinig. Sommige dieren, zoals vissen, inktvissen,
kwallen en zelfs kleine roeipoot kreeftjes geven zelf licht af, zo dat
het toch niet zoon duisternis is als je zou verwachten. Met hun licht
gevende organen lokken deze dieren prooien aan, geven ze elkaar
signalen, zoeken de omgeving af of verblinden roofdieren om zich te
verdedigen. Bijvoorbeeld de lantaarnhengelvissen, de vampierinktvissen en de slok-alen.
Op de bodem van de oceaan
Eindelijk zijn we, op 2500 meter diepte, op de boden van de oceaan
gekomen. Door de neerslag van plantaardig en dierlijke resten heeft
zich op de bodem een zachte sliklaag gevormd. Hier leven heel veel
dieren, zoals de Californische rog, de diepzeekreeften, de slangster en
de gevlekte kornhaan.
Koraalriffen
Koraalriffen worden dikwijls beschreven als regenwouden of tuinen
onder water. Net als het regenwoud zijn ze vol kleuren en leven.Er
leeft een overvloed aan schitterend gekleurde vissen, zeesterren,
reuzengroei schelpdieren en zeeslakken. Bijna één derde van alle
vissoorten leeft op koraalriffen.
Koraal is het harde uitwendige skelet van zeer kleine dieren, poliepen
genaamd. Tot ongeveer tweeduizend jaar geleden dacht men dat
poliepen planten waren. Maar ze zijn directe verwanten van
zeeanemonen en kwallen.
Oceaan en de mens
De mens is geen oceaandier. Maar toch is de oceaan belangrijk voor
ons. Dat is altijd al zo geweest. De mens leerde de aarde kennen door
over de oceanen te varen.We halen voedsel uit de oceaan, vooral vis .
Maar nog veel meer. Zelfs medicijnen. De oceaan is vooral ook heel
mooi. Dat kun je niet makkelijk zien. Je hebt daar een duikbril voor
nodig. Het aller mooiste zijn bijvoorbeeld koraalriffen.
Het Wereld natuurfonds vindt het leven in de oceaan ook heel
belangrijk. Ze doen er alles aan om bijzondere dieren zoals dolfijnen
en walvissen te beschermen. Maar het liefst ook hele natuurgebieden.
Mensen hebben altijd gedacht we kunnen de vis uit de oceaan blijven
vangen en de rommel er in blijven gooien. Dat is dus niet zo. We
halen er teveel vis uit de oceaan en op zo’n manier dat de rest van het
onderwater gebied kapot gaat.
Het Wereld Natuur Fonds heeft allemaal zee-reservaten aangelegd om
vooral de koraalriffen te beschermen.
Nawoord
Ik vond het leuk om het werkstuk/spreekbeurt te maken en ik heb er
heel wat van geleerd.