Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 Docentenmateriaal en antwoorden Digizine Maatschappijleer juni 2011 1 ‘Proef met anoniem solliciteren is mislukt’ Enige achtergrondinformatie en tips Bij anoniem solliciteren wordt de naam, geboorteplaats en geboortedatum uit de sollicitatiebrief en het CV verwijderd voordat de werkgever deze voor de eerste keer bekijkt. Het doel van anoniem solliciteren is dat de werkgever de kandidaten in eerste instantie onbevooroordeeld selecteert. Tijdens een eerste gesprek kan de identiteit van de kandidaten echter uiteraard niet langer geheim blijven. Uit dit artikel blijkt dat anoniem solliciteren in de praktijk vaak geen oplossing voor discriminatie op de arbeidsmarkt biedt. Dit artikel is een voorbeeld van een van de gemeenten waar anoniem solliciteren niet succesvol bleek en daarom waarschijnlijk niet structureel ingevoerd zal worden. Dit artikel kan een uitgangspunt zijn voor een discussie over ongelijkheid en discriminatie op de arbeidsmarkt. Moet iedereen dezelfde kansen hebben? En zo ja, hoe kun je dit bevorderen? In de klas kan bijvoorbeeld een discussie gevoerd worden over de vraag of vrouwen, ouderen of allochtonen ‘geholpen’ moeten worden om zich te profileren op de arbeidsmarkt, of dat dit een natuurlijk proces moet zijn. Interessant hierbij is om na te gaan in hoeverre de leerlingen van mening zijn dat er daadwerkelijk discriminatie op de arbeidsmarkt bestaat, en ze hier informatie over op te laten zoeken. In de hogere klassen van het VWO kunnen leerlingen (opinie)artikelen opzoeken over discriminatie op de arbeidsmarkt en op grond hiervan stellingen in een debat voorbereiden. Antwoorden en toelichting opdrachten: 1. Anoniem solliciteren werd gezien als mogelijke oplossing voor een maatschappelijk probleem. Noem twee maatschappelijke problemen die hiermee (deels) opgelost zouden worden. (onderstaande antwoorden overlappen elkaar gedeeltelijk en de lijst is niet uitputtend) - Discriminatie van minderheden - Een ongelijke verdeling van verschillende groepen van de bevolking op de arbeidsmarkt - Hoge werkloosheid onder allochtonen - Het gebrek aan kansen voor allochtonen om op te klimmen op de sociale ladder en er sociaaleconomisch op vooruit te gaan 2. Waarom is het experiment met anoniem solliciteren volgens dit artikel mislukt? - Volgens sollicitanten verandert er niets, omdat de anonimiteit toch tijdens het eerste gesprek verdwijnt. Wel levert het veel administratieve rompslomp op. 3. Anoniem solliciteren zou ook de kansen op de arbeidsmarkt van andere groepen mensen dan allochtonen kunnen vergroten. Geef een voorbeeld van een dergelijke groep mensen. - Vrouwen. - Ouderen (aangezien de geboortedatum ook vaak geanonimiseerd wordt, hoewel het moeilijk is om de leeftijd compleet uit het CV te verwijderen). 4. Een ander beleid om de drempel voor allochtone kandidaten te verlagen, is positieve discriminatie. Bedrijven krijgen dan bijvoorbeeld extra subsidie als ze allochtonen aannemen. Geef één voordeel van positieve discriminatie ten opzichte van anoniem solliciteren, en één nadeel. - Voordeel: bedrijven krijgen een duwtje in de rug om te ervaren dat allochtonen even goed kunnen werken als autochtonen, en zullen allochtone werknemers daarna ook zonder subsidie aannemen. Aangezien allochtonen nu een achterstand op de arbeidsmarkt hebben, mag er best extra geïnvesteerd worden om die achterstand weg te werken. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 1 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 - Nadeel: allochtonen worden wellicht alleen aangenomen ómdat ze allochtoon zijn, en sollicitanten worden minder op geschiktheid beoordeeld. Allochtonen kunnen dit ook als dusdanig ervaren, en voelen zich wellicht niet serieus genomen. 5. Denk jij dat er discriminatie op de Nederlandse arbeidsmarkt plaatsvindt? En welke rol moet de politiek hierbij spelen? Omschrijf in enkele zinnen het beleid dat jij zou voeren als minister voor Wonen, Wijken en Integratie. - Vrij in te vullen. Let er op dat leerlingen zich op feiten baseren in hun antwoord op de vraag of er discriminatie plaatsvindt. 6. VWO: Is er op de Nederlandse arbeidsmarkt sprake van institutionele discriminatie, denk je? Licht je antwoord toe. - Ook vrij in te vullen. Belangrijk is dat leerlingen laten zien dat ze weten wat institutionele discriminatie is en voorbeelden kunnen geven van instituties waar per definitie een discriminerende werking naar bepaalde groepen vanuit gaat. 2 Asielzoeker steekt zichzelf in brand Enige achtergrondinformatie en tips In april ontstond grote ophef over een uitgeprocedeerde Iraanse asielzoeker die zichzelf in brand had gestoken op de Dam in Amsterdam. De man is uiteindelijk aan zijn verwondingen overleden. In deze periode haalden meerdere asielzoekers het nieuws en stond minister Gerd Leers regelmatig onder druk. Een ander bekend voorval is het 14-jarige Afghaanse meisje Sahar, dat uiteindelijk, mogelijk onder druk van de media en publieke opinie, toch een verblijfsvergunning kreeg. Dit artikel biedt een goed aanknopingspunt om leerlingen één en ander over het asielbeleid uit te laten zoeken. Wat zijn criteria om asiel te verkrijgen? Hoe verlopen de procedures? Wat is het verschil met andere soorten immigranten? Uiteraard kan een discussie gevoerd worden over de grenzen van het asielbeleid. Om de aandacht van dit onderwerp te trekken kan een kort quizje gemaakt worden met beschrijvingen van asielzoekers, waarin steeds wordt gevraagd of deze persoon wél of geen asiel krijgt volgens het Nederlandse beleid. Ook kunnen de standpunten van de verschillende politieke partijen over het asielbeleid vergeleken worden. Aangezien het onderwerp veel in het nieuws is geweest, kan dit gemakkelijk verlevendigd worden met bijvoorbeeld filmpjes uit het NOS journaal. Tegelijkertijd kan in dit licht de invloed van de media op de politiek besproken worden. Wat moet een minister doen wanneer mensen naar onconventionele machtsmiddelen grijpen zoals hongerstakingen of zichzelf in brand steken? Moet hij zijn beleid hierdoor laten beïnvloeden? De leerlingen kunnen bijvoorbeeld casussen opzoeken in het nieuws of casussen van de docent bespreken waarin mensen op een dergelijke manier het beleid proberen te beïnvloeden. Antwoorden en toelichting opdrachten: 1. In de eerste alinea wordt gesteld dat de man ‘niet uitgeprocedeerd’ was, maar dat er wel een ‘herhaalde asielaanvraag’ afgewezen was. Leg uit wat met beide termen wordt bedoeld. - Niet uitgeprocedeerd: wanneer iemand wel uitgeprocedeerd is, worden verdere asielaanvragen niet meer in behandeling genomen, en verkeert iemand illegaal in Nederland. Indien hij niet uitgeprocedeerd is mag hij een herhaalde asielaanvraag doen. - Herhaalde asielaanvraag: als een asielzoeker afgewezen is, maar nog met nieuwe informatie komt om zijn asielverzoek te ondersteunen, wordt dit in behandeling genomen. 2. Waarom zou de Iraniër naar Nederland zijn gemigreerd? Geef twee mogelijke pushfactoren en twee pullfactoren. Push: - Hij is Iran ontvlucht omdat hij vreesde gemarteld te worden wegens journalistieke publicaties - Hij kan gevlucht zijn wegens onrust of oorlog in zijn land - Hij kan gevlucht zijn wegens een gebrek aan werkgelegenheid in zijn land Pull: - Hij kan naar Nederland gevlucht zijn om de welvaart die hier is - Hij kan naar Nederland gevlucht zijn om het liberale politieke klimaat dat hier is © Noordhoff Uitgevers bv 2011 2 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 NB: in principe moet er bij asielzoekers altijd sprake zijn van (ernstige) pushfactoren! 3. Welke voorbeelden vind je in de tekst waaruit blijkt dat de mensenrechten in Iran geschonden worden? - Geen vrijheid van meningsuiting - Geen persvrijheid - Marteling (wellicht zonder juridische procedure) - Impliciet: intolerantie ten aanzien van homoseksuelen of christenen (want hij meent dan meer kans te hebben gemaakt op asiel) 4. Het asielbeleid is de manier waarop er in de politiek wordt omgegaan met asielzoekers. Zoek op internet op welk asielbeleid de huidige regering voert en vat dit in enkele zinnen samen. - Nederland biedt asiel aan mensen die gevaar lopen in hun eigen land. Aanvragen van mensen uit landen die als veilig beschouwd worden, worden afgewezen. Dit kabinet is voor snelle asielprocedures. Toch worden alle aanvragen individueel behandeld, en wordt nooit aan een gehele groep asiel verleend. Asielzoekers worden zelf verantwoordelijk gesteld voor het in bezit zijn van documenten zoals een paspoort. Familieleden van asielzoekers krijgen niet automatisch ook asiel. Uitgeprocedeerde asielzoekers krijgen geen rechtsbijstand meer en worden onmiddellijk uitgezet, ook kinderen. 5. Gerd Leers stelt dat ‘de procedures’ van de Iraniër correct waren verlopen. Beschrijf de stappen die tijdens deze procedures doorlopen worden. - Vreemdelingen melden zich bij een aanmeldcentrum - Asielzoeker heeft gesprek met IND-medewerker (eerste gehoor) - Aanmeldcentrum doet onderzoek naar de achtergrond van de asielzoeker (totaal 48 uur) - Aanmeldcentrum bepaalt of er meer onderzoek nodig is, en spreek anders nogmaals met asielzoeker en doet een uitspraak - Als er meer onderzoek nodig is, wordt asielzoeker doorverwezen naar een behandelkantoor en verblijft hij in een opvangcentrum. Het behandelkantoor hoort hem opnieuw. - Binnen zes maanden wordt er een uitspraak gedaan tot afwijzing asielaanvraag, of toekennen van voorlopig asiel (dit is vrijwel altijd tijdelijk). De asielzoeker mag hiertegen één keer in beroep gaan. 6. Dit voorval is breed uitgemeten in de media en heeft veel kritiek op het Nederlandse asielbeleid opgeleverd. Noem één reden waarom minister Leers zijn beleid wel aan zou passen naar aanleiding van dit incident, en één reden waarom hij dat niet zou doen. - Wel: bijvoorbeeld omdat hij (zijn partij) daardoor eerder herkozen wordt, of omdat hij democratisch is en signalen uit de bevolking serieus wil nemen. - Niet: bijvoorbeeld omdat de media altijd gekleurd zijn en een minister zijn beleid op inhoudelijke gronden moet voeren, of omdat het een precedent zou stellen voor mensen die zich in allemaal bochten zullen wringen om via de media de politiek te beïnvloeden. 7. VWO: Uit welke landen denk je dat Nederland de komende jaren veel asielaanvragen zal krijgen? Licht je antwoord toe. - Eigen inzicht. Let op: inwoners van de EU hoeven geen asielaanvragen te doen. Mogelijke landen zijn bijvoorbeeld Afghanistan, Irak, Libië en Somalië, door onrust en (burger)oorlog. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 3 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 3 School mag hoofddoekje verbieden Enige achtergrondinformatie en tips De afgelopen jaren is de hoofddoek in meerdere landen onderwerp van discussie. Enerzijds wordt dit hoofddeksel als een symbool van de islam gebruikt en wordt het ingezet om stelling te nemen in het integratiedebat. Anderzijds wordt er serieus gesproken over de beperkingen die een hoofddoek kan opleggen: draagt dit bij aan een ondergeschikte positie van vrouwen? Ondermijnt dit de veiligheid omdat vrouwen minder goed herkend kunnen worden? Kan een vrouw die een hoofddoekje draagt representatief zijn in een functie die politieke neutraliteit vraagt? Dit artikel is gekozen om een hoofddoekverbod dichtbij de eigen belevingswereld te illustreren, namelijk op een school. Dit artikel kan aanleiding zijn om te bespreken welke rol de hoofddoek in de islam heeft (wanneer de docent hier kennis van heeft en het klassenklimaat hier veilig genoeg voor is). Bij dit onderwerp kan besproken worden hoe verschillende politieke partijen denken over hoofddoekjes en wat voor consequenties het huidige beleid heeft. Ook kan met de klassen besproken of bediscussieerd worden welke grondrechten hierbij met elkaar in strijd zijn. Uiteraard kan een debat over dit onderwerp gevoerd worden. Hierbij moet men oppassen om niet een welles-nietes discussie te vervallen. Om dit te voorkomen kunnen leerlingen een standpunt toebedeeld krijgen waarover ze informatie moeten opzoeken, of kan bijvoorbeeld gedebatteerd worden over de vraag of een politieagent of een rechter een hoofddoek moet kunnen dragen (concrete voorbeelden). Antwoorden en toelichting opdrachten: 1. In de tekst wordt gesproken over de ‘Commissie Gelijke Behandeling’. Leg in enkele zinnen uit wat het doel is van deze commissie en geef een voorbeeld van wat zij doet. - De Commissie Gelijke Behandeling is een landelijk college dat toeziet op de naleving van de gelijkebehandelingswetgeving en hier advies en voorlichting over geeft. De commissie zorgt er bijvoorbeeld voor dat bedrijven een duidelijk reglement opstellen over wat je kunt doen als je gediscrimineerd wordt op de werkvloer. 2. Er zijn drie visies op integratie te onderscheiden: het mozaïekscenario, het regenboogscenario en het melting-potscenario. Bij welk scenario vind je de opvatting van de leerlinge het beste passen? En die van de school? - Leerlinge: mozaïekscenario. - School: melting-potscenario. 3. Middelbare scholen willen over het algemeen jongeren helpen een zo goed mogelijke toekomst te krijgen. Wat pleit vanuit deze gedachte vóór een hoofddoekverbod? En wat ertegen? - Voor: de leerlinge maakt wellicht meer kans op een baan als ze eraan went geen hoofddoek te dragen, en misschien krijgt ze zonder hoofddoek makkelijker en meer contact met andere leerlingen. - Tegen: de leerlinge moet haar eigen identiteit ontwikkelen en doet dit niet door kledingsvoorschriften van de school op te volgen. Wellicht raakt ze in conflict met haar familie als ze haar hoofddoek afdoet. 4. Noem drie ontwikkelingen in de Nederlandse maatschappij, cultuur, politiek en/of economie die ervoor hebben gezorgd dat er opeens zoveel aandacht is voor hoofddoekjes. - Opkomst van populisme en nationalisme - Negatieve gevolgen van immigratie krijgen aandacht (criminaliteit, taalachterstand, etc.) - Invloed van omringende landen waar dit debat ook gevoerd wordt - Economische recessie © Noordhoff Uitgevers bv 2011 4 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 5. Zoek op internet de grondrechten uit de Nederlandse grondwet op. Volgens welke wet is het hoofddoekjesverbod toegestaan? Met welke wet is het juist in strijd? - Toegestaan volgens het recht op vrijheid van onderwijs - In strijd met het recht op vrijheid van godsdienst 6. VWO: Zoek op internet één land op waar hoofddoekjes wel verboden zijn op scholen en één land waar dit niet zo is. Hoe zou je het verschil kunnen verklaren? - Wel: Vlaanderen. In Vlaanderen is populisme in opkomst en krijgen negatieve gevolgen van immigratie de laatste jaren veel aandacht. - Niet: Turkije. Turkije kent sinds het moderniseringsbeleid van Atatürk (1881 – 1938) een scheiding van kerk en staat. Wellicht wil Turkije aan andere landen duidelijk kenbaar maken dat zij een seculier land is, of is de meerderheid islamitisch waardoor moslims zich minder snel bedreigd voelen. 7. VWO: Wat zou de leerlinge nog kunnen doen om het besluit toch ongedaan te maken? Zou je haar dit aanraden? Waarom wel/niet? - Een rechtszaak aanspannen of naar het Europese Hof stappen. Eigen mening (mits onderbouwd!) of je dit haar zou aanraden. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 5 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 4 De kosten van immigratie Enige achtergrondinformatie en tips In de komkommertijd van de zomer van 2010 sprak Wilders de volgende wens uit: hij wilde weten hoeveel integratie wel niet kostte. Aanvankelijk verwierpen diverse politieke partijen dit idee en leidde het tot veel verontwaardiging. Toen het onderzoek werd gepubliceerd, ontstond er wel ophef over de betrouwbaarheid en validiteit van de cijfers, maar verstomde het debat echter toch binnen korte tijd. Wat betekende de uitkomst? Wat wilde Wilders hiermee doen? Het leek erop of het controversiële idee om het onderzoek uit te laten voeren meer had losgemaakt dan de uitslag. Bij dit onderwerp kan in worden gegaan op de voor- en nadelen van integratie. Waar mogelijk kan dit geïntegreerd worden met het vak geschiedenis, waar in grove lijnen het resultaat van de vermenging van godsdiensten en culturen te zien is. Hierbij is het goed om discussie te voeren over de vraag of kosten en opbrengsten van verschillende maatschappelijke en culturele processen in geld uitgedrukt kunnen worden. Aangezien veel kritiek is gekomen op de reacties van andere politieke partijen op Wilders’ voorstel, leent dit onderwerp zich daarnaast voor een analyse van de politieke strategieën van zowel Geert Wilders als zijn tegenstanders, en de manier waarop deze het politieke debat beïnvloeden.Ten slotte kan dit onderwerp gebruikt worden om na te denken over sociaalwetenschappelijk onderzoek. Wat kan je precies meten en wat niet? VWO-leerlingen kunnen de opdracht krijgen een onderzoek op te zetten naar een soortgelijk onderwerp. Antwoorden en toelichting opdrachten: 1. Leg uit hoe je uit dit artikel kan opmaken dat Wilders een rechtse visie op immigratiebeleid verkondigt. - Rechtse politici benadrukken het verschil tussen onze cultuur en niet-westerse culturen en vinden dat anderen zich moeten aanpassen in Nederland. Dat Wilders immigranten als één groep benadert en isoleert en nadelen van immigranten benadrukt, past beter bij een rechtse dan bij een linkse politieke ideologie. 2. Wilders zegt dat niet-westerse allochtonen meer gebruik maken van collectieve voorzieningen en minder belasting betalen dan de gemiddelde Nederlander. Bedenk hiervoor twee mogelijke verklaringen. - Ze zijn vaker werkloos dan autochtonen en maken daardoor meer gebruik van uitkeringen. - Ze verdienen gemiddeld minder dan autochtonen en maken daarom meer gebruik van collectieve voorzieningen en betalen minder belasting. - Ze ‘profiteren’ van de Nederlandse verzorgingsstaat en maken misbruik van de voorzieningen. 3. “Niet westerse allochtonen zijn oververtegenwoordigd in de criminaliteit.” Verklaar deze uitspraak zowel vanuit het uitgangspunt van positieverwerving als vanuit positietoewijzing. Gebruik een voorbeeld. - Positieverwerving: allochtonen doen zelf weinig moeite om een betere maatschappelijke positie te krijgen; ze leren bijvoorbeeld de taal niet en ontvangen liever een bijstandsuitkering dan dat ze een laagbetaalde baan aannemen. Door deze lage sociale positie wordt criminaliteit aantrekkelijker. - Positietoewijzing: allochtonen worden minder snel voor een baan aangenomen, en worden vaak gediscrimineerd, waardoor ze een lage maatschappelijke positie verwerven en zich keren tegen de maatschappij, wat de kans op criminaliteit vergroot. 4. In het artikel wordt niet gesproken over mogelijke (economische) opbrengsten die immigratie kan hebben. Verzin een aantal voorbeelden van positieve effecten die migratie op de economie kunnen hebben. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 6 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 - Ze organiseren zich in groepen (rond bijvoorbeeld de moskee), waardoor ze minder beroep hoeven te doen op kinderopvang, thuiszorg, gesubsidieerde cursussen, etc. - Veel immigranten starten een eigen zaak, winkel of restaurant; dit draagt bij aan economische groei. - Vanwege ontgroening (dalende geboortecijfers onder autochtone Nederlanders) zal het aantal Nederlanders dat werkt en belasting betaalt, in de toekomst dalen. In combinatie met de vergrijzing zullen er in de toekomst niet genoeg mensen werken om ons sociale zekerheidsstelsel te kunnen betalen. Werkende immigranten kunnen dit tekort aanvullen. - Een tolerant klimaat waar ruimte is voor diversiteit, kan investeren in Nederlandse bedrijven aantrekkelijk maken. 5. Het onderzoek is gepubliceerd in diverse media. Vind je dat er bij dit artikel sprake is van een gekleurde weergave? Op welke manier zouden keuzes van de journalist de mening van de lezers kunnen beïnvloeden? Licht toe met voorbeelden uit de tekst. - De bevindingen van het onderzoek zijn in de inleiding vrij objectief weergegeven. Zowel Wilders als zijn opponenten komen aan het woord (hoor en wederhoor). Wel zijn er twee tegenstanders en geen medestanders van Wilders aan het woord, en krijgt Geert Wilders in het artikel niet de mogelijkheid weer op het commentaar te reageren. Wellicht wordt de lezer enigszins gestuurd richting een kritische houding ten aanzien van Wilders. 6. Vind jij het goed dat dit onderzoek is uitgevoerd? Waarom wel/niet? En zo ja, wat zouden volgens jou de (politieke) gevolgen moeten zijn van de uitkomsten van dit onderzoek? - Eigen mening. 7. VWO: Wilders’ boodschap dat immigratie geld kost kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Leg aan de hand van de begrippen ‘selectieve perceptie’ en ‘referentiekader’ uit hoe nieuws over dit onderwerp enerzijds door Wilders-stemmers en anderzijds door niet-westerse allochtonen kan worden opgevat. - Dit beeld past in het referentiekader van Wilders-stemmers dat immigratie veel nadelen heeft. Zij zullen daarom concluderen dat immigratie ‘veel geld kost’ (wat de hoogte van het bedrag verder ook mag inhouden) en zullen vooral de gemaakte kosten en niet de nuances van het onderzoek opvangen en onthouden. Allochtonen zullen hun perceptie selectief richten op de negatieve en discriminerende boodschap die van het doen van het onderzoek uitgaat. Vanuit hun referentiekader wil Wilders hen zwart maken en heeft hij een manier gevonden om dit te doen; zij zullen in hun selectieve perceptie dus wellicht helemaal geen aandacht aan de hoogte van het bedrag besteden. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 7 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 Artikelen Proef met anoniem solliciteren is mislukt Als allochtonen solliciteren, is het de vraag of zij soms niet alleen al door hun buitenlandse naam afgewezen worden. Hierom is ‘anoniem solliciteren’ bedacht. De gemeente Alphen aan den Rijn stopt met een proef waarbij sollicitaties voor een baan bij de gemeente anoniem worden behandeld. Dat heeft een woordvoerster gemeld. Tussen oktober 2009 en 2010 anonimiseerde de gemeente Alphen alle brieven en cv’s van sollicitanten. De werkgevers kregen alleen de brief van de kandidaat te zien, maar niet zijn naam of afkomst. Hiermee wilde de gemeente de drempel voor allochtone kandidaten verlagen en het gevoel wegnemen dat hun herkomst van invloed zou zijn op de procedure. Uit een evaluatie blijkt echter dat het effect van anoniem solliciteren op de beleving en het sollicitatiegedrag van allochtonen minimaal is. Sollicitanten van allochtone afkomst die aan de evaluatie hebben meegewerkt, stellen dat de anonimiteit toch verdwijnt bij het eerste gesprek. Volgens hen is er daarom niets veranderd. Eerder schoten ook Nijmegen en het Amsterdamse stadsdeel Westerpark het anoniem solliciteren al af. In Nijmegen leidde het anonimiseren van brieven tot een hoop administratieve rompslomp en ook hier bleef het effect zeer beperkt. Datzelfde gold voor Amsterdam. Het experiment met anoniem solliciteren was een initiatief van Guusje ter Horst, voormalig burgemeester van Nijmegen en voormalig minister van Binnenlandse Zaken. Nijmegen gold als proeftuin voor het eventueel landelijk invoeren van anoniem solliciteren bij de overheid. 7. Anoniem solliciteren werd gezien als mogelijke oplossing voor een maatschappelijk probleem. Noem twee maatschappelijke problemen die hiermee (deels) opgelost zouden worden. 8. Waarom is het experiment met anoniem solliciteren volgens dit artikel mislukt? 9. Anoniem solliciteren zou ook de kansen op de arbeidsmarkt van andere groepen mensen dan allochtonen kunnen vergroten. Geef een voorbeeld van een dergelijke groep mensen. 10. Een ander beleid om de drempel voor allochtone kandidaten te verlagen, is positieve discriminatie. Bedrijven krijgen dan bijvoorbeeld extra subsidie als ze allochtonen aannemen. Geef één voordeel van positieve discriminatie ten opzichte van anoniem solliciteren, en één nadeel. 11. Denk jij dat er discriminatie op de Nederlandse arbeidsmarkt plaatsvindt? En welke rol moet de politiek hierbij spelen? Omschrijf in enkele zinnen het beleid dat jij zou voeren als minister voor Wonen, Wijken en Integratie. 12. VWO: Is er op de Nederlandse arbeidsmarkt sprake van institutionele discriminatie, denk je? Licht je antwoord toe. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 8 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 Asielzoeker steekt zichzelf in brand Asielzoekers zijn hun land ontvlucht en zijn ergens anders gaan wonen. Er bestaat vaak discussie over de vraag wanneer ze terug kunnen naar hun eigen land. Een 36-jarige asielzoeker uit Iran stak zichzelf woensdagmiddag in de aanwezigheid van vele getuigen in brand op de Dam in Amsterdam. Een politiewoordvoerder meldde dat hij in het ziekenhuis is overleden aan zijn verwondingen. De politie meldde eerder ten onrechte dat de man uitgeprocedeerd was. Volgens een woordvoerder van minister Gerd Leers (Immigratie en Asiel) was vorige week wel nog een herhaalde asielaanvraag afgewezen. De man was een paar jaar in Nederland en had al meerdere procedures achter de rug. Een van de advocaten van de man vertelde op televisie dat de Iraniër in zijn thuisland naar eigen zeggen in journalistieke kringen verkeerde. Hij zou zijn weggegaan vanwege publicaties waar het Iraanse regime niet blij mee was. Bij terugkomst vreesde hij gemarteld te worden. Leers noemt de gebeurtenissen “zeer tragisch”. Hij wijst erop dat de procedures correct zijn verlopen en dat de man alle bestaande rechtsmiddelen tot zijn beschikking had. De man heeft woensdagmiddag op de Dam zo'n twee minuten in brand gestaan. Omstanders hebben uiteindelijk met jassen het vuur weten te doven. Volgens getuigen maakte de man een verwarde indruk en sprak hij over zijn kinderen. Ook zou hij hebben geroepen dat je voor asiel in Nederland “homo of christen moet zijn”. Een vriend van het slachtoffer zei op televisie dat VluchtelingenWerk hem aangeraden had te doen alsof hij homoseksueel was. 7. In de eerste alinea wordt gesteld dat de man ‘niet uitgeprocedeerd’ was, maar dat er wel een ‘herhaalde asielaanvraag’ afgewezen was. Leg uit wat met beide termen wordt bedoeld. 8. Waarom zou de Iraniër naar Nederland zijn gemigreerd? Geef twee mogelijke pushfactoren en twee pullfactoren. 9. Welke voorbeelden vind je in de tekst waaruit blijkt dat de mensenrechten in Iran geschonden worden? 10. Het asielbeleid is de manier waarop er in de politiek wordt omgegaan met asielzoekers. Zoek op internet op welk asielbeleid de huidige regering voert en vat dit in enkele zinnen samen. 11. Gerd Leers stelt dat ‘de procedures’ van de Iraniër correct waren verlopen. Beschrijf de stappen die tijdens deze procedures doorlopen worden. 12. Dit voorval is breed uitgemeten in de media en heeft veel kritiek op het Nederlandse asielbeleid opgeleverd. Noem één reden waarom minister Leers zijn beleid wel aan zou passen naar aanleiding van dit incident, en één reden waarom hij dat niet zou doen. 13. VWO: Uit welke landen denk je dat Nederland de komende jaren veel asielaanvragen zal krijgen? Licht je antwoord toe. © Noordhoff Uitgevers bv 2011 9 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 School mag hoofddoekje verbieden In Nederland mag je in openbare gelegenheden een hoofddoek dragen. Maar op sommige nietopenbare plekken willen ze de hoofddoek verbieden. Het Don Bosco college mag het dragen van hoofddoekjes verbieden. De rechter bepaalde dat het hoofddoekjesverbod past binnen het katholieke karakter van de school waarbij andere geloofsuitingen niet zijn toegestaan. De rechter vindt dat het hoofddoekjesverbod de vrijheid van meningsuiting niet beperkt en dat de school niet discrimineert op basis van geloof. Een leerlinge van de school was naar de rechter gestapt om voor elkaar te krijgen dat zij op de school een hoofddoek tijdens de les mag dragen. De Commissie Gelijke Behandeling oordeelde eerder dat de school het meisje ten onrechte heeft verboden om tijdens de les een hoofddoek te dragen. De school besloot toch het verbod te handhaven. De school stelde in september vorig jaar een hoofddoekverbod in, enkele maanden nadat de leerlinge een verzoek had ingediend om er één te dragen. Omdat ze maandenlang geen reactie kreeg, was ze de hoofddoek in de tussentijd gaan dragen. Haar advocaat noemde het schandalig dat het Don Bosco college haar vervolgens heeft geschorst. “De school heeft speciaal voor haar de regels aangepast, maar hoort juist voor haar leerlingen op te komen.” Het Don Bosco college liet weten dat de school vóór het verzoek van de leerlinge weliswaar geen hoofddoekbeleid kende, maar dat wel in de schoolregels was opgenomen dat leerlingen de katholieke grondslag van de school moeten respecteren. De leerlinge had kunnen weten dat het dragen van een hoofddoek zou worden opgevat als een uiting waarmee ze afstand neemt van de katholieke grondslag van de school, aldus het college. 8. In de tekst wordt gesproken over de ‘Commissie Gelijke Behandeling’. Leg in enkele zinnen uit wat het doel is van deze commissie en geef een voorbeeld van wat zij doet. 9. Er zijn drie visies op integratie te onderscheiden: het mozaïekscenario, het regenboogscenario en het melting-potscenario. Bij welk scenario vind je de opvatting van de leerlinge het beste passen? En die van de school? 10. Middelbare scholen willen over het algemeen jongeren helpen een zo goed mogelijke toekomst te krijgen. Wat pleit vanuit deze gedachte vóór een hoofddoekverbod? En wat ertegen? 11. Noem drie ontwikkelingen in de Nederlandse maatschappij, cultuur, politiek en/of economie die ervoor hebben gezorgd dat er opeens zoveel aandacht is voor hoofddoekjes. 12. Zoek op internet de grondrechten uit de Nederlandse grondwet op. Volgens welke wet is het hoofddoekjesverbod toegestaan? Met welke wet is het juist in strijd? 13. VWO: Zoek op internet één land op waar hoofddoekjes wel verboden zijn op scholen en één land waar dit niet zo is. Hoe zou je het verschil kunnen verklaren? 14. VWO: Wat zou de leerlinge nog kunnen doen om het besluit toch ongedaan te maken? Zou je haar dit aanraden? Waarom wel/niet? © Noordhoff Uitgevers bv 2011 1 0 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 De kosten van immigratie In 2010 probeerde Wilders zijn standpunten over immigratiewetgeving te ondersteunen met cijfers over de kosten van migranten voor de samenleving. De immigratie van niet-westerse allochtonen kost de Nederlandse samenleving 7,2 miljard euro per jaar, aldus een onderzoek dat economisch onderzoeksbureau Nyfer in opdracht van de PVV heeft gedaan. Volgens de onderzoekers maken deze allochtonen meer gebruik van collectieve voorzieningen en betalen ze minder belastingen en premies dan de gemiddelde Nederlander. Ook zijn ze oververtegenwoordigd in de criminaliteit. Geert Wilders noemt de uitkomsten van het onderzoek schokkend. Hij had Nyfer gevraagd de kosten te onderzoeken. De PVV is blij dat de belastingbetaler nu eindelijk kan zien wat er met zijn geld gebeurt, aldus Wilders. “Tien jaar dit immigratiebeleid zal de samenleving 72 miljard euro kosten”, stelt Wilders. “Het feit dat de massa-immigratie ook in financieel opzicht rampzalig is, bevestigt dat maatregelen, zoals een immigratiestop voor mensen uit islamitische landen, een beperking van de overige migratie en asielstromen en het voor tien jaar uitsluiten van nieuwe immigranten van uitkeringen nodig zijn.” D66-leider Alexander Pechtold verzet zich tegen het idee dat niet-westerse migranten alleen maar een kostenpost zijn. Hij is niet tegen het onderzoek, maar vindt dat je er op verschillende manieren mee kan omgaan. “Ook bijvoorbeeld ouderen, werklozen en mensen die te zwaar zijn, behandelen we niet als kostenpost. Mensen zijn geen economische goederen.” PvdA-leider Job Cohen liet in een reactie weten dat hij “nooit de kosten van een mens als uitgangspunt van beleid” zou nemen. Cohen wil een Nederland ''waarin het niet om je afkomst gaat maar om je toekomst.” 8. Leg uit hoe je uit dit artikel kan opmaken dat Wilders een rechtse visie op immigratiebeleid verkondigt. 9. Wilders zegt dat niet-westerse allochtonen meer gebruik maken van collectieve voorzieningen en minder belasting betalen dan de gemiddelde Nederlander. Bedenk hiervoor twee mogelijke verklaringen. 10. “Niet westerse allochtonen zijn oververtegenwoordigd in de criminaliteit.” Verklaar deze uitspraak zowel vanuit het uitgangspunt van positieverwerving als vanuit positietoewijzing. Gebruik een voorbeeld. 11. In het artikel wordt niet gesproken over mogelijke (economische) opbrengsten die immigratie kan hebben. Verzin een aantal voorbeelden van positieve effecten die migratie op de economie kunnen hebben. 12. Het onderzoek is gepubliceerd in diverse media. Vind je dat er bij dit artikel sprake is van een gekleurde weergave? Op welke manier zouden keuzes van de journalist de mening van de lezers kunnen beïnvloeden? Licht toe met voorbeelden uit de tekst. 13. Vind jij het goed dat dit onderzoek is uitgevoerd? Waarom wel/niet? En zo ja, wat zouden volgens jou de (politieke) gevolgen moeten zijn van de uitkomsten van dit onderzoek? 14. VWO: Wilders’ boodschap dat immigratie geld kost kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Leg aan de hand van de begrippen ‘selectieve perceptie’ © Noordhoff Uitgevers bv 2011 1 1 Digizine Impuls Tweede Fase, juni 2011 © Noordhoff Uitgevers bv 2011 1 2