To the point - vanin

Onderzoeksvraag 1: Hoe komt de prijs op een competitieve markt tot stand?
To the point
Een markt is voor economen een fi ctieve plaats waar de vraag naar en het aanbod van
bepaalde goederen of diensten elkaar ontmoeten en waar, na de uitwisseling van informatie
en onderhandeling, voor een bepaalde marktprijs transacties worden gesloten, omdat beide
partijen daaruit voordeel (menen te) putten. De markten worden in verschillende types
ingedeeld in functie van een aantal kenmerken:
- het aantal vragers en aanbieders,
- de transparantie van de markt,
- de openheid van de markt,
- de aard van het product.
Op een volkomen concurrentiële markt zijn die kenmerken zo ingevuld dat de individuele
vrager of aanbieder geen machtspositie op de markt innemen. Dat kan alleen, als er een
heel groot aantal vragers en aanbieders aanwezig zijn. Daarenboven moeten ze een perfect
zicht hebben op de voorwaarden die van toepassing zijn op de markt en moeten ze vrij tot de
markt kunnen toe- of uittreden. Om een vlotte vergelijking mogelijk te maken, moeten de
producten bovendien homogeen zijn. Alhoewel sommige markten de volkomen
concurrentiële markt heel dicht benaderen, is er geen enkele markt die perfect aan de
voorwaarden voldoet. We noemen die markten competitieve markten.
Op een competitieve markt kan de concurrentie volop spelen en zijn beide partijen
prijsnemers in plaats van prijszetters. De prijs komt op een competitieve markt door het
spel van vraag en aanbod tot stand.
Aan de aanbodzijde is de kostprijs de belangrijkste factor die het aanbod van de individuele
producent zal bepalen. De aanbieder, die winstmaximalisatie nastreeft, zal immers de
productie blijven opdrijven tot de marginale kost gelijk is aan de marginale opbrengst. De
individuele aanbodcurve valt daarom samen met het opgaande deel van de MK-curve,
beginnend vanaf het snijpunt met de G(V)K-curve. Door bij elke prijs de som van het aanbod
van de individuele producenten te maken, kunnen we tot de aggregate aanbodcurve komen.
De ligging van de curve is o.a. afhankelijk van het aantal aanbieders, de kost van de
productie, de invoer vanuit het buitenland en de productiviteit.
Aan de vraagzijde kent de individuele vraagcurve een dalend verloop. Des te lager de prijs,
des te meer de consument zal kopen. Alleen een prijswijziging veroorzaakt een beweging
langsheen de vraagcurve. Ook hier wordt de aggregate vraag gevonden door de som van de
vraag van de individuele consumenten te maken. Een verschuiving van de vraagcurve wordt
door externe factoren veroorzaakt, zoals een wijziging van het aantal consumenten en hun
voorkeur, de uitvoer vanuit België, de prijs van de complementaire en substitutiegoederen en
de prijsverwachtingen van de consument.
Door de confrontatie van vraag en aanbod komt er op de competitieve markt een
evenwichtsprijs tot stand, waarbij de aangeboden hoeveelheid met de gevraagde
hoeveelheid overeenkomt. De partijen op een competitieve markt hebben te weinig macht
om van dat marktevenwicht af te wijken. Het marktmechanisme werkt een aanbod- of
vraagoverschot zelf weg.
© Van In
THEMA 1 | Competitieve markten
Onderzoeksvraag 1: Hoe komt de prijs op een competitieve markt tot stand?
Het marktevenwicht is een dynamisch evenwicht. Bij een verschuiving van de vraag- of
aanbodcurve kunnen we voorspellen welk effect dat op de marktprijs en de verhandelde
hoeveelheid heeft. De markt heeft enige tijd nodig om het nieuwe evenwicht te vinden.
© Van In
THEMA 1 | Competitieve markten