30 jaar Mestbeleid - 18 februari 2016

30 jaar Nederlands mestbeleid
Beleid in grote stappen
Waar staan we nu?
Doelen en dilemma’s
Oplossingen; aansluiten bij de boer
Fons Goselink, beleidsmedewerker provincie Gelderland
Stappen in mestbeleid (1)
60en 70 er jaren: groei veehouderij
1983: EU melkquotering
1984: Interimwet Braks
1987: Meststoffenwet (referentie P per bedrijf)
1988: aanwendingsnormen /regels
1991: Nitraatrichtlijn
Stappen in mestbeleid (2)
1998: Minas
2000: Kaderrichtlijn water
2006: Europese Hof;
• terug naar gebruiksnormen;
varkens- en pluimveerechten
• actieprogramma’s, evalueren, monitoren
(lidstaat>Europese Cie)
2014: verplichte mestverwerking
2016: invoering fosfaatrechten melkveehouderij (?)
Beheersing veestapel / mestproductie
1983 Europese melkquotering
1984 Interimwet Braks
(pluimvee en varkensrechten 1998/1999)
2016 Fosfaatrechten melkveehouderij ?
Verschuiving in het beleid
• Volume-beheersing
• Aanwendingsnormen / gebruiksvoorschriften
• Verwerken en afzetten van overschot buiten NL landbouw
• Zoeken naar evenwichtsbemesting
Toekomst:
• Verwaarden van overschot
• Groene duurzame kringlopen
Mestmarkt
• Productie kan aanwending krijgen binnen eigen bedrijf
• Overschotproductie moet naar tekortbedrijven (akkerbouwgebieden)
• Overschotproductie moet naar erkende verwerker (buiten NL-landbouw)
Waar staan we nu (overschot)
Overschot aan mest
• Minder P in veevoer
• Maatregelen minder water (minder m3 afvoeren)
• Doelmatige distributie (akkerbouw en export)
• Verwerking; afzet buiten NL landbouw
‐ Moeizaam
‐ Hoge kostenpost
• Verplichte mestverwerking (1-1-2014)
Conclusie:
druk op de mestmarkt blijft (fraude)
Waar staan we nu (mestaanwending)
• Actieprogramma’s om te voldoen
aan Nitraatrichtlijn
• Afsprakenpakket NL met
Europese Commissie
• 5e programma loopt van 2014-2017
• Derogatie (170 kg P: NL 250 / 230)
• Mestvolume mag niet groeien
(jaar 2002; 172,9 miljoen kgP)
Mestproductie, voorlopig 2015 (Kg P)
2015
plafond(2002)
voorlopig
afspraak
_______________________________________
Melkkoeien (incl. jongvee)
88,4
84,9
Varkens
39,6
39,7
Pluimvee
28,9
27,4
Vleesrundvee
Schapen geiten
Paarden
Pelsdieren
==============================================
TOTAAL
176,3
172,9
PS De fosfaatproductie nam af van 229.000 ton in 1990 naar 171.000 ton in 2011.
Derogatie staat op het spel
• Voor pluimvee en varkens zijn er dierrechten
• Koeien: EU melkquotering gestopt 1-4-2015
• P productie rundvee loopt op
• Invoering fosfaatrechten voor rundvee
‐ Extensieve grondgebruikers (noord en west)
‐ Intensieve / halflege stallen (oost en zuid)
‐ Worsteling voor de regiegroep /IPO
90% doet mee
tenminste 80% grasland in het areaal
Spreiding mestproductie
aanwendingsnorm
Compartimentering
Overig NL
Concentratiegebied oost
Concentratiegebied zuid
Koe in de wei; 70 naar 80%
Landbouw en waterkwaliteit toekomst (1)
Precisielandbouw
o Bemesten naar behoefte (m2)
o Gewasbescherming (pleksgewijs)
o Onbemande (lichtere) machines
GPS
Landbouw en waterkwaliteit toekomst (2)
Bodem-management
o Niet kerende grondbewerking
o Meer organisch stofgehalte
‐ Klimaat (koolstof)
‐ Waterberging; spons
‐ Minder verdroging (beregening)
‐ Vasthouden mineralen
‐ Bodemvruchtbaarheid
‐ Gezonder gewas; minder kunstgrepen
o Bewustwording
‐ Optimale verdeling organische mest
‐ Gewasrotatie /Teeltplan
‐ Verdichting
Elk bedrijf laat met
kringloopwijzer en
watermonsters zien
dat er sprake is van
goede landbouwpraktijk
Landbouw en waterkwaliteit toekomst (3)
Mestverwerking / Mestverwaarding
o Minder druk op mestmarkt (fraude)
o Meststoffen op maat
‐ Gewas / seizoen
‐ Dikke fractie (zonder) mineralen
‐ Groene kunstmest
(erkenning concentraten)
Tot slot
 Er zijn al mooie stappen gezet, maar we zijn er nog niet
 Een afgewogen pakket op nationale, regionale en bedrijfsschaal is nodig.
Generiek beleid blijft wenselijk
 Echter generiek beleid moet goede duurzame boeren niet “straffen”
maar juist uitdagen en belonen
 Op bedrijfsschaal is veel winst te halen door aan te sluiten bij boer en
bedrijfsvoering