Stand van zaken

RC/PUNT 5/22.02.06
AVIAIRE INFLUENZA
Stand van zaken
21.02.2006
Ontwikkelingen in de periode 01.02.2006 – 20.02.2006
De afgelopen weken heeft het H5N1 virus zich volop verspreid. De stam werd onder meer
voor het eerst aangetroffen op het Afrikaanse continent, in Nigeria, en ook in Iran, Indië en
rond de Kaspische Zee. Anderzijds bereikte het virus ook grote delen van Europa met de
bevestiging bij dode wilde zwanen in Italië, Griekenland, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië,
Hongarije, Bulgarije en Duitsland. In andere Europese landen werden verdenkingen bij wilde
vogels gemeld.
Wat de humane gevallen betreft, bevestigden Irak en Indonesië een aantal overlijdens en
besmettingen bij mensen.
De Europese Unie
In alle getroffen landen werden, zoals ook in geval van een uitbraak bij gedomesticeerde
dieren zou gebeuren, rond de plaatsen waar besmette wilde vogels werden gevonden
quarantainegebieden afgebakend. In deze gebieden zijn beperkende maatregelen van kracht
voor gedomesticeerd pluimvee en is de jacht op wilde vogels verboden.
Zowat alle landen van de Unie hebben naar aanleiding van de plotse verspreiding van de
afgelopen weken beslist om hun maatregelen strenger te maken.
Italië
In Italië is het virus al aangetroffen bij trekkende zwanen in Sicilië, Calabrië en Apulië. Het
H5N1 virus werd verder geïdentificeerd bij een dode eend in Umbrië. .
Griekenland
De H5N1 stam werd geïdentificeerd bij verschillende trekkende zwanen die dood werden
gevonden in Katerini en in de buurt van Thessaloniki in het noorden van het land, alsook bij
een wilde zwaan die dood werd teruggevonden op het eiland Skyros, in de Egeïsche zee.
Ter herinnering: Griekenland maakte eind oktober 2005 melding van een uitbraak van
vogelgriep op zijn grondgebied. De tests bleken uiteindelijk negatief. Sindsdien en vooral
sinds de vogelgriep in Turkije is opgedoken, heeft Griekenland zijn sanitaire maatregelen
verscherpt.
Oostenrijk
Het H5N1 virus is vastgesteld op zwanen die in het zuiden van het land in de buurt van Graz
en in de hoofdstad Wenen werden gevonden.
Duitsland
In Duitsland zijn verschillende zwanen, ganzen en een roofvogel en een meeuw gevonden op
het eiland Rugen in de Baltische Zee die besmet waren met het H5N1 virus. Op het vasteland
tegenover het bewuste eiland werden eveneens al een tweetal besmette vogels gevonden.
Alles samen zijn reeds een honderdtal besmette vogels gevonden.
stand van zaken - 21.02.2006
1/7
RC/PUNT 5/22.02.06
De Duitse overheden hebben het opnieuw ophokken van pluimvee aangekondigd voor een
periode van 2 maanden vanaf 1 maart.
Slovenië
In Slovenië zijn besmette zwanen gevonden in het noorden van het land, vlakbij de grens met
Oostenrijk.
Nederland
In Nederland geldt de ophokplicht voor pluimvee in gebieden die als risicogebied worden
beschouwd vanaf volgende week (20.02.2006). Nederland heeft tevens zijn plannen om
pluimvee dat in open lucht wordt gehouden te vaccineren aan de Commissie voorgelegd.
Denemarken
Op de eilanden Lolland, Faltster en Sealand zijn dode zwanen en andere dode vogels
gevonden die ervan verdacht zijn besmet te zijn met het virus. De analyses hebben tot nu toe
het H5N1 virus niet kunnen aantonen.
Hongarije
De Hongaarse authoriteiten hebben de Commissie ingelicht dat ze 3 met H5N1 besmette,
dode zwanen hebben aangetroffen besmet met H5 in de regio van Bács-Kiskun, in het zuiden
van het land.
Frankrijk
In de buurt van Lyon is een besmette wilde eend aangetroffen. De Franse overheid heeft naar
aanleiding daarvan in het ganse land de ophokplicht ingevoerd. Zoals Nederland heeft ze
haar vaccinatieplannen voor alle gedomesticeerde eenden in de 3 belangrijkste "foie gras"
departementen ter goedkeuring voorgelegd aan de Commissie.
Derde Landen
Roemenië, Bulgarije en Kroatië
Sinds de vaststelling van de eerste uitbraak begin oktober 2005, werd de ziekte in Roemenië
reeds in 29 dorpen overal in het land ontdekt. De jongste 2 weken meldde het land nog 4
verdachte gevallen. Het ging tot nu toe altijd over extensieve pluimveebedrijven van het
"backyard" type met zowel kippen als kalkoenen, eenden en ganzen.
Bulgarije meldde dat de jongste dagen 4 dode zwanen werden gevonden. De eerste werd
aangetroffen in de Donau en werd positief bevonden voor H5N1. Bij de andere 3 werd het
subtype H5 aangetoond. De autoriteiten achten een positieve diagnose voor H5N1 zeer
waarschijnlijk.
Kroatië, dat in oktober 2005, 2 uitbraken van vogelgriep op zijn grondgebied meldde, heeft nu
melding gemaakt van een geval op een eiland voor de Adriatische kust. Daarnaast werden
dode zwanen gevonden in stadsgebieden, waarop nog analyses worden uitgevoerd.
Oekraïne
Oekraïne heeft in januari nog enkele gevallen gemeld zowel bij gedomesticeerde als wilde
vogels. Alle uitbraken situeren zijn nog steeds beperkt tot het Krimschiereiland.
stand van zaken - 21.02.2006
2/7
RC/PUNT 5/22.02.06
Turkije
Turkije heeft in januari nog diverse haarden en enkele humane gevallen gehad, verspreid
over het ganse land. De toestand lijkt zich nu te stabiliseren. Er werden de afgelopen weken
geen nieuwe besmettingen gemeld bij mensen noch dieren.
Irak en Azerbedjan
Irak meldde de voorbije dagen een tweede overlijden in het noorden van het land, in het
gebied van de Koerden aan de grens met Turkije en Iran. Volgens de WHO zouden er nog 7
vermoedelijke gevallen van besmetting met de H5N1 stam zijn.
Nochtans heeft Irak nog geen enkel geval van besmetting bij dieren gemeld. Wel treft het land
maatregelen om de verspreiding van het virus te beperken. Er werden zowat 500.000 stuks
pluimvee geslacht in Iraaks Koerdistan, er werden ontsmettingen uitgevoerd in het
belangrijkste pluimveeproductiegebied (aan de grens met Iran) en er worden controles
verricht aan de grens met Iran. De autoriteiten overwegen de druk bezochte markten te
sluiten.
Azerbedjan meldde de eerste gevallen van sterfte bij wilde vogels die besmet waren met de
H5N1 stam. Deze vogels werden gevonden op de oevers van de Kaspische Zee. Er deed
zich tot nu toe geen geval van vogelgriep voor in pluimveehouderijen. De autoriteiten
plaatsten de streek van Abshebron, waar de vogels werden gevonden, in quarantaine en er
werd aan de boeren gevraagd hun pluimvee te beschermen tegen alle contact met wilde
vogels.
Er werden vorig jaar reeds duizenden dode vogels gevonden op de oevers van meren en
rivieren in een enclave aan de grens met Turkije maar de autoriteiten schreven de sterfte toe
aan vergiftiging.
Iran
Het vogelgriepvirus type H5 is aangetrofen bij 135 dode zwanen in het noordwesten van het
land, in de provincie Gilan.
Indië
Indië heeft voor het eerst melding gemaakt van H5N1gevallen bij pluimvee. Het virus werd
aangetroffen in zowel commerciële als backyard houderijen in het westen van het land, ten
noorden van de stad Bombay. De ziekte is vermoedelijk al enkele weken in de streek
aanwezig, zonder dat ze gediagnosticeerd werd. De overheid heeft ook enkele mogelijk
besmette mensen gehospitaliseerd, maar het lijkt hier eerder om een voorzorgsmaatregel dan
om effectief humane gevallen te gaan.
Zuid-Oost-Azië
Er valt geen belangrijke verandering te melden met betrekking tot de situatie in Zuid-OostAzië in de voorbije dagen. China en Indonesië meldden nog meer uitbraken en enkele zeer
recente humane gevallen (cf. tabel).
In Hong Kong vrezen de autoriteiten een opflakkering van de ziekte nadat 4 dode inheemse
vogels werden gevonden in een onbewoond gebied en een besmette gedomesticeerde vogel
middenin een dorp. De 4 vogels waren wel degelijk positief voor H5N1 terwijl de eerste tests
op het pluimveedier eveneens positief zijn.
Afrika
Het H5N1 virus werd voor het eerst gemeld op het Afrikaanse continent. De eerste uitbraak
stand van zaken - 21.02.2006
3/7
RC/PUNT 5/22.02.06
werd vastgesteld in een bedrijf met leghennen in batterijen in noorden van Nigeria. De
analyses bevestigden dat het ging om een stam die sterk leek op die welke werd aangetroffen
in China, Turkije en Centraal-Europa. De autoriteiten hebben besloten om onmiddellijk het
pluimvee te slachten, het getroffen gebied onder quarantaine te plaatsen en controles uit te
voeren op het vervoer van dieren. De autoriteiten hebben tevens een noodplan ingesteld. De
ziekte lijkt zich zeer snel te verspreiden. Er zijn nog andere landbouwbedrijven getroffen in
het centrum en in het noorden van het land en in ten minste 6 deelstaten wordt de ziekte
vermoed. Er wordt gevreesd dat de ziekte zich ook naar het zuiden van het buurland Niger
heeft verspreid, maar een officiële bevestiging daarvan is er nog niet.
Maatregelen op Europees niveau
De Europese Commissie nam met betrekking tot de regelgeving de volgende nieuwe
initiatieven.
-
Het is verboden om onbehandelde veren in de Unie in te voeren ongeacht hun
oorsprong.
-
Een nieuwe richtlijn met maatregelen ter bestrijding van de vogelgriep werd formeel
aangenomen. Deze richtlijn, die ook bepaalt hoe laagpathogene AI-virussen moeten
worden aangepakt en een grotere soepelheid ten aanzien van vaccinatie garandeert,
moet voor 1 juli 2007 in de nationale wetgeving worden omgezet.
Daarnaast worden de in november genomen besluiten verder onverminderd toegepast.
-
De invoerbeperkingen voor Turkije, Roemenië en Kroatië, en meer bepaald voor de
provincies van die landen die door het virus zijn getroffen, blijven nog ten minste tot 31
maart 2006 van kracht.
-
Het verbod op de commerciële invoer van siervogels vanuit derde landen werd
verlengd.
-
De beschikking omtrent verscherpte bioveiligheidsmaatregelen (die onder meer de
ophokregeling voor pluimvee vastlegt) werd eveneens verlengd tot 31 mei 2006.
-
De maatregelen ten aanzien van Rusland en de door de ziekte getroffen landen in Azië
en Zuid-Oost-Azië blijven van kracht tot medio 2006.
Maatregelen in België
Het FAVV heeft een gefaseerde aanpak uitgewerkt met betrekking tot het ophokken en
verzamelen van pluimvee en vogels. Beide maatregelen worden in dat verband verscherpt al
naargelang van de betreffende soort of categorie en de plaats waar het virus zich bevindt. De
gevoelige natuurgebieden werden tevens op grond van de gegevens van de Gewesten
geëvalueerd en aangepast.
De maatregelen in ons land worden op aangeven van experts verstrengd vanaf 1 maart. Van
die datum af zal de afschermverplichting gelden voor gans België, zowel voor pluimvee
gehouden door professionelen als particulieren. De afschermverplichting wordt nog niet
opgelegd aan houders van reisduiven en andere vogels. Het buiten voederen en drenken blijft
verboden voor alle pluimvee (professioneel en particulier gehouden), reisduiven en andere
stand van zaken - 21.02.2006
4/7
RC/PUNT 5/22.02.06
gehouden vogels in heel België.
Daarnaast worden bijkomende voorwaarden opgelegd voor het verzamelen van pluimvee en
vogels, zowel voor tentoonstellingen en wedstrijden als voor markten.
Bijlagen
Tabel 1: Overzicht van de situatie in de getroffen landen (situatie op 01/02/2006).
Land
1
Cambodja
Datum
eerste
uitbraak
Datum
laatste
uitbraak
jan 2004
april 2005
Geen nieuws.
Informatie
2
China
jan 2004
feb 2006
De jongste maanden meldde China uitbraken in
de provincies Mongolië (N-NO), Anhui (O),
Huan ZO), Liaoning (NO), Hubei (O-ZO),
Xinjiang (N-West), Shianxi (NO), Ningxia (N),
Yunnan(Z), Sichuan (ZO) et Guangxi (ZO). In
2005 meldde dit land meer dan 30 uitbraken
verspreid over het hele land en is daarmee
enigszins uit zijn isolement getreden.
3
Hong Kong
jan 2004
feb 2006
Zie tekst
4
Indonesië
jan 2004
feb 2006
Geen wijziging in de situatie wat betreft
uitbraken bij pluimvee: sinds de zomer werden
uitbraken gemeld in 23 provincies verspreid
over het hele grondgebied.
Indonesië meldde 4 nieuwe gevallen met
dodelijke afloop.
5
Japan
jun 2005
sep 2005
Geen nieuws over nieuwe uitbraken van het
laag pathogene H5N2 virus. Er zijn geen
maatregelen van kracht.
6
Kazakhstan
jul 2005
aug 2005
Geen nieuws.
7
Laos
jan 2004
jan 2004
Geen nieuws.
8
Maleisië
aug 2004
nov 2004
Geen nieuws.
9
Mongolië
aug 2005
aug 2005
Geen nieuws.
10
Noord-Korea
mrt 2005
mrt 2005
Geen nieuws.
11
Oekraïne
nov 2005
jan 2006
De eerste aanwezigheid van het H5N1 virus
werd in december 2005 bevestigd in het
noordoosten van het schiereiland Krim, dicht bij
een trekplaats voor wilde vogels. Het virus is
sindsdien ook elders op het schiereiland
opgedoken, zowel bij gedomesticeerde dieren
als wilde vogels.
12
Roemenië
sep 2005
feb 2006
Zie tekst.
jan 2006
In Rusland zijn de quarantainemaatregelen in
de meeste getroffen districten opgeheven. Er
werd in december geen enkele nieuwe uitbraak
gemeld bij gedomesticeerd pluimvee, maar in
de regio’s van Kalmykia en Astrakan werden
13
Rusland
stand van zaken - 21.02.2006
jul 2005
5/7
RC/PUNT 5/22.02.06
wel 2 uitbraken bij wilde zwanen gemeld.
Sinds het begin van de problematiek werden in
10 regio’s in totaal 62 uitbraken gemeld.
14
Thaïland
jan 2004
nov 2005
In Thaïland werd geen enkele nieuwe uitbraak
bij pluimvee gemeld. Er werd wel een nieuw
dodelijk geval bij mensen gemeld.
Sinds juli 2005 werden 75 gevallen bij door
particulieren gehouden pluimvee gemeld in 10
provincies in het centrum van het land en in 1
provincie in het noorden.
15
Turkije
okt 2005
feb 2006
Zie tekst.
16
Vietnam
jan 2004
dec 2005
In het noorden en het centrum van het land
werden een tiental nieuwe uitbraken gemeld.
jan 2006
De H5N1 variant van het vogelgriepvirus werd
voor het eerst vastgesteld op Cyprus, bij
pluimvee dat werd gevonden aan de kust in de
buurt van Famagusta, in het Turkse deel van
het eiland. Er werden op die plaats 1.500 dieren
gedood
17
Cyprus
jan 2006
Tabel 2: Humane gevallen van aviaire influenza (situatie op 20/02/2006 – bron WHO).
Land
Totaal aantal gemelde
gevallen
Totaal aantal sterfgevallen
Cambodja
4
4
China
12
8
Indonesië
26
19
Thaïland
22
14
Turkije
12
4
Vietnam
93
42
Irak
1
1
totaal
170
92
stand van zaken - 21.02.2006
6/7
RC/PUNT 5/22.02.06
Tweewekelijkse kaarten van de getroffen landen (bron: WHO)
stand van zaken - 21.02.2006
7/7