opm8 12-10_5x14-zacht.indd 1 Instructie zachte contactlenzen Het dragen van lenzen is comfortabeler en veiliger dan het ooit is geweest. Maar omdat contactlenzen direct op het oog gedragen worden, hebben contactlenzen wel aandacht en zorg nodig. Het juist omgaan contactlenzen is echter snel geleerd en de verzorging ervan kost weinig tijd en moeite. 1 13-07-12 09:57 Inzetten van contactlenzen Hygiëne is een eerste vereiste in de omgang met contactlenzen. Handen wassen is daarom belangrijk vóór de contactlenzen worden aangeraakt. Gebruik bij voorkeur desinfecterende en niet ontvettende zeep. Droog vervolgens goed de handen af, het beste met een schone, pluisvrije handdoek of papieren handdoekjes. Zet vervolgens eerst alles klaar: de contactlenshouder met de contactlenzen, de vloeistof voor het afspoelen en inzetten en eventueel een tissue. Zeker in het begin is een spiegel erg handig. U kunt in het begin de lenzen het beste inzetten met een spiegel die op de tafel ligt. Mocht de lens tijdens het inzetten vallen, valt deze op de spiegel en hoeft u er niet naar te zoeken. Bovendien kunt u in de spiegel goed zien wat u doet. De contactlens kan direct vanuit de bewaar/inzetvloeistof worden ingezet, tenzij uitdrukkelijk een aparte inzetvloeistof wordt geadviseerd. Neem de contactlenzen steeds voorzichtig uit de contactlenshouder zonder ze met de vingernagel aan te raken of ze langs de rand van de contactlenshouder te schuiven. Dat is om te voorkomen dat uw lenzen scheuren. Leg de vochtige contactlens met de bolle kant op de top van de droge wijsvinger. Controleer of de contactlens niet binnenstebuiten is gekeerd. De rand van de contactlens moet komvormig rechtop staan en niet naar buiten toe vlakker worden. Om de lens goed in te kunnen zetten, moet de zachte lens echt een kommetje vormen en niet gedeeltelijk aan de hand geplakt zitten. Indien de lens tijdens het inzetten omklapt, dient u de lens eerst weer met duim en wijsvinger in de komvorm te brengen, voordat u het inzetten kunt vervolgen. Trek vervolgens, om knipperen te voorkomen, het onderste ooglid iets omlaag met de middelvinger van de hand waarmee de lens op het oog wordt gezet. Met de wijsvinger van de andere hand moet vervolgens het bovenste ooglid omhoog worden gehouden (waarbij ook de oogharen omhoog getrokken worden). Breng de wijsvinger met de contactlens langzaam naar het oog toe. Blijf met het andere oog goed in de spiegel kijken (sluit dit oog niet tijdens het inzetten!). Blijf strak vooruit kijken en knipper niet totdat de contactlens echt op het oog ligt. Als u knippert voordat u de lens op het oog zet, is de kans groot dat de lens van uw vinger valt. Om verwisseling van de rechter en linker lens te voorkomen is het verstandig altijd met dezelfde lens te beginnen. Tip: u kunt een stip op de spiegel zetten en tijdens het inzetten strak naar de stip blijven kijken. Spoel de contactlenzen af met bewaar- en inzetvloeistof voordat u ze op het oog plaatst. Gebruik nooit (leiding-)water voor zachte contactlenzen. Als u de lens op het oog heeft gezet, kunt u het beste de wijsvinger een klein beetje bewegen, totdat de lens van uw vinger afgaat en op uw oog blijft zitten. 2 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 2-3 3 13-07-12 09:57 Mislukt het inzetten, spoel dan de contactlens opnieuw af met inzet vloeistof en probeer het gewoon in alle rust opnieuw. Als de contactlens op het oog zit, laat dan de oogleden los en knipper voorzichtig een paar keer. In het begin zult u de contactlens misschien voelen, maar dat went snel en na verloop van tijd vergeet u dat u een contactlens in hebt. Is de contactlens per ongeluk op het oogwit terechtgekomen, laat dan de oogleden voorzichtig los en houd de oogleden even gesloten terwijl u probeert uw ogen in de richting van de contactlens draaien. De zachte contactlens schuift daardoor vaak vanzelf op de juiste plaats. Lukt dit niet, kunt u het beste de lens uitnemen en opnieuw beginnen. Als de eerste contactlens goed op het oog zit, herhaal dan dezelfde handelingen voor het inzetten van de tweede contactlens. Het uit het oog nemen van contactlenzen Normaal gesproken doet u de contactlenzen iedere dag vóór het slapengaan uit, tenzij u speciale dag- en nachtlenzen heeft. Voordat u aan de lenzen komt, eerst de handen wassen en alles kla laarzetten, de contactlenshouder, de benodigde vloeistoffen, een spiegel en de pluisvrije tissues klaarzetten. Om knipperen te voorkomen trekt u allereerst het bovenste ooglid omhoog. Dit doet u met de middelvinger van de andere hand dan de hand waarmee u de contactlens uitneemt. Daarna trekt u het onderste ooglid omlaag met de middelvinger van de hand waarmee u de contactlens uitneemt. Zet de wijsvinger van deze hand op de onderste rand van de contactlens en trek deze iets opzij en omlaag naar het oogwit. Nu neemt u de contactlens tussen duim en wijsvinger en “plukt” u hem als het ware uit het oog. Voorkom dat bij het uitnemen de vingernagels de contactlens of het oog aanraken. Een zachte contactlens is sterk, maar kan beschadigen of scheuren bij aanraking met een scherp voorwerp of door hem sterk te vouwen. Als u een beetje inzetvloeistof in uw oog druppelt, komt de lens alvast wat losser te zitten en kunt u de lens eenvoudiger uithalen. 4 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 4-5 5 13-07-12 09:57 De vloeistoffen Onze ogen zijn bedekt met traanvocht. De traanfilm, waarin de contactlens ligt ingebed, beschermt onze ogen en bevat hiervoor stoffen zoals water met zouten, eiwitten, vetten en slijmstoffen. Deze stoffen kunnen zich vastzetten op de contactlens en daarom is een dagelijkse reiniging nodig. Er zijn diverse merken van onderhoudssystemen. Afhankelijk van uw ogen en de gebruikte contactlenzen wordt een onderhoudssysteem geadviseerd dat het meest geschikt is. Bedenk dat het verzorgingssysteem het verschil kan zijn tussen veilig en onveilig dragen van contactlenzen. Verzorg daarom altijd na het uitnemen de contactlenzen volgens de aanbevolen methode. Volg de instructies en aanwijzingen nauwkeurig op. De juiste verzorging van zachte contactlenzen bestaat altijd uit drie onderdelen: reinigen, desinfecteren en bevochtigen. Alle vloeistoffen voor zachte contactlenzen bevatten actieve bestanddelen die uw contactlenzen niet alleen schoon en helder houden. Gebruik deze vloeistoffen dan ook dagelijks en strikt volgens de gebruiksaanwijzing. Alhoewel sommige alles-in-één vloeistoffen een no rub’ claim hebben kan het toch een toegevoegde waarde hebben de contactlenzen handmatig te reinigen om vuil te verwijderen. Dus het is te adviseren om altijd de lenzen handmatig te reinigen. Als de contactlenzen niet gebruikt worden, bewaar ze dan in de daarvoor geschikte contactlenshouder. Elke dag moet de vloeistof hierin worden vervangen en de contactlenshouder goed worden schoon (en droog) gemaakt. Het kan voorkomen dat u door geconcentreerde werkzaamheden onvoldoende geknipperd heeft waardoor een enigszins droogtegevoel is ontstaan. U kunt dan gebruik maken van z.g. comfortdruppels. Deze verstevigen en herstellen de traanfilm, waardoor de contactlenzen weer comfortabel worden. Er zijn ook comfortdruppels die tevens een reinigende werking bezitten. De meeste reiniging, bewaar- en inzetvloeistoffen zijn na de opening van de verpakking veilig te gebruiken gedurende de termijn die op de verpakking vermeld staat. Zorg ervoor dat u de vloeistof niet langer gebruikt. Dit verhoogt het risico op een ontsteking aanzienlijk. De contactlenshouder Ook al wordt de contactlenshouder grondig schoongemaakt, na verloop van tijd kan er toch vervuiling plaatsvinden. Uitkoken is een optie, maar het is beter de contactlenshouder regelmatig (bijvoorbeeld elk half jaar) te vervangen. Een verontreinigde lenshouder is een belangrijke oorzaak van ontstekingen. Plaats de dop na gebruik altijd meteen terug op de fles om te voorkomen dat de vloeistof bederft en zijn werking verliest. 6 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 6-7 7 13-07-12 09:57 Het draagschema Soms kunnen zachte contactlenzen direct de gehele dag gedragen worden. Dit is afhankelijk van het soort contactlens. Wanneer het nodig is om de ogen elke dag een paar uur langer aan de contactlenzen te laten wennen krijgt u een draagschema aanbevolen. Als er door ziekte, verlies van een contactlens of welke oorzaak dan ook enige tijd geen contactlenzen gebruikt kunnen worden, dan is het veiliger om daarna opnieuw het draagschema te volgen. In de beginperiode kan het zijn dat door een verhoogde traanafscheiding het zicht enigszins wazig is. Met name het lezen kan met de nieuwe contactlenzen soms wat moeilijker zijn. Maar dat effect verdwijnt snel. Knipperen Om het oog en de contactlenzen optimaal te bevochtigen moeten onze oogleden tussen de 10 en 15 knipperbewegingen per minuut maken. Hierdoor wordt schoon traanvocht aangevoerd, het oogoppervlak beschermd en de contactlens helder gehouden. Tevens is de zuurstofvoorziening van het oog afhankelijk van een regelmatige verversing van de traanlaag. Soms onderdrukken nieuwe contactlensdragers onbewust het knipperen. Ook het staren naar een computerbeeldscherm of de TV, het in de verte kijken bij het autorijden of langdurig en ingespannen lezen kan verantwoordelijk zijn voor te weinig knipperbewegingen. Probeer hieraan te denken en zo frequent mogelijk te knipperen. Als het bovenste en onderste ooglid elkaar niet bij iedere knipperslag raken, wordt het onderste gedeelte van het oog niet van voldoende traanvocht voorzien. Het resultaat: ongemakken zoals irritatie, jeuk, rode ogen en wazig zien. De juiste manier van knipperen kan geoefend worden door de ogen geleidelijk te sluiten. Beweeg het bovenste ooglid ontspannen in een vloeiende beweging naar beneden totdat het oog gesloten is. Vermijdt een geforceerde en hortende beweging van de oogleden en knijpen’. Wanneer de oogleden gesloten zijn, houd ze dan één tel zo en open ze dan iets verder dan normaal, maar niet zo wijd dat de wenkbrauwen worden opgetrokken. Herhaal deze beweging enkele keren tot het gevoel ontstaat dat het vanzelf gaat. Voldoende en op de juiste manier knipperen is de sleutel tot het comfortabel dragen van contactlenzen. 8 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 8-9 9 13-07-12 09:57 Controle van ogen en lenzen Een regelmatige controle van uw ogen en de contactlenzen is uitermate belangrijk, ook als het goed gaat. Sommige veranderingen aan het oog voelt u simpelweg niet. Met name in eerste periode moeten uw ogen en de contactlenzen regelmatig gecontroleerd worden. Maak er een gewoonte van om twee keer per jaar uw lenzen door ons te laten controleren. Draag voorafgaand aan de lenscontrole minimaal een uur de contactlenzen. Indien zachte contactlenzen volgens een standaard vervangingsschema worden gebruikt, dan is het heel belangrijk dat de voorgeschreven termijnen worden gehanteerd. Bij veranderde lichamelijke omstandigheden door ziekte, allergie, gebruik van medicijnen, zwangerschap, etc kunt u het beste even een afspraak maken voor controle. Soms zijn aanpassingen of bijvoorbeeld een extra intensieve reiniging noodzakelijk. Neem in geval van optredende irritatie, minder goed zicht, rode ogen, meer dan normaal tranen of toenemende lichtgevoeligheid, direct contact op met ons. Sport en vrije tijd Tijdens het beoefenen van de meeste sporten en bij vele manieren van vrijetijdsbesteding zijn zachte contactlenzen aan te bevelen boven een bril of harde, zuurstofdoorlatende contactlenzen. Bespreek dit tijdens de aanpassing van de contactlenzen. Zwemmen (en andere watersporten) met contactlenzen is echter wel aan voorwaarden gebonden, afhankelijk van de kwaliteit van het zwemwater. 10 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 10-11 Adviezen en praktische tips Spoel zachte contactlenzen nooit met leidingwater af. Als de contactlens op de grond valt, blijf dan op dezelfde plaats zitten of staan en zoek vanaf deze plaats voorzichtig de omgeving af. De kans is dan het grootst dat de contactlens onbeschadigd wordt teruggevonden. Vervolgens vóór het inzetten de contactlens eerst zorgvuldig reinigen en op eventueel ontstane beschadigingen controleren. Een droog geraakte zachte contactlens is zeer kwetsbaar. Handel in dit geval als volgt: voorzichtig oppakken en in de contact lenshouder doen en met een voldoende hoeveelheid bewaarvloeistof de contactlens eerst weer zacht laten worden. Na ongeveer een half uur is de contactlens doorgaans weer volledig bruikbaar. Natuurlijk eerst weer reinigen voor het inzetten. Als de zachte contactlens nog steeds dubbelgevouwen is na deze behandeling, probeer deze dan niet los te trekken, maar leg hem in uw handpalm met een paar druppels bevochtigingvloeistof. Wrijf dan voorzichtig over de contactlens totdat hij de normale vorm weer aanneemt. Het is altijd verstandig een bril met de juiste sterkte achter de hand te hebben. In het begin kunnen de contactlenzen soms nog niet de gehele dag gedragen worden maar ook later kan een bril bijzonder handig zijn. Bijvoorbeeld vlak voor het slapen gaan of tijdens perioden van ziekte, vermoeidheid, etc. Met name voor verre autoritten is een reservebril geen overbodige luxe, en zelfs verplicht. Ook voor vliegreizen is een bril soms prettiger omdat er een zeer lageluchtvochtigheid in vliegtuigen heerst. 11 13-07-12 09:57 Ook is het verstandig altijd een paar reserve contactlenzen achter de hand te hebben. Bij verlies of breuk zit u dan niet zonder contactlenzen en hoeft u het draagschema niet opnieuw op te bouwen. Wacht bij vervangingssystemen dus niet totdat u aan de het laatste paar toe bent en gebruik altijd nieuwe contactlenzen in de originele, steriele fabrieksverpakking. Indien het voor uw sterkte mogelijk is, zijn daglenzen altijd erg makkelijk als reservelenzen. Iedereen boven de veertig zal vroeg of laat een leeshulpmiddel nodig hebben. Dat kan opgelost worden door een leesbril over de ‘verte’ contactlenzen te dragen. Sinds geruime tijd bestaan er ook dubbelfocus en multifocus contactlenzen en monovisie systemen die ervoor zorgen dat u met de contactlenzen ook kunt lezen. Bij Lens hebben we al veel ervaring opgedaan met deze lenzen. Vraag op uw controle eens naar de mogelijkheden. Veel plezier met het dragen van uw nieuwe lenzen www.lens.nl Lens Utrecht Oud Kerkhof 15 3512 GH Utrecht Telefoon: 030 23 17 840 E: [email protected] Lens Deventer Broederenstraat 30 7411 LB Deventer Telefoon: 0570 61 37 37 E: [email protected] Lens Arnhem Steenstraat 2 6828 CJ Arnhem Telefoon: 026 44 21 421 E: [email protected] 12 opm8 12-10_5x14-zacht.indd 12 13-07-12 09:57