Week 2 Dag 4 - Welkom bij Vrije School Studiecoaching!

1
Week 3 Dag 2 of 3
Proef 15,
Naam ……………………………………….
“Oplosbaarheidspracticum”
8e leerling practicum
Doel van de proef:
Onderzoeken of enkele stoffen oplossen in water, ethanol (=alcohol) en ether.
Eerst onderstaande grondig doorlezen, dan pas schema gaan invullen!!
► Benodigdheden (per 2 leerlingen):

Rekje met 3 reageerbuisjes, van te voren gevuld met:
1e buisje:
Twee vingers hoog water, niet afgedekt
2e buisje:
Twee vingers hoog alcohol (ethanol), afgedekt met alu-folie
e
3 buisje:
Één vinger hoog ether, afgedekt met kurkje
 Veiligheidsbrillen!!
Veiligheid!
Voor alle veiligheid is het belangrijk dat de kurk zo veel mogelijk op het
reageerbuisje blijft. Etherdamp in ademen is slecht voor de gezondheid. Ether
is zéér vluchtig en verdampt snel en is bovendien zeer brandgevaarlijk.





Theeglas met bodempje suiker met theelepeltje er in
Theeglas met bodempje slaolie met pipet er in
Water in spuitfles
Ethanol in druppelflesje met etiket waar ethanol (blauwe streep) op staat
Ether in druppelflesje met etiket waar ether (rode streep) op staat
► Waarneming:
1. Onderzoek volgens onderstaand schema (blaz. 3) in hoeverre een stof oplosbaar
is in de genoemde oplossing (water, ethanol of ether) of niet.
We herinneren ons uit klas 8 drie soorten oplossingen:
1) heldere oplossing → alle deeltjes lossen onzichtbaar op.
2) emulsie → de deeltjes zweven in de oplossing en lossen maar deels op
3) suspensie → de deeltjes zinken naar de bodem en lossen helemaal niet op
2. Werk het schema rij voor rij af. (En rij is een horizontale regel),
 dus eerst proberen suiker op te lossen in water, dan in ethanol en ten slotte in
ether.
 daarna doe je hetzelfde met de slaolie.
 als laatste doe je hetzelfde met ether. (Laatste vakje van schema rechts-onder
blijft natuurlijk leeg. Daarom staan er kruisjes in)
3. De suiker: Doe van de suiker slechts een paar korrels in elk van de drie
reageerbuizen!! Alleen dan kun je duidelijk zien of die oplost of niet. Goed schudden
met je duim er op, behalve bij ether die schud je met de kurk erop)
4. De slaolie: Gebruik van de slaolie slechts enkele druppels, opgezogen in de
pipet. Na toevoegen goed schudden met je duim er op, (behalve bij ether die
schud je met de kurk erop)
2
5. Nu eerst de reageerbuisjes met water en alcohol leeggooien in de wasbak en
goed omspoelen. Daarna goed uitschudden, dat ze zo droog mogelijk zijn. (die
met ether hoeft niet.)
6. De ether
Doe van de ether hoogstens een paar druppels in het reageerbuisje. Daarna snel
weer de dop op het flesje met ether!!) Goed schudden met je duim er op.
7. Nadat je achtereenvolgens de goedjes in het reageerbuisje er bij hebt gedaan,
goed schudden, steeds je duim op de reageerbuis en langdurig schudden. (Duim er
op mag. Goedjes zijn ongevaarlijk voor je huid) Maar buisje met ether schudden
met de kurk er op, in plaats van je vinger!
8. Plaats de reageerbuizen in het rekje steeds in dezelfde volgorde als in het
schema, zodat je weet wat waar in zit! De logische volgorde is water, ethanol ether.
9. Zorg er voor dat het reageerbuisje met de ether altijd is afgesloten (behalve
natuurlijk als je er iets in doet!)
10. Vul bij het schema de termen in, die volgens jullie het oplossen beschrijven, zoals
“goed”, “beetje”, of “slecht”. (al naar gelang) en schrijf er bij of het een heldere
oplossing wordt, emulsie, of suspensie of dat het zó onoplosbaar is, dat zelfs niet
van een suspensie gesproken kan worden. Vul dan in: “zelfs geen suspensie”
Schema:
Reageerbuis met Reageerbuis
met Reageerbuis
met
water
ethanol
ether
2 vingers hoog
2 vingers hoog
1 vinger hoog
Enkele korrels
Bekijk buisje vooral Bekijk buisje vooral
suiker uit de hand
Lost …………….op van onderen!
van onderen!
Werkrichting
(Goed/matig/slecht) Lost …………….op
Oplossing is
(Goed/matig/slecht)
……………………. Oplossing is
Lost …………….op
(Goed/matig/slecht)
Oplossing is
…………………….
…………………….
Lost …………….op
Lost …………….op
(Goed/matig/slecht) (Goed/matig/slecht)
Oplossing is
Oplossing is
(Goed/matig/slecht)
Oplossing is
Werkrichting
…………………….
…………………….
…………………….
Nu eerst de
Enkele druppels ether
uit druppelflesje
buisjes water
Lost …………….op
en ethanol legen
Lost …………….op
En reinigen
xxxx
Enkele druppels
slaolie uit pipet
Lost …………….op
(Goed/matig/slecht) (Goed/matig/slecht)
Oplossing is
Oplossing is
Werkrichting
…………………….
…………………….
NIETS!!
3
Opruimen en schoonmaak:



Zet de rekjes en flesjes weer netjes terug
Evt. tafel schoon maken
Witte jassen netjes terug hangen, alle voorkanten richting raam gekeerd
Verwerking:
Maak een proefbeschrijving zoals gebruikelijk.
► Benodigdheden overnemen van blz. 1
►“Waarneming” is bovenstaand schema. Neem dit over in je mapje.
► Conclusies: niet nodig.
0-0-0-0-0-0-0