PRACTICUM VAARDIGHEDEN Oefenen voor het PO AANTONEN

PRACTICUM VAARDIGHEDEN
Oefenen voor het PO
█████
AANTONEN VAN STOFFEN
Als je natriumcarbonaatdecahydraat verwarmt, ontstaat er water. Bedenk een manier om het
water aan te kunnen tonen en voer het proefje uit.
Als je zoutzuur aan natriumcarbonaat toevoegt, ontstaat er o.a. koolstofdioxide. Bedenk een
manier om het CO2 aan te tonen en voer het proefje uit.
█████
AANMAAKBLOKJE
Los 1 g calciumacetaat op in 3,5 ml water en breng dit in een 150 ml bekerglas of een glazen
potje. In een tweede bekerglas of potje wordt 25 ml ethanol ( alcohol) gebracht.
Voeg de beide oplossingen samen (eventueel een paar maal heen en weer schenken) en er
ontstaat een gelatineuze massa.
Steek de substantie aan.
Toelichting:
Een alternatief aanmaakblokje.
De aanmaakblokjes die je gebruikt bij het aansteken van de barbecue stinken duidelijk naar
petroleum. Het blokje is in feite een reservoir van petroleum van waaruit een langzame en
gecontroleerde verbranding mogelijk is.
Iets soortgelijks kun je zelf eenvoudig maken. In het volgende is alleen niet petroleum maar
ethanol (alcohol) als brandstof genomen. Ethanol vormt met calciumacetaat een gel: een
verschijningsvorm van materie die het midden houdt tussen een vaste stof en een vloeistof.
Een gel bestaat uit een netwerk van lange ketens (vaak polymeren) ondergedompeld in vloeistof. Beide componenten horen bij elkaar: de vloeistof zorgt ervoor dat het netwerk niet in elkaar klapt terwijl het netwerk ervoor zorgt dat de vloeistof niet wegloopt.
Als de gel wordt geplaatst in een aardewerk- of metalen schaaltje kan hij worden aangestoken
en blijft dan lang branden: de ethanol verbrandt langzaam vanuit het reservoir. Een fraai effect
wordt bereikt als de beide reagentia voor het samenvoegen worden gekleurd.
█████
ONDERZOEK
Je krijgt drie stoffen, A, B en C.
De stoffen zijn een carbonaat, een hydroxide en een oxide.
Onderzoek welke stof een oxide, welke stof een hydroxide en welke stof een carbonaat is.
█████
FLITSEND
Let OP!! Deze proef kan gevaarlijk zijn. Lees eerst de hele beschrijving goed door.
Natrium- en kaliumnitraat ontleden bij verhitting. Eén van de ontledingsproducten is zuurstof.
Deze zuurstof kan worden gebruikt om zwavel mee te verbranden. De werkwijze is als volgt:
■
Doe in een reageerbuis een spatelpunt kalium- of natriumnitraat. Gebruik vooral niet
teveel, een beetje is al voldoende. Verhit het zout tot het smelt. Verhit de ontstane
vloeistof nog even, soms zijn kleine bellen waarneembaar. Haal de buis uit de vlam en
voeg met behulp van een spatel of lepel een beetje zwavel toe aan de hete inhoud. Het
zwavel verbrandt met een felle steekvlam en een licht plofje.