Maagzuurremmers, microbioom, interacties vit.

De meest gebruikte maagzuurremmers (protonpompremmers) kunnen de
samenstelling van het microbioom drastisch veranderen, volgens onderzoekers
van het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Maastricht UMC in een
publicatie in het vakblad Gut. Deze resultaten kunnen verklaren waarom mensen
die deze maagzuurremmers slikken vaker darminfecties door bacteriën zoals
Salmonella of Clostridium difficile hebben.
De onderzoekers vroegen 1815 proefpersonen uit Groningen en Maastricht hun
ontlasting in te vriezen en te bewaren. De ontlasting werd vervolgens bij de
mensen thuis opgehaald en met behulp van DNA-technieken in het laboratorium
onderzocht. De resultaten waren duidelijk: gebruikers van maagzuurremmers
hebben een 20 % lagere diversiteit van het microbioom dan mensen die geen
maagzuurremmers gebruiken. Sommige groepen bacteriën zoals Enterococcus,
Streptococcus, Staphylococcus en de pathogene Escherichia coli waren duidelijk
meer aanwezig, terwijl andere minder aanwezig waren. Bij een deel van de
proefpersonen werd ook naar de samenstelling van het speeksel gekeken.
Maagzuurremmers maken het maagsap iets minder zuur. Normaal gesproken
gaan veel bacteriën dood door het maagsap, nu werden bacteriën uit de mond
zoals Rothia aangetroffen in de darmen.
De verandering van samenstelling van de darmflora kan verklaren hoe
maagzuurremmers de kans op darminfecties verhoogt. Als sommige 'goede'
bacteriën bijna verdwijnen in de darm, is er ruimte over. Die ruimte kan dan
ingenomen worden door ziekmakende bacteriën. Dat geldt vooral voor de
bacterie Clostridium difficile, een gevaarlijke bacterie bij kwetsbare
patiënten.
Protonpompremmers worden door meer dan 1,1 miljoen Nederlanders gebruikt
en zijn ook wereldwijd een van de meest gebruikte medicijnen.
Protonpompremmers remmen de aanmaak van maagzuur in de maagwand en
worden regulier voorgeschreven tegen brandend maagzuur en maagzweren.
Maar ze blijken dus tegelijkertijd de kans op darminfecties te kunnen verhogen.
Imhann F, Bonder MJ, Zhernakova A et al. Proton pump inhibitors affect the gut microbiome. Gut 9 dec 2015.
doi:10.1136/gutjnl-2015-310376
Interactie tussen vitamines, mineralen en Protonpompremmers
Vitamine B12 wordt in het laatste deel van de dunne darm, het ileum,
opgenomen. Om vitamine B12 vrij te maken uit eiwitten, zijn maagzuur en het
enzym pepsine nodig. Maagzuurremmers (protonpompremmers, zoals
omeprazol, lansoprazol, omeprazol, pantoprazol en rabeprazol) remmen de
aanmaak van maagzuur en pepsine, waardoor vitamine B12 minder goed wordt
vrijgemaakt van het voedingseiwit.
Protonpompremmers kunnen daarnaast ook bijdragen aan een
magnesiumtekort omdat ze de absorptie van magnesium vanuit het
maagdarmkanaal blijken te remmen.
BRONNEN
1. Lam J.R. et al. (2013). Proton pump inhibitor and histamine 2 receptor antagonist use and vitamin B12
deficiency. JAMA 310 (22):2435-42.
2. Jung S.B. et al. (2015). Association between vitamin B12 deficiency and long-term use of acid-lowering
agents: a systematic review and meta-analysis. Intern Med J. 45(4): 409-16. doi: 10.1111/imj.12697.
3. Lameris A.L. et al. (2013). Omeprazole enhances the colonic expression of the Mg(2+) transporter TRPM6.
Pflugers Arch. 456: 1613-1620.
Meest voorkomende en meest relevante interacties tussen vitamines, mineralen en medicijnen.
Medicatie/vitamine of mineraal Mogelijke Effecten
MAAGZUURREMMERS
Maagzuurremmers (protonpompremmers): verminderde opname vitamine B12. Verminderde opname magnesium
BLOEDDRUKVERLAGERS
ACE-remmers en angiotensine receptor-blokkers (bloeddrukverlagers): toename kalium in bloed, afname zink in bloed
Diuretica*: Kalium-, magnesium-, zink-, vitamine B1-tekort
Kaliumsparende diuretica: toename kalium in bloed
ANTISTOLLINGSMIDDELEN
Vitamine K: verminderd effect vitamine K-antagonisten (coumarines)
Vitamine C: (>1000 mg) blokkeert werking warfarine
Vitamine E: verhoogd risico op bloedingen bij gebruik dicumarol
DIABETESMEDICIJNEN
Metformine: vitamine B12- en foliumzuurtekort
CYTOSTATICA EN RADIOTHERAPIE**
Selenium: verminderde toxiciteit van chemo- en radiotherapie
Vitamine C: versterkt de werking/beperkt schadelijke effect kankermedicijnen
Foliumzuur: minder bijwerking van methotrexaat, maar kan ook een tegengesteld effect hebben door celgroei minder goed te
remmen
ANTI-EPILEPTICA
Fenytoïne: tekort aan vitamine B1, B6, B12
Fenobarbital: tekort aan vitamine B2, B1, B6, B12
Anti-epileptica (algemeen): tekort op vitamine D, met als gevolg groter risico op botbreuken
Foliumzuur: remt de werking van anti-epileptica (diverse soorten)
HUIDTHERAPIE
Vitamine A-zuurpreparaten: hypervitaminose A
ALGEMENE PIJNSTILLERS
Aspirine - Vitamine C: minder maagdarmwandschade, betere werking aspirine
Aspirine - Vitamine E: (tandvlees)bloedingen
Ibuprofen – Nicotinezuur (vitamine B3): flushing (bloedvatverwijding)
AFSLANKMIDDELEN
Afslankmiddelen (algemeen): tekort vetoplosbare vitamines (A, D, E en K)
ANTIBIOTICA
Breedspectrum antibiotica: verminderde opname vitamine K
B-vitamines: verminderde opname antibioticum tetracycline
POLYPHARMACIE
Gebruik van > 5 verschillende medicijnen per dag: vitamine D-tekort bij ouderen
* EFFECT AFHANKELIJK VAN SOORT DIURETICUM
** HET GEBRUIKT VAN SUPPLEMENTEN TIJDENS EEN CHEMOKUUR STAAT TER DISCUSSIE.
HET ADVIES IS DAAROM OM GEEN SUPPLEMENTEN TE GEBRUIKEN TIJDENS EEN BEHANDELING.