publieksvragen koetsiershanden Datum

Medische Publieksacademie UMCG
Onderwerp : publieksvragen koetsiershanden
Datum : 12 maart 201
Sprekers
: prof.dr. P.M.N. (Paul Werker) en dr. R. (Rosanne) Lanting
Waarom krijgen meer mannen dan vrouwen Dupuytren?
Dat is nog steeds een raadsel. De indruk bestaat dat vrouwen vooral op latere leeftijd Dupuytren krijgen
en dan alsnog een ‘inhaalslag’ maken.
Wordt Dupuytren voorafgegaan door andere klachten, zoals peesontstekingen?
Over het algemeen wordt Dupuytren niet voorafgegaan door andere klachten. Wel komt Dupuytren vaak
voor in combinatie met het carpaal tunnel syndroom (beklemming van de zenuw in de pols). Hetzelfde
geldt voor trigger fingers (hokkende vingers) en artrose van de duim-basis.
Gaat Dupuytren ook gepaard met kramp in de handen?
Er zijn wel patiënten met Dupuytren die ook veel kramp in de handen hebben. Het is onduidelijk of dit
toeval is of dat Dupuytren de oorzaak van de kramp is.
Komt de ziekte vaker voor bij balsporters?
Er wordt gesuggereerd dat mensen wiens handen veel blootgesteld worden aan trillingen vaker
Dupuytren hebben. Hierbij kunt u onder andere denken aan hockeyers, stratenmakers en motorrijders.
Wellicht is dit dus ook het geval bij balsporters die trillingen in de handen ervaren tijdens het sporten. We
gaan dat nader uitzoeken bij hockeyers.
Komt Dupuytren vaak voor aan beide handen en beide voeten?
Bij het onderzoek ‘Hoe vaak komt de ziekte van Dupuytren voor in Groningen’ had meer dan de helft van
de mensen (53.8%) met Dupuytren de ziekte in beide handen. Aan de voeten is dit zeldzamer, daar is
meestal slechts één voet aangedaan.
Komt de aandoening ook elders in het lichaam voor?
Sterk verwant aan Dupuytren zijn de ziekte van Ledderhose, bindweefselwoekering onder de voeten, en
de ziekte van Peyronie, een kromstand van de penis.
Wat is de ziekte van Ledderhose?
Ledderhose leidt tot pijnlijke knobbels onder de voet en de behandeling is lastiger dan bij Dupuytren. De
knobbels komen eerder terug en hechten zich meer aan de zenuwen dan bij Dupuytren het geval is.
Patiënten wordt geadviseerd de peesplaat onder de voet zo min mogelijk te rekken door bijvoorbeeld
schoenen met stugge zolen te dragen. Voor Ledderhose is radiotherapie (bestraling) een geschikte
behandeling.
Wat kun je doen om het proces te vertragen?
Tot nu toe werd gedacht dat het rekken van de spieren en pezen, bijvoorbeeld met behulp van een spalk,
een gunstige invloed zou hebben op het voorkómen van kromstand. Het begint er echter steeds meer op
te lijken dat dit juist een averechts effect heeft en dat rekken eerder weer tot kromstand leidt.
Er zijn momenteel geen oefeningen bekend die het proces vertragen.
Helpt stoppen met roken en drinken?
Niet roken en drinken is altijd een goed, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het effect ervan op
Dupuytren lastig is aan te tonen.
Helpt het om de handen warm te houden door bijvoorbeeld handschoenen te dragen?
Dat weten we niet.
Hoe sterk is de erfelijke component bij Dupuytren?
Dupuytren heeft zeker een sterke genetische component, maar de ziekte komt meestal pas op latere
leeftijd tot uiting. Als beide ouders Dupuytren hebben, wordt de kans groter dat al op jonge leeftijd zich
een vrij agressieve vorm van Dupuytren manifesteert. Een aantal genen zijn nu in beeld maar dat is
waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg.
Mijn vader had Dupuytren, ik niet. Kan ik het dan toch doorgeven aan mijn kinderen?
Uit onderzoek is gebleken dat als één van de ouders Dupuytren heeft, ongeveer de helft van de kinderen
het krijgt. Als u het niet heeft kunt u deze nog wel doorgeven aan uw kinderen.
Is er een genetische relatie tussen de ziekte van Peyronie en Dupuytren?
Uit onderzoek is gebleken dat er 9 negen gebieden in het DNA zijn waar iets mee aan de hand is bij de
ziekte van Dupuytren. Bij de ziekte van Peyronie is 1 van deze 9 gebieden aangedaan. Er lijkt dus een
gedeeltelijke genetische overlap te zijn tussen de ziekte van Peyronie en de ziekte van Dupuytren.
Bestaat er een relatie tussen doorbloedingsstoornissen (zoals na bevroren vingers) en
Dupuytren?
Die relatie is niet onderzocht maar het is wel zo dat Dupuytren aanmerkelijk vaker voorkomt bij blanken in
relatief koude landen dan in landen rond de Middellandse Zee.
Bestaat er een relatie tussen een carpaal tunnel syndroom en Dupuytren?
Ja, die twee aandoeningen komen vaak samen voor. Hetzelfde geldt overigens voor trigger fingers (
hokkende vingers) en artrose van de duim-basis.
Bestaat er een relatie tussen auto-immuunziektes, zoals reuma, en Dupuytren?
Nee. Er is weliswaar niet veel onderzoek naar gedaan maar we hebben de indruk dat het
tegenovergestelde juist het geval is: iemand met reuma lijkt minder kans te hebben op Dupuytren.
Bestaat er een relatie tussen lipomen (goedaardig gezwel van vetweefsel) en Dupuytren?
Nee, er bestaat geen relatie.
Hoe ernstig moet de aandoening zijn voordat besloten wordt tot operatie?
Dat ligt voor iedere patiënt verschillend maar over het algemeen wachten patiënten te lang. Dan is de
schade al zodanig dat de operatie moeilijker wordt en het resultaat minder goed. Het beste is te komen als
de vingers net krom beginnen te staan en de hand dus niet meer vlak op tafel kan.
Herstelt een zenuw die bij een Dupuytren-operatie wordt geraakt?
Een geraakte zenuw wordt gehecht en herstelt doorgaans goed. Meerdere operaties in hetzelfde gebied is
overigens niet goed voor de zenuwen en het herstel wordt dan vaak ook minder.
Als er geen operaties meer mogelijk zijn, wordt een vinger dan geamputeerd?
Ja, dat komt voor. Of de vinger wordt in een gewricht vastgezet. Deze keuze wordt vooral gemaakt als de
bloedvoorziening onvoldoende is geworden.
Kan het kapot prikken van de strengen niet onder narcose?
In principe wel maar het is niet nodig. Narcose heeft als groot nadeel dat de patiënt niet kan aangeven of
er een zenuw geraakt wordt.
Hoe lang wordt de prikmethode al toegepast in Groningen?
Sinds 2006. Prof Werker heeft voorheen in Zwolle gewerkt en is een van de pioniers in Nederland op dit
gebied. Hij is al in 2000 hiermee begonnen.
Kun je na de injecteer-methode nog de ‘klassieke’ operatie krijgen?
Ja, dit is mogelijk.
Is shock wave-therapie (behandeling van het aangedane gebied met geluidsgolven) een optie?
Volgens sommige onderzoekers wel. Wij hebben er in Groningen geen ervaring mee.
Helpt acupunctuur?
Daar is geen onderzoek van bekend maar het doet vast wel iets. Een patiënt die daar baat bij heeft, moet
het zeker doen.
Waar kan ik mij opgeven om mee te doen aan onderzoek?
Meedoen aan het genetische onderzoek is nog mogelijk. Hiervoor is wel een verwijzing van de huisarts
nodig. U krijgt dan een afspraak op de polikliniek voor een bezoek. Professor Werker geeft aan dat dit van
invloed kan zijn op uw Eigen Risico en kan betekenen dat hieraan kosten verbonden zijn. Met het
onderzoek naar het natuurlijk beloop doen inmiddels voldoende mensen mee.