Handleiding Gewis fax

Handleiding Gewisfax
31 Maart 2003
Gewis is een uniek adviessysteem dat u helpt bij het optimaliseren van de gewasbescherming. De
werking van middelen is vaak sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. De toestand van weer,
gewas en bodem kunnen het verschil uitmaken tussen een goed geslaagde bespuiting en een mislukte
bespuiting (geen effect of gewasschade).
Het Gewis systeem berekent het te verwachten effect van bespuitingen. Hiertoe worden specifieke
eigenschappen van middelen (werkzame stof, formulering, werkingsprincipe) bekeken in relatie tot de
heersende weersomstandigheden. Met de weersgegevens (zowel terug in de tijd op basis van de
metingen van een weerstation in uw gebied als vooruit op basis van de weersverwachting) worden een
twintigtal processen doorgerekend. Als voorbeeld kunnen genoemd worden: waslaag, hydratie, opname,
bodemwerking, transport in de plant, aktiviteit insecten, aandroging, hechting etc..
Afhankelijk van het soort middel selekteert Gewis de van belang zijnde processen en kijkt hoe goed of
slecht dat proces verloopt bij de heersende weersomstandigheden. Na weging van de verschillende
processen volgt een eindscore. Op de fax wordt deze weergegeven met een symbool, varierend van - (slecht) tot ++ (heel goed).
Het is belangrijk te beseffen dat Gewis kijkt naar de werking van het middel, en niet zozeer naar de
uitvoeringsomstandigheden. Andere adviesfaxen kijken hooguit naar regen en wind, m.a.w. of het
"spuitbaar" weer is. Gewis gaat echter veel dieper en daarom zult u ook zien dat goede en slechte
omstandigheden heel verschillend kunnen zijn voor verschillende typen middelen.
Op de Gewisfax wordt het advies gegeven voor de volgende groepen middelen:
Fungiciden – Contact
Bijvoorbeeld: Shirlan, mancozeb, Rovral Aquaflo
Dit advies geldt voor alle contact- of bedekkingsfungiciden. Deze middelen hoeven niet opgenomen of
getransporteerd te worden in de plant; alleen een goede bedekking en een goede hechting is belangrijk.
Dit betekent: spuiten op een droog gewas met daarna voldoende tijd voor aandroging en hechting.
Fungiciden - Systemisch
Bijvoorbeeld: Caddy, Fortress, Curzate M
Systemische fungiciden moeten in de plant terecht komen. Behalve een goede bedekking is het dan van
belang dat er snelle en volledige opname plaatsvindt. Dit betekent een gematigde temperatuur, een niet
al te dikke waslaag en een hoge luchtvochtigheid. Als de spuitvloeistof té snel opdroogt (bij fel zonnig
weer) is de tijd te kort voor een goede opname. Later als de omstandigheden wel geschikt worden voor
opname (de nacht na de bespuiting) kan er alsnog opname plaatsvinden, maar dit valt vaak tegen. Na
de opname moet het middel getransporteerd worden in de plant voor de systemische werking.
Groeizaam weer bevordert dit transport.
Fungiciden – Systemisch EC
Bijvoorbeeld: Corbel, Opus Team, Tilt
Een EC formulering bevat olie en kan daarmee gedeeltelijk de waslaag afbreken en daarmee de
opname vergemakkelijken. Dit soort middelen is daardoor minder gevoelig voor een afgehard gewas
(dikke waslaag). Evengoed geldt ook voor deze fungiciden dat groeizaam weer (dus een gematigde
temperatuur en een behoorlijkhoge luchtvochtigheid) de opname én de systemische werking bevordert.
Opticrop B.V. – Handleiding Gewis fax maart 2003
Pagina 1 / 3
Herbiciden – Bodem
Bijvoorbeeld: Stomp, Boxer, Kerb
Bodemherbiciden komen het beste tot hun recht als tijdens het spuiten de toplaag (enigszins) vochtig is.
Het moet de eerste uren na spuiten echter wel droog blijven voor een goede horizontale verdeling. In de
dagen na de bespuiting moet er voldoende vocht zijn om het middel te transporteren naar de
onkruidwortels.
Herbiciden – Bodem & Contact
Bijvoorbeeld: linuron, isoproturon, Asulox, Ally
Bij deze bespuitingen wordt gemikt op een combinatie van bodemwerking en contactwerking. Voor de
contactwerking moet het middel door het onkruid worden opgenomen: dit gaat dus beter naarmate het
onkruid een minder dikke waslaag heeft en het tijdens en kort na spuiten niet al te scherp, drogend weer
is. Als het lang schraal weer is, hebben de onkruiden een dikke waslaag die opname bemoeilijkt. Het
proces "Hydratie" speelt dan een rol: opname van vocht in de waslaag. Na regen of dauw zit er veel
water in de waslaag waardoor toch nog een behoorlijk opname mogelijk is. Juist dan is het belangrijk op
welk moment u spuit.
Herbiciden – Contact
Bijvoorbeeld: Actril, Vega, Safari, Roundup
Hiervoor geldt hetzelfde als boven genoemd bij de contactwerking. Roundup grijpt in op de ademhaling
en Gramoxone op de fotosynthese. Hoe beter/sneller de ademhaling en de fotosynthese van de
onkruidplanten, hoe beter het dodend effect van het middel. In beide gevallen betekent dat groeizame
omstandigheden (gematigde temperatuur en vochtigheid) en veel licht (straling).
Herbiciden – Grassen
Bijvoorbeeld: Puma, Focus Plus, Gallant, Fusilade
De meeste grassenbestrijders o.a. Focus Plus geven doding doordat ze de vetzuursynthese remmen.
Dit vereist groeizame omstandigheden, maar juist niet teveel straling en een hoge luchtvochtigheid.
Herbiciden – Groeistoffen
Bijvoorbeeld: MCPA, 2,4-D, MCPP, Lontrel
Groeistoffen verstoren de hormoon- en enzymhuishouding van de (onkruid)plant. Hoe sneller de groei,
hoe beter het dodend effect. Schraal zonnig weer werkt dus negatief. Voor een goed effect is bewolkt
weer met een vrij hoge luchtvochtigheid ideaal.
Insecticiden – Niet-Pyrethroiden
Bijvoorbeeld: Pirimor, dimethoaat, Ekatin, Plenum, Aztec
De niet-pyrethroiden zoals Pirimor werken beter naarmate de temperatuur tijdens en kort na spuiten
hoger is. Dit komt door een betere chemische werking én doordat de luizen dan aktiever zijn. Pirimor
werkt grotendeels via de dampfase: windstil weer is dus gewenst want dan blijft de damp langer in het
gewas hangen.
Opticrop B.V. – Handleiding Gewis fax maart 2003
Pagina 2 / 3
Insecticiden – Pyrethroiden
Bijvoorbeeld: Decis, Karate, Sumicidin Super
Pyrethroiden werken beter naarmate de temperatuur wat lager is. Bewolkt weer na spuiten is gewenst.
Voor alle insecticiden geldt dat neerslag kort na spuiten het effect drastisch vermindert.
Groeiregulatoren
Bijvoorbeeld: CCC, Moddus
Net als bij alle systemische middelen is een goede opname belangrijk.
Pyrethroiden werken beter naarmate de temperatuur wat lager is. Bewolkt weer na spuiten is gewenst.
Voor alle insecticiden geldt dat neerslag kort na spuiten het effect drastisch vermindert.
Gebruik Gewis
Gewis is erop gericht u te helpen bij de keuze van het beste spuitmoment. Waar mogelijk moet u
natuurlijk proberen middelen toe te passen onder omstandigheden waarbij een goed effect verwacht
mag worden. De praktijk is natuurlijk dat (zeker bij een groot areaal) niet altijd gewacht kan worden op
ideaal weer. Evengoed kan Gewis een belangrijke steun zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

Het inplannen van wanneer welk spuitwerk. Door de werkvolgorde aan te passen kan b.v. een
onkruidbestrijding naar 's ochtends of 's avonds geschoven worden.

Het aanpassen van doseringen. In de onkruidbestrijding zijn b.v. vaak verlaagde doseringen
mogelijk onder goede omstandigheden.

Gebruik van olie en uitvloeiers. Als aan de hand van Gewis duidelijk is dat het effect matig zal zijn
b.v. door slechte opname ten gevolge van de waslaag, kan toevoeging van olie behulpzaam of zelfs
nodig zijn.

Kans op gewasschade. Ingebouwd in Gewis is dat er gecontroleerd wordt op mogelijke
gewasschade.
Weersverwachting
Op de Gewis Fax staat in tabelvorm de regionale weersverwachting voor de komende twee dagen
(leverancier Weerbureau HWS). Hierbij de volgende toelichting:

Er worden 4 perioden onderscheiden: Zonop 05 t/m 07 uur, Ochtend 08 t/m 12 uur, Middag 13 t/m
17 uur en Avond 18 t/m 21 uur.

Bladnat wordt weergegeven per uur. De zwart ingetekende bolletjes betekenen dat verwacht wordt
dat het gewas nat is in die periode.

De wind wordt uitgedrukt in m/s en geldt de spuitboomhoogte (1 a 1.5 meter). Standaard wordt in de
meteorologie de windsnelheid gegeven op 10 meter hoogte. Deze hebben we dus omgerekend naar
een voor de landbouw relevante hoogte. Afhankelijk van het weertype kan dit bijna een faktor 2
schelen!
Opticrop B.V. – Handleiding Gewis fax maart 2003
Pagina 3 / 3