Toepassingen van vloeibare kristal polymeren Vloeibare kristallen worden voor het grootste deel gebruikt in Liquid Crystal Displays (LCD). Deze maken gebruik van de optische eigenschappen van bepaalde vloeibare kristallen in de omgeving van een elektrische veld. Ze worden gebruikt in allerhande toepassingen zoals uurwerken, rekenmachines, draagbare kleuren televisies, laptops, computerschermen, auto, boten en vliegtuig instrumenten. Men mag natuurlijk niet vergeten te vermelden dat veel alledaagse producten bestaan uit vloeibare kristallen, een voor de hand liggend voorbeeld daarvan is zeep die afhankelijk van zijn concentratie in water verschillende van de vloeibare kristal fases vormt. Vloeibare kristallen zullen zeker belangrijker worden zolang er verder onderzoek gedaan wordt naar toepassingen. (4) LCD Bij de vloeibare kristalijne fase werd reeds gesteld dat vloeibare kristallen niet echt in staat waren om macroscopische orde te vertonen.maar dat ze echter uitgespreid liggen tot op een zeker microscopisch niveau. Hierdoor zijn zogenoemde switching mechanismen mogelijk waardoor moleculen door externe invloeden kunnen worden geörienteerd. In beeldschermtechnologie wordt hier goed van gebruik gemaakt door interactie van deze materie met gepolariseerd licht. Net zoals microgolven dipoolmoleculen kunnen oplijnen zien we dat elektrische krachten bij LCP’s oplijneffecten mogelijk maken. Door via een elektrisch veld een macroscopische ordening op te leggen en het gehele materiaal in het veld om te vormen tot een enkel domein, is het mogelijk dat de ordening in het LC-materiaal zich maar in één richting uitstrekt, terwijl het materiaal in de andere twee richtingen vrijwel wanordelijk is. Dit is duidelijk een anisotrope eigenschap. Dit effect doet sterk denken aan het huidige gebruik van harde schuiven waarin ferro-magnetische eigenschappen gebruikt worden om bepaalde gebieden die data moeten bevatten op te lijnen. Deze gebieden zijn gekend als Weiss-gebieden. Thermometers Thermochromische vloeibare kristallen (TLC = thermochromix liquid crystal) worden voor toepassingen in verband met temperatuur gebruikt. Ze veranderen van kleur afhankelijk van de temperatuur. TLCs worden op een kleine, beweegbare strip aangebracht. Wanneer men deze strip bij een bepaalde temperatuur bekijkt zal de exacte temperatuur groen kleuren en omringende temperaturen zullen een andere kleur krijgen. De resolutie van deze strips bedraagt 0,1°C. De strips geven nauwkeuriger de temperatuur als hun kwik tegenstanders. Hierdoor worden ze in de geneeskunde gebruikt, ze vinden de lichaamstemperatuur van een persoon door een strip tegen het voorhoofd te drukken. Een modernere toepassinge van deze strips is een grote strip die van elke plaats een lokale temperatuur aanduid. Dit is handig want ziektes, zoals bevoorbeeld tumoren hebben een andere temperatuur als het omgevend weefsel. Om foute elektrische verbindingen te zoeken op een circuit kunnen deze strips ook gebruikt Bouwkunige en medische toepassingen: sensors worden. aquariums, en in privé komen deze (2,5,6) Ook in zwembaden brouwerijen strips terug. (tekening afkomstig uit bron 6) Met vloeibare kristallen kan men nauwkeurig het spanningsverloop, warmte stroming,… in materialen meten zonder deze te beschadiggen. Deze zogenaamde sensoren geven weer of het materiaal uitgerekt of ingedrukt is. In de industrie worden ze ook gebruikt om nauwkeurig Ook in de medische sector worden deze stoffen gebruikt om bevoorbeeld de druk die een voet op de grond maakt te meten. In vloeibare vorm worden de vloeibare kristallen gebruikt om elektrische hotspots te vinden in de fouten analyse in de halfgeleider industrie. Het doel is dat ze precies de plaatsen vinden waar abnormale hoeveelheden hitte ontsnappen want dat is waar meestal de fouten zitten en dus verliezen geleden worden. Vloeibare kristal hot spot analyse kan gemakkelijk een punt bron van 1 milliwatt localiseren. In optimale conditie gaat dit zelfs tot 10 microwatt. (1,3,6) Industrie Voor de industrie zijn er natuurlijk ook vloeibare kristal toepassingen uitgevonden. Één daarvanzijn de hoge kracht draden. Kevlar, wat al gebruikt wordt in helmen en kogelvrije vesten, is maar één van de sterke, lichte materialen. (9) Normale polymeren hebben nooit de gewenste stijfheid om met staal te concureren. Maar de rechte lange kettingen in vloeibare kristallen zorgen voor een grote orde in een gewenste vloeibare kristal fase zodat een sterke en stijve vaste stof gecreerd kan worden. Deze technologie wordt nog altijd verbeterd en zo worden nieuwe sterke en lichte stoffen ontwikkeld. Een voorbeeld hiervan is Vectran. (9) Opsplitsen lichtsignalen (afkomstig uit bron 7) Het onderzoeksteam van David Weitz kan een vloeibaar kristal rooster maken waar alle cellen dezelfde grootte hebben. Dit brengt met zich mee dat ze zich rangschikken als raten van een bijenkorf. Die regelmatige structuur betekent dat de cellen licht kunnen breken als ieder ander rooster, maar dit is een rooster dat aan en uit kan geschakeld worden. Het vindt zijn toepassingen in de glasvezelnetwerken die normaal eerst het licht moesten omzetten in elektriciteit en dan weer in licht. Met de vloeibare kristallen gebeurt dit helemaal niet wat de netwerken enorm versnelt. Ook in telescopen worden deze roosters gebruikt. De trillingen in de atmosfeer verstoren het beeld van de sterren. Door een vervormbare spiegel in de telescoop wordt dit effect tegengegaan. Deze spiegel bestaat uit zorgvuldig gepolijste minispiegels die afzonderlijk bewegen. Het rooster zou dezelfde functie kunnen verrichten maar reageert op kleine spanningsveranderingen. (7) Visualiseren en opnemen van beelden Met visuele kristallen kunnen ook beelden opgenomen worden. Wanneer men vloeibare kristallen tussen twee lagen van fotogeleidend materiaal legt en licht op het fotogeleidend materiaal laat stralen, wordt een proces in gang gezet. Het fotogeleidend materiaal wordt meer geleidend en er ontstaat een elektrisch veld in het vloeibaar kristal evenredig met de intensiteit van het licht. Het elektrische patroon kan via een elektrode vervoerd worden zodat het beeld opgeslagen kan worden. (6) Een ander gebruik van deze fasen is bijvoorbeeld een nieuwe methode ontdekt door Kozlovsky e.a. dat de fasetransitie van een isotrope smectische fase naar een normale smectische fase gehinderd kan worden door blootstelling aan ongepolariseerd wit licht. Het ‘schaduw’-beeld kan dan worden opgeslagen op een film Ultra violet beelden zichtbaar maken Bij de meeste vloeibare kristallen blijft de cisisomeer niet lang bestaan onder zichtbaar licht. In luttele seconden worden alle cisisomeren naar transisomeren omgezet. Een uitzondering is echter het vloeibaar kristal polymeer CP-40. Dit polymeer bezit azobenzeen groepen aan zijn basis structuur. Deze zorgen ervoor dat de cisisomeren van dit polymeer, als ze bestraald worden met UV, uren en zelfs dagen na elkaar blijven bestaan. (a) Dit fenomeen wordt gebruikt om UV beelden te ontwikkelen. Men stelt de folie bestaande uit CP-40 bloot aan de UV straling. Deze straling zet bepaalde delen van de folie om in het cisisomeer. Deze verbuigen het zichtbaar licht anders en zo kan een UV-beeld voor het blote oog zichtbaar worden gemaakt. De folie kan hergebruikt worden door ze te wissen met een tweede uniforme behandeling met UV. (a) Data opslag Huidig onderzoek toont echter dat ook een andere type van dataopslag mogelijk is door gebruik van vloeibare kristalfasen. Hvilsted onder andere beschreef als eerste een azobenzene zjiketen vloeibare kristalpolyester die mogelijk maakte om op holografische wijze data op te slaan. Deze complexe maar zeer vernuftige techniek werd toegepast door bepaalde gebieden die bestonden uit LCP’s holografisch te polariseren door gebruik te maken van computer gegenereerde patronen. Dit geeft een diffractie-efficientie die groter is dan 50 % en een opslagdichtheid die groter is dan 5000 lijnen per mm. Deze wetenschappers ondervonden geen vorm van slijtage na 5 jaar. Lezen van de holografische data gebeurt via rood licht (golflengte tussen 600 en 750 nm) en wissen door opwarming tot 80 °C of bestraling met Uvlicht. (6) Bronnen Websites: 1. Toepassingen: http://www.iitk.ac.in/infocell/Archive/dirmar2/techno_crystals.html 2. Toepassingen: http://www.colorchange.com/Liquid%20Crystal-APP.htm 3. Toepassing: http://www.acceleratedanalysis.com/LC_hotspotdetection_procedure.html 4. LCD: http://www.hull.ac.uk/chemistry/research/LChistory.html#applications 5. Vloeibaar kristal thermometers: http://www.americanthermal.com/liquid-crystalthermometer.html 6. Toepassingen: http://plc.cwru.edu/tutorial/enhanced/files/lc/apps/apps.htm 7. Toepassing: http://www.kennislink.nl/web/show?id=98734 8. Productie: http://forum.loveno.be/showthread.php?t=12360 9. Vectran: http://www.swicofil.com/vectran.html Boeken: a. Paper: Lev M. Blinov, Gabriella Cipparone, Mikhail V. Kozlovsky, Vladimir V. Lazarev en Nicola Scaramuzza (1999); Holographic ‘development’ of hidden UV image recorded on a liquid crystalline polymer Productie LCD De productietechniek voor LCD schermen is ontwikkeld anno 2004, het stelt ze in staat om hoge resolutie videobeelden op grote oppervlakte te tonen. Voor kleuren worden er drie filters gebruikt: een rode, groene en een blauwe. Het licht gaat door die filters voor het naar de vloeibare kristallen gaat. Met deze drie kleuren kunnen alle kleuren geproduceerd worden. Er zijn twee belangrijke productietechnieken: DSTN en TFT. (8) DSTN STN staat voor “Super Twisted Nematic” en is één van de eerste en goedkoopste technieken om lcd schermen te produceren. Deze stelt de vloeibare kristallen in staat om niet 90 graden maar 270 graden te roteren. Hierdoor is het contrast veel groter. Men voerde deze techniek twee maal uit voor de grotere schermen. Dit noemt men DSTN (Double Super Twisted Nematic). (8) Passive Matrix versus Active Matrix Een “passive matrix” deelt het scherm in kleine puntjes die allemaal apart en per beeldlijn worden aangestuurd. Men noemt die passive omdat het scherm de informatie die getoond moet worden niet lang kan vasthouden. Er wordt een elektrisch veld gecreëerd waarmee het beeld lijn voor lijn wordt opgebouwd. Ieder punt dooft daarna langzaam uit en dus is het beeld nog even zichtbaar (soms wel een seconde). Deze techniek wordt niet meer gebruikt omdat het scherm trilt, niet scherp genoeg is en slecht voor bewegende beelden. Dus werd Dual Scan ontwikkeld waarbij de beelden twee maal zo vaak en snel ververst werden. Echter lcd schermen werden pas echt bruikbaar wanneer men de “active matrix” techniek werd ontwikkeld in TFT-beeldschermen. Hierdoor was de kwaliteit, helderheid, resolutie en kijkhoek van de schermen vele maten beter. De schermen werden wel veel duurder om te produceren. De reactie tijd van een active matrix scherm varieert van 16 tot 50ms. Passive matrix schermen daarentegen hebben een reactie tijd die kan oplopen tot 300ms (DSTN: 150ms). Active matrix schermen kunnen ook beeldinformatie van een pixel onthouden doordat iedere electrode verbonden is met een geheugentransistor. (8) TFT Dankzij een extra laag transistoren worden alle pixels apart aangestuurd en worden veel van de nadelen van de (D)STN-modellen verholpen. Voor deze techniek worden ‘Thin Film Transistors” (TFT) gebruikt dit is een dun laagje plastic film van 0,1 tot 0,001 micron dun. Zo behaalt men een reactie tijd van 25ms, contrastratio van maximaal 500:1 en helderheidswaarden van 250 candela per vierkante meter. TFT schermen zijn dunner dan STN schermen en hun verversingsnelheid is hoger. In een TFT scherm met resolutie 1024x768 gebruikt men maar liefst 2.359.296 transistoren. Elk van deze transistoren moet perfect werken, anders krijgt men de befaamde ‘dode pixels’. Zo’n pixel ziet er uit als een klein zwart, rood, groen of blauw puntje in een helder beeld. (8)