Voor de redactie

Voor de redactie
Over Braem 1910-2010
De 100ste verjaardag van de geboorte van Braem, maar ook en vooral de vernieuwde
aandacht voor de gebouwen en de figuur van Braem vormen de aanleiding voor een reeks
activiteiten. Deze activiteiten willen enerzijds het gedachtegoed van Braem
doen (her)ontdekken, terwijl ze anderzijds de reflectie op gang willen brengen rond de
hedendaagse en toekomstige omgang met zijn gebouwen.
Meer informatie vind je vanaf vandaag op http://www.braem2010.be
Braem 1910-2010 is een samenwerking tussen het Vlaams Instituut voor het Onroerend
Erfgoed VIOE, deSingel, de Stad Antwerpen en het Vlaams Architectuurinstituut VAi.
Over Renaat Braem
Renaat Braem geldt als één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de naoorlogse
architectuur in België. Hij beëindigde zijn architectuurstudies in zijn geboortestad
Antwerpen met een visionair project voor een 100 km lange 'lijnstad' dwars doorheen België.
Als enige Belg ooit liep hij in 1936 stage bij Le Corbusier.
In de jaren '50 en '60 kreeg zijn loopbaan internationaal weerklank met de bouw van
indrukwekkende huisvestingscomplexen in Antwerpen, Brussel en Leuven. Zijn
Administratief Centrum voor de stad Antwerpen (vandaag bekend als de Antwerpse
politietoren) wordt beschouwd als één van de meest inspirerende hoogbouwcomplexen van
zijn tijd in België, en dit in weerwil van de nog geldende controverse.
Over het Braemhuis
Het woonhuis van de architect Renaat Braem (1910-2001) behoort tot interessantste uitingen
van naoorlogse residentiële architectuur in België. De woning met atelier is een sober en
strak uitgewerkt bouwvolume in halfopen bebouwing.
Renaat Braem ontwierp zijn eigen woning als veertiger. Het ontwerp kwam op een
hoogtepunt van zijn carrière als architect. Braem begon met het ontwerp van het huis in 1955.
De bouw startte in 1957 en in januari 1958 namen de architect en zijn echtgenote, grafisch
kunstenaar Els Severin, er hun intrek.
Zowel het gebouw als het interieur zijn vandaag in quasi-orginele toestand bewaard. Het
VIOE beheert deze woning en stelt ze open voor het publiek.
Over de oeuvrecatalogus
Het Vlaamse Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) publiceert een uitgebreide
monografie en oeuvrecatalogus over Renaat Braem.
Enerzijds wordt het leven en werk van Braem gesitueerd in de algemene cultuurhistorische
en architecturale context. Verschillende aspecten die zijn werk typeren, worden uitgewerkt:
zijn visie op en de architecturale uitwerking van het wonen, zijn ideologie en geschriften,
stedenbouwkundige projecten en visie en de wijze waarop hij in zijn architectuur streefde
naar een synthese van de kunsten.
Anderzijds zal de volledige oeuvrecatalogus het werk van Braem bevatten, met meer dan
300-tal projectbeschrijvingen, uitgebreid geïllustreerd en met verwijzingen naar de
archieven.
De belangrijkste bewaarplaatsen van het archief van Renaat Braem zijn de Archives
d’Architecture Moderne (AAM) en het VIOE. Het archiefdeel in de AAM werd door Braem
overgedragen tussen 1974 en 1985. Het archief bewaard in het VIOE kwam daar terecht
nadat Braem zijn huis in Deurne, inclusief het nog aanwezige archief, overdroeg aan de
Vlaamse Gemeenschap in 1999.
Kunst in de Kammenstraat
Van 13 tot 30 september transformeert de Kammenstraat in een openluchtmuseum van
modernistische kunst. Want de etalages van de winkelstraat krijgen een kunstwerk op bezoek
van Renaat Braem.
Het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) toont nu voor de eerste keer zijn
(minder bekende) schilderijen. Voor dit initiatief slaat het instituut de handen in elkaar met
winkeliers van de Kammenstraat. Zij adopteren drie weken lang een schilderij van Braem in
hun etalage. Geïnteresseerden kunnen zich verwachten aan kleurige en vaak humoristische
werken met referenties aan Mexicaanse muurschilderingen uit de jaren ’40 -’50 of
psychedelische platenhoezen van de jaren ’70.
Over de Braemtentoonstelling in deSingel
De tentoonstelling, een productie van CVAa en VAi in co-productie met deSingel, wil de
figuur van Braem historisch situeren, zijn denken en zijn architectuur tonen in een
internationale context en de hedendaagse betekenis van roerend en onroerend patrimonium
presenteren.
De locatie van de tentoonstelling rond Renaat Braem is de nieuwe expositieruimte in de
nieuwbouw van de Internationale Kunstcampus deSingel.
De tentoonstelling maakt een reis door het veelzijdige universum van Braem. Ongekende
tekeningen, collages en plannen uit zijn architectuurarchief tonen zowel emblematische
projecten (waaronder het sociale woningbouwcomplex op het Kiel, het Middelheimpaviljoen
en de Politietoren in Antwerpen), als minder bekende en niet-gerealiseerde gebouwen.
In al deze projecten toont Braem zich een veelzijdig ontwerper die telkens opnieuw
oplossingen zoekt voor de spanning tussen utopie en context, tussen individualiteit en
collectiviteit, tussen een dogmatisch modernisme en een meer organische architectuur.
Daarbij raken de spitsvondigheid van zijn sociale en ruimtelijke analyses, het minutieus
materiaalgebruik en zijn sculpturale vormentaal nog steeds aan het hedendaags
architectuurdebat.
De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt dankzij de Vlaamse Gemeenschap, VAi, CVAa, de
Internationale Kunstcampus deSingel en de Stad Antwerpen.
Renaat Braem 1910 - 2010: een waaier aan activiteiten
Vanaf 1 oktober vindt een heus Braemfestival plaats. Voor de architectuurliefhebber en het
breed cultureel geïnteresseerde publiek ontvouwt zich een waaier aan activiteiten, van
rondleiding over (web)tentoonstellingen tot de heruitgave van het Lelijkste land ter wereld.


















Monografie over het leven en werk van Renaat Braem met oeuvrecatalogus (VIOE en
ASP)
Heruitgave van ‘Het Lelijkste Land ter Wereld’ (CVAa en ASP)
Openstelling van het Renaat Braem Huis in Deurne als museum-architectenwoning
(VIOE)
Braem architectuurroute in Antwerpen (VAi/CVAa, de Stad Antwerpen)
Gratis postkaarten over Braem en zijn architectuur (de Stad Antwerpen ism VAi/CVAa)
Artikelen in Den Antwerpenaar over Renaat Braem en bewoners/gebruikers van zijn
gebouwen (de Stad Antwerpen)
Film ‘Curriculum Vitae Renaat Braem’ in de vitrine van VAi in de nieuwbouw van
deSingel (VAi/CVAa)
Ontwerpmatig onderzoek en debat rond de hedendaagse betekenis van en omgang met
het oeuvre van Renaat Braem (VAi/CVAa en de Stadsbouwmeester Antwerpen)
Educatief project/lessenpakket in en rond het Renaat Braem Huis – Middelheimmuseum
en modelappartement op het Kiel (VAi, Middelheimmuseum en VIOE)
De balans van Braem: een online tentoonstelling die toont hoe Braem als ideoloog keek
naar het werk van zijn collega-architecten (Architectuurarchief van de provincie
Antwerpen)
Sensibilisatieprojecten met de bewoners van sociale huisvestingscomplexen in de
Antwerpse wijken Kiel, Arenaplein en Jos Van Geellaan (Stedelijke wijkkantoren en Stad
in Verandering van de Stad Antwerpen)
Tentoonstelling rond hedendaagse kunst en Renaat Braem (MUHKA en Win van den
Abbeel, Kris Fierens en Jean-Pierre Frison)
Rondleidingen in de sociale huisvestingsprojecten (Arenawijk, Boom, Kiel, SintMaartensdal) van Renaat Braem (VMSW – Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen)
Artikels over Renaat Braem en het Renaat Braemjaar in Woonwoord, magazine van de
VMSW
Rondleidingen en brochure in en over het huisvestingscomplex Kruiskenslei in Boom
(VMSW, Cultuur Boom, Architectuurliefhebbers Boom en SHV Rupelstreek Goed
Wonen)
Film en debatavond over Sint-Maartensdal in Leuven (Stad en Architectuur)
Tentoonstelling en publicatie in en over de Bibliotheek van Schoten
BrusselBinnensteBuiten: architectuurroute over Braem in Brussel