TENTOONSTELLING > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > <> THAT’S ALL FOLKS! Een clash tussen rede en noodlot? 12.12.2009 - 17.01.2009 BRUGGE “Art becomes politically effective only when it is made beyond or outside the art market - in the context of direct political propaganda.” (Boris Groys, Art Power) 2 0 0 9 : ku ns t e n po lit ie k ? Het jaar 2009 leek bijna voorbestemd om na te denken over de relaties tussen kunst en politiek. Er was onder meer de viering van de val van de Berlijnse Muur (9 november 1989), de herdenking van het begin van de Tweede Wereldoorlog (1939) en de veelbesproken komst van Barack Obama naar het Witte Huis. Tal van kunstprojecten verwijzen hier dan ook naar. In de schaduw van deze gebeurtenissen van wereldformaat staat de herdenking van een lokale anekdote, namelijk de komst van Diego Rivera naar Brugge. Exact een eeuw geleden, in november 1909, bezocht de legendarische Mexicaanse kunstenaar Diego Rivera (18861957) de stad Brugge, als uitvalsbasis om de Europese kunstwereld te verkennen. Rivera is niet enkel de bekendste muurschilder van de 20ste eeuw, hij is ook een van de beste voorbeelden van politiek geëngageerde kunstenaars. Stof genoeg om een hedendaags project op te zetten waarbij de complexe relaties tussen kunst en politiek onder de loep worden genomen. Een tentoonstelling die vertrekt van een dergelijk onderzoek heeft bovendien in de 21ste eeuw niets aan actualiteit ingeboet. Meer zelfs, de laatste twee decennia kunnen we van een ongeziene terugkeer van dit onderwerp spreken, een tendens die we sinds de vroege jaren ’70 van de vorige eeuw nog nauwelijks gekend hebben. Opvallend is de grote politieke interesse en het engagement van veel kunstenaars. Ku ns t e n e ff e ct ? Net zoals tijdens de bloeiperiode van de politiek geëngageerde kunst in de vorige eeuw moeten kunstwerken nu opnieuw ‘over iets’ gaan, een maatschappelijke en politieke boodschap uitdragen en bij voorkeur gericht zijn op het bereiken van een daadwerkelijk effect op het sociale weefsel. Opvallend hierbij is dat men geen lessen trekt uit de esthetische strategieën uit de jaren ’60’70 van de vorige eeuw met betrekking tot de geringe pedagogische en emancipatorische impact van kunst. Is politieke kunst überhaupt denkbaar in een marktgedreven maatschappij, vooral wanneer we een vorm van ‘politiek’ resultaat voor ogen hebben? Of wordt ieder kunstwerk in zo’n omgeving verdinglijkt tot een verkoopbaar object en worden de mogelijke politieke inhoud en slagkracht ervan op die manier geneutraliseerd? Kan kunst politiek neutraal zijn? Elke menselijke handeling of product is gekleurd, is ergens een politieke daad. Maar dit betekent niet dat de inhoud van elk werk noodzakelijkerwijs politiek getint is en een bepaald doel of maatschappelijk effect wil bereiken. ‘That’s all Folks!’ is in eerste instantie opgevat als een directe, grafische tentoonstelling, met een ironische, satirische ondertoon. De tentoonstelling wordt opgesteld als een televisiestudio of een politieke tribune. De toeschouwer bevindt zich middenin een clash aan chaotische beelden met openlijke en vooral verdoken boodschappen, in een decor dat de wereld van de reclame of de spindoctors uitstraalt. De expositie wil weg van een belerende en didactische opzet. Ze moet qua inhoud en enscenering vooral de opgedreven mediatisering en de theatralisering van het hedendaagse politieke bedrijf uitademen. Concreet houdt dat in eerste instantie een aantal kunstwerken in waarin rebellie en provocatie leiden tot een effectief gevaar voor de omgeving, een verstoring van de sociale orde. Kunstenaars zoals Philippe Meste en Peter Puype b.v. gaan ver voorbij het verspreiden van sloganeske affiches of banners in het straatbeeld. Ze treden in de voetsporen van terreur, zelfs van de terrorist. Een tweede invalshoek binnen dit project is de esthetische kritiek op artistieke projecten met een politieke inslag. Hier was het Engelse collectief Art & Language bepalend. Andere kunstenaars opteren voor een politiek incorrecte strategie, zoals Yoshua Okon, Robert Gligorov, Olivier Blanckart, Daniël Dewaele en Steven Brouns. Zij verschuilen hun kritische gehalte onder de mantel van het politiek onaanvaardbare. Ten slotte zijn ook de quasifatalistische werken van John Isaacs over de zinloosheid van de menselijke onderneming, alomtegenwoordig in de tentoonstelling. That ’s All F ol ks ? Door de samenwerking met curator Jerome Jacobs (Aeroplastics) verbreedde het oorspronkelijke concept van de tentoonstelling. De zoektocht naar mogelijke relaties tussen kunst en politiek, evolueerde naar een concept waarin vragen werden gesteld over de gevolgen van het menselijke bedrijf op de mens als persoon en zijn omgeving. Onze beschavingsdrang, de invloed van ideologieën, religieuze opvattingen en wereldvisies en de ontwikkeling van ingrijpende technologische innovaties hebben geleid tot een reeks catastrofale intermenselijke conflicten. Tegelijkertijd veroorzaakten ze ook een aantal onomkeerbare ecologische processen, waarbij we de toekomst van onze planeet en de eigen levensvorm op het spel hebben gezet. Thematische lijnen binnen de tentoonstelling zijn onder meer het einde van de grote ideologieën, de enorme impact van de markteconomie, het groeiende belang van infotainment en de ontwikkeling van een nieuwe politieke personencultus, de verweving tussen media en politiek, de banalisering van oorlog en geweld, de relaties tussen de grote religies en oorlog, het bestaan van geïnstitutionaliseerde vooroordelen en intolerantie, oorlog als continuering van de politiek op een andere manier, politiek activisme, enzovoort. Deze thema’s spelen zich af tegen de achtergrond van het menselijke verlangen naar beschaving en tegelijkertijd het onvermogen van de mens om op een vreedzame manier zin te geven aan het eigen bestaan, los van de uiteindelijke destructie ervan. De el ne m end e k uns t e naar s Carlos Aires, Art & Language, Olivier Blanckart, Andrey Blokhin & Georgy Kuznetsov, Delphine Boël, Marco Brambilla, Steven Brouns, Daniele Buetti, Claire Fontaine, Ronald Dagonnier, Jimi Dams, Cathy De Monchaux, Peter Depelchin, Daniël Dewaele, Gabriele Di Matteo, Ross Downes, Christoph Draeger, Gardar Eide Einarsson, Fakhri El Ghezal, Bruna Esposito, Al Farrow, Rainer Ganahl, Robert Gligorov, Shadi Ghadirian, Bernard Gigounon, Frances Goodman, Dumitru Gorzo, Guma Guar, Gottfried Helnwein, Fabian Hesse, IRWIN, John Isaacs, Thomas Israel, Dennis Kardon, Nina Katchadourian, Olga Koumoundouros, Franck Lesieur, Jacques Lizène, Kakudji, Emilio Lopez-Menchero, Stefano Lupitani, Marko Mäetamm, Marcel Mariën, Dominic McGill, Johan Muyle, Hermann Maier Neustadt, Yoshua Okon, Suzanne Opton, Ronald Ophuis, Eric Pougeau, Peter Puype, Gionata Gesi Ozmo, Frank Rannou, Walter Robinson, Samuel Rousseau, Chéri Samba, Jens Semjan, Andres Serrano, Stephen j Shanabrook, Bob and Roberta Smith, Paul M Smith, Tracey Snelling, André Stas, Mircea Suciu, Bosse Sudenburg, Cédric Tanguy, Kurt Treeby, Gavin Turk, Guy Van Bossche, Jan Van Imschoot, Vuk Vidor, Herbert Weber, Bryan Zanisnik Cur at or s Michel Dewilde, Jerome Jacobs PRAKTISCH >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> ><> locatie: Hallen - Belfort, Markt 7, 8000 Brugge openingsuren: dinsdag tot zondag, van 13.00 tot 18.00 uur. Gesloten op maandagen, op 25 december en op 1 januari 2010. Op 24 en 31 december: gesloten om 16.00 uur. periode: 12 december 2009 tot 17 januari 2010 toegang gratis nocturnes (na 19.00 uur) voor groepen vanaf 20 personen. Meer info: 050/44 66 25 catalogus: 6,00 euro meer info: www.ccbrugge.be