Fysische en mechanische eigenschappen van SILKA

Fysische en mechanische
eigenschappen van SILKA
Sterk door krachtbundeling: Xella
2
Kalkzandsteen is het bouwmateriaal
dienstverlening.
van de toekomst. Zeker als het de
Xella beschikt over een groot aantal
signatuur draagt van Silka, een nieuwe
productielocaties en over eigen facili-
naam in kalkzandsteen, waarachter
teiten voor marktonderzoek en pro-
meer dan een halve eeuw ervaring
ductontwikkeling.
schuilgaat.
De synergie binnen het concern stelt
Xella heeft een duidelijke missie:
Xella in staat de behoeften in de
betrouwbaar bouwen door het
bouwwereld snel en flexibel te verta-
inzetten van innovatieve producten en
len naar concrete, efficiënte en
diensten. Vakmensen die zich volledig
kostenbesparende bouwoplossingen.
inzetten voor een gegarandeerde
Beter bouwen met minder kosten?
kwaliteit en een onderscheidende
Xella is er klaar voor!
Inhoud
Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5
Hoofdstuk 6
Hoofdstuk 7
Om gezonder te bouwen
4
Grondstoffen
4
Energiezuinige productie
4
Verpakking
5
Verwerking
5
Materiaaleigenschappen
5
Hergebruik van steenpuin
5
Maatvastheid
6
Waarom is SILKA zo maatvast?
6
Voordelen van de maatvastheid
7
Uitzetting en krimp van SILKA
7
Draagvermogen
8
Algemeen
8
Draagvermogen SILKA-metselwerk
8
Puntlasten
9
Geluidscomfort
10
Begrippenverklaringen
11
Een realistischere norm NBN S 01-400-1
11
Akoestische kwaliteitsniveaus
11
Geluidsisolatie begint aan de basis
12
Massa is akoestisch isolerend
12
Warmtecomfort
14
Begrippenverklaring
15
Thermische geleidbaarheid van diverse Silka-formaten
15
Eisen voor thermische isolatie van woongebouwen
16
Factoren van effectief thermisch comfort
16
Vochtgedrag
18
Ademend vermogen
18
Geen vocht en schimmel
19
Brandweerstand
22
Brandreactie en brandweerstand
23
Wand tussen dubbele kolommenrij
24
Verankering voor SILKA-brandmuren met dubbele kolommenrij
25
3
Hoofdstuk 1
Om gezonder te bouwen
SILKA is bij uitstek een natuurlijk product. Amper een eeuw geleden werden woningen en andere gebouwen nog opgetrokken met natuurlijke kalkzandsteen, uit groeven afkomstig. Het moderne productieproces is in
essentie een versnelde weergave van het natuurlijke proces. SILKA is dan
ook een uitgesproken gezond product en dit op alle vlakken. Zowel inzake
de grondstoffen, de productie, de verpakking als in het gebruik, is respect
voor het milieu gewaarborgd.
Grondstoffen
SILKA bestaat uit zand, kalk en
gevonden, namelijk in de Maasvallei.
SILKA wordt niet gebakken maar
De aanvoerkosten voor de grondstof-
gestoomd. Terwijl een oven rook
fen zijn dus miniem.
produceert, maakt een autoclaaf
enkel maar waterdamp. Voor de
water, grondstoffen waarvan de
natuurlijke voorraden quasi onuitput-
Energiezuinige productie
milieuvriendelijk aardgas gebruikt.
telijk zijn. Het zand wordt in dagbouw
<#>
4
stoomproductie wordt
en tot een beperkte diepte ontgonnen
Vergeleken met andere materialen,
en dit dichtbij de plaats van productie.
vraagt de productie van SILKA zeer
Geen toeslagstoffen
Ook de kalk wordt relatief kortbij
weinig energie.
De calcium-hydro-silicaatverbinding
Om gezonder te bouwen
vormt zich volkomen onder de
Laag afvalpercentage
Natuurlijke lichtreflectie
temperatuur- en luchtdrukcondities
Omdat SILKA vlot knipt en niet ver-
SILKA is wit van kleur. Bij formaten
in de autoclaven. Hierbij is geen
scherft bij het maken van passtukken,
voor zichtwerk kan hierdoor worden
enkele andere katalysator nodig.
is het afvalpercentage minimaal.
geprofiteerd van de natuurlijke lichtreflectie en is minder kunstlicht
Schadelijke toevoegstoffen komen in
SILKA niet voor.
Materiaaleigenschappen
noodzakelijk.
Warmte-recuperatie
Goede dampdiffusie
Verwaarloosbare radioactiviteit
Het "blussen" van de gebrande kalk
SILKA is goed dampdoorlatend en
De radioactieve straling van
tijdens het productieproces is een
zelfs vochtregulerend: de dampdiffusie-
kalkzandsteen behoort tot de laagste
exotherm proces, wat wil zeggen dat
factor neemt toe met de relatieve
van alle bouwmaterialen. Laboratoria
er warmte tijdens de reactie vrijkomt.
vochtigheid in het lokaal. De kans op
van de kerncentrales in Tihange, Mol
Deze energie wordt verder in het
condensatie wordt bovendien tot een
en Doel zijn in SILKA gebouwd!
productieproces gerecupereerd.
minimum herleid.
Verpakking
Thermisch comfort
Hergebruik van steenpuin
Een buitenmuur met SILKA-binnen-
Uit praktijkervaring is bekend dat voor
SILKA wordt enkel geleverd op con-
blad en supplementaire isolatie
de volgende toepassingen een belang-
signatiepallets (statiegeldprincipe).
vormen een prima energiebesparende
rijk gedeelte van het materiaal kan
Een leveringswijze die overigens niet
combinatie, door de hoge thermische
bestaan uit blokken of metselwerk
enkel milieuvriendelijk maar tevens
isolatiewaarde, alsook door de grote
van kalkzandsteen:
kostenbesparend is. De krimpfolie rond
warmtecapaciteit en gunstige
- als gedeeltelijke vervanging van
de Silka-pakketten is recycleerbaar
oppervlaktetemperatuur van de
zand bij de productie van nieuwe
(type: polyethyleen, thermoplast).
SILKA-wand.
blokken en dit zonder negatieve
invloed op de kwaliteit;
Verwerking
Akoestisch comfort
SILKA is een prima isolator van lucht-
Beperkte fysieke belasting
geluid en werpt dus resoluut een dam
De courante blokken zijn voorzien van
op tegen de steeds maar toenemende
ergonomische handgrepen.
geluidsoverlast. Door de goede
De elementen worden met speciale
winddichtheid van de blokken blijft
kraantjes geplaatst en sparen de rug
deze eigenschap eveneens gewaar-
dus volledig. Bovendien snijdt SILKA
borgd bij onbepleisterde muren.
- als toeslagmateriaal in beton, ter
vervanging van zand en grind;
- als steenfundering in de wegenbouw.
niet in de handen.
Om gezonder te bouwen
<#>
5
Hoofdstuk 2
Maatvastheid
SILKA behoort tot de meest maatvaste ruwbouwblokken. De toleranties
zijn zeer klein en worden strikt gevolgd. Bovendien wordt dit criterium
voortdurend extern gecontroleerd in het kader van de BENOR-keuring.
Waarom is SILKA zo maatvast?
productiekrimp onderhevig.
die bij de moderne persen volauto-
Precieze persvormen
gaan zand en kalk zich in de autoclaaf,
matisch plaatsvindt.
De vormen zijn uiterst maatnauwkeurig
onder invloed van druk en tempera-
en worden uit speciale staallegeringen
tuur, binden tot een nieuw chemisch
Geen verhardingskrimp
gemaakt.
element nl. "calcium-hydro-silicaat"
na de productie
ofwel SILKA.
Het bindingsproces van SILKA
voltrekt zich volledig in de autoclaaf.
Geen krimp tijdens de productie
6
Maatvastheid
gebeurt nog een extra maatcontrole
In tegenstelling tot een gewone oven,
De grondstoffen zand en kalk zijn,
Tolerantiecontrole
Verhardingskrimp (zoals b.v.
in tegenstelling tot bv. klei, niet aan
Na de persing van de blokken
bij beton) is dus onbestaande.
Voordelen van de maatvastheid
Uitzetting en krimp van SILKA
Onmiddellijke verwerking
Thermische uitzetting/krimp
Door de afwezigheid van verhardings-
Voor SILKA bedraagt de grootte van
krimp is SILKA onmiddellijk na
uitzetting/krimp door temperatuur-
Kruip
productie op volle sterkte en kan
verschillen circa 0,01 mm per meter
Dit begrip heeft betrekking op vorm-
dus direct worden verwerkt.
metselwerk en per graad Celsius.
veranderingen op langere termijn,
Tweezijdig zichtwerk
Hygrometrische krimp
De waarde Ø (verhouding van de
Alle zijden zijn even precies. Met
Inzake vochtigheidskrimp bevindt SILKA
vervorming door blijvende belasting
het laboratorium tonen aan dat de
vochtigheidskrimp van SILKA
± 0,2 mm/m is.
onder constante belasting.
gladde SILKA-blokken worden 2
zich in de categorie r ≤ 0,45 mm/m
evenwaardige en esthetische muur-
volgens de PTV 21-003. Proeven in
t.o.v. de elastische vervorming)
bedraagt circa 1,5.
vlakken gerealiseerd.
Mogelijkheid tot verlijmen
SILKA-blokken en -elementen kunnen
met voegen van circa 2 mm worden
verwerkt. Hoge drukweerstand en
buigtreksterkte worden bereikt met
een beperkte wanddikte.
Dunne afwerking
Op de vlakke SILKA-metselwanden is
slechts een pleisterlaag van circa 1 cm
noodzakelijk. De lijmblokken en -elementen kan men dunner afwerken!
SILKA biedt een vlakke ondergrond voor
het plaatsen van isolatiepanelen. Een
beraping vooraf is dan ook overbodig.
Rechtstreeks tegelen
Op de vlakke SILKA-wanden kan er
rechtstreeks getegeld worden. Het
vooraf uitvlakken is niet noodzakelijk
en levert hierdoor een bijkomend
financieel voordeel op.
TOLERANTIES SILKA-FORMATEN
Bloktype
Lengte
Breedte
Hoogte
Metselblokken (MB)
+/- 2 mm
+/- 2 mm
+/- 2 mm
Lijmblokken (LBL, VB, LB)
+/- 2 mm
+/- 2 mm
+/- 1 mm
Elementen (E)
+/- 2 mm
+/- 2 mm
+/- 1 mm
Maatvastheid
7
Hoofdstuk 3
Draagvermogen
Het hoge draagvermogen van SILKA
in de tabel hiernaast. Deze methode
Gemiddelde genormaliseerde
levert belangrijke voordelen op:
gaat geleidelijk de belgische norm
druksterkte fb
- de geschiktheid voor zowel
NBN B 24 – 301 vervangen.
De SILKA-blokken en -elementen
De Benor-keuring op de SILKA-blokken
worden ovendroog beproefd zoals
vormt bovendien een extra garantie.
vastgelegd in de NBN EN 772-1
ander zwaar belast metselwerk
De resultaten liggen bij afzonderlijke
(Metselsteenproeven - Deel 1:
kan in SILKA
proeven dikwijls nog een stuk hoger.
Druksterkte). De gemiddelde
dragende als niet-dragende muren
- ook ondergronds (kelders) en
genormaliseerde druksterkte wordt
- constructies met meerdere
verdiepingen kunnen met relatief
Berekening draagvermogen
bepaald op basis van deze drukproeven.
slanke muren worden gebouwd
SILKA-metselwerk volgens
Voor de bepaling van de gemiddelde
de NBN EN 1996-1-1 en
genormaliseerde druksterkte fbvan
de SILKA-elementen mogen represen-
- betonnen of metalen draagstructuren
kunnen gereduceerd of volledig weg-
de NBN EN 1996-1-1-ANB: 2008
tatieve delen uitgezaagd worden voor
gelaten worden, wat doorgaans tot
een serieuze kostenbesparing leidt.
Algemeen
De karakteristieke druksterkte
het bepalen van de druksterkte. In
van het metselwerk kan bepaald
alle andere gevallen worden de hele
worden door proeven op muren ofwel
blokken van kalkzandsteen beproefd.
door berekening aan de hand van de
De Europese norm NBN EN 1996-1-1
en de NBN EN 1996-1-1-ANB:2008
Gemiddelde druksterkte mortel fm
De indeling van de mortelcategorieën
(Ontwerp en berekening van metsel-
(in ontwikkeling).
berust op de gemiddelde sterkte
werk - Deel 1.1: Algemene regels voor
Voor de laatstgenoemde methode
gemeten volgens EN 1015-11.
gewapend en ongewapend metselwerk)
wordt uitgegaan enerzijds van de
Voor de morteldruksterkte geeft de
en de NBN EN 1996-1-1-ANB: 2008
gemiddelde genormaliseerde
NBN EN 1996-1-1-ANB:2008 (in
(in ontwikkeling) gaan uit van een
druksterkte fb van de blokken en
ontwikkeling) indicatieve cijfers per
gemiddelde genormaliseerde druk-
anderzijds van de gemiddelde
categorie (zie tabel hiernaast).
sterkte. De waarden voor de verschil-
druksterkte fm van de mortel.
Voor SILKA zijn de categorieën M20,
formules in de norm NBN EN 1996-1-1
lende SILKA-formaten zijn opgenomen
8
Draagvermogen
M12 en M8 toepasbaar. De door Xella
DRUKSTERKTE SILKA-FORMATEN
Gemidd. genormaliseerde druksterkte fb
Groep
Metselwerk (klein formaat)
Bloktype
MB
≥15 N/mm2
2
Lijmwerk (klein formaat)
LBL, VB
≥15 N/mm2
1
LB
≥25 N/mm2
1
≥20N/mm2 en ≥28N/mm2
1
≥25N/mm2
1
Lijmwerk (groot formaat)
Elementen (NL)
Elementen (Burcht)
MORTELDRUKSTERKTE (INDICATIEVE CIJFERS) PER MORTELCATEGORIE
Mortelcat.
Gem. druksterkte na
28 dagen (indicatie) fm
Dosering in gewicht
(kg bindmiddel per m3 droog zand)
Dosering in volumedelen
cement
vette kalk
zand
M 20
20
C 400
1
-
M 12*
12
C 300
1
-
4
M8
8
C 250 G 50
2
1
9
*
3
De lijmmortel SILKAFIX behoort tot de mortelcategorie M12
KARAKTERISTIEKE MUURDRUKSTERKTE VOOR SILKA-ELEMENTEN volgens proefverslag voor berekeningen met de NBN B24-301
Karakteristieke muurdruksterkte fk (N/mm2)
Lijmwerk (groot formaat)
Productie Nederland *
Elementen - Normale kwaliteit
13,0
Elementen - Verhoogde kwaliteit
16,5
Productie België
Elementen
13,0
* Proefverslag Laboratorium Magnel, Gent nr. 92/0601, proeven op muurtjes met elementen van normale kwaliteit
Proefverslag Laboratorium Magnel, Gent nr. 92/0602, proeven op muurtjes met elementen van hogedruk kwaliteit
KARAKTERISTIEKE DRUKSTERKTE VOOR SILKA-METSELWERK volgens en voor berekeningen met de NBN EN 1996-1-1 en de NBN EN 1996-1-1-ANB:2008 (in ontwikkeling)
Bloktype
Karakteristieke muurdruksterkte fk (N/mm2)
Gemid. genormaliseerde
2
druksterkte fb (N/mm )
Met mortel M20
Met mortel M12
Met mortel M8
≥15
6,1
5,4
4,9
LBL
≥15
-
8,0
-
VB
≥15
-
8,0
-
LB
≥25
-
12,3
-
Elementen - Normale kwaliteit
≥20 N/mm2
-
10,2
-
Elementen - Verhoogde kwaliteit
≥28 N/mm2
-
13,6
-
≥25
-
12,3
-
Metselwerk (klein formaat)*
MB
Lijmwerk (klein formaat)*
Lijmwerk (groot formaat)*
Productie Nederland
Productie België
Elementen
* Berekening op basis van de NBN EN 1996-1-1 Ontwerp en berekening van metselwerk - Deel 1.1: Algemene regels voor gewapend en ongewapend metselwerk)
en de NBN EN 1996-1-1-ANB:2008 (in ontwikkeling)
De karakteristieke druksterkte fk voor
metselwerk wordt als volgt bepaald:
de SILKA-elementen zijn bepaald volgens
fk = 0,50 . fb 0,65 . fm 0,25
De SILKA-lijmblokken (LBL, VB en LB)
Gent. Op deze proefverslagen kan men
behoren tot metselwerk van groep 1
de Belgische norm NBN B24-301
Karakteristieke druksterkte fk van
( > 25% holle ruimtes) en worden met
'Ontwerp en berekening van metselwerk'.
ongewapend metselwerk
lijmmortel SIKAFIX verlijmd.
Op basis van de NBN EN 1996-1-1 en
De karakteristieke druksterkte fk voor
lijmwerk wordt als volgt bepaald:
Puntlasten
de NBN EN 1996-1-1-ANB:2008 (in
ontwikkeling) berekenen we de
fk = 0,80 . fb 0,85
In het geval van puntlasten, zoals bv.
op bestelling meegeleverde
lijmmortel, SILKAFIX, is een M12mortel. Deze heeft een gemiddelde
2
druksterkte na 28 dagen van 12 N/mm .
karakteristieke druksterkte fk van de
proeven in het Laboratorium Magnel te
zich baseren voor berekeningen volgens
de opleg van een balk, is een 25%
muur opgebouwd uit SILKA-blokken.
Berekening draagvermogen SILKA-
hogere spanning (dus 1,25 x fadm)
De SILKA-metselblokken (MB)
elementen volgens de NBN B24-301 kan
toegelaten voorzover de belasting
behoren tot metselwerk van groep 2
tevens bepaald worden door proeven op
verdeeld kan worden op het
(> 25% en minder dan 55% holle
verdiepingshoge muren. De in boven-
metselwerk. Dit geldt dus niet voor
ruimtes) en worden met traditionele
staande tabel opgenomen waarden voor
een balk die op een smalle
mortel verwerkt.
de karakteristieke muurdruksterkte van
metselwerkpenant rust.
Draagvermogen
9
Hoofdstuk 4
Geluidscomfort
De laatste jaren worden we ons steeds meer bewust van het belang van
een ‘stille’ woonomgeving als belangrijke bijdrage tot het algemene wooncomfort. Een efficiënte akoestische isolatie is in de moderne woningbouw
dan ook even onontbeerlijk als aandacht voor thermische isolatie en de
totale energieprestatie van de woning. Met SILKA kunnen "stille" woningen
gerealiseerd worden.
10
Geluidscomfort
Begrippenverklaring
Luchtgeluid
Geluidsproductie door contact van de
geluidsbron met de lucht: de
menselijke stem, draaiende motor,
televisie, enz. De luchttrillingen
worden via wanden en vloeren naar
andere lokalen overgedragen. Het
gewicht per m2 (M) (kg/m2) is voor
wanden en vloeren de doorslaggevende
factor voor de afzwakking van
luchtgeluid. Dit verband wordt vertaald
in de zgn. ‘massawet’, een
logaritmisch verband met de structuur:
R = logM + y dB
Contactgeluid
Geluidsproductie door rechtstreeks
contact met een materiaal. De meeste
contactgeluiden in een gebouw
verlopen via de vloer: voetstappen,
verschuiven van stoelen, e.d.
Contactgeluid via de muren is eerder
sporadisch: inkloppen van nagels,
werken met een boormachine, …
Het gebruik van SILKA vormt een uitstekende buffer tegen geluidsoverlast. Megadancings in
Flankerende geluidsoverdracht
woongebieden maken er graag gebruik van.
Ook ‘bruggeluiden’ genoemd:
overplanting van geluid via elkaar
rakende constructiedelen, vb. ankers in
een spouwmuur, balken die muren
verbinven, … Om dit tegen te gaan is
een bestudeerde opbouw van de
bouwconstructie noodzakelijk.
Geluidsabsorptie
Het “’opslorpen’ van geluid door een
materiaal. Ook de vorm van een
ruimte speelt hier een rol, denk aan
zaalakoestiek. Geluidsabsorptie is een
begrip van heel andere inhoud dan
geluidsisolatie.
Geluidssterkte: de Decibel-schaal
Een realistischere norm
evaluatiemethode
NBN S 01-400-1
(DnT,w) om de akoestische
Wanneer bewoners in België
kwaliteitseisen uit te drukken.
gevraagd wordt naar de tevredenheid over de akoestische isolatie
Akoestische kwaliteitsniveaus
van hun woning of appartement,
De nieuwe NBN S 01-400-1 norm
uiten 40 tot 60% hun ontevredenheid
is niet langer toegespitst op het
voor de categorie luchtgeluids-
testen van losse elementen als
isolatie en tot 50% klaagt ook over de
vloeren of wanden, maar heeft
efficiëntie van de contactgeluidsisolatie.
betrekking op de prestaties van
De nieuwe norm NBN S 01-400-1,
het volledige gebouw.
die betrekking heeft op de akoestische
isolatie, is dan ook aangepast aan de
Vooral bij appartementsgebouwen
huidige vereisten. De nieuwe norm
moet dit tot een belangrijke
hanteert een universele Europese
verbetering leiden.
De Decibel-schaal is een logaritmische
schaal en de meest courante om
geluidssterkten uit te drukken.
De waarde 0 dB komt overeen met de
gehoordrempel, de pijngrens bevindt
zich op 140 dB.
NORMAAL COMFORT
Appartementen
Appartementen
(leefruimte <->slaapruimte
ander appartement)
Rijwoningen
VERHOOGD COMFORT
DnT,w ≥ 54 dB
DnT,w ≥ 58 dB
DnT,w ≥ 58 dB
DnT,w ≥ 62 dB
DnT,w ≥ 58 dB
DnT,w ≥ 62 dB
Net als in het verleden voorziet de norm twee
prestatieniveaus, die echter flink werden opgetrokken. Zo
stelt de basiseis aan akoestisch comfort een tevredenheid
bij 70% van de bewoners. Er is sprake van ‘verhoogd
comfort’ wanneer 90% van de bewoners aangeeft tevreden
te zijn met de akoestische beleving van hun woning.
Geluidscomfort
11
Geluidsisolatie begint aan de basis
De afscherming tegen geluidsoverlast in gebouwen is een bouwtechnisch gegeven dat initieel in het
ontwerp dient geïntegreerd te worden.
Achteraf ingrijpen is moeilijk, duur en
haalt nooit dezelfde efficiëntie als wat
bij de nieuwbouw mogelijk is.
Het wordt dan ook veelal ervaren als
‘een pleister op een houten been’.
Bij het ontwerpen dient de architect
aandacht te hebben voor de
oriëntatie van het gebouw t.o.v.
diverse bronnen die geluidshinder
kunnen veroorzaken. Er is de
instraling van lawaai uit de omgeving
(vb. verkeer) maar evenzeer
de impact van de ruimtelijke
indeling van de woonfuncties.
Enkele voorbeelden van mogelijke
akoestische oplossingen met SILKA,
die tevens voldoen aan de EPB-eisen
betreffende thermische isolatie:
NORM
DnT,W
≥54 dB
Enkelv. muren Ankerloze spouwmuren
(afm. in mm)
(afm. in mm)
E 175
+voorzetwand*
Dat ligt helemaal anders bij houten
onmisbaar fundament voor het
woningen, waar vooral
realiseren van optimaal akoestisch
contactgeluiden
wooncomfort. SILKA biedt op dit vlak
in verticale zin zich erg
uitmuntende prestaties, vooral
gemakkelijk kunnen voortzetten.
E 214
LBL 150 - spouw 30 - LBL 150
+voorzetwand*
wanneer het gaat om scheidings-
Ze worden als zeer hinderlijk
≥62 dB
E 214
E 150 - spouw 30 - E 150
+voorzetwand* LB 150 - spouw 30 - LB 150
wanden tussen wooneenheden in
ervaren, met zelfs mogelijke
appartementsgebouwen.
gezondheidsklachten op langere
Dat is het gevolg van de hoge massa
termijn. Oplossingen onder de
van kalkzandsteen. Bij toepassing van
vorm van zwevende vloeren en
volle elementen met een volume-
het isoleren van wanden, vertalen
massa van ca. 1800 kg/m3 wordt aan
zich onvermijdelijk naar meerkosten.
SILKA-element
(E300, E214,...)
Geluidscomfort
de hoogste eisen voldaan.
De juiste materiaalkeuze is een
≥58 dB
* Gipsvezelplaat + MW-isolatie (U ≤ 1 W/m²K)
12
Massa is akoestisch isolerend
SILKA-lijmblok
light (LBL)
LUCHTGELUIDSISOLATIE VAN EEN ENKELE EN DUBBELE SILKA WAND
BLOKKEN (KLEIN FORMAAT)
MB
Metselwerk
RW ENKELE MUUR (1)
Zonder pleister
RW DUBBELE MUUR (2)
Zonder pleister
MB 9
41 dB
58 dB
MB 14
46 dB
62 dB
MB 19
48 dB
65 dB
MB
Met traditionele pleister
Met traditionele pleister
MB 9
42 dB
59 dB
MB 14
47 dB
63 dB
MB 19
49 dB
66 dB
Met dunpleister
Met dunpleister
LBL 10
42 dB
59 dB
LBL 15
47 dB
63 dB
LBL 20
49 dB
66 dB
Zonder pleister
Zonder pleister
VB 10
41 dB
58 dB
VB 15
46 dB
62 dB
VB 20
48 dB
65 dB
Met dunpleister
Met dunpleister
LB 10
45 dB
61 dB
LB 15
50 dB
67 dB
LB 20
54 dB
69 dB
LBL
VB
LB
Metselwerk
Lijmwerk
Lijmwerk
Lijmwerk
ELEMENTEN (GROOT FORMAAT)
E
Lijmwerk
RW ENKELE MUUR (1)
Met dunpleister
RW DUBBELE MUUR (2)
Met dunpleister
E 100
45 dB (190 kg/m2)
E 150
50 dB (280 kg/m2)
E 175
52 dB (325 kg/m2)
E 214
55 dB (395 kg/m2)
-
E 240
56 dB (442 kg/m2)
-
E 300
58 dB (550 kg/m2)
-
67 dB (550 kg/m2)
-
TOELICHTING BIJ DE TABELLEN
Vermelding in decibel cfr. DIN 4109 bijlage 1
De decibel-waarden niet in het vet gedrukt zijn richtwaarden.
De decibel-waarden in het vet gedrukt zijn beproefd door het
Laboratorium voor Akoestiek en Warmtegeleiding van de K.U. Leuven.
Muurtypes:
(1) Scheidingsmuren
(2) Ankerloze spouwmuur (met inbegrip van ca 10 dB extra geluidsverzwakking
door ontdubbeling, bij berekening op basis van de massawet).
Geluidscomfort
13
Hoofdstuk 5
Warmtecomfort
Buitenmuren maken doorgaans 25 % of meer uit van het geheel van oppervlakken
(daken, muren, vloeren...) waarlangs warmte van een woongebouw verloren gaat. Een
goede thermische muurisolatie is dan ook onontbeerlijk. SILKA staat, in combinatie
met spouwisolatie, borg voor een uitstekende thermische isolatie en voor maximaal
warmtecomfort. Een buitenmuur van SILKA voldoet probleemloos aan de normering
inzake thermische isolatie van woongebouwen.
14
Warmtecomfort
Bloktype
Schijnbare droge
volumemassa (kg/m3)
1210 - 1400
Ui
(W/mK)
0,52
Metselblok (klein formaat)
MB
Lijmwerk (klein formaat)
LBL, VB
1210 - 1400
0,52
LB
1610 - 1800
0,91
Elementen
1610 - 1800
0,91
Lijmwerk (groot formaat)
Begrippenverklaring
Thermische geleidbaarheid van
diverse Silka-formaten
Thermische geleidbaarheid ‘’ (W/mK):
De thermische geleidbaarheid van
De -waarde van metselwerk wordt
een gemetselde muur wordt deels
proportioneel bepaald uit de -waarde
bepaald door de stenen/blokken en
van de blokken en de -waarde van de
deels door de mortel. Omdat een
mortel. Voor de blokken varieert de
vochtig materiaal warmte beter
thermische geleidbaarheid
geleidt (en dus minder
naargelang het volumegewicht, of
isoleert) dan een droog materiaal,
dus het holtenpercentage. Hoe lichter
wordt doorgaans nog volgend
de blok, hoe kleiner de -waarde.
onderscheid gemaakt:
- Ui: warmtegeleidbaarheid in
droge toestand (vb. binnenmuren)
Voor lijmwerk dient die -waarde
- Ue: warmtegeleidbaarheid in
vochtige toestand (vb. gevelstenen)
worden gebracht.
van de voegen niet in rekening te
Warmteweerstand ‘R’ of d/ (m2K/W):
de warmteweerstand is evenredig
met de dikte ‘d’ en omgekeerd
evenredig met de warmtegeleidbaarheid van het materiaal.
Ook luchtlagen in contact met een
materiaal hebben een (vaste)
warmteweerstandswaarde (binnenlucht,
buitenlucht, spouwlucht).
Totale warmteweerstand ‘Rtot’:
de totale warmteweerstand is de
som van de weerstanden van
een samengestelde constructie,
bijvoorbeeld een spouwmuur.
Warmtedoorgangscoëfficiënt ‘U’,
of 1/RT: de warmtedoorgangscoëfficiënt is het omgekeerde van
de totale warmteweerstand.
De gecorrigeerde U-waarde ‘Uc’:
de gecorrigeerde U-waarde houdt
rekening met een correctieterm
voor luchtspleten ( Ug) en een
correctieterm voor de mechanische
bevestigingen ( Uf).
Warmtecomfort
15
De warmtedoorgangscoëfficiënt U van SILKA-buitenmuren
BEREKENINGSVOORBEELD voor traditionele spouwmuren
Bouwlagen
Dikte
d (m)
3
5
1
4
2
Laag
R = d/U U = 1/RT Correcties op U-waarde UC = U + ( U)
(W/m2K)
U (W/mK) (m2K/W) (W/m2K) Ug (W/m2K) Uf (W/m2K)
0,130
-
Rsi
-
1. Binnenpleister
0,01
0,520
0,019
-
-
2. SILKA LBL 15
0,15
0,520
0,288
-
-
3. Isolatie PUR
0,05
0,023
2,174
0,000
0,000
4. Matig geventileerde luchtspouw
0,03
-
0,090
-
-
5. Gevelsteen
0,09
1,100
0,082
-
-
Rse
-
-
0,040
RT
2,823
0,354
-
-
0,000
0,000
0,35
Voor dit rekenvoorbeeld werd uitgegaan van een courante spouwmuursamenstelling. De bepaling van de R-waarde en de U-waarde gebeurt overeenkomstig de
pr NBN B62-002/A1: 2007 "Thermische prestaties van gebouwen. Berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënten van gebouwcomponenten en gebouwelementen.
Berekening van de warmteoverdrachtscoëfficiënten door transmissie en ventilatie." Op de U-waarde kunnen bijkomend correcties toegepast worden. Ug en Uf zijn
de correctietermen voor respectievelijk de luchtspleten en de mechanische bevestigingen.
BEREKENINGSVOORBEELD voor éénschalige spouwmuren
Bouwlagen
Dikte
d (m)
3
4
1
2
Laag
R = d/U U = 1/RT Correcties op U-waarde UC = U + ( U)
(W/m2K)
U (W/mK) (m2K/W) (W/m2K) Ug (W/m2K) Uf (W/m2K)
0,130
-
Rsi
-
1. Binnenpleister
0,01
0,520
0,019
-
-
2. SILKA LBL 20
0,15
0,520
0,288
-
-
3. Isolatie Multipor
0,10
0,045
2,222
0,000
0,000
4. Buitenpleister
0,015
1,200
0,013
-
-
Rse
-
-
0,040
-
-
RT
2,712
0,000
0,000
0,369
0,37
Voor dit rekenvoorbeeld werd uitgegaan van een courante spouwmuursamenstelling. De bepaling van de R-waarde en de U-waarde gebeurt overeenkomstig de
pr NBN B62-002/A1: 2007 "Thermische prestaties van gebouwen. Berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënten van gebouwcomponenten en gebouwelementen.
Berekening van de warmteoverdrachtscoëfficiënten door transmissie en ventilatie." Op de U-waarde kunnen bijkomend correcties toegepast worden. Ug en Uf zijn
de correctietermen voor respectievelijk de luchtspleten en de mechanische bevestigingen.
Eisen voor thermische isolatie
2. De verliesoppervlakken
renovaties dient de U-waarde voor
van woongebouwen
Een maximum U-waarde (warmte-
buitenmuren kleiner of gelijk aan 0,4
doorgangscoëfficiënt) voor de diverse
W/m2K te zijn.
Vereisten voor Vlaanderen
“verliesoppervlakken” langswaar
Sinds 1 januari 2006 gelden in
warmte ontsnapt: buitenmuren, dak,
Factoren voor
Vlaanderen voor nieuwbouw en
keldervloer,... De EPB-regelgeving
effectief thermisch comfort
verbouwingen waarvoor een bouw-
stelt voor buitenmuren een maximale
aanvraag ingediend wordt de eisen
U-waarde = 0,6 W/m2K voorop.
voor energieprestatie en binnen-
voor het behaaglijkheidsgevoel
klimaat (EPB). De wetgever legt via
Vereisten voor Wallonië
binnen een ruimte. Om dit te
deze energieprestatieregelgeving
Voor het Waalse Gewest geldt vanaf
bekomen, spelen nog andere factoren
strikte regels en controles op inzake
1 september 2008 de eis K45 voor
dan de zuivere thermische
thermische isolatie. Eén aspect is de
nieuwbouw. Ook de verliesopper-
isolatiewaarde mee. Hoewel deze
strengere isolatie tot K45.
vlakken worden aan afzonderlijke
factoren heel wat moeilijker te
1. Het K-peil
eisen onderworpen, met voor de
bemeten zijn, is het gunstig gedrag
Dit is het totale isolatiepeil van een
buitenmuren een Umax van 0,5 W/m2K
van SILKA in dit verband duidelijk.
woning. Het houdt rekening met de
als uitgangspunt.
warmteverliezen door alle buiten-
16
De term ‘thermisch comfort’ staat
De wandtemperatuur
muren, daken, vloeren en vensters.
Vereisten voor Brussels
De gemiddelde temperatuur in
Het K-peil van een woning mag in
Hoofdstedelijk Gewest
een lokaal is de resultante van de
Vlaanderen maximaal 45 bedragen.
Voor het Brussels Gewest is vanaf 2
temperatuur van de lucht (tl) en deze
Hoe lager het is, hoe beter de woning
juli 2008 de eis K40 voor nieuwbouw
van de omringende oppervlakken (tpm),
is geïsoleerd.
van woningen toepasselijk. Voor
in hoofdzaak de muren. Hoe korter
Warmtecomfort
beide bij elkaar liggen, hoe minder
SILKA, ontstaat een hoog warmte-
buitentemperatuurwisselingen
het gevoel van behaaglijkheid.
accumulerend vermogen.
tussen dag en nacht.
Dat betekent dat SILKA in de zomer
De amplitudedemping
De combinatiezone die als behaaglijk
langer koel blijft en in de winter juist
De amplitudedemping drukt uit hoeveel
wordt ervaren, is aangegeven in de
langer warmer. Door de warmte-
maal de schommelingen van de
tabel onderaan.
accumulatie zijn wisselingen in de
binnentemperatuur kleiner zijn dan
Een buitenmuur met SILKA-binnen-
buitentemperatuur binnenshuis niet
deze van de buitentemperatuur:
blad haalt met 40 tot 50 mm isolatie
zo snel merkbaar. De verwarming
DTe-max / DTi-max. Deze demping
een uitstekende U-waarde, wat ook
hoeft niet zo vaak te reageren, wat
bedraagt voor een SILKA-buitenmuur
een gunstige binnenwandtemperatuur
een meer constante binnentemperatuur
meer dan 15: zo wordt een tempe-
tot gevolg heeft.
tot gevolg heeft.
ratuurverschil van 15 graden buiten het
lokaal dus teruggebracht naar minder
Hierdoor is een lagere luchttemperatuur en dus besparing op stookkosten
In een gebouw met weinig massa zal
mogelijk. Zo kan een 1°C lagere
de binnentemperatuur snel stijgen
instelling van de thermostaat al tot
als de zon op het gebouw staat.
8% besparing opleveren.
Het overschot aan warmte zal door
dan 1 graad binnen het lokaal.
ALGEMEEN BESLUIT
ventilatie moeten worden afgevoerd.
Een buitenmuur met SILKA-binnen-
Warmteaccumulatie
In een gebouw met meer massa zal
blad, gecombineerd met isolatie,
Tijdens het opwarmen van een ruimte
de temperatuur minder snel stijgen,
biedt een hogere thermische kwaliteit:
door de centrale verwarming of door
omdat ook de constructie moet
a. door de thermische isolatiewaarde.
zoninstraling nemen de wanden een
worden opgewarmd. Het warmte-
Er kan gemakkelijk worden vol-
deel van de warmte op. Daalt de
overschot wordt in de constructie
daan aan zelfs veel strengere
luchttemperatuur, dan wordt de
opgeslagen. ’s Nachts zal deze
voorwaarden dan de diverse
warmte weer aan de omgeving
warmte dan vrijkomen, zodat het
afgegeven. Hierdoor ontstaat een
gebouw ’s morgens minder bijver-
warmtenivellerend effect met een
warmd hoeft te worden. SILKA heeft
mogelijkheid van isolatieplaten.
positieve invloed op de behaaglijkheid.
met een volumieke massa van ca.
SILKA-muren kunnen zeer vlak
Bovendien blijven hierbij extreme
1800 kg/m3 een positieve invloed op
uitgevoerd worden dankzij de hoge
temperatuurschommelingen achter-
de warmteaccumulatie.
maatvastheid van de blokken.
wege, wat tot een ander positief
normeringen momenteel eisen.
b. Door de prima plaatsings-
c. Door de gunstige binnenwand-
effect leidt: besparing van energie.
De faseverschuiving
temperatuur, wat tot een
De mate waarin warmte kan worden
Hoe hoger de warmtecapaciteit van
belangrijke besparing inzake
opgenomen en afgestaan, wordt het
een buitenmuur, hoe trager het
stookkosten kan leiden.
warmteaccumulerend vermogen
binnenklimaat reageert op de
genoemd. Dit vermogen wordt vooral
wisselende buitentemperatuur.
of thermische inertie, waardoor
bepaald door de soortelijke warmte
Deze factor wordt in tijd uitgedrukt
het temperatuurverloop in
en de massa van het bouwmateriaal.
door de ‘faseverschuiving’.
een lokaal aanzienlijk wordt
De soortelijke warmte van SILKA
Een spouwmuurconstructie met
gereguleerd in de tijd (fase-
bedraagt circa 1000 J/kgK.
SILKA-binnenblad heeft een fasever-
verschuiving) en in fluctuatie-
Door de combinatie van deze gunstige
schuiving van ca. 12 uren.
grootte (amplitudedemping).
soortelijke warmte met de massa van
Dit is optimaal,in functie van de
d. Door de hoge warmtecapaciteit
temp. (ºC)
t pm (ºC)
30
40
26 behaaglijk
te warm
30
22
18
16
14
20
te koud
10
14 16 18 20 22
WANDTEMPERATUUR
26
30 t l (ºC)
6
12
18
24
6
tijd (u)
AMPLITUDEDEMPING EN FASEVERSCHUIVING
Warmtecomfort
17
Hoofdstuk 6
Vochtgedrag
SILKA heeft een netwerk van relatief kleine capillairen. Het volumepercentage hiervan bedraagt 24 tot 28 %. Door de combinatie van micro- en
macroporiën heeft SILKA in meerdere opzichten een ideaal vochtgedrag.
Deze kwaliteit geldt niet alleen voor water in vloeibare vorm, maar ook ten
aanzien van waterdamp. Het materiaal laat een goede dampdiffusie toe en
dit in toenemende mate bij een hogere relatieve vochtigheid in het
beschouwde lokaal.
Ademend vermogen
18
energiezuinige woningen worden
24-uurs variatie van het relatief
nagenoeg luchtdicht gebouwd.
vochtgehalte en het soort materiaal.
Bij koken, baden, wassen en het ade-
Dergelijke woningen zijn voorzien van
Per m2 SILKA-wand bedraagt dit
men komt vocht vrij in de vorm van
mechanische ventilatiesystemen.
vermogen 0,17 liter bij absorptie en
waterdamp. Een gezin van vier perso-
Helaas zet de bewoner deze vaak af
0,13 liter bij desorptie.
nen produceert zo al gauw zo’n tien
om energie te besparen.
liter vocht per dag. Wanneer dit niet
Dat werkt averechts: het vocht blijft
De penetratiediepte van het vocht is
op de juiste wijze uit de woning wordt
in de woning waardoor het snel onbe-
daarbij 5 à 6 mm. Voor een woning
afgevoerd, ontstaat vochtoverlast. Dat
haaglijk wordt. Men zet al gauw de
met 130 m2 SILKA komt dit neer op
is niet alleen vervelend, maar ook
verwarming wat hoger zodat de
ca. 17 liter vocht per etmaal. De
slecht voor de gezondheid. Er zijn
beoogde energiebesparing weer ver-
waterdampproductie is sterk afhan-
mogelijkheden om vochtoverlast te
loren gaat. Een woning gebouwd in
kelijk van het bewonersgedrag maar
voorkomen.
SILKA heeft deze problemen veel
zal zelden meer dan 15 liter per
minder. Het materiaal is in staat
etmaal bedragen. Het waterdamp-
Bijvoorbeeld door goed te ventileren
vocht op te nemen totdat de vochtig-
regulerend vermogen van SILKA is
en bouwmaterialen toe te passen die
heidsgraad in de woning weer is
dus voldoende om het vochtklimaat
overtollig vocht kunnen opnemen.
verminderd. Het vermogen van de
in een woning beheersbaar te hou-
Ventilatie lijkt een goede oplossing
wand om vocht op te nemen en weer
den. Vaak spreekt men dan ook van
voor dit probleem, maar moderne
af te staan, wordt bepaald door de
het “ademen van SILKA”.
Vochtgedrag en warmteaccumulatie
Hiermee wordt een goede en natuur-
5 °C. De optimale temperatuur
• Optrekkend grondvocht of druk van
lijke vochtregulatie bedoeld, die
voor de meeste schimmels ligt
grondwater. Dit kan voorkomen wor-
bevorderlijk is voor een gezonde leef-
tussen de 20 en 28 °C;
den door het aanbrengen van een
omgeving.
Geen vocht en schimmel
- vochtgehalte van de lucht;
horizontale vochtkering in de muur
- aanwezigheid van zuurstof;
(b.v. DPC-folie opnemen in de lintvoeg),
- zuurgraad van de ondergrond;
door een mechanische onderbreking of
- “time of wetness”, dit is de tijd
door injecteren (bij renovatie). Ook kan
waarin een RV > 80% aanwezig is.
de grondwaterstand verlaagd worden
tot onder de funderingsvoet door
Bij dichte constructiedelen kunnen te
lage oppervlaktetemperaturen de
Hieronder worden enkele oorzaken
middel van drainage.
oorzaak zijn van schimmelproblemen.
genoemd waardoor vocht in een
• Bouwvocht ten gevolge van vrij
Schimmels vormen niet alleen een
constructie kan komen, met daarbij
aanmaakwater of regenwater (zit in
esthetisch probleem (zwarte of
vermeld de eventuele maatregelen
de poriën van het bouwmateriaal) in
gekleurde plekken op plafond of
die genomen kunnen worden.
holle bouwcomponenten. Wat helpt is
goed ventileren tijdens en na de bouw.
muur), ze zijn ook schadelijk voor de
gezondheid en kunnen allergische
• Regendoorslag kan plaatsvinden
• Hygroscopiciteit van het materiaal
reacties teweegbrengen.
via materiaalporiën, haarscheurtjes,
d.w.z. de hoeveelheid vocht die uit de
In het algemeen geldt dat schimmels
open voegen, door verkeerd plaatsen
lucht wordt opgenomen.
zich bij een relatieve vochtigheid van
van een loodslab boven een latei,
70% - 90% kunnen ontwikkelen.
afgesloten 'open' stootvoegen.
Aangezien SILKA goed in staat is om
Regendoorslag door materiaalporiën
vocht op te nemen en weer af te staan
kan worden voorkomen door het buiten-
zal het probleem van schimmelvor-
blad te impregneren. De mate van
ming minder aanwezig zijn.
regendoorslag hangt af van:
Vochtcirculatie
RV > 70%
RV < 40%
- de kwaliteit van de mortel en het
De voorwaarden voor schimmelgroei
op constructies zijn:
- temperatuur: voor de meeste
schimmelsoorten geldt een minimumtemperatuur tussen de -2 en
metselwerk;
- de grootte van de stromingsweerstand
(r) van de gebruikte steen en mortel;
- de waterremmende eigenschap
Relatieve vochtigheid
< 40%
→te droog dus onaangenaam
80 à 90% →drukkend dus onaangenaam
van het vulmateriaal.
Meestal wordt een RV tussen de 40%
en 70% als comfortabel ervaren.
Vochtgedrag en warmteaccumulatie
19
• Condensatie
lucht kan bevatten (p>pmax), zal con-
densatie plaatsvindt (koudebrug-
densatie optreden. De temperatuur
gen): hoe geringer de warmte-
De temperatuur in een wand neemt af
waarop lucht met een bepaalde hoe-
weerstand, des te lager de tempe-
naarmate men dichter bij het buiten-
veelheid vocht gaat condenseren,
oppervlak komt. Hierdoor bestaat de
noemt men de dauwpuntstemperatuur.
kans dat tijdens het damptransport de
Sommige materialen kunnen de
waterdamp die zich in de constructie
dampdiffusie afremmen. Met name
bevindt, zo sterk afkoelt dat de damp
de dikte en dampdichtheid van deze
wordt omgezet in water. Er ontstaat
materialen zijn van belang bij het
hoe lager de buitentemperatuur,
dan condensatie in de wand.
beperken van de dampdiffusie.
des te lager de temperatuur van
Dit condensatievocht verdampt pas
Als regel kan worden gesteld dat de
als de temperatuur wordt verhoogd
meeste dampremmende lagen zich
of de RV wordt verlaagd.
aan de binnenzijde bevinden, terwijl
woning: hoe hoger de waterdamp-
Of condensatie nadelige gevolgen
naar buiten toe de materialen steeds
productie binnen, des te hoger de
heeft hangt onder meer af van de
meer dampdoorlatend (poreuzer)
dampspanning. Een hoge damp-
gecondenseerde hoeveelheden in de
worden. Bij toepassing van isolatie
spanning betekent dat de kans op
wand én van de gevoeligheid van het
brengt men de dampremmende laag
condensatie toeneemt;
materiaal voor vocht.
aan tegen de binnenzijde van de
ratuur van het binnen oppervlak;
- een lage oppervlaktetemperatuur
betekent dat eerder condensatie
optreedt;
- lage buitentemperatuur:
het binnenoppervlak;
- hoge luchtvochtigheid in de
- geringe ventilatie: hoe geringer de
warme zijde van het isolatiemateri-
ventilatie, des te minder water-
Als in een bepaalde situatie de maxi-
aal. Door het aanbrengen van een
damp er wordt afgevoerd, zodat de
male dampspanning heerst, is de
dampremmende laag kan worden
dampspanning hoger wordt;
lucht voor 100% met waterdamp ver-
voorkomen dat condensatie in het
zadigd (= verzadigde dampspanning
inwendige van de constructie optreedt.
- combinatie van eerder
genoemde factoren.
(pmax). De hoeveelheid waterdamp in
de lucht wordt aangegeven met
Condensatie kan optreden bij een:
• Toevallige oorzaken zoals een
behulp van de relatieve vochtigheid.
- geringe warmteweerstand van de
lekkende waterleiding of dakgoot,
Als er meer waterdamp is dan de
constructie(delen) waardoor con-
verstopte afvoerbuizen.
CONDENSATIE MOET WORDEN
VERMEDEN, OMDAT HET KAN
LEIDEN TOT:
- vervuiling en schimmelvorming
door vochtige plekken;
- scholvorming door bevriezing bij
strenge vorst;
- condens op ruiten;
- sterke hygrische vervorming;
- vermindering van de warmteweerstand
als gevolg van vocht.
AL DEZE PROBLEMEN VERMINDEREN DE
KWALITEIT VAN HET GEBOUW EN HEBBEN
TEVENS INVLOED OP DE GEZONDHEID.
20
Vochtgedrag en warmteaccumulatie
VOCHT HEEFT OP VERSCHILLENDE
MANIEREN INVLOED OP
DE BOUWCONSTRUCTIE:
- in thermisch opzicht;
- op de levensduur;
- in verband met krimpen en uitzetten;
- op de kwaliteit.
Het is dus van belang om bij het ontwerp
en de uitvoering rekening te houden met
de bovengenoemde punten.
HET DIFFUSIEWEERSTANDS-GETAL ()
VAN SILKA = 5/25
Vochtgedrag en warmteaccumulatie
21
Hoofdstuk 7
Brandweerstand
De conceptie van een brandveilig gebouw begint bij een goede keuze van het ruwbouwmateriaal. Immers, afwerkingselementen zijn nadien nog vervangbaar, en blusapparatuur kan worden vernieuwd; de ruwbouwconstructie daarentegen is vast en
onveranderlijk. SILKA is in dit opzicht een interessante keuze. Een voorbeeld zijn de
compartimenterende muren van industriehallen of opslagruimtes: de economie van
tweezijdig zichtwerk, zonder verdere muurafwerking, wordt hier gecombineerd met
hoge stabiliteit, stevige bevestigingsmogelijkheden en vooral een goede brandwerendheid. Door de beschikbaarheid van diverse dikten, tot 300 mm, kan bovendien aan de
allerstrengste voorschriften beantwoord worden.
22
Brandweerstand
CRITERIA VOOR BRANDWEERSTAND VOLGENS NBN 713-020
DE DUUR VAN DE BRANDWEERSTAND GELDT ZOLANG ALS
GELIJKTIJDIG AAN DE VOLGENDE 3 CRITERIA IS VOLDAAN:
STABILITEIT VAN HET BOUWELEMENT IN ZIJN GEHEEL
Bestandheid tegen grote vervormingen en bezwijking.
De stabiliteit kan sterk bedreigd worden door het temperatuurverschil tussen beide muurzijden. Doorknikken van
de constructie kan cruciaal zijn voor belaste muren.
VLAMDICHTHEID
Weerstand van de muur tegen doordringen van rookgassen (via barsten, scheuren of openspringende voegen)
en uitslaande vlammen.
Bij een goede uitvoering kunnen de blokken in de flenzen
van profielen worden geplaatst.
THERMISCHE ISOLATIE
Tijdsduur waarbij de temperatuurstijging aan de niet aan het
vuur blootgestelde zijde gemiddeld onder de 140ºC blijft, of
onder de 180ºC op individuele meetpunten.
Brandreactie en brandweerstand
Enkele punten die extra aandacht
- Brandscheidende wanden die
nodig hebben bij de uitvoering van
bovendaks doorlopen, moeten
SILKA als bouwmateriaal, behoort
brandwanden:
i.v.m. weersinvloeden op een juiste
inzake brandreactie tot de klasse A0
- Voor hogere wandconstructies
wijze worden beschermd.
van niet-brandbare bouwstoffen
dient een aanvullende berekening
- Staal kan bij brand vervormen.
volgens de EN 13501-1.
gemaakt te worden voor de toe te
Daarom is het noodzakelijk om
Brandproeven op bouwelementen
passen wanddikte.
stalen kolommen, daar waar nodig,
onder laboratoriumomstandigheden,
- Brandscheidende wanden
te bekleden met brandwerend
materiaal.
worden in België op genormaliseerde
moeten aan de bovenzijde altijd
wijze uitgevoerd volgens de norm
worden gesteund. Gebeurt dit niet,
NBN 713-020 van 1968.
dan wordt de uitbuiging die de
betonconstructies en overige staal-
wand bij brand zal ondergaan,
constructies moeten flexibel en
ongeveer 5x groter.
- De brandproeven die zijn uitgevoerd
- Aansluitingen tegen
brandwerend worden uitgevoerd.
- Bij koude dilatatievoegen wordt
op wanden van vellingkantblokken
geadviseerd de blokken met de
of elementen waarvan de profilering
profilering strak tegen elkaar aan
goed strak, zonder lijm, tegen
elkaar geplaatst is, hebben uitgewezen dat het brandtechnisch
niet noodzakelijk
is om bij
vellingkantblokken
te plaatsen.
- Bij dubbele muren kan onder
normale omstandigheden de brandwerendheid van de afzonderlijke
wanden bij elkaar worden opgeteld.
- Als er onbeveiligde doorvoerleidin-
en elementen
gen in een wand worden aange-
de stootvoegen
bracht, is de brandwerendheid in
te verlijmen.
principe gelijk aan 0 minuten.
BRANDWEERSTAND VAN SILKA
Wanddikte (mm)
Brandweerstand (min)
90/100*
60
140/150*
120
≥190**
360
* Volgens de NBN B21-003 (Specificaties voor metselstenen van kalkzandsteen).
** Proefverslag Laboratorium voor Aanwending der Brandstoffen en Warmte-overdracht
van de Rijksuniversiteit van Gent
Brandweerstand
23
Brandwand in
bedrijfshal geplaatst
tussen dubbele
kolommenrij en
verankerd met
smeltankers
Wand tussen dubbele kolommenrij
Om dit te realiseren dient de wand
met smeltankers aan de staalcon-
De scheidingswand tussen beide
structie te worden bevestigd.
brandcompartimenten dient over een
bepaalde brandwerendheid te
De aanwezigheid van meerdere
beschikken. Ontleent deze schei-
brandcompartimenten, en dus van
dingswand zijn stabiliteit aan een
brandwerende scheidingsconstruc-
staalconstructie, dan kan de verplich-
ties, kan er toe leiden dat een groot
te brandwerendheid (onder meer)
deel van de staalconstructie brand-
gerealiseerd worden door:
werend moet worden bekleed.
- de staalconstructie brandwerend
Om dit te voorkomen, wordt in
te bekleden;
- in beide brandcompartimenten
dergelijke situaties vaak de voorkeur
gegeven aan een oplossing met
een aparte staalconstructie aan
smeltankers. Voor de brandwerende
te brengen. De constructies
muren van SILKA kunnen smeltan-
moeten afzonderlijk van elkaar
kers worden gebruikt.
kunnen bezwijken.
Smeltanker kunststof
Toepassing
verankering van
een brandwand
met kunststoffen
smeltankers.
24
Brandweerstand
Vuistregel:
Verticale afstand tussen de ankers = ca. 600 mm.
strook isolatie
afschot
afschot
naadafdichting
brandwerend
montageschuim
of minerale wol
bij dilatatie
staalconstructie
kunststof
smeltanker
incl. plug en
houtdraadbout
7 x 80
GB4/600
- hoekanker
met slobgat
- houtdraadbout
8 x 70 met
kunststof plug
staalconstructie
Verankering voor SILKA-brandmuren
met dubbele kolommenrij
Verwerkingsvoorschriften
en -voorwaarden
Thermisch bezwijkgedrag
constructiedelen bij brand:
Staal
500 °C
Kunststof ca. 190 °C vloeibaar
onder
brandwand
dragende
fundering
SILKA
kimmortel
monoliet
afgewerkte
betonvloer
ca. 120 °C verwerkingstemperatuur (krachtafname)
Bij brand smelten de kunststoffen
verankeringen aan de brandzijde,
waardoor de staalconstructie aan deze
zijde kan bezwijken zonder de brandmuur te beschadigen.
Brandweerstand
25
26
SILKA-producten vinden hun weg naar
mogelijkheden, dan kunt u contact
alle sectoren in de bouw, in zowel de
opnemen met Xella BE nv/sa, afdeling
woning- en de utiliteitsbouw als de
SILKA.
renovatie. Daarbij heeft SILKA zodanige
Hoewel Xella de grootst mogelijke zorg
producteigenschappen dat het in dra-
heeft besteed aan de inhoud en samen-
gende en niet-dragende constructies
stelling van deze brochure, kunnen hier-
toegepast kan worden.
aan door derden geen rechten worden
Xella verstrekt bouwtechnische adviezen
ontleend. Raadpleeg altijd de actuele
en geeft voorlichting aan afnemers,
verwerkingsrichtlijnen en product-
verwerkers, opdrachtgevers, architecten
informatie.
en adviseurs.
Xella BE nv/sa behoudt zich het recht
Hebt u vragen naar aanleiding van deze
voor, te allen tijde productspecificaties
brochure of over SILKA-producten en
aan te passen zonder voorafgaande
hun toepassingen en/of verwerkings-
kennisgeving.
27
Xella BE nv/sa
Kruibeeksesteenweg 24
2070 Burcht
www.xella.be
Commerciële dienst
SILKA-blokken
Tel.: 03 250 47 00
Fax.: 03 250 47 06
[email protected]
Commerciële dienst
SILKA-elementen
Tel.: 03 250 47 96
[email protected]
SILKA® en XELLA® zijn geregistreerde merken van de Groep XELLA.
XELLA neemt geen enkele verantwoordelijkheid in het geval van eventuele schade opgelopen
door informatie die in dit dossier staat, alhoewel deze informatie zorgvuldig werd uitgewerkt.
Niets van deze publicatie mag overgenomen of hergebruikt worden zonder de voorafgaande
schriftelijke toestemming van XELLA.
BBGV-1108
Fax.: 03 250 14 00