Nieuwsbrief augustus 2016

NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2016
‘Weiland weetjes’
Altijd handig om te weten hoe het zit met de warmteregulatie van het paard. Wat moet je wel en niet doen
als je paard op de wei staat en waar moet je rekening mee houden?
Warmteregulering van het paard
Paarden kunnen best goed tegen de warmte doordat ze heel makkelijk zweten en daardoor goed
kunnen afkoelen. De normale lichaamstemperatuur van paarden ligt tussen de 37.4°C en 38°C. Als
een paard flink hard rent, kan de temperatuur snel oplopen naar 39,5 °C maar zal binnen enkele
minuten weer dalen. Om goed af te koelen zal het paard gaan zweten en sneller ademhalen. Via de
huid en de luchtwegen raakt het paard dan warmte kwijt aan de omgeving. Een koele
buitentemperatuur en frisse lucht helpt daarbij. Als een paard zweet gaan naast water ook
elektrolyten (natrium, kalium, calcium) verloren. Geef daarom als het paard erg veel zweet in de
zomer water met elektrolyten. Bijvoorbeeld een zakje Equana (bij ons verkrijgbaar).
Ondanks de goede mogelijkheid van het paard om af te koelen, is het toch aan te raden om met extreme
temperaturen (boven de 25 graden) zoveel mogelijk in de vroege ochtend of de late avond te gaan rijden om
het lichaam niet onnodig te belasten. Bij hoge lichaamstemperaturen gaan alle bloedvaatjes open staan om de
warmte zoveel mogelijk kwijt te raken. Als de temperaturen te hoog worden kan celschade ontstaan en kunnen
de lichaamsenzymen niet meer goed hun werk doen. Zorg dus dat het paard niet oververhit raakt en dat het
paard altijd een schaduwplekje in de wei heeft.
Het paard kan ook nog gekoeld worden door het af te spuiten. Het koelen van een paard met water zorgt voor
verkoeling van de vetlaag onder de huid en van de huid zelf. Aangeraden wordt het paard afwisselend 30
seconden te koelen en 30 seconden rond te stappen; hierdoor heeft het bloed de tijd te verversen onder de
huid, waardoor je weer nieuw bloed kan koelen. Verwijder het overtollige water na het afspuiten altijd, met
bijvoorbeeld een zweetmes. Het overtollige water werkt namelijk als een isolerende
warme deken waardoor je paard juist niet afkoelt.
Let op dat je paard na het rijden niet te veel koud water in één keer drinkt, zodat
het geen buikpijn krijgt. Voor een paard van 600 kg is dat niet meer dan een halve
emmer in één keer.
Op stal en in het land moet het paard voldoende beschikking hebben over schoon
drinkwater. Een volwassen paard van rond de 600 kg drinkt normaal 20-30 liter
water per dag. Met warm weer kan dit wel oplopen naar zo’n 40 liter per dag! Zorg dus altijd voor voldoende
vers drinkwater en maak regelmatig de waterbak schoon. Het liefst dagelijks, maar in ieder geval elke 3 à 4
dagen.
Insecten
Insecten kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken bij paarden. Vliegen zorgen vaak voor
ontsteking van het oogslijmvlies (conjunctivitis) of kunnen wonden bevuilen en een
wondinfectie veroorzaken. Dat komt omdat ze vieze bacteriën overbrengen op het
oogslijmvlies en open wonden. Muggen kunnen jeuk veroorzaken. Sommige paarden hebben
een allergische reactie op bepaalde muggensoorten (Culicoides spp) en krijgen dan staart- en
manen eczeem (zie vorige nieuwsbrief). Dazen en steekvliegen kunnen
bijten/steken, wat eerst pijnlijk is en daarna jeuk veroorzaakt. Of het paard er veel last van heeft
hangt af van de hoeveelheid steken. Horzels leggen hun eitjes (zien eruit als kleine gele bolletjes) in
de vacht van het paard met name op de onderbenen, welke kunnen worden opgelikt en in de
paardenmaag ontpoppen tot een horzellarve. Dit geeft schade aan het maagslijmvlies. Daarom kun je
de horzelbolletjes het beste verwijderen met bijvoorbeeld een scherp mesje. Op paarden kunnen zich
ook teken vasthechten. Dit geeft een wondje op de huid. Teken kun je verwijderen met een tekentangetje
welke ook voor de hond of mens wordt gebruikt.
Insectenbestrijding
Allerlei bijtende/stekende insecten zijn met warm weer actief. De meeste paarden zijn blij met
elke manier om vliegen/dazen enzovoorts te weren. Denk bijvoorbeeld aan vliegendekens en
maskers. Nieuw onderzoek toonde aan dat vliegen minder graag op gestreepte oppervlakten
zitten, vandaar de zebradekens!
Verder is het gebruik van een daas-/vliegenspray aan te raden. Niet elke spray werkt voor elk
paard, dus dit blijft een kwestie van uitproberen. Let wel, zodra het paard begint te zweten,
verliest het middel zijn werking. Houd verder je weide, stal en erf zo schoon mogelijk om zo min
mogelijk vliegen aan te trekken. Elke stal heeft vliegen, hang daarom vliegenrol/lijmvallen op of
plaats een elektrische muggenvanger.
Vermijd stilstaand water. Stilstaand water is de ideale plaats voor veel insecten om zich voort te planten.
Haal paarden rond schemer van het land. Juist dan steken de muggen.
Zet eventueel een dazenval in het weiland. Mannetjesdazen bijten niet. Bevruchte
vrouwtjesdazen hebben bloed nodig voor de rijping van hun eitjes. De dazenval vangt dazen door
de vrouwtjesdazen te misleiden. De zwarte bal wordt verwarmd door de zon en beweegt heen en
weer op de wind. De daas wordt aangelokt door deze bewegende warmtebron, want de daas
"denkt" dat het een prooi voor haar is. Ze landt op de bal, bijt, en vliegt daarna omhoog (naar het
licht) in de fuik. Een dazenval blijkt heel doeltreffend te zijn, namelijk een vermindering van dazen
met 90%. Het is wel nodig om minstens één dazenval per hectare te plaatsen.
Zonnebrand
Let op dat je paard niet verbrandt tijdens het weideseizoen! Vooral paarden met veel witte aftekeningen,
bonte paarden en lichte paarden met een ongepigmenteerde huid (bijvoorbeeld paarden met de kleur
cremello) zijn gevoelig voor het ontwikkelen van zonnebrand. Daarbij is goed om je te realiseren dat het niet zo
zeer de lichte vacht is die zorgt voor de gevoeligheid van zonnebrand bij lichte paarden
maar dat de huidskleur de mate van gevoeligheid bepaalt. Zo hebben schimmels een
witte vacht maar een donkere/gepigmenteerde huid en deze huid zal dus niet snel
verbranden. Verschijnselen van zonnebrand zijn een verdikte rode huid die warm en
pijnlijk is, soms treedt er vocht uit. Daarna wordt de huid hard en perkamentachtig;
eronder kan pus ontstaan.
De beste oplossing is om de neus dagelijks in te smeren met watervaste
zonnebrandcrème met een hoge factor (vb. 50)! Raadpleeg een dierenarts bij ernstige
verbranding zodat we een passend behandelplan kunnen opstellen!