Welkom op materniteit
advertisement
Patiënteninformatie Welkom op materniteit Inhoud Inhoud ................................................................................................................ 2 AZ Turnhout kindvriendelijk ziekenhuis ............................................................. 4 Babyvriendelijk charter .................................................................................. 5 Wie zijn we en wat doen we? ............................................................................ 6 Wat brengt u mee bij uw opname? .................................................................... 7 Voor de administratie ..................................................................................... 7 Voor uzelf ....................................................................................................... 7 Voor uw kindje ............................................................................................... 7 Voorzie voor thuis .......................................................................................... 7 DEEL 1: Uw verblijf in het verloskwartier ........................................................... 8 Wanneer komt u naar het verloskwartier? ..................................................... 8 Hoe bereikt u het verloskwartier? .................................................................. 8 Wat gebeurt er op het verloskwartier? ........................................................... 8 Inleiden van de arbeid ................................................................................... 9 Pijnverdoving tijdens arbeid en bevalling ...................................................... 9 Keizersnede ................................................................................................... 9 DEEL 2: Uw verblijf op de materniteit .............................................................. 10 De kamerkeuze ............................................................................................ 10 De dagindeling ............................................................................................. 10 Praktische tips ............................................................................................. 11 Bezoekuren .............................................................................................. 11 Bezoekuren couveuse ............................................................................. 11 Watervoorzienig en maaltijden................................................................. 11 Kind & gezin ............................................................................................. 11 Postnatale kiné ........................................................................................ 12 Sociale dienst........................................................................................... 12 Ombudsdienst .......................................................................................... 12 Internet ..................................................................................................... 12 Verzorgingsproducten van Galenco ........................................................ 12 Daglokaal ................................................................................................. 12 Geboorteaangifte ......................................................................................... 13 De dagen van en na de bevalling ................................................................ 14 2 Dag 1: dag van de bevalling .................................................................... 14 Dag 2: de eerste dag na de geboorte ...................................................... 16 Dag 3 ....................................................................................................... 17 TIPS BEDJE ............................................................................................ 18 TIPS BADJE ............................................................................................ 19 TIPS INDIEN U BORSTVOEDING GEEFT ............................................. 19 Dag 4 ....................................................................................................... 20 Veiligheid van ouders en baby..................................................................... 21 Terug naar huis ............................................................................................ 21 UW BABY ................................................................................................ 21 UZELF ...................................................................................................... 22 Tips voor thuis ............................................................................................. 23 Veiligheid in de auto................................................................................. 23 Veilig thuis ................................................................................................ 23 Wanneer een kinderarts raadplegen? ..................................................... 23 Algemene tips .......................................................................................... 23 Wiegendoodpreventie ...................................................................................... 24 Een veilige slaapomgeving .......................................................................... 24 Een veilige slaaphouding ............................................................................. 24 Een veilige kamertemperatuur ..................................................................... 24 Een rookvrije omgeving ............................................................................... 24 Geneesmiddelengebruik .............................................................................. 24 Wie contacteren bij vragen of problemen? ...................................................... 25 Telefoonnummers ziekenhuis ...................................................................... 25 Raadplegingen kinderartsen ........................................................................ 25 Dringende gevallen ...................................................................................... 25 Zelfstandige vroedvrouwen .......................................................................... 25 Tot slot ............................................................................................................. 26 3 Beste ouders, Namens het team van de afdeling verloskwartier en materniteit heten wij u van harte welkom op onze dienst. Met deze brochure willen wij u informeren over uw verblijf op onze afdeling. Algemene informatie over administratie, ontslagprocedure, niet-medische begeleiding, accommodatie, enzovoort vindt u in de onthaalbrochure die u normaal gezien bij inschrijving voor uw opname heeft ontvangen of op www.azturnhout.be. Indien u deze niet ontvangen heeft, vraag ernaar bij de vroedvrouw. Indien u na het lezen nog vragen hebt, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw gynaecoloog, kinderarts of de vroedvrouwen. We wensen u een aangenaam verblijf in AZ Turnhout en een spoedig herstel. Gelieve deze brochure mee te brengen bij uw opname in het ziekenhuis We heten u van harte welkom op onze afdeling en wensen u veel geluk bij de geboorte van uw baby! Gynesis is de naam van de dienst gynaecologie-verloskunde in AZ Turnhout. Gynesis bestaat uit een team van meer dan 10 gynaecologen elk met hun eigen bekwaamheden en specialisatie. Waar nodig wordt multidisciplinair gewerkt met andere diensten. Meer info over de dienst en over onze gynaecologen vindt u op www.gynesis.be. AZ Turnhout kindvriendelijk ziekenhuis AZ Turnhout hecht belang aan een kindvriendelijke aanpak. Want baby’s en kinderen die in ons ziekenhuis verblijven, verdienen zorg op maat. Het symbool van kindvriendelijkheid in AZ Turnhout en tegelijk de mascotte van de kinderafdeling, is Kiko de aap. Kiko is de afkorting van ‘Kind is Koning’. Ook op de diensten neonatologie en materniteit streven we naar een babyvriendelijke aanpak. Hoe we dit realiseren, hebben we omschreven in een charter dat we samen met de kinderafdeling hebben opgesteld (zie p.7). 4 Babyvriendelijk charter 5 Wie zijn we en wat doen we? Gynaecologen Diensthoofd: Dr. Van Calenbergh Steven Dr. Braet Peter Dr. Senten Leen Dr. Vandenput Ingrid Dr. Vanspauwen Ruben Dr. Cadron Isabelle Dr. Proost Jan Dr. Van Rompaey Ben Dr. Vermeerbergen Michèle Dr. Dauwen Hannelore Pediaters Diensthoofd: Dr. Lemay Paul Dr. Delanghe Kristel Dr. Geyskens Leen Dr. Pattyn Luc Dr. Vercammen Liesbeth Dr. Lemay Annelies Dr. De Rouck Wouter Dr. Martens Mieke Dr. Van Hollebeke Eddy Dr. Wijnants Annemie 6 Hoofdvroedvrouw Mevr. Meulemans Lief Vroedvrouwen, verpleegkundigen en verzorgenden Tijdens uw verblijf zullen zij u en uw baby verzorgen en begeleiden. Onderhoudspersoneel Zij staan in voor de netheid van de kamers, douches en andere ruimtes op de dienst. Wat brengt u mee bij uw opname? Voor de administratie Identiteitskaart van de moeder Trouwboekje of bewijs van erkenning Bloedgroepkaart en rubellakaart SIS-kaart Moederboekje of zwangerschapsdossier van de huisarts Voor uzelf Een gemakkelijk nachtkleed of t-shirt voor tijdens de bevalling Toiletgerief Kamerjas / nachtkledij Pantoffels Voldoende ondergoed Beha’s (eventueel borstvoedingsbeha zonder beugel) Handdoeken en washandjes Eventueel een borstvoedingskussen Voor uw kindje Kleedjes (onderkleding, kleedjes, sokjes, mutsje en slabbetjes) Babyzeep, babyolie Kammetje en borsteltje Handdoeken en washandjes Bij het ontslag: jasje, dekentje, maxi-cosi Voorzie voor thuis Maandverband Borstkompressen, indien je borstvoeding wenst te geven Pampers Thermometer voor de baby, deze kunt u in het ziekenhuis kopen Babyzalf of crème (voor de rode billetjes) 7 DEEL 1: Uw verblijf in het verloskwartier Wanneer komt u naar het verloskwartier? De opname gebeurt: op advies van de geneesheer als uw weeën om de 5 minuten komen bij bloedverlies bij vruchtwaterverlies of vermoeden ervan als u ongerust bent als u voelt dat uw baby minder beweegt Als u twijfelt of ongerust bent, kunt u altijd telefonisch contact opnemen met de vroedvrouw van de verloskamer op het nummer 014 44 42 31. Denk eraan dat u alle piercings en nagellak verwijdert vooraleer u naar het verloskwartier komt! Hoe bereikt u het verloskwartier? Overdag, tussen 7.00u en 22.00u, mag u aanbellen aan de deur van het verloskwartier, op de eerste verdieping van campus Sint-Jozef. ’s Nachts, tussen 22.00u en 7.00u, verloopt de opname via de acute opvang moeder en kind op campus Sint-Jozef. De verpleegkundige brengt u naar het verloskwartier. Daar wordt u opgevangen door de vroedvrouw. In het verloskwartier is enkel de aanstaande moeder vergezeld van één vertrouwenspersoon toegelaten. Wat gebeurt er op het verloskwartier? U wordt opgevangen door de vroedvrouw in één van onze arbeidsverloskamers. Naast de technische apparatuur zijn ook alle sanitaire voorzieningen aanwezig. Met behulp van (STAN) monitoring zorgen we voor een goede opvolging van moeder en baby. De artsen en vroedvrouwen zullen u met de beste zorgen omringen en begeleiden. De vroedvrouw stelt u een aantal vragen en controleert de harttonen van de baby. Verder gaat ze na hoe sterk en hoe frequent uw weeën komen. Via een vaginaal onderzoek controleert ze de ontsluiting van uw baarmoederhals. Indien mogelijk en indien nodig geeft ze u nog een lavement. Daarnaast brengt de vroedvrouw het verloskundig dossier in orde. 8 Uw behandelende arts of de arts van wacht wordt van uw opname op de hoogte gebracht. De arts geeft, op basis van de gegevens van de vroedvrouw, het te volgen beleid door. De arts wordt verder op de hoogte gehouden en tijdig verwittigd voor de bevalling. In bepaalde situaties zal ook een pediater aanwezig zijn bij de bevalling. Na de bevalling zal uw baby, in normale omstandigheden, op uw buik gelegd worden door de arts. We proberen, indien mogelijk, een uur huidcontact te bieden en reeds te starten met de borstvoeding. Als u kiest voor kunstvoeding zal het eerste papflesje worden aangeboden een uur na de geboorte. Nadien wordt uw baby verzorgd. Verder zal de vroedvrouw regelmatig het bloedverlies en het samentrekken van de baarmoeder controleren. Nadat u opgefrist bent, meestal na het nemen van een douche, verhuizen u en uw baby naar de dienst materniteit. Inleiden van de arbeid U wordt verwacht op de dag en het uur dat de gynaecoloog u heeft meegedeeld. Pijnverdoving tijdens arbeid en bevalling Baarmoedercontracties zijn pijnlijk. Prenatale ademhalingsoefeningen die u tijdens de zwangerschap hebt aangeleerd, helpen u om de weeën goed op te vangen. Tussen de weeën door is het belangrijk dat u zich probeert te ontspannen, zo blijven de arbeid en de pijn draaglijk. Als er geen medische bezwaren zijn, mag u gebruik maken van een bad, een douche of relaxatie op de zitbal. U kunt ook kiezen voor epidurale anesthesie. Via een ruggenprik brengt de anesthesist een buisje in de epidurale ruimte. De ingespoten medicatie zorgt ervoor dat u de weeën nog nauwelijks voelt tijdens de ontsluitingsfase. Tijdens de uitdrijving voelt u wel druk van uw kindje, zodat u weet hoe u moet persen. Keizersnede Een keizersnede wordt uitgevoerd in het operatiekwartier. Als de keizersnede onder epidurale verdoving gebeurt, mag de vader bij de geboorte aanwezig zijn. Ook de kinderarts is bij een keizersnede aanwezig. U mag uw baby filmen of fotograferen van zodra hij de eerste zorgen krijgt toegediend. 9 DEEL 2: Uw verblijf op de materniteit De kamerkeuze Er zijn verschillende soorten kamers op de materniteit: - een tweepersoonskamer - een éénpersoonskamer zonder bad of douche - een éénpersoonskamer met bad of douche - een éénpersoonskamer met bad of douche ( ruime kamer) - een luxekamer: dit is een erg ruime kamer met de mogelijkheid voor de partner om te blijven overnachten. Het ontbijt kan de dag voordien besteld worden. Dit is niet in de prijs inbegrepen. Latere maaltijden kunnen in het restaurant gekocht worden en eventueel op de kamer worden genuttigd. Deze kamer heeft een grote persoonlijke opleg. Voor de juiste prijzen kan u zich wenden tot de opnamedienst. De dagindeling 07.00u – 12.00u Verzorging van moeder en baby Bezoek van de kinderarts Bezoek van de gynaecoloog Bezoek van de kinesist Bezoek van kind en gezin Schoonmaak van de kamers 08.00u – 09.00u Ontbijt 11.30u – 13.00u Middagmaal en koffie 14.00u Aanvang van het bezoekuur 15.00u – 16.00u Verzorging 16.30u – 18.00u Avondmaal 18.00u Avondverzorging 20.00u Einde van het bezoekuur 22.00u Respecteren van de stilte 10 Praktische tips Bezoekuren Partners zijn gedurende de hele dag welkom. Voor familie en vrienden zijn de bezoekuren beperkt van 14.00u tot 20.00u. Graag willen wij vragen om deze te respecteren om de rust van moeder en baby te garanderen. Ook vragen wij de bezoekers de kamer te verlaten bij verzorging van de mama, doktersbezoek en voeding van de baby (indien mama dit wenst). Bezoekuren couveuse Voor de ouders is het bezoek doorlopend van 08.00u tot 22.00u. Voor de familie tussen 16.00u en 16.30u en tussen 19.30u en 20.00u. Men kan het kindje slechts met 4 personen tegelijk bezoeken en steeds vergezeld van één of beide ouders. Gedurende de bezoektijd van de familie kunnen de ouders zelf beslissen wie er bij hun kind op bezoek komt. Broertjes en zusjes worden toegelaten tijdens de bezoekuren van de familie, andere kinderen vanaf 12 jaar. Watervoorzienig en maaltijden Water voor eigen gebruik kunt u steeds nemen in de gang. Voor de maaltijden kunt u kiezen uit het keuzemenu dat bevraagd wordt door de logistiek assistente. Deze is niet aanwezig in het weekend, u krijgt dan het standaardmenu. Uw partner kan zijn maaltijd halen in het restaurant en samen met u eten op de kamer. Kind & gezin Tijdens uw verblijf krijgt u een bezoek van de verpleegkundige van Kind & gezin. Zij zal een toelichting geven over de raadplegingen van uw baby en eventueel regelt zij verdere afspraken met de verpleegkundige van uw regio. 11 Postnatale kiné Indien u dit wenst, komt de kinesitherapeut langs om u enkele postnatale oefeningen aan te leren. Eventueel krijgt u een voorschrift voor postnatale kiné bij ontslag. Sociale dienst De sociaal verpleegkundige van het ziekenhuis zal u, op uw verzoek, graag helpen bij het oplossen van problemen zoals het organiseren van thuiszorg, financiële regelingen en voorzieningen. Ombudsdienst Er is ook een ombudsdienst aanwezig in het ziekenhuis. Hier kunt u uw suggesties, vragen, opmerkingen of ongenoegen uiten. Bij opname krijgt u steeds een geel evaluatieformulier. Dit mag je in de gele brievenbus aan de inkom van het ziekenhuis deponeren. Het is fijn als u dit invult. Zo kunnen wij aan de hand van uw opmerkingen onze werking verbeteren en optimaliseren. Internet U krijgt gratis toegang tot internet via uw laptop of mobiel toestel. Dit is enkel draadloos en er is geen code voor nodig. Verzorgingsproducten van Galenco Bij uw aankomst op de kamer krijgt u een introductiesetje met babyproducten van Galenco. Via de bijgevoegde bestelkaart kunt u een volledig pakket bestellen aan slechts 8,52 euro. U krijgt uw pakketje onmiddellijk op de kamer geleverd. De kostprijs verschijnt op uw ziekenhuisfactuur. Daglokaal Op de materniteit is een daglokaal aanwezig. Dit kan gebruikt worden als wachtruimte voor ouders die de hele dag bij hun kindje op couveuse willen zijn. Het staat eveneens ter beschikking van familie, studenten,… De microgolf en koelkast kunnen gebruikt worden door de patiënten die op materniteit verblijven. Af en toe zal deze ook gebruikt worden door de vroedvrouwen of gynaecologen om een overleg te laten doorgaan. 12 Geboorteaangifte Elke geboorte dient binnen de 15 dagen aangegeven worden bij de dienst burgerlijke stand van stad Turnhout. Het stadsbestuur en het ziekenhuis hebben ervoor gezorgd dat de aangifte in het ziekenhuis kan gebeuren. U hebt voor de aangifte het aangifteformulier dat u krijgt op de kraamafdeling, beide identiteitskaarten en trouwboekje of het erkenningformulier nodig. Indien u nog geen erkenningformulier hebt en uw partner gaat de baby erkennen, moet u zelf samen met uw partner de baby gaan aangeven binnen de wettelijke termijn. De moeder moet de erkenningakte ondertekenen en dan krijgt de baby de naam van de vader. Bij geboorteaangifte ontvangt u: 2 bijkomende geboorteattesten Een attest voor het ziekenfonds Een attest bestemd om kraamgeld en kinderbijslag aan te vragen Een formulier inenting tegen polio Openingsuren voor aangifte AZ TURNHOUT STADHUIS BLAIRON Dinsdag 13.30u - 15.30u Donderdag 13.30u - 15.30u Elke werkdag Maandag 8.30u - 12.30u 8.30u - 12.30u 13.30u - 19.30u 13 De dagen van en na de bevalling Het medisch / verpleegkundig team zal de ouders inlichten over de onderzoeken en behandelingen. Het is praktisch niet haalbaar om hiervoor steeds de uitdrukkelijke toestemming te vragen. Het medisch beleid is er steeds op gericht om de gezondheidstoestand van uw kindje te verbeteren / te waarborgen. Voor de basisbehandelingen en onderzoeken gaan we uit van de impliciete of stilzwijgende toestemming van de ouders. Dag 1: dag van de bevalling UW BABY De eerste levensdagen kan uw baby nog wat last hebben van slijmpjes. De symptomen hiervan zijn braken, kokhalzen en weinig zin hebben om te eten, dit zijn normale verschijnselen. De baby geeft aan met kleine signalen wanneer hij zin heeft om te eten: het tongetje naar buiten steken, smakgeluidjes maken, de handjes naar het mondje brengen,... U hoeft niet te wachten tot uw baby weent alvorens u hem voedt. Soms moet u uw baby wekken om te eten. We raden u aan de baby elke 3 uur te voeden, als de baby eerder aangeeft dat hij honger heeft, mag u hem eerder voeden. De slaaphouding van uw kindje is rugligging, nooit buikligging. Het hoofdeinde van het bedje staat best wat in hoogstand om het teruggeven van de voeding te verminderen. ’s Nachts blijft de baby bij u op de kamer. Zo leert u uw kindje beter kennen en kunt u snel reageren op hongersignalen. Verversen van de luier doet u best bij elke voeding, het aantal plas- en stoelgang luiers kan sterk variëren. Tijdens uw verblijf op de kraamafdeling wordt er gebruik gemaakt van een opvolgblad. U kunt hierop vermelden wanneer u uw baby voedt en het aantal plas- en stoelgangluiers, zodat we een goed overzicht krijgen. UZELF Vandaag heeft u helderrood bloedverlies, te vergelijken met hevige menstruatie, soms met kleine klontertjes gestold bloed. Indien u een keizersnede kreeg, blijft u vandaag in bed. Gedurende enkele dagen kunt u naweeën voelen: dit is de baarmoeder die afwisselend samentrekt en ontspant om in te krimpen tot een normale grootte. Probeer tijdig te plassen, een volle blaas belemmert het samentrekken van de baarmoeder. Door kleine wondjes in de schaamlippen of de vagina kan plassen wat pijnlijk zijn, spoelen met lauw water kan het prikken verzachten, dit kan met het spoelsysteem aan de toilet. 14 Probeer het bezoek te beperken vandaag, zodat u voldoende kunt rusten en bekomen van de bevalling. Indien u pijn heeft van knip/scheurtje of naweeën mag u gerust een pijnstiller vragen. Elke dag zal één van de gynaecologen of de arts-assistent u samen met de verantwoordelijke vroedvrouw bezoeken op uw kamer. Indien u vragen heeft over de behandeling of het verblijf dan kunt u die gerust ter sprake brengen. TIPS INDIEN U BORSTVOEDING GEEFT Neem een goede houding aan, zorg dat het buikje van de baby tegen uw lichaam ligt, zo moet de baby het hoofdje niet draaien om aan de borst te kunnen. Zorg er ook voor dat de baby met het neusje op tepelhoogte ligt. Zorg ervoor dat de baby een grote mond maakt bij het aanhappen waardoor hij de tepel en een groot deel van het tepelhof in de mond heeft, lipjes zijn beide naar buiten gekruld. Dit om tepelkloven te voorkomen. Doordat de baby frequent zuigt aan de borst zal de melkproductie op gang komen, een goede melkproductie heeft u pas op dag 3-4. In elke kamer, in het nachtkastje, zit een map met daarin allerlei praktische informatie zoals de borstvoedingssleutels. Hierin staat alles nogmaals duidelijk beschreven. Neem het gerust even door. Deze map dient wel in het ziekenhuis te blijven en mag niet mee naar huis worden genomen. U krijgt wel een andere brochure mee met dezelfde informatie in. TIPS INDIEN U FLESVOEDING GEEFT U krijgt tabletjes van de vroedvrouw om de melkproductie te stoppen. Bij het geven van een fles, zorg dat u een slabbetje bij de hand hebt en neem een comfortabele houding aan. Zorg ervoor dat de speen voldoende ver in de mond gebracht wordt. De speentjes hebben drie standen. Start aanvankelijk op stand 1, afhankelijk van het al dan niet goed zuigen gaat u over naar stand 2. Indien het voeden niet vlot, kunt u na 15 min steeds hulp inroepen van de vroedvrouw. Een flesvoeding mag niet langer dan 20 minuten duren. Zorg ervoor dat wanneer het flesje leeg is, uw baby geen lucht zuigt, om krampjes te voorkomen. De flesjes zijn voor éénmalig gebruik. 15 BABY EN MOEDER IN DEZELFDE KAMER Uw baby blijft gedurende uw verblijf bij u op de kamer. Daardoor kunt u steeds op de signalen van uw baby ingaan. Het is het meest natuurlijke dat moeder en baby altijd samen blijven en zo gaat u uw baby ook beter leren kennen. Uw baby zal rustiger en veiliger slapen indien hij/zij dicht bij u is en u zult zich ook beter voelen met uw kindje in uw nabijheid. Dag 2: de eerste dag na de geboorte 16 UW BABY De eerste dag na de geboorte is het normaal dat uw baby gewicht verliest. Uw baby maakt stoelgang en verliest vocht. Uw baby mag echter niet meer dan 10% van het geboortegewicht verliezen. Vandaag zullen wij uw kindje wassen op de kamer. In het ziekenhuis gebeurt dit in de loop van de voormiddag, thuis kunt u het tijdstip van het badje zelf bepalen. Tevens wordt de saturatie gemeten aan het handje en voetje van uw baby. Zuurstofsaturatie is de term die gebruikt wordt om te bepalen hoeveel zuurstof er in de weefsels in het hele lichaam, of in bepaalde delen van het lichaam, wordt opgenomen. Pasgeborenen hebben een droge huid, hiervoor kunt u in het badje wat badolie doen. Eventueel kunt u deze insmeren met wat hydraterende crème. Direct na de geboorte is de navelstreng zacht en geleiachtig. Langzaam droogt hij uit en wordt harder en zwart. We nemen steeds de lichaamstemperatuur voor het badje. De normale lichaamstemperatuur van een baby is tussen de 36,5°C en de 37,5°C, indien deze lager is dan maakt u gebruik van een extra dekentje of extra kledij. Als de temperatuur hoger is dan kleedt u uw kindje iets minder warm aan (verwittig tijdens uw verblijf ook steeds de vroedvrouw). Controleer de temperatuur na 1 uur opnieuw. UZELF Uw bloedverlies zal geleidelijk aan verminderen en verkleuren naar rozig of bruinig verlies. Indien u een keizersnede kreeg, wordt u vandaag in bed gewassen. Vandaag mag u ook de 1ste keer uit bed. Vandaag doen we een routine bloedonderzoek om het ijzergehalte in uw bloed te controleren. Er wordt nagekeken of uw ijzergehalte niet te veel gedaald is door het bloedverlies na de bevalling. Na de bevalling kan het gebeuren dat u de plasdrang niet onder controle hebt. Het kan dan ook gebeuren dat u urine verliest tijdens het lachen, hoesten of niezen. Dit wordt veroorzaakt door de uitrekking van de bekkenbodemspieren. De kinesist zal u oefeningen aanleren om deze spieren opnieuw te versterken. Na de bevalling bedraagt uw gewichtsverlies 6 à 7 kg. De rest verdwijnt langzamer. In de periode vlak na de bevalling start u beter niet met een vermageringsdieet, uw lichaam heeft een gezonde voeding nodig om weer op krachten te komen. Het vocht dat u opstapelde tijdens de zwangerschap geraakt u geleidelijk aan kwijt, na 4 tot 6 weken dient het volledig verdwenen te zijn. TIPS Drink voldoende water Eet gevarieerd, voldoende en gezond Neem voldoende beweging Dag 3 UW BABY Vandaag leren we u aan hoe u een badje moet geven aan uw baby. De 3de tot 4de dag na de geboorte kan uw baby een gele kleur krijgen. Dit komt door het bilirubine, een stof die vrijkomt bij de afbraak van de rode bloedlichaampjes. o Deze zijn vaak teveel aanwezig bij de geboorte. De onrijpe lever kan het bilirubine vaak niet verwerken. o De gele huidskleur verdwijnt meestal in de 1ste à 2de week. o Indien uw baby slaperig en lui is bij het drinken is er vaak een te veel aan bilirubine aanwezig. Het kan dan nodig zijn om het bilirubinegehalte in het bloed te bepalen. De kinderarts beslist dan of er al dan niet fototherapie nodig is. Fototherapie wil zeggen dat uw baby in een bedje met een blauwe lamp (UV licht) wordt gelegd. Het licht van de blauwe lamp zorgt ervoor dat de bilirubine sneller uitgescheiden wordt via de urine. 17 Huilen is een manier van communiceren voor uw baby. Mogelijke redenen zijn: o een vuile luier o honger of dorst o te koud of te warm o pijn o krampjes o verveling o vermoeidheid Uw baby kan niet verwend worden door hem te troosten en te koesteren. De meeste baby’s zijn ’s avonds onrustiger. Doordat de baby in het begin nog niet zo vaak plast kan het zijn dat u een oranje-rode verkleuring in de luier ziet, dit zijn uraatkristallen en deze verdwijnen vanzelf. Meisjes kunnen na de geboorte wat bloederig slijm verliezen. Dit wordt veroorzaakt door de moederlijke hormonen tijdens de zwangerschap en zal vanzelf verdwijnen. UZELF Uw ontlasting komt vaak pas na enkele dagen op gang. De eerste keer stoelgang maken na een bevalling kan wat moeilijker zijn. Neem voldoende de tijd om naar het toilet te gaan, stel het liever niet uit. Indien u nog geen stoelgang heeft gemaakt zult u vezels krijgen van de vroedvrouw, deze verzachten en bevorderen het maken van stoelgang. Denk eens na over de verblijfsduur, als u vaginaal bevallen bent is de normale verblijfsduur 4 dagen. Indien u keizersnede kreeg bedraagt deze 5 dagen. Wanneer de conditie van moeder en kind het toelaat mag u indien gewenst het ziekenhuis eerder verlaten. Gelieve uiterlijk de avond voor u naar huis gaat de vroedvrouw te verwittigen. TIPS BEDJE Zet het bedje van uw baby zoveel mogelijk bij het raam (niet in de volle zon) o Zo wordt het bilirubine beter afgebroken o Uw baby kan zelf vitamine D aanmaken o Uw baby maakt vlugger het onderscheid tussen dag en nacht 18 TIPS BADJE Alvorens de baby te wassen, controleren we eerst de temperatuur van uw baby. De ideale temperatuur is tussen de 36,5°C en 37,5°C. Het water moet tussen de 36°C en de 37°C zijn, controleer altijd de temperatuur van het badwater. Houd alles wat u nodig hebt klaar of binnen handbereik, zodat uw kindje nooit alleen op de verzorgingstafel achter blijft. Kleed uw baby uit, laat hem eerst wegen. Was eerst het gezichtje zonder zeep en daarna met zeep het hoofdje, armen, oksels, buik, rug, benen, geslachtsdelen en als laatste de stuit. Leg hem voorzichtig in het water terwijl u zijn hoofdje goed ondersteunt. Neem de baby onder de oksel en laat het hoofd steunen op de pols. Zodra de baby uit bad is, droogt u hem zorgvuldig af, zonder de kleine plooitjes te vergeten, kleed hem daarna onmiddellijk aan. De navel moet steeds goed droog gemaakt worden. TIPS INDIEN U BORSTVOEDING GEEFT Op dag 3 à 4 kan er stuwing optreden waardoor uw borsten pijnlijk en gespannen kunnen zijn. Leg uw baby regelmatig aan, zo voorkomt u dat uw borsten te gespannen worden. Wanneer uw borsten heel erg gespannen zijn zal uw baby moeilijker kunnen aanhappen, wat dan weer kloven veroorzaakt. Breng warmte aan voor de voeding. Dit kan door middel van een verwarmingskruik, een kersenpitkussen of neem een douche. Door warmte gaat u zich meer ontspannen en zal de melk beter toeschieten. Door het melkverlies wordt de huid rond de tepel en het tepelhof soepeler waardoor de baby beter kan aanhappen. Ook een borstmassage net voor het aanleggen kan ontspannend werken en de toeschietreflex stimuleren. Masseer uw borst met draaiende bewegingen van oksel naar tepel toe. Tussen de voedingen door kunt u ijs aanleggen op de borsten door middel van ijspacks. Koude werkt pijnstillend. Vermits koude de toeschietreflex bemoeilijkt legt u een half uur voor de voeding geen koude meer aan. Soms kan het aangewezen zijn om een pijnstiller te vragen aan de vroedvrouw. Indien de druk in de borsten te groot is en het niet meer mogelijk is de borsten te ledigen, kunt u uw borsten met behulp van een afkolfapparaat EENMALIG volledig ledigen. Wanneer uw baby maar aan 1 kant wil drinken door het overaanbod aan melk, laat hem dan 5 minuten aan de eerste borst drinken en daarna aan de andere borst totdat hij zelf loslaat. Zo is de spanning aan beide borsten verlicht. 19 Dag 4 UW BABY Vandaag doen we de guthrietest bij uw baby (uw baby moet 48 uren oud zijn, dus het uur van de test hangt af van het uur van geboorte). Dit is een bloedonderzoek geprikt in het handje om zeldzame stofwisselingstoornissen en schildklierproblemen op te sporen bij uw baby. Indien deze stoornissen snel worden ontdekt kunnen ze goed behandeld worden. De uitslag van de guthrietest duurt 4 tot 6 weken. Er wordt telefonisch contact met u opgenomen indien de test moet herhaald worden. Indien u niets heeft gehoord was de test in orde. Samen met deze test controleren we ook steeds het bilirubinegehalte in het bloed. Na de geboorte worden bij alle baby’s rode bloedcellen afgebroken. Bilirubine is een afbraakproduct van rode bloedcellen. Deze stof wordt normaal door de lever verwerkt. Bij pasgeboren baby’s zien we vaak dat de lever nog niet rijp genoeg is hiervoor. Bilirubine blijft dan aanwezig in het bloed en veroorzaakt een gele verkleuring van de huid en de slijmvliezen. Soms kan het nodig zijn uw baby fototherapie te geven. Hierbij wordt uw baby onder een speciale lamp gelegd, waarbij de oogjes afgedekt worden. Soms kan het ook nodig zijn extra vocht te geven door bijkomende voeding. Omdat bilirubine via de urine en de stoelgang uitgescheiden wordt, zien we donkere urine en geelgroene, dunne stoelgang. UZELF Maar liefst 50% tot 80% van de pas bevallen vrouwen hebben last van een dipje, de zogenaamde huildagen of babyblues. Hormonale veranderingen in uw lichaam en de vermoeidheid zijn de boosdoeners. Maak u geen zorgen, het gaat vanzelf weer over! ENKELE TIPS Leer leven met het ritme van uw baby, rust wanneer uw baby rust. Aanvaard hulp van familie of vrienden. Beperk het bezoek en vraag hen vooraf een seintje te geven. Wanneer uw baby last heeft van krampen kunt u het volgende proberen: o Kangoeroeën (leg uw baby in zijn blootje op uw blote bovenlichaam). o U houdt de baby gewoon met zijn buikje tegen uw bovenlichaam. Uw bovenlichaam houdt het buikje van uw baby warm wat pijnstillend werkt. o Uw baby zal misschien aangeven te willen drinken, leg hem dan aan. Moedermelk bevat veel suikers wat pijnstillend werkt, op 20 deze manier kunt u uw baby ook troosten. Let er wel op dat uw baby effectief drinkt en niet sabbelt, dit om kloven te voorkomen. o Leg uw baby met zijn buikje op de arm en wandel rustig rond. o Masseer het buikje of druk zijn beentjes zachtjes tegen zijn buikje aan Veiligheid van ouders en baby Voor de veiligheid van u en uw baby nemen we enkele maatregelen in acht om het risico op vallen te beperken. Als pas bevallen mama voelt u zich vaak nog wat duizelig. Verwittig steeds de verpleegkundige indien dit het geval is. Zorg voor veilig schoeisel: draag gesloten schoenen of pantoffels met een goede anti-slip zool. Laat uw baby niet onbewaakt achter op het verzorgingskussen. Gebruik indien nodig een kussen in de zetel en in bed zodat u uw baby goed kan ondersteunen bij het knuffelen of voeden. Wees voorzichtig indien uw baby fototherapie krijgt. Verwijder de elektriciteitskabel bij het geven van een badje. De verpleegkundige zal u een veilige houding aanleren voor het geven van voeding en voor het optillen en verplaatsen van uw baby. Aarzel niet om de verpleegkundige aan te spreken bij vragen of voor extra info! Terug naar huis UW BABY Uw baby komt stilaan bij in gewicht: dagelijks gemiddeld 20 à 30 gr, wekelijks meestal tussen de 150 à 250 gr. Na 2 weken heeft hij zijn geboortegewicht terug. De stomp van de navelstreng valt af: houd het naveltje proper en droog. Indien uw baby goed beschermd is tegen de koude en de warmte mag u dagelijks een wandeling maken. De ochtend dat u naar huis gaat komt de kinderarts langs om uw kindje te ontslaan en u verdere info te geven in verband met flesvoeding. Indien u flesvoeding geeft kunt u een doos poedermelk meekrijgen vanuit het ziekenhuis indien u dit wenst. Deze komt op de rekening. 21 UZELF Wanneer u naar huis gaat, zal de gynaecoloog of assistent gynaecoloog langskomen om uw ontslag te regelen. Wanneer er papieren zijn die moeten ingevuld worden, zullen deze steeds bij ontslag worden ingevuld. Gelieve deze klaar te leggen. U kunt tot 6 weken vaginaal bloedverlies hebben (van rood naar bruin tot slijmerig). Gebruik zolang best geen tampons om infecties te vermijden. Algemeen wordt aangeraden te wachten met betrekkingen tot het bloedverlies gestopt is en het perineum in geval van een scheurtje of een knip voldoende geheeld is. Belangrijk is dat jullie er beide klaar voor zijn. Indien u een keizersnede kreeg, zal de dag van ontslag de pleister verwijderd worden en hoeft u thuis niets meer aan uw wonde te doen. o bij roodheid, warmte en pijn of vochtverlies ter hoogte van de wonde, moet u uw wonde laten nakijken bij de huisarts. o de eerste 6 weken niets zwaarder tillen dan het gewicht van uw baby. Er zal ook een afspraak meegegeven worden bij uw gynaecoloog rond 8 weken na uw bevalling. De arts zal ook een pil voorschrijven indien u dit wenst. Indien u flesvoeding geeft, wordt tot aan de volgende controle bij de arts , de minipil voorgeschreven. Dit om tromboserisico te beperken. U mag hiermee beginnen 2 weken na de bevalling, deze dient continu doorgenomen te worden. U bent tijdens de eerste pilstrip NIET veilig en u kunt ook nog wat bloedverlies hebben. Nadien wordt overgeschakeld naar een andere conceptiepil. Indien u borstvoeding geeft, wordt aangeraden te starten met de minipil. Start met de pil 2 weken na de bevalling, neem 1 pil per dag, continu door te nemen zolang u borstvoeding geeft. De meeste vrouwen hebben onder deze pil geen menstruatie. Als u stopt met de borstvoeding, kan u weer overschakelen naar uw normale anticonceptiepil. U mag meteen overschakelen, geen stopweek inlassen tussen de beide pillen. U kunt natuurlijk ook kiezen voor een andere vorm van anticonceptie zoal bv. het condoom. Het plaatsen van een spiraal wordt besproken op de controle afspraak. U moet uzelf niet uitschrijven wanneer u naar huis gaat. Kom even langs de balie en dan regelen wij dit voor u. 22 Tips voor thuis Veiligheid in de auto Let erop dat uw kind steeds goed vastgemaakt zit in de auto, in een stoeltje dat aangepast is aan zijn leeftijd. Zorg ervoor dat het niet te warm is in de wagen. Geef extra drinken gedurende lange reizen. Laat uw kind nooit alleen achter in de wagen. Veilig thuis Houd gevaarlijke producten buiten het bereik van kinderen (geneesmiddelen, onderhoudsproducten, cosmetica enz…) Scherm stopcontacten af. Laat uw kind nooit alleen met een huisdier. Rook niet in huis. Wanneer een kinderarts raadplegen? Wanneer uw kind jonger dan 1 maand meer dan 38°C koorts heeft. Wanneer uw kind jonger dan 3 maanden meer dan 38,5°C koorts heeft. Algemene tips Borstvoeding is ideaal voor kinderen tot 6 maanden. Als uw baby flesvoeding krijgt, controleer dan steeds of de inhoud niet te warm of te koud is. Laat uw kind in de zomer regelmatig drinken om uitdroging te voorkomen. Iedereen geeft raad, haal er enkel uit waar u zich goed bij voelt!! 23 Wiegendoodpreventie Een veilige slaapomgeving Leg uw kind te slapen op een stevige matras, zodat hij er niet in wegzinkt. Gebruik om dezelfde reden geen hoofdkussen. Voorkom het gevaar voor verstikking door volgende regels te volgen: o Gebruik een matras die aangepast is aan de afmetingen van het bedje, zodat de baby niet gekneld kan geraken. o De bedspijlen mogen niet meer dan 8 cm van elkaar staan, anders kan het hoofdje hiertussen klem komen te zitten. o Haal alle overbodige spullen uit het bed zoals pluche knuffelberen waarmee hij zijn gezicht kan bedekken. Zorg voor voldoende verluchting in de kamer waar uw kind slaapt. Een veilige slaaphouding Leg uw kind steeds op de rug, tenzij de dokter, om medische redenen een andere houding aanraadt. Ook als uw kind ziek is, is rugligging de beste houding, wanneer zijn hoofd en gezicht onbedekt blijven geraakt hij zijn koorts het snelst kwijt. Gebruik geen donsdeken. Een veilige kamertemperatuur Voor kinderen jonger dan 8 weken mag de kamertemperatuur liefst niet warmer zijn dan 20°C, daarna niet warmer dan 18°C. Dek uw baby lichtjes toe, een lakentje of een lichte slaapzak, aangepast aan de grootte van uw kind zijn voldoende. Houd het gezichtje vrij. Een rookvrije omgeving Roken is zowel tijdens de zwangerschap als na de geboorte ten zeerste af te raden. Laat niemand roken in het bijzijn van uw kind, noch thuis, noch in de wagen. Geneesmiddelengebruik Geef uw kind geen enkel geneesmiddel zonder doktersvoorschrift, zeker geen hoestsiroop of kalmerende middelen. Als u borstvoeding geeft, neem dan zelf ook geen geneesmiddel zonder het advies van de arts. 24 Respecteer het slaapritme van uw kind en zorg dat het voldoende slaap krijgt. WEES WAAKZAAM Wie contacteren bij vragen of problemen? Telefoonnummers ziekenhuis Ziekenhuis algemeen Verloskwartier Materniteit Neonatologie 014 44 44 11 014 44 42 31 014 44 42 21 014 44 42 39 Raadplegingen kinderartsen Steeds na afspraak 014 44 44 16 25 Dringende gevallen Tijdens raadpleginguren Buiten raadpleginguren via acute opvang 014 44 44 16 014 44 43 11 Zelfstandige vroedvrouwen www.vlov.be Op deze site kunt u steeds het telefoonnummer vinden van een zelfstandige vroedvrouw bij u in de buurt. Na uw verblijf in het ziekenhuis, kunt u bij problemen beroep doen op de hulp van een vroedvrouw. Zij zal uw vragen beantwoorden en eventuele verzorgingen uitvoeren. Tot slot Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen of opmerkingen, dan kunt u terecht bij de vroedvrouwen van de dienst materniteit. Zij staan dag en nacht klaar om u verder te helpen. Meer informatie over uw factuur en de ombudsdienst van het ziekenhuis leest u in de algemene onthaalbrochure of op de website www.azturnhout.be. Heeft u geen onthaalbrochure ontvangen bij uw inschrijving, vraag ernaar bij de vroedvrouw. 26 27 AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be [email protected] 28 Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout 014 40 60 11 Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout 014 40 60 11 V.U. : Jo Leysen gedelegeerd bestuurder AZ Turnhout vzw Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout Versie: maart 2017
