Marktleider Atradius Atradius is een van ’s werelds grootste kredietverzekeraars met premie-inkomsten van 1,8 miljard euro en een mondiaal marktaandeel van 31 procent. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam. Atradius is de opvolger van Gerling ncm. Gerling ncm ontstond door de fusie tussen de Duitse kredietverzekeringsgroep gks en de Nederlandse kredietverzekeraar ncm. ncm was marktleider in Nederland sinds zijn oprichting in 1925 en voert sinds 1932 ook de exportkredietfaciliteit uit voor de Nederlandse Staat. Begin 2008 ontstond de Atradius Groep door samenwerking met de Spaanse kredietverzekeraar Crédito y Caución. De groep heeft 160 kantoren, 3.900 medewerkers en een marktaandeel van 31 procent van de internationale kredietverzekeringssector. De belangrijkste aandeelhouder is Grupo Crédito y Caución met 64,25 procent van de aandelen. In november vorig jaar verscherpte het bedrijf plotseling de voorwaarden waardoor veel exportkredieten ineens niet werden verleend. Plotseling is een krediet voor export naar een Koreaanse klant niet meer volledig te verzekeren. Daar sta je dan met je product in deze tijd. Heb je een klant, krijg je geen mogelijkheid om een eventueel niet betalen af te dekken. Het risico komt voor eigen rekening terwijl daar altijd een goede verzekering voor af te sluiten viel. Een gevolg is dat bedrijven hun betalingsvoorwaarden strenger maken. Daarmee een risico nemend voor hun concurrentiepositie. Exporterende ondernemers zijn eind vorig jaar in veel gevallen hun goede nachtrust kwijtgeraakt. Toen trok exportkredietverzekeraar Atradius, waar veel bedrijven zich verzekeren tegen buitenlandse wanbetalers, zonder waarschuwing de touwtjes aan. Ineens werd een groot aantal buitenlandse ondernemingen niet langer als kredietwaardig beoordeeld en complete landen werden uitgesloten van kredietverzekering. De kredietcrisis maakte de risico’s te hoog, was de redenering. Andere verzekeraars deden hetzelfde. boze reacties Na klachten van leden, hield de Federatie van Nederlandse Exporteurs (Fenedex), een enquête onder de leden om de nood te peilen. Ruim de helft van de respondenten vertelde dat landen waar ze zaken mee doen uit de dekking zijn verdwenen. En vijfde gaf aan helemaal niet meer te kunnen exporteren en maar liefst 80 procent eist nu vooruitbetaling van zijn buitenlandse klanten. Boze reacties bleven niet uit. “Verzekeren is een risico nemen. Dan past het niet om een paraplu te geven als de zon schijnt. De afnemers die wel verzekerd kunnen worden, zijn degene met een beperkt risico. Ik krijg de indruk dat de verzekeraar van de gelegenheid gebruik maakt om de krenten uit de pap te vissen”, meldt een ondernemer Fenedex. “De limiet op een Koreaanse klant wordt ingetrokken terwijl Atradius twee weken geleden nog een verhoging van 100 duizend naar 125 duizend euro heeft goedgekeurd”, zegt een andere exporteur in de enquête van Fenedex. “Limieten worden zonder pardon en zonder overleg ingetrokken en naar onze mening vaak niet op basis van individuele bedrijfsresultaten, maar op basis van algemene informatie over een land of een sector.” 13 FORUM #04/26.02.09 Overleg met Atradius resulteerde er in dat de kredietverzekeraar toezegde de bedrijven eerder te informeren en beter te adviseren. Bijvoorbeeld over het instellen van een verhoogd risico of door te adviseren om de ordergroottes terug te brengen. Daarnaast zal de verzekeraar zich meer richten op individuele bedrijven in plaats van landen of branches. De inmiddels genomen maatregelen werden echter niet teruggedraaid. oplossing De overheid besloot daarop haar Exportkredietverzekeringsfaciliteit (ekv) iets te verruimen. Normaal gesproken dekt die jaarlijks voor miljarden aan grote transacties naar vooral ontwikkelingslanden. Het gaat dan om miljoenencontracten die langer dan twaalf maanden duren, zoals de aanleg van wegen of de bouw van een fabriek. De aanpassingen van de overheid zetten geen zoden aan de dijk, concludeerden experts al snel. De regeling is te ingewikkeld en helpt de bedrijven niet die de grootste problemen hebben. Zo is niet duidelijk aan de hand van welke criteria en in welke omstandigheden een ondernemer voor een ekv in aanmerking komt. De regeling was al niet overmatig populair gezien het feit dat van de 11,2 miljard die jaarlijks beschikbaar is, hoogstens voor 4 miljard wordt gebruikt. Bedrijven in onder meer de voedingsmiddelenindustrie, de metalektro, de grafimedia sector, het uitzendwezen, de karton- en papierfabrikanten en de land- en tuinbouw zijn in de problemen gekomen door de herbeoordelingen van de kredietverzekeraars. En niet alleen met de bedrijfsvoering, ook de financiering van ondernemingen komt in gevaar door de acties van de verzekeraars. Als voor een deel van de debiteuren de verzekeringsdekking wegvalt of vermindert, willen banken geen voorschotten leveren om tijdelijke gaten in de cash flow te dichten. Om de bedrijven weer op gang te helpen zou de overheid de komende twee jaar het ontbrekende deel van de kredietverzekering kunnen aanvullen. Frankrijk heeft dat al gedaan en ook Engeland staat op het punt een dergelijke maatregel te nemen. Ook in Nederland wordt op dit moment naarstig overlegd over een mogelijke oplossing. Hoe eerder het kabinet daarmee komt, hoe beter.