Gehuwden, wettelijk samenwonenden en feitelijk

Gehuwden, wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden: een vergelijking
De tijd waar samenwoning eerder de uitzondering was en het huwelijk de regel, heeft plaatsgemaakt voor een tijdsgeest van verschillende vormen van samenleven.
Maar vermogensrechtelijk en fiscaal worden gehuwden, wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden niet op dezelfde manier behandeld.
Hieronder vindt u een vergelijking op het niveau van de verschillende rechtsgebieden.
gehuwden
wettelijk samenwonenden
feitelijk samenwonenden
1. Personele zaken en huwelijksvermogensrecht
1. Personele zaken en huwelijksvermogensrecht
1. Personele zaken en huwelijksvermogensrecht
afstamming kind: echtgenoot bij geboorte tijdens het huwelijk of 300 dagen na
ontbinding/nietigverklaring ervan
afstamming kind: erkenning door de vader
afstamming: erkenning door de vader
huwelijk met zijn rechten en plichten
verklaring van wettelijke samenwoning voor de ambtenaar van de burgelijke stand
feitelijk samenwonen
kiezen verplicht een huwelijksvermogensstelsel
wettelijk stelsel (zonder contract of notarieel bepaald)
scheiding van goederen (notarieel bepaald)
gemeenschap van goederen (notarieel bepaald)
scheiding van goederen (onverdeeldheid bij gebrek aan bewijs van eigendom)
mogelijkheid tot het afsluiten van een samenlevingsovereenkomst (notarieel)
scheiding van goederen (onverdeeldheid bij gebrek aan bewijs van eigendom)
mogelijkheid tot het afsluiten van een samenlevingsovereenkomst (notarieel of onderhands)
bescherming gezinswoning (reservatair)
bescherming gezinswoning (niet reservatair)
geen bescherming gezinswoning
wettelijk erfrecht (deels reservatair)
beperkt erfrecht (niet reservatair)
geen erfrecht (vreemden tegenover elkaar)
2. Personenbelasting
2. Personenbelasting
2. Personenbelasting
1 aangifte in de personenbelasting (een aparte aangifte in het jaar van het huwelijk tenzij het
huwelijk wordt voorafgegaan door een wettelijke samenwoning)
1 aangifte in de personenbelasting (een aparte aangifte voor het jaar van de wettelijke
samenwoning)
ieder een afzonderlijke aangifte in de personenbelasting
algemene regels inzake belastingvrije som
algemene regels inzake belastingvrije som
algemene regels inzake belastingvrije som met een extra belastingvrije som in het geval van
kinderen ten laste
huwelijksquotiënt
samenwoningsquotiënt (identieke regels als huwelijksquotiënt)
geen samenwoningsquotiënt
toekenning medewerkende echtgenoot
toekenning medewerkende echtgenoot
geen toekenning medewerkende echtgenoot
beroepsverliezen aftrekbaar van het beroepsinkomen van de andere echtgenoot
beroepsverliezen aftrekbaar van het beroepsinkomen van de andere samenwonende partner
geen aftrek van beroepsverliezen van de ene samenwonende partner op het beroepsinkomen van
de andere samenwonende partner
aftrek enige en eigen woning kan vrij worden verdeeld over de echtgenoten
aftrek enige en eigen woning kan vrij worden verdeeld over de samenwonende partners
aftrek enige en eigen woning kan niet worden verdeeld over de samenwonende partners
belastingsvermindering op premies levensverzekering met echtgenoot als begunstigde
belastingsvermindering op premies levensverzekering met wettelijk samenwonende partner als
begunstigde
geen belastingsvermindering op premies levensverzekering met feitelijk samenwonende partner
als begunstigde
3. Einde van de samenleving
3. Einde van de samenleving
3. Einde van de samenleving
feitelijke scheiding als voorloper van herstel of verzoekschrift tot echtscheiding
verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand
feitelijk einde aan de samenwoning
onderhoudsverplichting ten aanzien van de kinderen
onderhoudsverplichting ten aanzien van de kinderen
onderhoudsverplichting ten aanzien van de kinderen
onderhoudsverplichting ten aanzien van de ex-partner (aftrekbare besteding in de aangifte in de
personenbelasting - 80% aftrekbaarheid)
geen onderhoudsverplichting ten aanzien van de ex-samenwonende partner (een vrijwillige
onderhoudsuitkering geeft geen aanleiding tot een aftrekbare besteding in de aangifte in de
personenbelasting - 80% vrijstelling - tenzij de onderhoudsverplichting is uitgesproken door de
vrederechter bij dwingende en voorlopige maatregelen)
geen onderhoudsverplichting ten aanzien van de ex-samenwonende partner
afzonderlijke aanslag in de personenbelasting vanaf het jaar na de feitelijke scheiding of vanaf het
jaar van de echtscheiding
afzonderlijke aanslag in de personenbelasting vanaf het jaar van het einde van de wettelijke
samenwoning
steeds afzonderlijke aanslag
gehuwden
wettelijk samenwonenden
feitelijk samenwonenden
4. Successierechten
4. Successierechten
4. Successierechten
tarieven in rechte lijn
3% € 0,01 - € 50.000,00
9% € 50.000,01 -€ 250.000,00
27% vanaf € 250.000,01
tarieven in rechte lijn
3% € 0,01 - € 50.000,00
9% € 50.000,01 -€ 250.000,00
27% vanaf € 250.000,01
tarieven tussen andere personen
45% € 0,01 - € 75.000,00
55% € 75.000,01 - € 125.000,00
65% vanaf € 125.000,00
tarieven in rechte lijn vanaf 1 jaar samenwoning en het voeren van een gemeenschappelijke
huishouding
3% € 0,01 - € 50.000,00
9% € 50.000,01 -€ 250.000,00
27% vanaf € 250.000,01
vrijstelling gezinswoning
vrijstelling gezinswoning
vrijstelling gezinswoning vanaf 3 jaar samenwoning en het voeren van een gemeenschappelijke
huishouding
vrijstelling van successierechten op groepsverzekering
geen vrijstelling van successierechten op groepsverzekering
geen vrijstelling van successierechten op groepsverzekering
5. Schenkingsrechten
5. Schenkingsrechten
5. Schenkingsrechten
onroerende goederen: tarieven in rechte lijn
3% € 0,01 - € 12.500,00
4% € 12.500,01 - 25.000,00
5% € 25.000,01 - € 50.000,00
7% € 50.000,01 - € 100.000,00
10% € 100.000,01 - € 150.000,00
14% € 150.000,01 - € 200.000,00
18% € 200.000,01 - € 250.000,00
24% € 250.000,01 - € 500.000,00
30% vanaf € 500.000,01
onroerende goederen: tarieven in rechte lijn
3% € 0,01 - € 12.500,00
4% € 12.500,01 - 25.000,00
5% € 25.000,01 - € 50.000,00
7% € 50.000,01 - € 100.000,00
10% € 100.000,01 - € 150.000,00
14% € 150.000,01 - € 200.000,00
18% € 200.000,01 - € 250.000,00
24% € 250.000,01 - € 500.000,00
30% vanaf € 500.000,01
onroerende goederen: tarieven tussen andere personen
30% € 0,01 - € 12.500,00
35% € 12.500,01 - € 25.000,00
50% € 25.000,01 - € 75.000,00
65% € 75.000,01 - € 175.000,00
80% vanaf € 175.000,01
roerende goederen
3% ongeacht het bedrag van de schenking
roerende goederen
3% ongeacht het bedrag van de schenking
roerende goederen: tarieven tussen andere personen
7% ongeacht het bedrag van de schenking
tarieven in rechte lijn vanaf 1 jaar samenwoning en het voeren van een gemeenschappelijke
huishouding
3% € 0,01 - € 12.500,00
4% € 12.500,01 - 25.000,00
5% € 25.000,01 - € 50.000,00
7% € 50.000,01 - € 100.000,00
10% € 100.000,01 - € 150.000,00
14% € 150.000,01 - € 200.000,00
18% € 200.000,01 - € 250.000,00
24% € 250.000,01 - € 500.000,00
30% vanaf € 500.000,01
tarieven in rechte lijn vanaf 1 jaar samenwoning en het voeren van een gemeenschappelijke
huishouding
3% ongeacht het bedrag van de schenking