Plan van aanpak toekomst zwembad

GEMEENTE
HEEMSTEDE
PLAN VAN AANPAK TOEKOMST ZWEMBAD
Concept februari 2016
1. Inleiding
De gemeente is eigenaar van Sportcentrum Groenendaal (zwembad en sporthal) met alle daarbij behorende
voorzieningen, aanhorigheden en installaties (de accommodaties). Sportplaza Groenendaal Heemstede bv
huurt van de gemeente deze gemeentelijke accommodaties én beheert en exploiteert deze. Hiertoe hebben de
gemeente en Sportplaza een huurovereenkomst én een beheer- en exploitatieovereenkomst gesloten. Beide
overeenkomsten lopen van 1 juli 2009 t/m 1 juli 2019. Sportplaza Groenendaal Heemstede bv beheert en
exploiteert de accommodaties risicodragend. Dit betekent dat de gemeente geen financieel risico draagt voor
de exploitatie.
Voor u ligt het ‘Plan van aanpak toekomst zwembad’. Aanleiding voor dit plan van aanpak vormt de afspraak in
het collegeprogramma, waarin staat dat het college een plan zal opstellen het zwembad te behouden. Het
voorliggende plan van aanpak beschrijft de weg om hiertoe te komen.
2. Doelstelling
Het uitgangspunt voor dit ‘Plan van aanpak toekomst zwembad’ vormt, zoals gezegd, het Collegeprogramma
2014-2018, waarin HBB, VVD en CDA ten aanzien van het zwembad het volgende hebben afgesproken:
Onderwerp
Doelstelling
Middel
Toelichting en/of
opmerkingen
Zwembad
Het college is van mening dat
Het college zal een plan maken
Waar mogelijk zullen
het zwembad behoort tot de
om deze voorziening te
private/commerciële partijen
basisvoorzieningen van
behouden.
betrokken worden.
Heemstede.
Dit plan van aanpak is er dan ook op gericht deze basisvoorziening te behouden.
3. Uitgangspunt Sport
Sport wordt op grond van het vastgestelde (sport)beleid in de gemeente Heemstede niet alleen als doel op zich
gezien, maar ook als middel om via een integrale aanpak effecten op ander gebied te bereiken. Zoals sociale
participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn.
Een van de uitgangspunten van het Beleidsplan Sociaal Domein 2015 t/m 2018 is dat burgers zoveel mogelijk,
naast hun sociale netwerk, ondersteund worden vanuit algemene voorzieningen. Dit zijn voorzieningen waar
elke burger, soms tegen betaling, maar zonder verwijzing, gebruik van kan maken. Ook voorzieningen en
activiteiten op het gebied van sport worden gerekend tot de algemene voorzieningen. Sportvoorzieningen zijn
voorzieningen die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan sociale participatie van mensen, c.q. de
versterking van hun netwerk.
Maatschappelijke organisaties en burgers hebben op diverse momenten aangegeven uitermate tevreden te zijn
over ons algemene voorzieningenaanbod. Waaronder dus een goed aanbod aan sport- en recreatie
mogelijkheden. Volgens het college behoort het zwembad dan ook tot de basisvoorzieningen van de gemeente
Heemstede.
4. Beleid en actoren
Het behoud van het zwembad als basisvoorziening heeft een relatie met de volgende beleidsnota’s:
 Nota Sport en Bewegen in Heemstede;
 Nota Subsidie- en tarievenbeleid Sport;
 Beleidsplan Sociaal Domein 2015-2018;
 Nota Subsidiebeleid 2016-2019.
Daarnaast hebben de navolgende actoren een rol bij het behoud van het zwembad als basisvoorziening:
 Gemeenteraad
 College van B&W
1













5.
Sportplaza Groenendaal Heemstede bv
Heemsteedse Zwem- en Polo Club "H.P.C."
Heemsteedse Reddingsbrigade
Duikteam Safety First
Seabees
Duikschool Dive Unlimited
KLM Flying Divers
Zwemschool Nauwelaerts de Agé
Duikvereniging Sea U
Fysiocentrum Nieuw Groenendaal
Zwem en Poloclub Hoofddorp (ZPCH)
Onderwijsinstellingen
Particuliere gebruikers
Vigerende overeenkomsten
Er zijn twee overeenkomsten gesloten tussen de gemeente en Sportplaza Groenendaal Heemstede bv ten
aanzien van o.a. het zwembad:
 Huurovereenkomst Sportcentrum en Sportpark Groenendaal Heemstede
 Beheer- en exploitatieovereenkomst Sportcentrum en Sportpark Groenendaal Heemstede
Beide overeenkomsten lopen t/m 1-7-2019 met een gemeentelijke optie tot het eenmalig voortzetten van
beide overeenkomsten met een periode van vijf jaren (i.c. tot en met 1 juli 2024).
Om te bereiken dat sportvoorzieningen als het zwembad voor het publiek toegankelijk zijn op de gebruikelijke
tijdstippen en tegen aanvaardbare prijzen, is besloten een financiële bijdrage te verstrekken aan Sportplaza
voor een gedeelte van de kosten van de exploitatie. Deze exploitatiebijdrage en de wijze van indexering
daarvan zijn vastgelegd in de beheer- en exploitatieovereenkomst. Deze exploitatiebijdrage bedroeg in 2015:
€ 205.803. Sportplaza betaalt overigens jaarlijks ongeveer € 31.000 aan de gemeente terug, omdat de
gemeente de tariefsverhoging van 25% voor het gebruik van de sportvelden door verenigingen1 conform de
overeenkomst afroomt.
De gemeente dient uiterlijk 1-7-2018 aan de exploitant aan te geven of zij bereid is de overeenkomsten voort
te zetten gedurende een aansluitende periode van vijf jaren. Indien de gemeente gebruik maakt van de optie
om de contractperiode met vijf jaar te verlengen, komen de gemeente en de exploitant alsdan de voor de
verlengingsperiode van toepassing zijnde exploitatiebijdrage overeen.
6.
Onderhoud
Vooruitlopend op de start van de exploitatie door Sportplaza Groenendaal Heemstede bv heeft de
gemeenteraad op 28 mei 2009 besloten het zwembad (en de sporthal) voor € 1.780.000 op te knappen.
Het Meerjarenonderhoudsplan voor het zwembad (en de sporthal) 2015-2024 is op 28 juli 2015 definitief
vastgesteld door het college, nadat de commissie Samenleving op 12 mei 2015 hierover een positieve
zienswijze had gegeven. In dit Meerjarenonderhoudsplan zijn diverse werkzaamheden opgenomen die de
komende jaren zullen worden uitgevoerd. Deze werkzaamheden betreffen onder meer: buitenwanden,
binnenwanden, daken, vloerafwerking, plafondafwerking, dakafwerking, centrale elektrotechnische
voorzieningen etc. De jaarlijkse storting ten behoeve van het eigenarenonderhoud van het sportcentrum
(zwembad en sporthal) is € 68.200. Daarnaast vinden er diverse investeringen plaats t/m 2024 van in totaal
€ 345.000.
Naast het eigenarenonderhoud is sprake van het dagelijks onderhoud van het sportcentrum. Dit wordt
uitgevoerd door de huurder, Sportplaza Groenendaal Heemstede bv.
1
Tot deze verhoging is besloten bij de vaststelling van de nota Subsidie- en tarievenbeleid Sport.
2
Met de renovatie en upgrading die is uitgevoerd in 2010 en het vaststellen van het Meerjarenonderhoudsplan
Sportcentrum Groenendaal 2015-2024 is het zwembad tot in ieder geval 2024 up-to-date.
7.
Planning
Om te komen tot een plan met daarin verschillende scenario’s inclusief de financiële consequenties voor het
behoud van het zwembad na 2024, willen we uitgaan van de in onderstaand schema opgenomen planning.
Bij deze planning gaan we ervan uit dat het in de rede ligt om genoemde scenario’s op te nemen in een nieuwe
nota Sport en Bewegen in Heemstede, zodat de te maken keuze past binnen actueel, integraal beleid. In dit
kader merken we het volgende op. De vigerende nota Sport en Bewegen in Heemstede is vastgesteld in 2008:
een actualisatie van deze nota ligt in de rede gelet op ontwikkelingen sinds 2008. Hierbij kan gedacht worden
aan de decentralisatie van taken per 2015 naar de gemeenten op het vlak van Participatiewet, Jeugdwet en
Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze decentralisaties brengen niet alleen nieuwe
verantwoordelijkheden en nieuwe doelgroepen voor gemeenten met zich mee, maar ook (nieuwe) kansen voor
het leggen van verbindingen tussen de verschillende beleidsterreinen (waaronder sport). En ook binnen de
diverse onderdelen van het gemeentelijke sportbeleid hebben zich veranderingen voorgedaan. Denk hierbij
bijvoorbeeld aan de aanpassingen aan de verschillende accommodaties. De nieuwe nota Sport en Bewegen in
Heemstede (inclusief de verschillende scenario’s voor het behoud van het zwembad na 2014) willen we aan de
raad voorleggen in het tweede kwartaal van 2017.
Tijdspad/planning Sportcentrum Groenendaal
Datum
Onderwerp
16-2-2016
B-stuk Plan van aanpak toekomst
Opmerking
zwembad in B&W
8-3-2016
B-stuk Plan van aanpak toekomst
zwembad in commissie Samenleving
(zienswijze)
April 2016
C-stuk Plan van aanpak toekomst
Zienswijze commissie hierin verwerken.
zwembad in B&W
2e
kwartaal 2017
1-7-2018
Nieuwe nota Sport en Bewegen in
Inclusief het betrekken van de
Heemstede (inclusief diverse
gemeenteraad, exploitant en de diverse
scenario’s behoud zwembad)
gebruikers, etc.
Uiterlijke datum besluit voortzetten
Uiterlijk op deze datum moet de gemeente
overeenkomsten met Sportplaza
aangegeven hebben of zij de
overeenkomsten met Sportplaza met 5
jaren wil verlengen.
1-9-2018
Uiterlijke datum schriftelijke
Uiterlijk op deze datum moet er schriftelijke
overeenstemming voortzetting
overeenstemming zijn bereikt over de
overeenkomsten Sportplaza
verlenging van 5 jaren. Inclusief de nieuwe
exploitatiebijdrage.
1-7-2019
Einde overeenkomsten met Sportplaza
Looptijd 1-7-2009 tot 1-7-2019.
(zonder 5 jaren verlenging)
1-7-2024
Einde overeenkomsten met Sportplaza
Looptijd 1-7-2019 tot 1-7-2024.
(inclusief 5 jaren verlenging)
8.
Optie tot verlenging overeenkomsten
Mede gelet op het hierboven geschetste plan van aanpak, de periode die het betreft en de huidige uitvoering
ligt het in de rede om de huidige (voor de huurder risicodragende) overeenkomsten met Sportplaza
Groenendaal Heemstede bv eenmalig gedurende een aansluitende periode van vijf jaren (dat wil zeggen tot en
met 1 juli 2024) voort te zetten. Hierbij wordt het volgende overwogen.
3

Destijds is gekozen voor een huurovereenkomst én een beheer- en exploitatieovereenkomst met een
looptijd van 10 jaren met een optie tot eenmalige voortzetting van deze overeenkomsten voor een
periode van 5 jaar. Deze looptijd is in overeenstemming met de vorm van exploitatie die gekozen is.
Immers, bij een risicodragende exploitatie moet de exploitant de mogelijkheid hebben zijn risico over
een langere periode te kunnen spreiden. Verder heeft ervaring aangetoond dat de betrokkenheid van
de exploitant en de bereidheid zelf te investeren groter zijn indien er sprake is van een langere
contractperiode. Dit betekent dat een nieuwe aanbesteding leidend tot nieuwe risicodragende
overeenkomsten per juli 2019 voor een periode van 5 jaren geen reële optie is.

Het onderzoek van de Rekenkamercommissie in 2014 toonde aan dat het sportbeleid en de uitvoering
van het sportbeleid goed op orde is in de gemeente Heemstede. Niet alleen is geconstateerd dat de
accommodaties up-to-date zijn en voldoen wat betreft aantal en soort en dat subsidies transparant
zijn en aansluiten bij de beoogde doelgroepen. Maar ook is aangegeven dat er voldoende
ondersteuningsmogelijkheden voor sportverenigingen zijn én dat de gemeente een goede relatie
heeft met de uitvoerders van haar beleid, zowel voor wat betreft sportstimulering als het
accommodatiebeheer en -exploitatie. Dit succes van de uitvoering van het sportbeleid is mede toe te
schrijven aan de succesvolle exploitatie van het Sportcentrum Groenendaal door Sportplaza
Groenendaal Heemstede bv. Dit blijkt onder meer uit de groei van het aantal bezoekers van het
zwembad die door de gemeente is gefaciliteerd via het opknappen van het zwembad (besluitvorming
in 2009, uitvoering in 2010), maar die is gerealiseerd door de inzet van Sportplaza Groenendaal
Heemstede bv. In onderstaand schema treft u de bezoekersaantallen van het zwembad in de
afgelopen jaren aan.
Bezoekersaantallen zwembad Groenendaal
Jaar
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Recreatie
17742*
44830
74149
78965
79899
75095
* Vanaf 1-7-2009 (c.q. periode van een half jaar)
Terzijde merken we nog op dat we, ter uitvoering van de motie ‘Sport verdient structureel aandacht!',
jaarlijks een rapportage Sport opstellen, waarin de stand van zaken op het gebied van sport en
bewegen in Heemstede, gebaseerd op het vastgestelde sportbeleid, wordt geschetst én waarbij de
relatie gelegd met het Beleidsplan Sociaal Domein 2015 t/m 2018. Op deze wijze wordt zicht
behouden op de actuele stand van zaken.

Met de renovatie en upgrading van (onder andere) het zwembad, uitgevoerd in 2010, en het
vaststellen van een vernieuwd definitief Meerjarenonderhoudsplan Sportcentrum Groenendaal 20152024, is sprake van een up-to-date Sportcentrum Groenendaal tot en met in ieder geval 2024.
Op grond van het bovenstaande willen we gebruikmaken van de optie om de overeenkomsten met Sportplaza
Groenendaal Heemstede bv eenmalig voort te zetten voor 5 jaren (i.c. tot en met 1 juli 2024), onder
voorwaarde van overeenstemming met Sportplaza Groenendaal Heemstede bv over de betreffende
exploitatiebijdrage. Dit overleg zullen we in de tweede helft van 2017 voeren. Zodat gelijktijdig met het aflopen
van de overeenkomsten met Sportplaza Groenendaal Heemstede bv en op weg naar een nieuwe aanbesteding
op zorgvuldige wijze besloten kan worden over de toekomst, c.q. het behoud van het zwembad.
4