A. DE ELEKTROMOTOR 1. DE TRACTIEBATTERIJ 1.1.Wat is een

Nota Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen
A. DE ELEKTROMOTOR
1. DE TRACTIEBATTERIJ
1.1. Wat is een tractiebatterij?
De tractiebatterij geeft de heftruck energie waardoor hij kan rijden. De batterij slaat
elektrische energie op die op elk moment gebruikt kan worden.
1.2. De cellen van een tractiebatterij
De tractiebatterij bestaat uit cellen. In de cellen van de tractiebatterij zit elektrolyt. Dit is
zwavelzuur dat verdund is met gedestilleerd water. De cellen zijn met elkaar verbonden door
schroeven. Vroeger waren de cellen vaak aan elkaar gelast. Elke cel kan een spanning geven
van ongeveer 2 Volt. De cellen zijn geschakeld in serie. Hierdoor kan de spanning (2 Volt)
vermenigvuldigd worden met het aantal cellen.
Voorbeeld :
een tractiebatterij met 24 cellen geeft 48 Volt spanning.
Er bestaan batterijen van 24 Volt, 36 Volt, 72 Volt en 80 Volt.
Afbeelding (ideaal is een afbeelding van een tractiebatterij met benoeming van de
verschillende onderdelen)
1.3. De platen van een tractiebatterij
Elke cel heeft positieve en negatieve platen die gemaakt zijn uit lood. De separator staat
tussen de positieve en negatieve platen. De positieve platen zijn de buisjesplaten. De
negatieve platen zijn de roosterplaten. Soms zitten de platen in een zakje zodat ze niet
kunnen afbrokkelen en kortsluiting geven. Je hebt altijd 1 negatieve plaat meer dan het
aantal positieve.
Voorbeeld :
Als je 5 positieve platen hebt, dan heb je 6 negatieve platen.
Nota Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen
Afbeelding waarop je duidelijk ziet waar de separator, buisjesplaten en roosterplaten zich
bevinden in een tractiebatterij.
Op de tekening (2) zie je 2 negatieve platen en 1 positieve. De 2 buitenste platen zijn de
negatieve platen. De middelste plaat met buisjes is de positieve plaat. De andere platen zijn
de separator. Alle positieve en negatieve platen zijn met elkaar verbonden.
1.4. De tractiebatterij opladen
De batterij ontlaadt als je de heftruck gebruikt. Het elektrolyt reageert met de platen en
produceert daardoor elektrische energie. Het zuur in het elektrolyt komt in de platen.
Daardoor vermindert de dichtheid van het elektrolyt geleidelijk. De dichtheid van het
elektrolyt zegt of een batterij opgeladen of leeg is.
Wanneer de batterij oplaadt, gaat het zuur weer weg uit de platen. Hierdoor verhoogt de
dichtheid van het elektrolyt. Tegelijkertijd ontstaat er een explosief gas.
!
Laad een batterij nooit in de buurt van een vuur of vonken!
Let er ook op dat je de laadruimte voldoende ventileert.
Als je wil weten of een batterij opgeladen is, dan kan je de dichtheid van het elektrolyt
controleren. Je kan die dichtheid controleren met een zuurweger. De zuurweger zuigt wat
elektrolyt op. De dichtheid kan je aflezen op vlotter in de zuurweger.
Een batterij die volledig opgeladen is, staat tussen 1290 en 1300.
Een batterij die leeg is staat tussen 1140 en 1150.
In de praktijk zegt de batterijontladingsmeter wanneer je de batterij terug moet opladen.
Nota Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen
Afbeelding zuurweger
Afbeelding batterijontladingsmeter
1.5. De laadcyclus van een tractiebatterij
De laadcyclus is de tijd waarin je een batterij oplaadt. De laadcyclus bestaat uit verschillende
fasen. De laadcyclus hangt af van de lader. Sommige laders laden een batterij op in 8u.
Andere laders doen er 12u over. Er bestaan ook hoogfrequentladers die een
elektriciteitsverbuik hebben dat 20 tot 30% lager ligt.
Als je de batterij oplaadt, komt het zuur uit de platen.1 Omdat zuur zwaarder is dan water,
valt het zuur naar de bodem van de cel. Na 80% van de laadtijd ontstaan er waterstofbellen
in het elektrolyt. Dit kookverschijnsel is de gassingperiode. Zuur en water mengen met
elkaar. Wanneer zuur en water volledig met elkaar vermengd zijn, is de batterij opgeladen.
!
Laad de batterij altijd volledig op.
Water en zuur moeten volledig vermengd zijn. Als je dat niet doet, heeft de batterij geen
capaciteit bij gekregen en is hij niet volledig opgeladen.
1.6. Wat is de laadcapaciteit van een batterij?
De hoeveelheid energie die een batterij kan opslaan, hangt af van het aantal platen en de
grootte van de platen. Hoe groter de cel, hoe groter de capaciteit. De capaciteit wordt
uitgedrukt in Ampère-uren (Ah). Er bestaan batterijen tot 1600 Ah. De capaciteit van een
batterij staat op het typeplaatje.
De capaciteit is altijd gebaseerd op een factor 5. Een batterij van bijvoorbeeld 1000 Ah kan
gedurende 5u ontladen met een stroom van 160 Ampère. Zo blijft er 20% capaciteit over :
1000 A – 5*160 A = 200 A.
Er bestaan ook tractiebatterijen met zuurcirculatie. Hierdoor kan de batterij tussentijds
opladen. 2 Motorsystemen met terugwinning van energie laden de batterij terug op telkens
als je het gaspedaal van een heftruck loslaat.
1
2
Zie ‘de tractiebatterij opladen’
Zie hoofdstuk…
Nota Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen
1.7. Definities
tractiebatterij
elektrolyt
elektrolyt
zwavelzuur / H2SO4
separator
buisjesplaten
Roosterplaten
gedestilleerd of
gedemineraliseerd
water (H2O)
zuurweger
vlotter
batterijontladingsmeter
hoogfrequentladers
gassingperiode
In deze kolom zet je een eenvoudige definitie van het begrip
links. Het kan een mooie oefening zijn tijdens de les om, na
afloop van het hoofdstuk, cursisten zelf een definitie te laten
geven van het begrip dat ze net geleerd hebben.