Armoede en Vrouwen 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 1 Quick scan • • • • • 10 dec. 1948 (dag van Mensenrechten) 20 nov.1989 (dag rechten van het kind) Millenieum doelen tot 2015 2010 (bestrijding tegen armoede in EU) Waarschuwing voor erg fors toenemende ongelijkheid in de wereld Armoede is schending van de mensenrechten 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 2 In Nederland • 650,000 werklozen • 1.3 mil. 0nder armoede grens,waarvan 400,000 kin. (2.5 mil. Risico op armoede en sociale uitsluiting, waarvan 600,000 kin., platform31, 2014) • 600,000 werkende armen (flexwerkers, ZZPers, …) • Explosief groei van voedselbanken sinds 2002 (157 lokalen, 95000 mensen) • Groei van Stichting Leergeld (85 lokalen, 70,000 kinderen) • Bezwar tegen term armoede , Rutte, 2011 • Uitkeringsnorm boven de armoedegrens, Klijnsma Recht op een (fatsoenlijke) baan is een grondrecht, die essentiele effect op de ontwikkeling van de mens heeft 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 3 Risicolopende groepen op armoede en sociale uitsluiting • (langdurige) werklozen • Vrouwen en alleenstaande ouders (MOEDERS) • Ouderen (ook grote deel van vrouwen) • (Niet westerse) allochtonen en vluchtelingen • Langdurig ziek zijn • Mensen met minimum inkomen en uitkering • Tiener moeders 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 4 Gevolgen • 7-8 jaar korter levensverwachting, en ervaren 20 jaar minder gezonde leven ervaring (VWS, 2008) • Toenemen van (sexuele & huiselijk) geweld • Vroegtijdig stoppen met studie • Sterke toename van alleenstaande moeders (ibz onder niet westerse allochtonen) • Toenemen van Tiener moeders (4000-8000) • Toenemen van zelfmoord pleging (5 per dag) • Toenemen van huisuitzetting (19 per dag) Schending van Menselijke waardigheid 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 5 Gevolgen op kinderen • 1 op de 9 kinderen in Nl leeft in armoede (ombudsman) • Reden voor armoede volgens kinderen: ziek zijn van ouders (25%) werkloosheid van vader (28%) door scheiding (29%) door schulde (45%) moeder heeft geen werk (48%) • Gevolgen van weing geld volgens kinderen: stress, ruzie, verdriet ouders, geen vakantie en nieuwe spoelen, geen sport, 2de hands kleding en schoenen pesten, school uitval, moeizame ontwikkeling, beinvloeden van karakter, geen vooruitzicht voor de toekomst 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 6 Armoede, migranten & gezondheid in Almere (Nivel, 2010) - Bevolking: 186,000 waarvan 29% allochtonen - Huishouden met laag inkomen: Autochtonen 8% Allochtonen 23%-60% - Ervaren gezondheid en problemen: Chronische aandoening Psychische klachten 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen auto. alloch. vlucht. 17% 57% 23% 58% 80% 52% 25% 61% 7 • Bevolking van NL: 16,6 mil. (22% alloch.) • Bevolking van Eindhoven: 214,000 (29% alloch.) • Armoede monitor Eindhoven 2006: op basis van herkomst: Autochtonen 10% , Niet westerse alloch. 22% • PVR-NB:- Armoedebeleid van de rijksoverheid & de gemeenten gaan uit van huishoudens, waardoor armoede van vrouwen grotendeels verborgen blijft. - Ruim drie kwart van de minima in Brabant is vrouw. - Van eenoudergezinnen met een bijstandsuitkering, heeft 94% een alleenstaande moeder aan het hoofd. - Een op de tien kinderen in Brabant leeft in een huishouden met een minimum loon, bij Surinaamse & Antillianse kinderen is dat een op de drie, en bij Turkse en Marokkanse kinderen zelfs een op de twee. - Bijna 2/3 van deze kinderen wordt verzorgd door een alleenstaande moeder. -Langdurige armoede komt opvallend vaak voor onder vrouwen - Bij vrouwen die langdurig in armoede leven is er vaak sprake van een combinatie van problemen. Armoede heeft sex en kleur 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 8 Armoede in de regio Zuidoost-Brabant Armoede volgens Lageinkomensgrens (2010) Regio ZuidoostBrabant Eindhoven Aantal en % huishouden 6,7 % 20.700 9,1 % 8.700 Aantal en % personen 6,0 % 42.500 8,1 % 16.000 Aantal en % minderjarige kinderen 8,7 % 12.800 11, 8% 4.500 Bron: CBS, GGD-ZOB 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 9 Omvang groep en problematiek Situatie Eindhoven: 6.222 eenoudergezinnen • • 6,4% van huishoudens = eenoudergezin 23% van huishoudens met kinderen = eenoudergezin (Regio ZOB 16%) Bron: GBA Eindhoven, 2013 / CBS, 2012 Kinderen en jongeren uit eenoudergezinnen: • Vaker gezondheidsproblemen of risico’s: psychische problemen, overgewicht, roken • Vaker problemen in ontwikkeling • Ouders ervaren vaker opvoedingsstress Bron: GGD Gezondheidsmonitor 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 10 Risicogroepen sociale uitsluiting Ouderen (65+) regio Zuidoost-Brabant Combinatie van risicofactoren geschat aantal % gering psychisch welbevinden 17.120 15 + geen goede gezondheid 10.180 9 ++ laag huishoudinkomen (< €1000,-) 1.620 1,4 +++ geen vrijwilligerswerk 1.480 1,3 Bronnen: GGD Gezondheidsmonitor 2009 en Bevolkingscijfers CBS 2009 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 11 Stelling 1: Armoede heeft sex en kleur • Fors toenemende armoede, vooral onder vrouwen en kinderen, is een maatschapelijke tsunamie die overheid, als hoofd verantwoordelijk, integraal moet aanpakken, gratis gezondheidszorg en onderwijs voor de minima groep is een onderdeel hiervan. 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 12 Stelling 2: Menselijke waardigheid is onschendbaar en moet onaantastbaar blijven. • De wet Kostendelersnorm doet voor de minima als vernietigen van menselijke waardigheid. 25 July 2017 Stichting Samen voor Gezondheid van Vrouwen 13