Hoe kijkt de PvdA tegen vergrijzing aan

AOW. Wat doen wij daarmee?
Hoe kijkt de PvdA tegen vergrijzing aan?
Gelukkig worden mensen steeds ouder. Wij willen dat je onbezorgd van je oude dag kunt genieten.
Dat betekent dat de AOW elk jaar met de lonen mee moet stijgen en dat zorg betaalbaar moet blijven.
Dat kost geld. De komende jaren verandert de verhouding tussen gepensioneerden en werkenden
ingrijpend. Daardoor wordt het steeds moeilijker de stijgende kosten van de AOW en de zorg te
betalen. Dat moet worden opgelost. Wij kiezen voor een oplossing waarbij de sterkste schouders de
zwaarste lasten dragen. Dat is de eerlijkste manier om een goede AOW te behouden. De AOW is een
uitvinding van de sociaal-democraat Suurhoff en onder leiding van onze voormalig partijleider Willem
Drees ingevoerd. Wij willen zijn erfenis veilig stellen en iedereen een goede AOW garanderen.
Welke uitdagingen heeft de vergrijzing?
 De komende decennia verandert de verhouding tussen het aantal mensen dat AOW-premie
betaalt (iedereen tussen 15 en 65) en het aantal AOW’ers ingrijpend. Het aantal AOW’ers
stijgt de komende jaren van 2,5 miljoen naar meer dan 4 miljoen. De groep onder de 65 wordt
kleiner. Daardoor wordt het steeds moeilijker de stijgende kosten te betalen. Om de AOW
veilig te stellen neemt de PvdA tijdig maatregelen.
 Andere voorzieningen die met name voor ouderen van belangrijk zijn, zoals goede,
toegankelijke en betaalbare zorg komen onder druk te staan.
 De PvdA wil niet dat er stiekem aan de AOW wordt geknabbeld, zoals CDA, VVD hebben
gedaan. In 2004 én 2005 groeide de AOW niet mee met de lonen.
Wat gaat de PvdA nou doen met de AOW?
 De PvdA regelt dat de AOW in de toekomst meegroeit met de lonen in Nederland, zodat 65plussers meedelen in de groei van de welvaart. Dit vinden wij zo belangrijk dat wij bereid zijn
vanaf 2011 naar draagkracht een extra bijdrage te vragen aan de mensen die vanaf dat jaar 65
worden. Zo voorkomen wij dat stijgende kosten van de AOW eenzijdig worden neergelegd bij die
mensen die het al zwaar hebben. De PvdA wil in tegenstelling tot het beleid van de kabinetten
Balkenende dat de AOW blijft gekoppeld aan de stijging van de lonen.
 De PvdA vraagt vanaf 2011 van 65-plussers met AOW plus een aanvullend pensioen van meer
dan €15.000 bruto een extra bijdrage. Deze heffing bedraagt 0,6 procent van het aanvullend
pensioen boven de vrijstelling van AOW plus 15.000 euro. 65-plussers die moeten rondkomen van
alleen AOW of AOW plus een aanvullend pensioen lager dan € 15.000 betalen niets extra’s.
 De extra bijdrage groeit elk jaar met 0,6%. In 2012 is de bijdrage dus 1,2% in 2013 1,8% en in
2014 bedraagt de extra bijdrage dus 2,4%. Vervolgens is het aan de politiek te bepalen of de
bijdrage verandert en met welk percentage. Vanaf 2011 betalen ouderen met AOW plus een
aanvullend pensioen van 15.000 euro per jaar of meer mee aan de AOW. Wie in 2011 65 jaar of
ouder is, wordt volledig ontzien.
Neemt de PvdA nog andere maatregelen om AOW betaalbaar te houden?
 Uiteraard! De PvdA neemt tal van maatregelen om Nederland voor te bereiden op de toekomst.
Neem bijvoorbeeld de arbeidsmarkt. De PvdA zal bewerkstelligen dat meer mensen gaan werken
en dat meer mensen kunnen blijven werken. Om dit te bereiken hebben we allerlei gerichte
maatregelen in ons verkiezingsprogramma opgenomen, zoals het toegankelijk en betaalbaar
maken van kinderopvang. Ook wil de PvdA de barrières wegnemen voor iedereen die langer wil
doorwerken.
 De PvdA wil de koopkracht van ouderen ondersteunen door het openbaar vervoer in de daluren
gratis te maken.
 Wij introduceren een werkbonus. We verlagen de lasten voor ondernemers om het goedkoper te
maken mensen aan te nemen op en rond minimumloon.
 We brengen de overheidsfinanciën op orde. De PvdA werkt toe naar een overschot op de
begroting van een ½% in 2011. ,

Wij willen de bezuinigingen in de huursubsidie terugdraaien en de no-claimregeling in de zorg
schrappen. De PvdA komt met maatregelen waarmee het voor mensen aantrekkelijker wordt te
blijven werken, waardoor de AOW beter betaalbaar blijft.
Wat gaat dit mij kosten?
 Een modaal inkomen is in Nederland 30.000 euro per jaar. Een alleenstaande die modaal verdient,
houdt daar na zijn 65e ongeveer 70% van over. Dat is 21.000 euro waarvan 12.000 AOW en 9.000
aanvullend pensioen. Deze persoon zit dus nog ruim onder de vrijstelling van 15.000 euro. De
extra bijdrage gaat pas spelen vanaf een totaal inkomen van 12.000 euro (AOW) plus 15.000 euro
(aanvullend pensioen)= 27.000 euro. Dit staat gelijk aan een inkomen voor je 65e van ongeveer
38.500 euro.
 Een gehuwde AOW’er krijgt een op dit moment een lagere AOW dan een alleenstaande. Dit
bedrag is ongeveer 8.000 euro per persoon. Ook de vrijstelling van gehuwde AOW’ers bedraagt
15.000 euro per persoon. Een gehuwde AOW’er levert pas een bijdrage vanaf een totaal inkomen
van € 8.000 euro (AOW) plus € 15.000 euro aanvullend pensioen. Dit betekent dus een totaal
bruto inkomen van 23.000 euro per persoon. Dit staat gelijk aan een eigen inkomen vóór je 65ste
van ongeveer € 33.000 bruto per jaar. Per stel kan de totale vrijstelling dus twee maal € 23.000
euro (€ 46.000) euro bedragen.
 Als je AOW plus een aanvullend pensioen hebt van € 15.000 per jaar, hoef je na je 65ste niets bij te
betalen. Een getrouwde AOW’er, die nu twee keer modaal verdient (€ 60.000 per jaar), die in of
na 1946 is geboren, en die in 2014 AOW ontvangt levert een bijdrage tot een maximum van 16
euro per maand. 16 Euro is tevens de absolute maximumbijdrage die van ouderen gevraagd wordt.
Geen enkele oudere zal meer dan deze 16 euro bijdragen. Alleenstaanden betalen uiteraard
minder.
Wat houdt de vrijstelling van € 15.000 euro in?
De PvdA wil mensen die altijd een modaal inkomen hebben verdiend, na hun pensionering niet extra
laten betalen voor de AOW. Alleen de hogere inkomens leveren in de plannen van de PvdA een extra
bijdrage. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Voor de AOW plus een aanvullend
pensioen van € 15.000 per jaar geldt een vrijstelling. Dat betekent dat er niets verandert voor iedereen
die tijdens zijn werkzame leven een bruto inkomen heeft ontvangen van gemiddeld € 33.000. Voor
alleenstaanden ligt dit bedrag zelfs nog hoger (op € 38.500). Voor de meeste mensen zoals leraren,
politieagenten en kleine ondernemers verandert er dus niets. Pas boven de vrijstelling van AOW plus €
15.000 per jaar ga je vanaf 2011 bijdragen aan de kosten voor de AOW. In 2011 is deze bijdrage 0,6%.
Hoe meer aanvullend pensioen je krijgt, hoe meer je gaat betalen. Iemand met een aanvullend
pensioen van € 16.000 euro heeft een vrijstelling van € 15.000. Je hebt dan € 1000 boven de
vrijstelling ontvangen. In 2011 betaal je daarover dan 0,6% per jaar. Dit komt dus neer op 6 euro per
jaar. Naar mate je meer aanvullend pensioen ontvangt, betaal je dus meer.
Ik ben nu 65; wat verandert er dan voor mij?
Iedereen die vóór 1946 is geboren is volledig vrijgesteld. Voor alle huidige 65-plussers verandert er
niets. Voor mensen die tot 2011 de AOW-leeftijd van 65 bereiken, blijft ook alles bij het oude. De
PvdA- plannen hebben dus alleen betrekking op mensen die 65 worden vanaf 2011. Hiermee ontziet
de PvdA de generatie die direct na de Tweede Wereldoorlog Nederland weer heeft opgebouwd. Wij
vinden het niet wenselijk hen nog te confronteren met stijgende lasten.
Waarom vindt de PvdA dat mensen die zijn geboren in of ná 1946 wel moeten bijdragen?
 De PvdA staat voor eerlijk delen. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen,
ongeacht de leeftijd. Het is niet voor het eerst dat 65-plussers gaan meebetalen aan de AOW. Dat
gebeurt nu ook al. In 1996 is afgesproken dat de AOW niet meer alleen uit premies zou worden
betaald, maar ook uit belastinginkomsten. Inmiddels wordt ongeveer een kwart van de AOW
betaald uit belastingen. Die belastingen worden ook deels opgebracht door 65-plussers. CDA en
VVD hebben hier mee ingestemd.


Op dit moment zijn de lasten voor iemand boven de 65 flink lager dan voor iemand onder de 65
met hetzelfde inkomen. Met kleine stapjes verkleinen we dit verschil beetje bij beetje voor 65plussers met inkomens boven € 27.000 (alleenstaanden) en boven €23.000 (mensen met een
partner).
De meeste mensen die in de toekomst AOW gaan ontvangen, hebben gelegenheid zich voor te
bereiden. Mensen die in 2011 of kort daarna met pensioen gaan, hebben daar niet veel tijd meer
voor. De PvdA houdt daar rekening mee door te beginnen met een bescheiden bijdrage, die heel
langzaam toeneemt. Dat is een eerlijkere verdeling van de lasten.
Voor iedereen die 65 wordt na 2011, is een groot deel van het inkomen vrijgesteld van de extra
bijdrage. Voor alleenstaanden bedraagt het vrijgestelde inkomen €27.000 en voor iemand met een
partner € 23.000 (AOW plus 15.000 aanvullend pensioen).
Wat levert het voorstel op?
In 2014 gaat het om 100 tot 200 miljoen euro. In de jaren daarna zal de opbrengst toenemen tot een
veelvoud daarvan. Hoeveel het voorstel precies oplevert in 2040, kunnen we niet voorspellen. Dit is
namelijk afhankelijk van allerlei factoren, zoals de ontwikkeling van aanvullende pensioenen, de groei
van het aantal mensen met een aanvullend pensioen en de opbrengsten van pensioenfondsen van
beleggingen in aandelen.
Wat gebeurt er met de opbrengst?
De opbrengst van de heffing gaat naar het AOW-fonds van de Sociale Verzekeringsbank, het orgaan
dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van de oudedagsvoorziening. Hieruit worden elk jaar de
AOW-uitkeringen betaald. De politiek kan het geld dan nooit voor iets anders gebruiken. Het geld
krijgt dus geen andere bestemming.
Wat doen andere partijen om de kosten voor de vergrijzing op te vangen?
 Het CDA gaat door met harde bezuinigingen. Het CDA is van plan 6,5 miljard euro te bezuinigen
om de stijgende kosten voor de vergrijzing op te vangen. De grootse ingrepen wil het CDA in de
zorg doen. Hier hebben ouderen (óók de huidige!) veel nadeel van. Het CDA wil het basispakket
kleiner maken, waardoor mensen zelf moeten betalen voor zorg die nu nog gewoon verzekerd is.
De eigen bijdragen stijgt of aanvullende verzekeringen worden duurder. Ouderen moeten volgens
het CDA in verpleeg- of verzorgingshuis apart huur gaan betalen. Dat kost hen honderden euro’s
extra per maand. Ook bezuinigt het CDA op gebouwen voor verpleeghuizen en ziekenhuizen.
Voor een eigen kamer in het verpleeghuis is dus geen geld!
Wie hulp nodig heeft bij het vinden van werk, kan niet meer op zulke hulp rekenen. Het CDA
bezuinigt 700 miljoen euro op re-integratie & arbeidsbemiddeling. Zwakke groepen op de
arbeidsmarkt hebben het nakijken. Wie wel werk heeft, moet van het CDA veertig uur gaan
werken, wat betekent dat werknemers minder tijd zullen overhouden voor bijvoorbeeld de zorg
voor hulpbehoevende ouders of voor de kinderen.
 De VVD bezuinigt 4,4 miljard euro, waarvan 2 miljard op zorg. De VVD laat in het midden wat
dit precies betekent. Maar het is niet uit te sluiten dat het eigen risico omhoog gaat en minder
behandelingen worden vergoed. Mensen in verzorgingshuizen moeten huur gaan betalen, wat kan
oplopen tot vele honderden euro’s per maand extra. Met name ouderen zijn hiervan de dupe.
Verder zijn uitkeringen niet veilig bij de VVD. Bijstand, WW en WAO/WIA worden niet meer
gekoppeld aan de loonontwikkeling, maar aan de prijzen, die veel langzamer stijgen. Ouderen
profiteren dan niet van de stijging van de welvaart.
Wat zijn de nadelen van die aanpak van andere partijen?
 Bij de maatregelen van andere partijen worden vooral mensen met een laag inkomen de dupe, ook
ouderen. De PvdA vraagt daarentegen alleen van toekomstige ouderen een bijdrage. Voor mensen,
die alleen AOW of een klein pensioen krijgen maken we een uitzondering. Voor hen verandert er
niets. Bij andere partijen zijn niet alleen huidige ouderen de dupe maar met name ouderen met
lager inkomen.

De kosten voor de zorg, verpleeg- en verzorgingshuizen zullen met name mensen met een lager
inkomen treffen. De PvdA staat voor eerlijk delen. De sterkste schouders moeten de zwaarste
lasten dragen, ongeacht de leeftijd.
Laat de PvdA alleen ouderen opdraaien voor de kosten van de vergrijzing?
 Natuurlijk niet! Jong en oud betaalt mee. Iedereen heeft recht op AOW en iedereen die inkomen
heeft, betaalt ervoor. We betalen dus allemaal. Dat is solidariteit. Dat gebeurt op twee manieren:
- via premies op inkomen. Mensen onder de 65 betalen AOW-premie (17,9%) over hun
inkomen tot € 31.000. Daarmee komt bijna 20 miljard per jaar binnen.
- via belastingen. Omdat de AOW-premies onvoldoende opbrengen, wordt uit de algemene
belastingopbrengst nog ruim 5 miljard per jaar toegevoegd.
 Wie nog geen 65 is, betaalt dus AOW-premie plus belastingen. Wie 65 of ouder is, betaalt geen
AOW-premie, wel belastingen. Iedereen betaalt dus. Het gaat om een eerlijke verdeling van de
lasten. Voor de PvdA is die verdeling duidelijk: de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten
dragen. Daarom willen we ouderen met een stevig aanvullend pensioen van meer dan 15.000 per
jaar bovenop de AOW een bijdrage vragen.
Vindt de PvdA het redelijk 0,6% te vragen? Dat is mooi 18% over 30 jaar!
De extra bijdrage van ouderen stijgt vanaf 2011 tot 2014 jaarlijks met 0,6%. Dat vinden we redelijk,
want:
 Die 0,6% stijging is minder dan de verwachte stijging van de AOW en de aanvullende
pensioenen. Je gaat er dus niet op achteruit, maar iets minder op vooruit.
 De 0,6% geldt slechts voor een deel van het inkomen: het deel boven een aanvullend pensioen
van 15.000 per jaar, boven op de AOW (van 8.000 voor gehuwden of 12.000 voor
alleenstaanden). Dat treft dus alleen de toekomstige 65-plussers met een eigen inkomen van
minstens 23.000 (gehuwden) of 27.000 per jaar (alleenstaanden).
 Wij stellen zeker NIET voor om dit 30 jaar vol te houden en daarbij elk jaar een stapje omhoog
te gaan. Wij vinden het wel verstandig om NU met kleine bedragen te starten. Volgende
regeringen kijken steeds wat er nodig is. Wij geven daarom cijfers voor de eerste vier jaar, van
2011 t/m 2014.
Wat vraagt de PvdA van jongeren?
De AOW kost 25 miljard per jaar. De AOW wordt voor bijna 20 miljard betaald door werkenden via
de AOW-premies. De overige vijf miljard komt uit de belastingen die door iedereen worden
opgebracht, onder en boven de 65.
Is dit een bejaardenbelasting?
Nee, dat zou alleen zo zijn als we enkel en alleen iets van huidige ouderen vraagt. Maar voor hen
maken we juist een uitzondering. We stellen een maatregel voor waar zowel jongeren als ouderen een
bijdrage aan leveren. Bovendien heeft de bijdrage maar één doel: de AOW laten meegroeien met de
welvaart. Daar is het ons allemaal om te doen. Het CDA en VVD hebben de afgelopen jaren de AOW
niet laten meegroeien met de lonen, maar bevroren.
Gaat de PvdA nou fiscaliseren?
 Het gaat ons niet om de techniek, maar om de uitkomsten: alleen de mensen die in of na 1946
zijn geboren, betalen na hun 65ste iets extra, waarbij een vrijstelling geldt voor AOW plus
€15.000 aanvullend pensioen. Of dit bereikt kan worden via fiscalisering of op een andere
manier is daarbij van ondergeschikt belang.
 Fiscaliseren betekent: de AOW-premie vervangen door belasting. Dat gebeurt al sinds 1996.
Toen is besloten de AOW-premie (die alleen wordt betaald voor mensen onder de 65 jaar) te
maximeren op 17,9%. Dat levert 20 miljard per jaar op. De rest komt uit de belastingen en
wordt door iedereen betaald. Inmiddels wordt van de 25 miljard die per jaar nodig is voor de
AOW al 5 miljard betaald uit de belastingen. Het bedrag groeit elk jaar.
 De maximering van de AOW-premie is belangrijk. Anders wordt arbeid te duur, verliezen we
banen, zijn er uitkeringen nodig en raken we snel van de regen in de drup.
 Het alternatief is fors bezuinigen op zorg en sociale zekerheid. Die keuze maken CDA en VVD
wel. De PvdA niet. De PvdA kiest voor een AOW die meegroeit met de lonen en dus ook met
de welvaart.
Wat betekent dat, een welvaartsvaste AOW?
 De PvdA wil dat de AOW netto net zo veel groeit als de lonen van werknemers. Als de lonen 2%
omhoog gaan, dan ook de AOW. 65-plussers delen dan net zo veel mee in de groei van de
welvaart in Nederland als andere groepen. De AOW heet dan ‘welvaartsvast’.
 Naast ‘welvaartsvast’ bestaat ook het begrip ‘waardevast’. Dit laatste wil zeggen dat de AOW
even snel stijgt als de inflatie. Met een waardevaste AOW blijft de koopkracht van 65-plussers
zonder aanvullend pensioen altijd gelijk, dus zonder koopkrachtgroei of -dalingen. Zij delen dan
niet evenredig mee in de groeiende welvaart in Nederland.
Is de AOW veilig bij CDA, VVD?
 Nee. CDA, VVD hebben in 2004 en 2005 alle uitkeringen en de AOW bevroren. De lonen van
werknemers in het bedrijfsleven gingen in die jaren omhoog, maar de uitkeringen niet. In 2005
heeft het kabinet voor een kleine verlichting gezorgd door AOW’ers een toeslag te geven van €5
per maand. Op aandringen van de Kamer is hier nog € 40 extra vakantiegeld bijgekomen. Samen
was dit niet voldoende om de AOW in de pas te laten lopen met de lonen van werknemers. De
AOW was in deze jaren dus niet ‘welvaartsvast’. Blijkbaar kiezen partijen als CDA en VVD liever
voor een bezuiniging op de AOW dan dat ze mensen durven te vragen om naar draagkracht een
bijdrage te leveren aan een welvaartsvaste AOW.
 Niet alleen hebben CDA, VVD in de afgelopen kabinetsperiode de AOW bevroren, maar ook
hebben ze bezuinigd op voorzieningen waar veel ouderen met een krappe beurs gebruik van
maken, zoals huursubsidie en op openbaar vervoer. Bovendien hebben die partijen de no-claimregeling ingevoerd, waar veel ouderen nadeel van hebben.
Hoe denken anderen over dit plan?
 De PvdA staat niet alleen met zijn voorstel. De vakbonden én de werkgeversorganisaties hebben
zich achter het plan geschaard om een groter deel van de AOW uit de algemene middelen te
betalen. ‘Het is beter de stijgende AOW-kosten door de vergrijzing op te vangen door
gepensioneerden te laten meebetalen aan hun oudedagsvoorziening’, aldus de werkgevers en
vakbonden in de Sociaal-Economische Raad. In 1997 zaten werkgevers en vakbonden al op deze
lijn. Toen stelden ze voor dat de gehele samenleving meebetaalt aan de toekomstige groei van de
AOW-lasten, “zodanig dat naast actieven ook AOW-gerechtigden (met uitzondering van diegenen
met alleen een AOW-uitkering en diegenen met en AOW-uitkering en een klein aanvullend
pensioen/inkomen) een evenredige bijdrage leveren aan de toename van de AOW-lasten”.
Daarnaast heeft ook een ouderenbond als PCOB zijn steun betuigd.