Hoe krijg je een 3D film op een 2D scherm? Helpt een bril altijd als je ziet? Meer leren over lichaam en gezondheid Inzicht in het zicht Drs. Onne Creten & dr. Olga Reneerkens Universiteitskliniek voor Oogheelkunde MUMC+ Zichtsysteem = visuele systeem Het oog (dwarsdoorsnede) Het oog (dwarsdoorsnede) Oogspier / superior rectus Oogrok / sclera Vaatvlies / choroïdea Lens Netvlies / retina Hoornvlies / cornea Iris Pupil Oogzenuw / nervus opticus Voorste oogkamer Zonula vezels Blinde vlek / papil Ciliair lichaam Gele vlek / macula Glasachtig lichaam / corpus vitreum Bloedvaten Voorsegment Achtersegment Voorsegment oog spleetlamp (1) Voorsegment oog spleetlamp (2) Voorsegment oog OCT Voorsegment oog OCT Achtersegment oog fundusfoto Achtersegment oog OCT Macula (gele vlek) Papil (blinde vlek) Het oog (dwarsdoorsnede) Voorsegment Achtersegment Netvlies (retina) Fotoreceptoren Staafjes Kegeltjes • 80-120 miljoen • Gelijkmatig verdeeld over retina (m.u.v. macula) • Contrast: donker/licht • Kleuren: blauw, groen, rood • 5-6 miljoen • Meeste in macula Kleurenzien Trichromaat = 3 types kegeltjes = normaal kleurenzien Inkt Kleurenzien Trichromaat = 3 types kegeltjes = normaal kleurenzien Inkt Defecten in kleurenzien • Kleurenblindheid (zeer zeldzaam) • Grotendeels geslachtsgebonden (8% m, 0,5% v) • 3 Hoofdcategorieën: • Abnormaal trichromaat • Dichromaat • Monochromaat • Met name rood-groen spectrum Waarom 2 ogen? Dieptezicht • Stereopsis • Informatie uit 2 ogen creëert 3D beeld • Stappen: – 2 goed functionerende ogen kijken in dezelfde richting – Hierdoor 2 (ietwat) verschillende beelden op retina – Brein creëert 1 3D beeld Dieptezicht in entertainment •3D film in de bioscoop •Virtual Reality op smartphone •Visuele illusies •Nintendo 3DS De bekabeling De bekabeling De bekabeling Kruising van informatie: – in oog, op netvlies – thv. chiasma Beide hersenhelften ontvangen informatie uit beide ogen! Visuele cortex = deel van occipitale kwab • Visuele cortex = deel van occipitale kwab • • Striate cortex = V1 = primaire visuele cortex • Extrastriate cortex = V2-V5 Visuele Systeem https://www.youtube.com/watch?v=ni6RjkjdQyk • Verdere verloop niet voor deze lezing (avond 5) • ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’ van Oliver Sacks • Cognitieve & perceptuele stoornissen, waaronder prosopagnosia Waarnemen - herkennen Prosopagnosia: • Problemen met Syndroom van Capgras: • In staat gezichten te gezichtsherkenning • Wel onbewuste respons herkennen • Problemen met onbewuste response • Zeer variabel: zelfs schizofrenie of MS • Dubbelgangerswaan • Doorgaans hersenletsel of neurologisch aandoening • Gezichtsblindheid Slechtziend – blind? Slechtziend – blind • Definitie volgens WHO Gezichtsscherpte Gezichtsveld Normaal ziend ≥ 0,3 EN ≥ 30° Slechtziend < 0,3 en ≥ 0,05 EN/OF < 30° en ≥ 10° Blind < 0,05 EN/OF < 10° Gezichtsscherpte Gezichtsscherpte = Visus = maat voor kleinste detail dat oog kan zien = gemeten met optotypes (letters, getallen, symbolen, figuren) Gezichtsscherpte Gezichtsscherpte = Visus = maat voor kleinste detail dat oog kan zien Gezichtsscherpte Gezichtsscherpte = Visus = maat voor kleinste detail dat oog kan zien Slechtziend - blind • Definitie volgens WHO 0.1 Gezichtsscherpte Normaal ziend ≥ 0,3 0.2 Slechtziend < 0,3 en ≥ 0,05 0.3 Blind < 0,05 0.4 0.5 0.8 1.0 Refractie-problemen • Emmetropie = scherp beeld op het netvlies Refractie-problemen • Emmetropie = scherp beeld op het netvlies • Ametropie = refractie-anomalie (in dioptrie) = brekend vermogen van oog en ooglengte niet in juiste verhouding - bril Myopie + bril Hypermetropie Hypermetropie Slechtziend - blind • Definitie volgens WHO Gezichtsscherpte Gezichtsveld Normaal ziend ≥ 0,3 EN ≥ 30° Slechtziend < 0,3 en ≥ 0,05 EN/OF < 30° en ≥ 10° Blind < 0,05 EN/OF < 10° Gezichtsveld (GV) = veld in de ruimte dat wordt waargenomen = uitgedrukt in graden met normaalwaardes (geen cirkel!) linker oog rechter oog Gezichtsveld (GV) = veld in de ruimte dat wordt waargenomen = uitgedrukt in graden met normaalwaardes (geen cirkel!) – Totale GV = GV linker oog + GV rechter oog – Overlap tussen GV van linker en rechter oog Binoculair GV linker oog rechter oog Gezichtsveld (GV) = veld in de ruimte dat wordt waargenomen = uitgedrukt in graden met normaalwaardes (geen cirkel!) – Totale GV = GV linker oog + GV rechter oog – Overlap tussen GV van linker en rechter oog Binoculair GV linker oog rechter oog binoculair Gezichtsveld (GV) Oorzaken? Glaucoom Retinitis Pigmentosa Normaal GV Leeftijdsgebonden macula degeneratie Gezichtsveld (GV) Kruising van informatie: – in oog, op netvlies – thv. chiasma Beide hersenhelften ontvangen informatie uit beide ogen! Gezichtsveld (GV) Oorzaken? Links Rechts Re Li Links Rechts Gezichtsveld (GV) Oorzaken? Links Rechts Re Li Links Rechts Slechtziend - blind • Definitie volgens WHO Gezichtsscherpte Gezichtsveld Normaal ziend ≥ 0,3 EN ≥ 30° Slechtziend < 0,3 en ≥ 0,05 EN/OF < 30° en ≥ 10° Blind < 0,05 EN/OF < 10° Hoe krijg je een 3D film op een 2D scherm? Helpt een bril altijd als je ziet? Literatuur suggesties Boeken Websites • ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’ & ‘Eiland der kleurenblinden’ van O. Sacks • ‘Zakboek oogheelkunde’ van B. James • ‘Leerboek oogheelkunde’ van H. Tan • www.oogheelkunde.mumc.nl • www.oogartsen.nl • www.oogheelkunde.org • www.ophthobook.com (EN)