Allium Sativum - Vrije Universiteit Brussel

Allium sativum
Knoflook
Boeckmans Hanne
Darquennes Carl
Winters Kathleen
Zelfzorgmiddelen voor mens en dier
Professor A. Foriers
Vrije Universiteit Brussel
Academiejaar 2006-2007
Inhoudstabel
 Geschiedenis
 Classificatie
 Beschrijving
 Inhoudsstoffen
 Farmacologie
 Nevenwerkingen en toxiciteit
 Interacties met geneesmiddelen, planten, stoffen
 Verwerkingsvormen
 Knoflookpreparaten in de apotheek
 Besluit
Geschiedenis
Afkomstig uit steppengebied Centraal-Azië
Vanaf begin van landbouw in Europa ingevoerd
3de millenium V.C.: aan bouwers piramide Gizeh => ‘stimulerend’
In Griekse oudheid: symbool voor ‘fysieke kracht’
1ste eeuw N.C.: Dioscorides – De materia medica => Knoflook is wondermiddel’!
Middeleeuwen: hét ‘voorbehoedsmiddel’ en middel ‘tegen builenpest’
WO II: tegen ‘wondinfecties’
Begin 20ste eeuw: wetenschappelijk onderzoek betreft werking en nevenwerkingen
Nu: nog steeds wetenschappelijk onderzoek op gefermenteerde vorm
Classificatie
Leliefamilie - Liliaceae
Meerdere species: o.a.
Allium
2 subspecies:
‘Allium’
vineale
(kraailook)
oleraceum
(moeslook)
ursinum
(daslook)
sativum
(knoflook)
Allium sativum Sativum
(zonder bloeiwijze)
Allium sativum Ophioscorodon
(met bloeiwijze)
=> Latijn ‘olere’ => ‘geur verspreiden’
=> Keltisch ‘all’ => ‘brandend, scherpe smaak’
‘sativum’
=> ‘gekweekt’
Beschrijving
 Scherpste lid van de uienfamilie
 In bloeiwijze wel bloemen, maar deze vormen geen zaad
 In plaats van zaad, wel broedbolletjes
 Vegetatieve vermeerdering
 Tweejarige plant
 Planttijd: oktober
 Bloeitijd: juli-augustus
 Op koele, droge plaats bewaren
 Drogerij: 6 maanden houdbaar
Inhoudsstoffen
 Water
 Koolhydraten:
50 - 65%
Oligo- en polysacchariden van fructose
Reducerende suikers
Fructosanen
Korte suikers
 Mengsel van mono-di-tri-polysulfiden:
26 - 30%
0,1 - 3,5%
Mechanische Alliinase
bewerking (lyoenzyme)
Alliine
Allylcysteïnesulfoxide
=> reukloos
 Etherische olie
 Verder nog:
Allicine
=> typische reuk
0,1 - 0,36%
thiocyanaatverbindingen, vitaminen A - B - C, enzymen,
garlicine (antibiotische eigenschappen), mineralen (K,
S, P, Zn), sporenelementen (Se, I, Ca, Mg, Zn, Fe),...
Farmacologie
Cardiovasculair stelsel
- Anti-atherosclerotisch: verminderde vorming van vrije radicalen
→ tegengaan van peroxidatie van LDL-cholesterol
- Cholesterolverlagend:
totale cholesterolverlaging
HDL stijgt
LDL/HDL daalt
- Antithrombotisch: inhibitie van tromboxaansynthetase
- Fibrinolytisch: lost bloedstolsels op
- Antihypertensief: door thiocyanaatverbindingen => verhoging NO productie
Farmacologie
Nierstelsel
- Diuretisch: door fructosanen, etherische olie
Bronchopulmonair
- Ophoesten van slijm bevorderen en zwak longantisepticum
 bloed naar slijmvliezen trekken  genezende werking
Spijsverteringsstelsel
- Maag: verhoging gastro-intestinale kliersecreties  verhoging werking
- Darm: zwak spasmolyticum (krampstillend), darmtonus verhogend,
antiseptisch, windverdrijvend, wormverdrijvend
Farmacologie
Endocrien stelsel
- Hypoglycemiërend: door activeren van insuline en bevorderen van aanmaak
van leverglycogeen
Immuunsysteem
- Immunostimulerend
- Antibacterieel, antiparasitair, antifungaal, antiviraal
 reactie met thiolgroepen van bacteriële enzymen
 inhibitie DNA-RNA-eiwit synthese
Farmacologie
Andere
- Dermatologie: antiseptisch, keratolytisch
- Anticarcinogeen:
 inductie fase I en fase II detoxificatiesysteem  vorming
kankerverwekkende nitrosamines in maag verminderen
 antibiotisch op Helicobacter pylori  rol maagkanker
 antiproliferatief effect op borst- en prostaatcellen
 inductie apoptose
 stimulatie DNA-herstel
- Detoxificans: antidotum chronische nicotine-intoxicatie
zware metalen cheleren
Nevenwerkingen en toxiciteit
 Knoflook bevat kleine hoeveelheden jood
→ Kleine dosissen verhogen activiteit schildklier, hoge dosissen
verlagen activiteit
 Verlengde coagulatietijd mogelijk
 Hoge dosissen kunnen eventueel maagslijmvlies irriteren, darmwerking
verminderen
 Vlugolie kan eventueel nausea veroorzaken
 Bloedarmoede en daling hematocriet veroorzaken
→ oxiderende werking op hemoglobine
 Allergische huidreacties bij uitwendige toepassing
Nevenwerkingen en toxiciteit
 Knoflook geur is onvermijdelijk, zoniet is het preparaat onwerkzaam
→ Minimaliseren door: melk
chocolade
peterselie
koffiebonen
Dosidoryl®
 Knoflook is zweetbevorderend → lichaamsgeur zal wijzigen
 Kinderen jonger dan 12 jaar, niet zonder medisch advies
 Zwangeren en tijdens lactatie: hoge dosissen vermijden
→ zuurbranden, onaangename smaak moedermelk
Interacties met geneesmiddelen, planten, stoffen
- Bloedverdunners (coumarines, aspirines, anti-aggregantia, NSAID)
- Orale bloedsuikerverlagende medicijnen (sulfamiden) en insuline
- Cholesterolverlagende medicijnen (statines)
- Antihypertensiva (voornamelijk ACE-inhibitoren)
- Digitalispreparaten (digoxine, digitoxine)
- HIV-geneesmiddelen: snellere afbraak → verlaging plasmaconcentratie
- Schildklierpreparaten
- Cyclosporines: inductie van CYP 3A4 → verlaging plasmaconcentratie
- Ginko biloba
- Gember
- Ginseng
- Cayennepeper
- Omega 3, omega 6 oliën
- Vitamine E
→ bloedverdunning
Verwerkingsvormen
 Poeder
 Droog extract
 Nebulisaat
 Vloeibaar extract
 Etherische olie
 Tinctuur
 Pasta (gemalen of geperst)
 Klysma
Knoflookpreparaten in de apotheek
Specialiteit
Aantal
Prijs
Prijs/tabl. of
caps.
Posologie
Prijs/dag
Inhoud
(knoflook)
Prijs/mg in
tabl. of
caps.
Allisan (Vogel)
60 tabl.
9,25 €
0,15 €
2 tabl./dag
0,30 €
155 mg
0,001 €
Alligoa Plus (Omega
Pharma)
120 tabl.
280 tabl.
7,95 €
14,95 €
0,07 €
0,05 €
6 tabl./dag
0,42 €
0,30 €
6 mg
0,012 €
0,008 €
BioActive-Garlic (Pharma
Nord)
60 tabl.
8,70 €
0,15 €
2 tabl./dag
0,30 €
300 mg
0,0005 €
Knoflook LI 111 (Kwai)
160 tabl.
9,45 €
0,06 €
6 tabl./dag
0,36 €
100 mg
0,0006 €
Kyolic Original
75 caps.
200 caps.
10,31 €
25,76 €
0,14 €
0,13 €
2 caps./dag
0,28 €
0,26 €
270 mg
0,0005 €
0,00048 €
Kyolic + Lecithine
75 caps.
200 caps.
11,38 €
28,24 €
0,15 €
0,14 €
2 caps./dag
0,30 €
0,28 €
300 mg
0,0005 €
0,00046 €
Kyolic Antioxidant
75 caps.
11,38 €
0,15 €
2 caps./dag
0,30 €
200 mg
0,0008 €
Kyolic Once a day
30 caps.
7,41 €
0,25 €
2 caps./dag
0,50 €
600 mg
0,0004 €
Knofluvit Xtra (Bional)
30 caps.
5,95 €
0,20 €
2 caps./dag
0,40 €
180 mg
0,001 €
Look-Maretak-MeidoornVit E (Bional)
100 caps.
5,89 €
0,06 €
3 caps./dag
0,18 €
170 mg
0,0004 €
Look (Elusan)
60 gel.
14,90 €
0,25 €
2 gel./dag
0,50 €
165 mg
0,002 €
Besluit
Eeuwenoude kruiderij
Meer dan een keukenkruid
Talrijke effecten
KNOFLOOK
Onaangename geur
Vele preparaten in de apotheek
Referenties
 Bosch & Keuning (1992). De gezonde keuken: knoflook. Westland NV, Schoten
 Nieuwe Kleine Winkler Prins (1987). Elsevier, Amsterdam/Brussel, deel 1 p. 195
 Reader’s Digest (1980). Gids voor geneeskrachtige planten. Reader’s Digest, Brussel, p. 321
 Stary Fr. en Jirasek V. (1991). Geneeskruiden. Omega boek, Amsterdam
 Van Hellemont J. (1985). Fytotherapeutisch compendium. Algemene Pharmaceutische Bond (B), p. 28-32
 Verhelst G. (2006). Groot handboek geneeskrachtige planten. Mannavita, Wevelgem, p. 80-84
 www.knoflooksite.nl
 www.nl.avogel-server.org/tuinen/Plant_van_de_maand_Allium_sativum.php
 www.rudolfdewit.com/knoflook.html
BEDANKT VOOR JULLIE
AANDACHT