Suggesties voor masterscripties

Suggesties voor masterscripties Historische en Moderne
Nederlandse Literatuur
Academiejaar 2012-2013
Hieronder vind je een aantal voorstellen voor masterscripties op het gebied van de Historische en
de Moderne Nederlandse Letterkunde. Die lijsten met voorstellen zijn onvolledig. Studenten
kunnen steeds met eigen ideeën bij de respectieve begeleiders aankloppen.
Afspraken over de masterscriptie gebeuren via e-mail of op het spreekuur.
Historische Nederlandse Literatuur
o Prof. dr. Youri Desplenter ([email protected])
 Middelnederlandse literatuur
 analyse van enkele Middelnederlandse evangeliepreken uit prekenbundels of lectionaria
(hss. Gent, UB, 539 of 1267), met editie
 analyse van enkele Middelnederlandse sermoenen of collaties (hss. Gent, UB, 902, 966
(Johannes Tauler) of 2422 (sermoenen gehouden in Gent)), met editie
 studie van het Middelnederlandse passieverhaal brigida der heiliger maghet gheopenbaert (hs.
Gent, UB, 1365), met editie
 studie van de Middelnederlandse levens van Maria en Jezus, gebaseerd op
evangelieteksten (hs. Leiden, UB, Ltk. 239; naar microfilm), met editie
 de Hiëronymusbrieven in het Middelnederlands (hs. Gent, UB, 904), analyse en uitgave
 analyse vertaaltechnische aspecten van de hymnen- en sequensenvertalingen door Karel
Wincke en en de Poperingse rederijker Ghileyn de Coninck (Gent, 1573)
 analyse en gedeeltelijke uitgave van de Destructie van Jeruzalem (prozaversie)
 vergelijking van Tscep vol wonders met Tbouc van wondre (1513) en De sack der consten (1528)
 de Tien Geboden / Zeven Hoofdzonden in het Middelnederlands
 editie van pseudo-Duitse vertalingen van Middelnederlandse geschriften van Jan van
Leeuwen († 1378)
 het beeld van de zogenoemde ‘didactische’ Middelnederlandse literatuur in de
literatuurgeschiedenis
 Turias ende Floreta (prozaroman)
 Dierengeneeskunde in het Middelnederlands
 De passie van Christus in Vanden Levene Ons Heren en die bij Suso
 De prozaroman Appollonius van Thyro (1493) in zijn Europese context
 Onderzoek van hs. Gent RA, Fonds Sint-Pietersabdij reeks I, 461, een convoluut met
onder meer berijmde Middelnederlandse rechtsteksten
 De invloed van recht en rechtspraak op de geschriften van Jan van Boendale
 Satans- en Paradijsprocessen in de Middelnederlandse literatuur
o Dr. Samuel Mareel ([email protected])
 Rederijkersperiode (15de en 16de eeuw)
Ik begeleid in principe graag iedere masterscriptie die verband houdt met de rederijkers en de
Nederlandse literatuur uit de vijftiende en zestiende eeuw. Studies die de rederijkersliteratuur en –
cultuur benaderen vanuit een comparatistisch en/of interdisciplinair oogpunt worden in het
bijzonder aangemoedigd. Hierbij kan worden gedacht aan verbanden met anderstalige literaturen,
met andere kunsten (schilderkunst, architectuur, muziek,...) of met politiek en religie. Hieronder
enkele concrete mogelijke onderwerpen:
 de figuur van koning David in de literatuur en in de beeldende kunsten uit de
Nederlanden voor en na de Hervorming
 een vergelijking van stadsdichters in de Nederlanden (bv. Jan Smeken, Anthonis de
Roovere) en in Frankrijk (bv. Pierre Gringore) of Duitsland (bv. Hans Sachs)
 een vergelijking van de functie van stadsdichter in de 15de/16de eeuw en in de 20ste/21ste
eeuw
 het idee van vrede en oorlog bij de rederijkers
 het mysterie van de transsubstantiatie in woord en beeld
 drie vroegmoderne mannelijke auteurs over de plaats van de vrouw in het huwelijk: een
vergelijking tussen Van den Dales De Stove, Erasmus’ Uxor Mempsigamos, en Shakespeares
The Taming of the Shrew
 een analyse van de literaire activiteiten in de Brugse Bogardenschool in de 16de eeuw op
basis van de kroniek van Zeger Van Male
 een lezing van enkele presentspelen van de rederijkers in het licht van cultuurhistorische,
antropologische en sociologische studies over het geschenk (Natalie Zemon-Davis, Aafke
Komter,...)
 de Antwerpse schilder Frans Floris en de rederijkers
o Dr. Lise Gosseye ([email protected])
 Vroegmoderne Nederlandse literatuur




Hooft en Huygens: self-fashioning in de ‘Achilles-sonnetten’
Vondels Joannes de Boetgezant als christelijk epos
Het vroegmoderne zelfbeeld in Justus de Harduwijns belijdenislyriek
Tacitus in Hoofts Nederlandse historiën
o Prof. dr. Jürgen Pieters (Jü[email protected])
 Vroegmoderne Nederlandse literatuur
 Juvenalis en Persius in Constantijn Huygens’ Ooghen-troost
 Horatius in Constantijn Huygens’ Ooghen-troost
 Seneca’s Brieven aan Lucilius in Constantijn Huygens’ Ooghen-troost
(deze drie onderwerpen zijn specifiek voor studenten Nederlands-Latijn)







Joodse thema’s en motieven in Vondels Jeruzalem Verwoest
Historiciteit en actualiteit in Vondels Gysbrecht van Aemstel
Historiciteit en actualiteit in Vondels Palamedes
Selbstbehauptung in Adam in Ballingschap
Vondels Altaergeheimenissen als eucharistisch traktaat
Huygens als lezer van Petrarca
opvattingen over lichaam en ziel in Jacob Cats’ Samenspraeck tussen lichaem en ziel (eventueel
confrontatie met teksten van John Donne)
 D.V. Coornherts Lydens-troost in de traditie van de christelijke consolatio-literatuur
 De ‘passies’ in Coornherts Zedekunst
 Algemene en theoretische literatuurwetenschap
Monografische studies over (aspecten van) het werk van:







Jerome McGann
Catherine Belsey
Stephen Greenblatt
Edward Said
Hans Blumenberg
Michel Foucault
Michel de Certeau
o Dr. Kornee van der Haven ([email protected])
 Vroegmoderne Nederlandse literatuur
Voorstellen voor scripties zijn welkom op het terrein van de Nederlandse literatuur van de
zeventiende en achttiende eeuw. Ik begeleid graag studenten die zich in de cultuurhistorische
achtergronden van een literaire tekst willen verdiepen, zoals de economische, politieke of
religieuze factoren die een rol speelden bij de ontwikkeling van het stedelijk theater in de
Nederlandse Republiek. In het algemeen zijn scripties welkom over het epos/heldendicht in de
achttiende eeuw, over literatuur en urbaniteit, evenals onderzoeken naar vroege vormen van
nationaal denken en vaderlandsliefde aan de hand van literaire teksten.
Enkele mogelijke onderwerpen:
 Urbaniteit, burgerlijkheid en economisch denken in Pieter Langendijks Quincampoix (1720)
of Spiegel der Vaderlandsche Kooplieden (1760)
 Emotionaliteit en militair heldendom in het achttiende-eeuws epos, bijv. in W. van
Merken: Germanicus (1779) of A. Loosjes: M.A. de Ruyter (1784)
 Oorlogsvoering en vermaak in de militaire zinnespelen van Enoch Krook (18de eeuw)
 Spektakeltoneel in de Amsterdamse Schouwburg (auteurs als Jan Vos, Govard Bidloo)
 Politieke (regenten)deugden en republicanisme in de achttiende-eeuwse tragedie, bijv. in
de treurspelen van Pieter Langendijk, Claes Bruin of Sybrand Feitama
 Stedelijke ruimten in de vroege roman, bijv. in T'Amsterdamsch Hoerdom (1681) of De
ongelukkige levensbeschryving van een Amsterdammer (1775)
 Private en publieke ruimten in vroegmoderne kluchten en blijspelen (bijv. in Spaanschen
Brabander (1617) van Bredero)
 Stadsmythen en rurale mythen in de (toneel)poëzie van de zeventiende en achttiende
eeuw
 De rol van vrouwen in vroegmoderne kluchten en blijspelen
 Patriottisme en de Bataafse bevrijdingsmythe, bijv. in J. Le Francq van Berkhey: Claudius
Civilis, Hersteller der Bataafsche Vryheid (1764)
Moderne Nederlandse Literatuur
o Prof. dr. Bart Vervaeck ([email protected])
Prof. dr. Gwennie Debergh
Elk onderwerp over proza na 1945 is in principe welkom. De voorkeur gaat uit naar studies in
verband met de romanvernieuwing. Daarbij kan worden gedacht aan:
 de Vlaamse romanvernieuwing van de jaren zestig: Claude van de Berge, C.C.
Krijgelmans, Ivo Michiels, Daniël Robberechts, Willy Roggeman, Paul de Wispelaere
 het Andere Proza: Sybren Polet, J.F. Vogelaar, Lidy van Marissing
 auteurs rond het tijdschrift De Revisor: Frans Kellendonk, D.A. Kooiman, Nicolaas
Matsier, Doeschka Meijsing, …
 postmodernisme: Willem Brakman, M. Februari, Louis Ferron, Gerrit Krol, Charlotte
Mutsaers, Peter Verhelst, …
 hedendaagse romanciers als Jeroen Brouwers, A.F. Th. van der Heijden, Willem van
Maanen, Willem Jan Otten, I.L. Pfeijffer, Allard Schröder, …
o Prof. dr. Yves T’Sjoen ([email protected])
Hieronder enkele mogelijke onderwerpen en onderzoeksperspectieven, allemaal op het gebied
van moderne poëzie.
 Beelden van poëzie: vergelijkend onderzoek naar concepten van poëziebloemlezingen
(Komrij, Deleu, Pfeijffer, Breukers etc.)
 Vertaling/hertaling. Dichters en de toe-eigening van anderstalige poëzie
(vertaalwetenschap)
 De zelfvertaling van dichters
 De essays van René Gysen. Literatuurkritiek in Komma en Diagram.
 Analyse van poëzie van o.a. Elma van Haren, Tonnus Oosterhoff, Willy Roggeman, Hans
C. ten Berge, Nachoem M. Wijnberg









Uit de schaduw van Vijftig: Vroman, Gerhardt, Leeflang, Eijkelboom e.a.
Poëziereeksen (De bladen van de poëzie, De golfbreker-Den Gulden Veder, …)
De rol van de criticus. Visies en poëtica’s bij de beoordeling van hedendaagse poëzie
De kritische beschouwerspraktijk van Raymond (‘Boekuil’) Herreman in de krant Vooruit
Poëzie van prozaschrijvers: Haasse, Hermans, Michiels, Mulisch, Reve…
Poëzie en muziek (bijv. poésie pure-opvattingen; jazz en literatuur, muziek in de
poëzie…)
Poëzie en architectuur: Albert Bontridder
Baudelaire in de Vlaamse poëzie. Een invloedenstudie
Ontstaans- en drukgeschiedenis van een dichtbundel of een prozatekst (moderne
editiewetenschap; alleen voor studenten die in Ba3 het werkcollege Editiewetenschap
hebben gevolgd)
Editie van een (deel)correspondentie tussen schrijvers (dezelfde toelatingsvoorwaarde)

 Andere onderwerpen kunnen worden overlegd
o Dr. Lars Bernaerts ([email protected])
Algemeen kunnen scripties gemaakt worden over Ivo Michiels, over taalhandelingen in modern
Nederlandstalig proza, over cognitie en literatuur (ook cognitieve narratologie en cognitieve
stilistiek), over film en modern Nederlandstalig proza (adaptatie en intermedialiteit), over de
literaire representatie van waanzin en psychiatrie, en over aanverwante narratologische en
stilistische onderwerpen.
Concrete onderwerpen:









Religie in het werk van Ivo Michiels
Autofictie in het werk van Ivo Michiels
Tekstwerelden in proza van Mark Insingel
Ironie en onbetrouwbaarheid in het proza van Ilja Leonard Pfeijffer
Metaforen in proza van Stephan Enter
Taalhandelingen in literaire polemieken
Narratieve en stilistische analyses van vernieuwend proza uit de jaren vijftig en zestig
Een kritische evaluatie van de cognitieve literatuurwetenschap
Een kritische evaluatie van de evolutionaire literatuurwetenschap