Luierwasmiddelen Enkele termen / gebruikte ingrediënten in (luier)wasmiddelen Hieronder wordt een aantal veel in wasmiddel voorkomende ingrediënten kort besproken. Let op: dit wil nog niet zeggen dat deze schadelijk zijn voor de luiers; dat wordt verderop behandeld. Bleekmiddelen In te delen in: - Cloorbleekmiddelen (Chlorine brighteners) - Optische bleekmiddelen (Optical brighteners) - Zuurstofbleekmiddelen (Oxygen brighteners) Chloorbleekmiddelen Meest gebruikt zijn Natriumhypochloriet en natriumdichloorisocyanuraat. Optische bleekmiddelen / Optical brightener / UV Brightener Chemische deeltjes die worden afgezet op de stof, die licht opnemen en vervolgens een ander soort licht reflecteren, waardoor de stof witter LIJKT. Zuurstofbleekmiddel / Oxygen Brightener Een zuurstofbleekmiddel bevat waterstofperoxide als werkzame stof (bleekmiddel). Een voorbeeld is Natrium Percarbonaat. Enzymen Verwijderen verontreinigingen en vlekken uit wasgoed. Doordat ze heel efficiënt zijn zitten er maar kleine hoeveelheden van in wasmiddel en door de enzymen kan er ook met lagere doseringen gewerkt worden van het wasmiddel. Vaak staat er op een wasmiddel <5% enzymen, maar dat is dus vaak een “normale” hoeveelheid. Er bestaan verschillende soorten, de meest voorkomende: proteasen, amylasen, lipasen, cellulasen. Elk behandelt een ander soort van verontreiniging. Als er op een wasmiddel staat “biologisch actief” betekent dit dat er enzymen aanwezig zijn voor de werking van het wasmiddel. Natrium Carbonaat / Soda / Washing Soda / sodium carbonate / soda carbonate (Na2CO3) Waterontharder en ontvetter Natrium Bicarbonaat / zuiveringszout / baking soda / sodium bicarbonate / bicarbonate of soda Gebruikt als vlekkenmiddel en neutraliseert geuren. Anionogene oppervlaktestoffen (oppervlaktestof=tenside) Wasactieve stof om bepaalde soorten vuil te verwijderen, zeep is een voorbeeld, maar zeker niet de enige anionogene oppervlaktestof. Zepen Zepen zijn “anionogene oppervlaktestoffen”, gebruikt om bepaalde soorten vuil te verwijderen. Niet-ionogene oppervlaktestoffen (oppervlaktestof=tenside) Wasactieve stof om bepaalde soorten vuil te verwijderen, versterken de anionogene oppervlaktestoffen Parfum Voor de geur, kunnen natuurlijk of synthetisch zijn. Kleurstoffen Alleen om het wasmiddel er aantrekkelijker uit te laten zien. www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] Wat zijn nu schadelijke ingrediënten voor de luierwas ? Een heel moeilijke vraag. Veel verschillende adviezen van verschillende luierfabrikanten. De adviezen van volgende merken werden bekeken, eventuele verduidelijking werd per mail opgevraagd: Bambinex Bambino Mio Blueberry / Swaddlebees Bumgenius / Flip Bummis Charlie Banana Chocododa Disana Eco Posh / Lil’ Joey / Kanga Care / Rumparooz Fuzzibunz Little lamb Motherease Pikapu Popolini Thirsties Tots Bots Let op: het is een verschil of een bepaald product in een wasmiddel is opgenomen, of dat het “puur” wordt gebruikt of toegevoegd aan de was. In een wasmiddel zijn bepaalde stoffen vaak minder geconcentreerd aanwezig, waardoor de fabrikant dit niet afraadt, maar wel afraadt om het los te gebruiken. Hieronder een overzichtje per fabrikant van producten (in wasmiddelen) die worden afgeraden. www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] Conclusies Iedereen kan hieruit in principe voor zijn eigen luiers afleiden welke ingrediënten het best vermeden worden. Blijven er echter twee “problemen”: - De meeste mensen hebben meerdere merken luiers en wassen deze natuurlijk niet apart. - De ingrediënten van de wasmiddelen zijn niet altijd heel duidelijk vermeld op de verpakkingen. Hieronder bespreek ik nog eens een aantal ingrediënten en verbind daar mijn conclusies aan. Bleekmiddelen Chloorbleekmiddelen Deze worden in wasmiddelen bijna niet meer gebruikt, maar worden door veel fabrikanten afgeraden en zijn dus te vermijden. Optische bleekmiddelen / Optical brightener / UV Brightener Chemische deeltjes die worden achtergelaten op de stof, om de stof witter te laten LIJKEN? Het idee alleen al van iets wat wordt achtergelaten op je luier. En witter LIJKEN? Absoluut niet nodig voor je luiers en ik zou dit zeker willen vermijden. (Beïnvloeden absorptievermogen negatief) Zuurstofbleekmiddel / Oxygen Brightener Enkele fabrikanten raden bleekmiddelen in het algemeen af, waarmee ze dus ook dit type afraden. In HEEL VEEL wasmiddelen speciaal voor luiers zitten er echter zuurstofbleekmiddelen als natriumpercarbonaat (oa Potion van Totsbots, Rockin’ Green, Bumgenius wasmiddel, Little Lamb, Zuivere Zeep…) Dus de conclusie is om zuurstofbleekmiddelen niet in geconcentreerde vorm te gebruiken, maar als het in een wasmiddel zit is het geen probleem. Enzymen** Niet ALLE enzymen zijn schadelijk, maar meestal staat er niet op de verpakking welke enzymen er precies in zitten. Het is vooral het enzym CELLULASE en PEROXIDASE dat schadelijk is, voor BAMBOE luiers. Cellulase is een soort GLYCOSIDASE, dus deze laatste is ook af te raden als het niet verder gespecificeerd is. Dit omdat bamboe voor een groot deel bestaat uit cellulose en lignine: cellulase breekt cellulose af en peroxidase reageert met lignine. In het overzicht van wasmiddelen hierna staat aangegeven in welke wasmiddelen deze mogelijk schadelijke enzymen niet zitten. Met nog een toelichting op cellulase onderaan bij de **. Enzymen (dus ook de “goede” die bepaalde verontreinigingen verwijderen) hebben hun grootste werkzaamheid bij 37°C en verliezen het grootste deel van hun werkzaamheid boven 50°C. Wilt u dus dat deze (goede) enzymen zo goed mogelijk hun werk doen, dan wast u best uw luiers in het algemeen best op 40°C. Echter: in geval van ziekte van uw kindje kunnen bepaalde ziekte-kiemen aanwezig zijn in de luiers. Deze worden gedood bij 60°C, dus in geval van ziekte wast u best op 60°C. Natrium Carbonaat / Soda / Washing Soda / sodium carbonate / soda carbonate (Na2CO3) Dit wordt door geen enkele fabrikant expliciet afgeraden en is dus geen probleem in een wasmiddel. (Puur is wat anders…) Natrium Bicarbonaat / zuiveringszout / baking soda / sodium bicarbonate / bicarbonate of soda Dit is een “moeilijk” ingrediënt. Enkele fabrikanten raden dit ingrediënt af in een wasmiddel (TotsBots, Pikapu, BlueberrySwaddlebees, Itty Bitty), maar het zit in een aantal luierwasmiddelen (Zuivere Zeep, Natuurlijk Huis, maar ook in sommige reguliere wasmiddelen). Als u één van deze merken luiers gebruikt, zou ik dit ingrediënt toch vermijden ivm de garantie. Zepen Zepen zijn “anionogene oppervlaktestoffen”, vaak weet je niet of dit in een wasmiddel zit of niet. In een wasmiddel zijn de concentraties dusdanig laag, dat men zich hier geen zorgen om hoeft te maken, geen probleem dus, als u zich aan de maximaal aangegeven dosis houdt. Let echter op met zelfgemaakte wasmiddelen: als u hieraan zeep toevoegt, is de concentratie niet goed te controleren en kan de zeep resten achterlaten op de luiers waardoor de absorptie vermindert. Parfum Parfums op zich zijn niet schadelijk voor de luiers, maar kinderen met gevoelige billetjes kunnen er wel irritaties van krijgen. Dus te vermijden bij gevoelige billetjes. Dit kunt u natuurlijk gewoon uitproberen: heeft uw kindje er geen last van: geen probleem! Kleurstoffen Alleen om het wasmiddel er aantrekkelijker uit te laten zien. Dus absoluut niet nodig! En afgeraden door een heel aantal fabrikanten. Deze zijn dus beter te vermijden. www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] In de Praktijk En nu in de praktijk: hoe vind je een wasmiddel dat aan alle voorwaarden en voor alle merken luiers voldoet? Dat zal moeilijk zijn. Zorg er daarom voor dat je de verboden of twijfelachtige ingrediënten ZOVEEL MOGELIJK vermijdt. Hoe? • • • • • • Kies in het algemeen voor een POEDER (vloeibaar laat sneller residuen achter, poeders wassen ook schoner) Als het geen speciaal luierwasmiddel is: kies voor een poeder voor GEKLEURDE / BONTE was. Hier zitten zo min mogelijk schadelijke enzymen en bleekmiddelen in. Bij een speciaal luierwasmiddel: houdt u aan de aangegeven dosis. Bij een regulier wasmiddel: gebruik dan de aangegeven dosis op de verpakking (voor normaal vervuilde was) Let hierbij wel op de waterhardheid in uw regio. Bij hard water is de dosis hoger dan bij zacht (Regenwater is altijd zacht). Zo blijft u ook milieubewust en bewust met uw portemonnee bezig. Minstens zo belangrijk: zorg dat u wast met voldoende water, kies voor “extra water” als dat kan met uw wasmachine. En spoel voldoende na met eventueel een extra spoelbeurt. We hebben niet alle wasmiddelen onderzocht, maar een aantal bekende / veel gebruikte van een kort commentaar voorzien. De nummers betekenen: (1) (2) (3) (4) Meest geschikt voor alle soorten luiers Geschikt als natriumbicarbonaat geen probleem is (zie uitleg hierboven) Niet/minder geschikt Onbekend omdat het ingrediënten bevat (bv enzymen) waarvan niet bekend is of de toegepaste soort schadelijk is. Hierbij is bekeken of het wasmiddel geschikt is voor ALLE soorten luiers (bamboe, katoen, microvezel). Als het wasmiddel bij “niet/minder geschikt” staat, kan het soms wel voor bepaalde soorten, dit kan men dan zelf beoordelen aan de hand van de ingrediënten. Zo heeft katoen in het algemeen geen problemen met enzymen. Per categorie (1 t/m 4) op alfabetische volgorde: (1) Ariel actilift colour & Style poeder Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat, schadelijke enzymen (wel enzymen, niet de schadelijke) Bevat wel: kleurstoffen, parfum (1) Ariel Colour poeder Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat, schadelijke enzymen (wel enzymen, niet de schadelijke) Bevat wel: kleurstoffen, parfum (1) Bambinex Bevat geen: Bevat wel: schadelijke enzymen (wel enzymen, maar niet de schadelijke) parfum (1) BioTop: Bevat geen: Bevat wel: schadelijke enzymen (wel enzymen maar niet de schadelijke), parfum, optische bleekmiddelen zuurstofbleekmiddelen (1) Bumgenius waspoeder: Bevat geen: Optische bleekmiddelen, enzymen Bevat wel: zuurstofbleekmiddelen (1) Miocare (Bambino Mio) Bevat geen: enzymen, synthetische parfums, optische bleekmiddelen (1) Rockin’ Green Bevat geen: Optische bleekmiddelen, enzymen Bevat wel: zuurstofbleekmiddelen, sommige varianten Rockin’ Green: parfum www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] (1) TotsBots Potion: Bevat geen: enzymen, chloor-of optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat Bevat wel: zuurstofbleekmiddelen, sommige varianten: parfum (1) Tandil color poeder (Aldi) Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat, schadelijke enzymen (wel enzymen, niet de schadelijke) Bevat wel: parfum (1) Tricel Color poeder Bevat geen: schadelijke enzymen (wel enzymen, maar niet de schadelijke) Bevat wel: parfum (1) Violet’s laundry Powder (Little Lamb): Bevat geen: Optische bleekmiddelen, enzymen Bevat wel: zuurstofbleekmiddelen ______________________________________________________________________________________________________ (2) Luierwas van Natuurlijk in Huis Bevat geen: Optische bleekmiddelen, enzymen, parfums Bevat wel: natriumbicarbonaat (2) Neutral color poeder Bevat geen: optische bleekmiddelen, parfum, schadelijke enzymen (wel enzymen maar niet de schadelijke) Bevat wel: natriumbicarbonaat (2) Sonett Color poeder (blauwe doos): Bevat geen: enzymen Bevat wel: zeep (niet overdoseren!), natriumbicarbonaat (2) Zuivere Zeep babywas: bevat geen: Optische bleekmiddelen, enzymen Bevat wel: natriumbicarbonaat, zuurstofbleekmiddelen, sommige varianten: etherische olie ______________________________________________________________________________________________________ (3) AH puur en eerlijk kleur poeder Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat Bevat wel: voor bamboe schadelijk enzym cellulase (3) Color Reus poeder Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat Bevat wel: kleurstoffen, optische bleekmiddelen, parfum, voor bamboe schadelijk enzym cellulase (3) Dreft wasmiddelpoeder (groene doos): Bevat geen: optische bleekmiddelen Bevat wel: parfum, natriumbicarbonaat, voor bamboe schadelijke enzym cellulase (3) Ecover poeder voor gekleurde was: Bevat geen: natriumbicarbonaat, optische bleekmiddelen, parfum Bevat wel: voor bamboe schadelijk enzym cellulase (3) Klok eco poeder kleur: Bevat geen: optische bleekmiddelen, natriumbicarbonaat Bevat wel: voor bamboe schadelijk enzym cellulase (3) Le Chat poeder: Bevat wel: optische bleekmiddelen (3) Omo poeder color: Bevat wel: optische bleekmiddelen, kleurstoffen, parfum www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected] (3) Una wasmiddel kleur poeder (Aldi) Bevat wel: natriumbicarbonaat, voor bamboe schadelijke cellulase (3) Sonett (gele doos): Bevat geen: enzymen Bevat wel: grote concentratie zeep, azijn-toevoegingen Zegt zelf niet geschikt te zijn voor wol, zijde en microvezel (een heel aantal luiers bevatten microvezel). Versie 9 Ella van Mil december 2015 ** Toelichting bij enzym cellulase: Wat doet cellulase? Cellulase breekt cellulose af. Zowel katoen als bamboe bestaan voor een groot deel uit cellulose. Echter pakt cellulase alleen de cellulose aan waar het “goed bij kan”, dat zijn de korte vezeltjes die uitsteken uit de stof, eigenlijk de “piling” die je ziet. De cellulase eet deze piling als het ware op, waardoor de stof weer glad wordt en de kleuren weer intenser uitkomen. Voor kleding een nuttig effect, voor luiers minder nodig (lijkt ons). Worden mijn katoenen en bamboe kleding en luiers dan “opgegeten” door de cellulase? Nee, je kleding en luiers zullen hier echt niet direct van uit elkaar vallen, de hoeveelheid cellulase in de wasmiddelen is tenslotte niet zo groot. Waarom dan toch cellulase afraden voor bamboe luiers en niet voor katoen? Twee redenen: • Inderdaad: zowel katoen als bamboe bestaan grotendeels uit cellulose. Echter bamboe luiers zijn meestal in feite gemaakt van bamboe-viscose. Door de productiewijze van bamboe-viscose, blijft er in de stof nagenoeg enkel nog cellulose over. Bij katoen blijven er nog nevenstoffen aanwezig. Daardoor heeft cellulase op bamboe een veel groter effect dan op katoen. • Daarnaast is de absorberende werking van bamboe viscose vooral gebaseerd op de oppervlak-grootte van de stof, waarbij de “piling” juist heel nuttig is om de oppervlakte zo groot mogelijk te maken. Bij katoen is een heel deel van de absorptie ook gebaseerd op capillaire werking (opname via de “porien” in de stof), wat bij bamboe-viscose niet het geval is. Dit is een tweede reden waardoor cellulase op de absorptie van bamboe-luiers een veel groter effect heeft dan op katoenen luiers. • Op de lange duur zullen de bamboe luiers door cellulase dus iets sneller slijten. Nog ter illustratie: cellulase wordt ook gebruikt om jeans-broeken hun “afgewassen” look te geven. De stof wordt mede door behandeling met cellulase versneld afgesleten (natuurlijk veel hogere concentraties dan er in een wasmiddel zitten). www.spulletjesvoorspruitjes.be | [email protected]