ArbeidsmArktgegevens regio noord-hollAnd noord

facts & figures 2016
TEXEL
DEN-HELDER
NOORD-HOLLAND NOORD
HOORN
ALKMAAR
ZAANSTREEK-WATERLAND
AMSTERDAM
AMSTERDAM, DIEMEN EN AMSTELVEEN
Arbeidsmarktgegevens
Regio Noord-holland noord
1
Inleiding
In deze ZWplus Facts & Figures nemen we je op hoofdlijnen mee door de regionale arbeidsmarkt van
de sector Zorg en Welzijn. De cijfers en grafieken kunnen gebruikt worden voor eigen beleidsstukken.
Tegelijk met deze uitgave verschijnt online het bijhorende ‘SIGRA arbeidsmarktrapport 2016’, waarin
je meer leest over bijhorende ontwikkelingen. Naast deze editie over Noord-Holland Noord zijn er ook
edities voor Zaanstreek - Waterland en Amsterdam, Diemen & Amstelveen beschikbaar.
Kijk voor het rapport en de andere edities op www.sigra.nl/arbeidsmarktinformatie.
Inhoud van deze facts & figures:
Colofon
1. Kenmerken Zorg en Welzijn Noord-Holland Noord
4
2. Demografie en zorgvraag
5
3. Tot nu: werkgelegenheidsverlies in bijna alle branches
6
4. De vraag naar personeel neemt weer toe 7
5. Terwijl uitstroom door pensioen nu echt gaat spelen 8
6. En de instroom aan onderwijs ook terugloopt
8
7. Regionale kengetallen per branche
10
© SIGRA 2016. Publicatie uit dit werk is toegestaan, mits de bron wordt vermeld.
ZWplus is aangesloten bij SIGRA: een samenwerkingsverband van 90 organisaties (met samen 100.000 medewerkers)
in zorg en welzijn in Groot- Amsterdam, Zaanstreek Waterland en Noord-Holland Noord.
Bronnen
Demografie: Planbureau voor de Leefomgeving (PEARL) / Regionale bevolkingsprognose Kiwi
Zorgvraag: Zorgprogramma Dementie Noord-Holland Noord
Werkgelegenheid en kengetallen: Landelijk onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW)
Onderwijs: DUO / hbo-raad
Pensionering: Arbeid in Zorg en Welzijn, Jeugdzorg & Kinderopvang 2015, integrerend rapport / PFZW arbeidsmonitor
Verzuimcijfers: Jaarverslagen zorg
3
1. Kenmerken Zorg en Welzijn in Noord-Holland Noord
2. Noord-Holland Noord: demografie en zorgvraag
Werkgelegenheid per branche in aantal werknemers (2014)
N oo
rd-Holland Noo
rd
16%
6%
Kinderopvang (2.510)
Overige zorg (2.620)
Huisartsenzorg en
Gezondheidscentra (1.010)
7%
6%
6%
2%
Nederland
8%
2%
23%
2%
2%
4%
Jeugdzorg (940)
Ziekenhuizen (6.460)
7%
6%
Welzijn en Maatschappelijke
Dienstverlening (1.510)
13%
Eenpersoonshuishoudens
> 20 jaar:
2015 versus 2025
20 – 65 jaar:
2015 versus 2025
65 jaar e.o:
2015 versus 2025
Geestelijke Gezondheidszorg (2.810)
Noord-Holland Noord
7,3%
34%
23%  20,7%
57,9%  54,7%
19,1%  24,6%
Verpleging, Verzorging,
Thuiszorg (15.500)
Nederland
11,8%
37%
22,7%  21,3%
59,9%  56,9%
17,8%  21,8%
Bron: AZW / PBL
32%
De bevolking van Noord-Holland Noord groeit
nauwelijks nog. Er gaan meer mensen weg dan
dat er komen. De vertrekkers zijn met name
jongeren. De beroepsbevolking zal sterk dalen.
18%
38%
Gehandicaptenzorg (7.240)
Niet-westerse
allochtonen
Het aandeel ouderen in de regio is al relatief
hoog, maar zal richting 2025 nog hard toenemen.
Relatief meer werk
in de VVT en
gehandicaptenzorg
Hogere gemiddelde
leeftijd zorg- en welzijnspersoneel, minder jongeren
en meer ouderen werkzaam
Er wordt naar verhouding meer parttime
gewerkt in meerdere
branches (zie pag. 10)
Meer dan 3.000 duizend inwoners
reizen voor hun werk in de zorg
naar Amsterdam en zo’n 2.500
naar Zaanstreek en Waterland
Kenmerken zorg- en welzijnspersoneel: Noord-Holland Noord versus Nederland (2014)
4
Noord-Holland Noord
Nederland
Deeltijdfactor
0,69
0,72
Gemiddelde leeftijd
43
42
Aandeel 55+
22%
21%
Aandeel 35-
28%
32%
Aandeel vrouwen
87%
84%
Aandeel allochtonen
10%
15%
De Kop van Noord-Holland is één van de zes Nederlandse ‘anticipeerregio’s'
wat betreft een krimpende bevolking. Er is een sterfteoverschot en al
een aantal jaren sprake van bevolkingsdaling.
In Westfriesland is sprake van de meest sterke toename van de
vergrijzing. In deze regio hebben ouderen vaker een laag inkomen.
Thema’s Noord-Holland Noord
 Alleenstaande ouderen
Alleenstaande ouderen zijn kwetsbaarder dan ouderen met een partner. In de grote gemeenten
(Alkmaar, Den-Helder en Hoorn) zijn de meeste alleenstaande ouderen te vinden.
 D
ementerende ouderen en hun mantelzorgers
Er wonen zo’n 9 duizend mensen met dementie in de regio, in 2025 zijn dit er naar verwachting
meer dan 14 duizend, en tot 2040 loopt het aantal op naar meer dan 21 duizend.
 Hoe blijven de kleine kernen vitaal? Goede spreiding van (zorg)voorzieningen in de regio.
Inzetten van digitale oplossingen voor langer zelfstandig wonen.
 Aantrekken hoger opgeleid zorgpersoneel
Zorgorganisaties in de regio ervaren dat zij moeilijker hoger opgeleid personeel kunnen werven.
Ze zouden daarbij de komende jaren last kunnen krijgen van het feit dat ook in Amsterdam en
Zaanstreek – Waterland die vraag naar personeel toeneemt.
5
3. Tot nu: werkgelegenheidsverlies in bijna alle branches
4. De vraag naar personeel neemt weer toe
Ontwikkeling werkgelegenheid, in aantal werknemers
Omdat prognoses met veel onzekerheid zijn
omgeven, rekenen de onderzoekers met
twee scenario’s, die samen een bandbreedte
geven waarbinnen de toekomst zich zal
gaan afspelen. In het hoge scenario neemt
de werkgelegenheid in de sector sinds dit
jaar weer toe, in het lage scenario trekt deze
wat later weer aan. Meer over de scenario’s
lees je tevens in het online rapport.
Werkgelegenheid tot en met 2019: scenario’s
18000
Bron: AZW
16000
39000
Bron: AZW
38000
14000
37000
12000
36000
10000
35000
8000
34000
Hoog scenario
Laag scenario
33000
6000
32000
4000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
2000
2010
GGZ
2011
VVT
2012
Gehandicaptenzorg
2013
Welzijn
& MD
Jeugdzorg
Huisartsenzorg en GZC
2014
Overige
zorg
Kinderopvang
Werkzaam per kwalificatie 2014 + verwachte tekorten / overschotten 2019
Groot overschot
Niveau

Overschot
Licht tekort
Tekort
Groot tekort
905
901
5.518
5.075
1.654
Zorghulp
Helpende
Verzorgende
Mbo-verpleegkundige
Hbo-verpleegkundige
1
2
3
4
6
PW-3 & MMZ-3
MMZ-4
Pedagogiek
PW-4
CMV & MWD SPH
Veel banen zijn wegbezuinigd.
De vraag (met name niveau 2)
lijkt er wel te zijn, maar
middelen zijn nog beperkt.
Met het huidige inkoopbeleid
wordt overschot verwacht, al
is discussie gaande over de
rol van niveau 2 in preventie.
38% Verpleging & verzorging
6
Licht overschot
1.115
3.050
3.764
Behoefte mix V&V en sociale
vaardigheden: nieuwe opleiding Verzorgende-IG / MMZ.
Kinderopvang: na
lange periode van krimp
neemt vraag weer toe,
terwijl instroom onderwijs afgenomen is.
22% Sociaal-agogisch
V&V-functies

Ziekenhuizen

0
Sociaalagogische
functies
Nu al tekort: wijkverpleegkundigen,
SEH- en IC-verpleegkundigen.
Daarnaast vraag naar praktijk-ondersteuners / praktijkverpleegkundigen
GGZ, ziekenhuizen en V&V: stijgende
vraag hoger opgeleid personeel.
Tot 2017 / 2018 numerus fixus.
40% Overige
7
5. Uitstroom door pensioen gaat nu echt spelen
Organisaties ‘op slot’
Organisaties vergrijzen, dit effect werd versterkt doordat een deel van het banenverlies
opgevangen werd door het niet verlengen van tijdelijke contracten (vaak jonger personeel).
Indicatie pensioneringen Zorg & Welzijn Noord-Holland Noord
1000
Betreft schatting o.b.v. regionale doorvertaling AZW, getoetst aan gegevens van PFZW
900
Laag  Verdere stijging gemiddelde pensioenleeftijd naar 65,5 jaar
Hoog  Gemiddelde pensioenleeftijd blijft 63,5 jaar
800
700
600
De gemiddelde pensioenleeftijd in de sector nam sterk toe. Van nog
geen 61 jaar in 2007 naar 63,5 jaar in 2014. De combinatie van deze
stijging en grotere cohorten ouderen zorgde voor een schommeling
van het aantal pensioengangers tot en met vorig jaar. Vanaf nu gaat
het aantal echter fors oplopen. Hoe sterk, is afhankelijk van een
verdere stijging van de pensioenleeftijd.
500
400
300
200
100
0
2008
2010
2012
2014
2016
2018
2020
6. Instroom onderwijs loopt terug
4000
2010
2012
2013
2014
480
444
439
612
424
428
Bachelor SJD (6)
239
293
272
291
312
218
SPH (6)
474
416
446
521
453
297
CMV (6)
114
109
96
81
66
70
MWD (6)
524
499
352
498
444
363
Verpleegkundige mbo (4)
206
155
175
181
304
243
MMZ + Pedagogisch werk (4)
643
592
566
590
567
823
MMZ + Pedagogisch werk (3)
396
332
332
282
243
216
Verzorgende (3)
416
486
569
544
338
429
Helpende Zorg en Welzijn (2)
441
387
372
246
231
208
Zorghulp (1)
95
67
48
51
40
34
Praktijkondersteuner SOM 2jr
33
30
31
33
39
Praktijkondersteuner SOM 1jr
39
35
26
13
39
0
0
0
18
18
Doktersassistent (4)
72
91
71
73
64
63
Apothekersassistent (4)
28
51
47
38
28
34
Bron: DUO en Inholland Academy. Leeg = gegevens onbekend.
Bachelor SJD (6)
SPH (6)
2015
Verpleegkunde hbo (6)
Praktijkondersteuner GGZ
8
2011
Verpleegkunde hbo (6)
4000
Instroom per opleiding in aantallen
5000
CMV (6)
3000
MWD (6)
3000
Verpleegkundige mbo (4)
MMZ + Pedagogisch werk (4)
MMZ + Pedagogisch werk (3)
2000
2000
Verzorgende (3)
Helpende Zorg en Welzijn (2)
Zorghulp (1)
1000
Praktijkondersteuner SOM 2jr
1000
Praktijkondersteuner SOM 1jr
Praktijkondersteuner GGZ
0
0
De instroom aan de ROC’s loopt
terug. De totale instroom steeg
het afgelopen studiejaar weer
wat, met name door verhoogde
instroom aan de welzijnsopleidingen op niveau 4.
Doktersassistent (4)
Met uitzondering van 2013
schommelt de instroom aan de
hbo zorg- en welzijnsopleidingen.
Het afgelopen studiejaar lag
deze onder het niveau van de
jaren ervoor.
Lees in het online rapport
onder meer over: tekort opleidingsplaatsen & terugloop BBL.
Apothekersassistent (4)
2010
2011
2012
2013
2014
2015
9
7. Regionale kengetallen per branche
Nettoverloop in %
Waar Noord-Holland Noord hoger scoort dan Nederland is Noord-Holland Noord paars gemarkeerd.
Deeltijdfactor 2014
Ziekenhuizen
Noord-Holland Noord
Nederland
Ziekenhuizen
2,0
3,3
GGZ
3,6
4,1
Gehandicaptenzorg
3,1
3,3
Noord-Holland Noord
Nederland
0,76
0,78
VVT
4,5
4,4
4,2
4,1
GGZ
0,81
0,82
Huisartsenzorg & gezondheidscentra
Gehandicaptenzorg
0,73
0,72
Overige Zorg
4,0
6,4
VVT
0,62
0,65
Welzijn & MD
8,1
7,4
Huisartsenzorg & gezondheidscentra 0,65
0,69
Jeugdzorg
4,7
4,2
Overige Zorg
0,67
0,74
Kinderopvang
6,0
5,4
Welzijn & MD
0,64
0,74
Zorg & Welzijn gemiddeld 2010-2012
4,0
4,3
Jeugdzorg
0,89
0,84
Kinderopvang
0,62
0,65
Zorg & Welzijn 2014
0,69
0,72
Het nettoverloop betreft het aandeel werknemers dat uitstroomt uit de sector. Gemiddelde over 3 jaar (2010-2012).
Aandeel jongeren en ouderen in organisatie
10
Verzuim
Noord-Holland Noord
Nederland
% werknemers
% werknemers
% werknemers
% werknemers
jonger dan 35
ouder dan 55
jonger dan 35
ouder dan 55
Ziekenhuizen
24,1
21,4
30,1
20,3
GGZ
27,8
22,6
30,5
22,6
Gehandicaptenzorg
31,4
20,9
36,4
18,3
VVT
22,4
26,7
25,4
24,8
Huisartsenzorg & gezondheidscentra
24,5
18,6
28,6
18,3
Overige Zorg
27,9
19,5
33,2
17,2
Welzijn & MD
19,9
27,7
29,9
22,3
Jeugdzorg
35,4
15,4
34,6
17
Kinderopvang
54,0
9,3
54,2
8,7
Zorg & Welzijn 2014
27,6
22,4
31,2
20,6
Noord-Holland Noord
Nederland
Gemiddeld
verzuim in 2014
Gemiddeld
verzuim in 2012
Gemiddeld
Gemiddeld
verzuim in 2014 verzuim in 2012
Ziekenhuizen
4,2 %
4,3 %
4,2 %
VVT
4,6 %
4,5 %
5,6 %
5,8 %
Gehandicaptenzorg
5,9 %
6,6 %
5,0 %
5,4 %
GGZ
5,0 %
5,1 %
4,8 %
4,9 %
Jeugdzorg
5,0 %
4,6 %
5,3 %
5,3 %
WMD
5,4 %
6,8 %
4,9 %
5,6 %
4,3 %
Bron: jaarverslagen zorg (2012 t/m 2014), analyse SIGRA. Gemiddelde ziekenhuizen, jeugdzorg en WMD is berekend obv gehele SIGRA regio.
Landelijke cijfers: Arbeid in Zorg en Welzijn.
11
Opgave voor zorg- en welzijnswerkgevers:
Zorgvraag
neemt toe
en wordt
complexer
Tijd voor
training,
scholing en
verandering
Ruimte voor
eigen regie en
informele zorg
Medewerkers
met pensioen
Instroom
onderwijs
loopt terug
Samenwerken
Daarom:
Zoals:
 Om tafel voor oplossingen korte termijn
 Slimmer organiseren
 Anticiperen op lange termijn
 Samen de regionale opleidingsplannen bijstellen
 Uitwisselen stages, personeel en delen vacatures
 Strategische Personeelsplanning (SPP), werving
& imago, vitaliteitsbeleid
Lees meer in het online rapport!