Cash? Niet meer nodig | Achtergrond | De Morgen

ACHTERGROND
Cash? Niet meer nodig
Smartphone en bankkaart
doen dromen van een
(betere?) wereld zonder
bankbiljetten
19-05-15, 06.00u - DOMINIQUE SOENENS EN JAANA
HOMBROUX
LEES LATER !
©Xavier Truant
"1
Zonder cash naar de supermarkt, de
kledingwinkel en de bakker om de
hoek. Een samenleving zonder contant
geld: dat is waar twee topeconomen en
met hen steeds meer experts voor
pleiten. Is de bankautomaat hetzelfde
lot beschoren als de telefooncel? En
moeten we daar blij om zijn?
!
Lees later
#
'
&
$ 0 shares
Deel
%
Deel
SHARE
% (
Elektronisch betalen heeft
tal van voordelen:
gemakkelijk, snel, minder
overvallen, geen
zwartgeldcircuit, geen
geldtransporten...
Makkelijker kan niet. Je haalt even je
smartphone boven, houdt hem boven een
scanner en luttele seconden later is de
betaling gebeurd. Of je tikt gewoon de
code van je bankkaart in, met hetzelfde
resultaat. Geen omslachtig geklooi met
briefjes en veel te kleine muntstukken.
Alleen maar voordelen, zo lijkt het. Zeker
op pakweg festivals of in veel te drukke
winkels.
En toch blijft de Belg een groot
voorstander van contant geld. Volgens
cijfers van Febelfin, de federatie van de
financiële sector in ons land, haalden
Belgen vorig jaar maar liefst 296,7 miljoen
keer geld uit de muur, voor een totaal
bedrag van 42 miljard euro. Dat tikt
aardig aan, en in twintig jaar tijd is het
aantal afhalingen verdubbeld en het
afgehaalde bedrag verdriedubbeld. Ook
het aantal geldautomaten stijgt nog
steeds. Van Blankenberge tot Aarlen staan
er 8.742, ofwel zo'n 14 per gemeente.
Belgen zijn dus nog behoorlijk gehecht
aan baar geld. Zeker als je kijkt naar
landen als Finland, Denemarken, Zweden
en Israël, waar cashloos betalen sterk
ingeburgerd is en gepromoot wordt.
Vooral Zweden is een voorloper. In het
land gebeuren liefst vier op de vijf
aankopen elektronisch, zegt Niklas
Arvidsson, professor aan het Royal
Institute of Technology in Zweden.
De voordelen wijzen zichzelf uit, vinden
de voorstanders. Zo dien je de zwarte
economie een zware klap toe, omdat die
nu eenmaal teert op cash geld. "Daar mag
je inderdaad van uitgaan", zegt fiscaal
expert Michel Maus. "Studies van de
zwarte economie gaan vaak uit van de
circulatie van cash geld. Als je dat
wegneemt, neem je voor een groot deel
ook de zwarte economie weg. Al zal die
zich ook aanpassen en kiezen voor
edelstenen, diamanten of goud als nieuwe
valuta en daar een nieuw circuit op
bouwen. Maar dat zal minder omvangrijk
zijn."
Naast het aanpakken van de zwarte
economie roei je ook overvallen en andere
vormen van criminaliteit uit, maakt het
Zweedse voorbeeld duidelijk. Het aantal
hold-ups lag er nog nooit zo laag in de
voorbije dertig jaar.
Er zijn nog meer redenen om elektronisch
betalen te omarmen. Cash geld heeft
namelijk een maatschappelijke kostprijs.
Per inwoner in Europa komt die neer op
7° euro
*
+ TV
*
129,5
per jaar,
zo berekende
Retail
!
KRANT SHOP
ABONNEMENT
KLANTENDIENST
Banking
Research
in de studie
The Future
of Cash
) %
Payments.
(
Isabelle Marchand van
Febelfin: "Die kosten hebben te maken
(
met het drukken van biljetten, het slaan
%
van munten, het bewaken van
geldtransporten, het natellen van geld,
#
enzovoort."
'
En niet alleen dat: overheden doen er hun
$
voordeel mee omdat ze minder
belastingen mislopen. Leo Van Hove,
verbonden aan de faculteit Economie en
Sociale Wetenschappen aan de VUB:
"Handelaars zijn zich heel goed bewust
van die kosten. Consumenten veel minder,
omdat het een kost is die ze niet direct in
hun portemonnee voelen. Maar hij is er
wel."
SHARE
% (
In Zweden gebeuren liefst
vier op de vijf aankopen
elektronisch
Wat met fraude en privacy?
Tegenover de enthousiaste argumenten
pro staan ook grote nadelen. Eén ervan is
de veiligheid. Fraude met
internetbankieren of met kredietkaarten
dreigt toe te nemen, bevestigt het Zweedse
voorbeeld. Het aantal gevallen van fraude
verdubbelde er in tien jaar tijd, volgens
cijfers van de Nationale Raad voor
Misdaadpreventie. Bovendien kunnen
elektronische betalingssystemen crashen
en het betaalverkeer lam leggen.
Ook privacy is een heikel thema. Wanneer
0 SHARES
alles per kredietkaart of digitaal gaat,
weten banken alles over onze
levenswandel, zo waarschuwen privacyactivisten. Leo Van Hove: "Je ziet dat er
veel bezorgdheid heerst over onze privacy,
maar ook wanneer mensen uitsluitend
elektronisch betalen, zijn er manieren om
de privacy te beschermen. Proton was
bijvoorbeeld behoorlijk anoniem, zeker
voor winkeliers. Bovendien gebeurt
elektronisch betalen op basis van
software. Die kun je zo programmeren dat
gebruikers zo anoniem mogelijk blijven."
Een andere reden waarom mensen
vasthouden aan cash geld heeft te maken
met zelfcontrole. Verschillende studies
wijzen uit dat wie met cash geld betaalt,
minder uitgeeft. Het geld rolt makkelijker
met een kaart op zak. Op restaurant geven
we grotere fooien, in winkels geven we
meer uit. Ook dat bleek in Zweden: toen
de verkopers van de - jawel daklozenkranten uitgerust werden met
toestellen waarmee voorbijgangers
cashloos konden betalen, steeg de verkoop
met 59 procent, meldt een betrokkene in
The Guardian.
Misschien is dat ook de reden waarom
velen niet geloven dat we - zeker niet op
korte termijn - overschakelen naar
volledig elektronisch betalen. "Contant
geld zal nooit helemaal verdwijnen. Maar
we gaan wel naar een samenleving met
minder cash geld. Die evolutie keer je niet
meer om", zegt Isabelle Marchand. Van
Hove: "Wanneer de cashloze samenleving
er komt, weet ik niet. We gaan duidelijk in
die richting, maar in België hebben we wel
nog grote stappen te zetten. In
vergelijking met andere landen lopen we
ver achterop. Vooral omdat we
vasthouden aan gewoontes."
GERELATEERDE ARTIKELEN
• Topeconomen pleiten voor afschaffing
contant geld
• Kan superrijke Hillary wel opkomen voor
gewone man?
LEES MEER OVER
Economie
DM Select
!
Lees later
#
'
&
Deel
%
Deel
$ 0 shares
NU IN HET NIEUWS
CRISIS GRIEKENLAND
Geert Noels:
"Drachme keert
wellicht terug"
WETSTRAAT
Johnny Thijs: "Het
is tijd om in te
grijpen bij de
NMBS, want het
gaat er niet goed"
KERNCENTRALES