BTN_Persdossier

BEHIND THE NUMBERS
Een expo over de beurs
in het Brusselse Beurspaleis!
van 04/09/2015 tot 08/11/2015
PERSDOSSIER
Initiatiefnemer van de expo is TREETOP ASSET MANAGEMENT.
Christophe Gaeta (‘Red Star Line Museum – Antwerpen en het ‘Librarium in de Koninklijke
Bibliotheek’ – Brussel) tekent voor de scenografie van de tentoonstelling, terwijl de
realisatie van deze en tal van andere tentoonstellingen in de voorbije maanden (’14-18, dit is
onze geschiedenis!’, ‘Hoeve van Hougoumont’, ‘Museum van de Doudou’, ‘Mundaneum’,
‘From Texas to Bastogne’, ‘Belgian Chocolate Village’) in handen is van Tempora nv.
OVERZICHT VAN DE TENTOONSTELLING
Christophe Gaeta ‘investeerde’ in het prestigieuze Brusselse Beurspaleis door middel van
drie reusachtige cilinders omwikkeld met tickertape als verwijzing naar de nooit aflatende
stroom van beursberichten.
Eenmaal binnen staat de bezoeker oog in oog met opvallende interactieve installaties
(videomapping) die als ludieke en informatieve leidraad fungeren voor gezinnen, scholen en
zelfs de meer ingewijde bezoeker.
De kennismaking met de beurs verloopt ook via de presentatie van de collecties van een
tiental Belgische en buitenlandse instellingen.
1
De scenografie maakt ook virtuele ontmoetingen mogelijk met gerenommeerde
beursspecialisten en kunstenaar Charles Sandison, die speciaal voor de expo ‘Behind the
numbers’ het werk ‘The Mirror Room’ concipieerde.
Drie delen:
-
Wat is de beurs? Waarvoor dient ze? Introductie voor niet-ingewijden waarin de
belangrijkste begrippen en basisaspecten van de beurs worden uitgelegd in gewone
mensentaal.
-
De geschiedenis van de beurs: weergave van de evolutie van de beurs gekoppeld aan
de ontwikkeling van eerst de Europese en daarna de mondiale economie. Met
andere woorden, hoe heeft de beurs bijgedragen tot de transformatie van onze
samenleving.
-
Hoe werkt de beurs? Wat is de rol van de beurs in de economie en wat zijn de
voordelen voor diegenen die er gebruik van maken?
In de marge van deze drie informatieve delen, geeft kunstenaar Charles Sandison zijn
persoonlijke kijk en visie op de beurswereld.
Een laatste ruimte is gewijd aan de kunst van het beleggen en biedt bezoekers de
mogelijkheid om virtueel vragen te stellen aan twee vooraanstaande beursexperts: Jim
O’Neill en Paul Marsh.
SCENARIO
1. WAT IS DE BEURS? WAARVOOR DIENT ZE?
De bezoeker krijgt eerst een woordje uitleg over de belangrijkste begrippen en
basisaspecten van de beurs.
Moeten we bang zijn voor de beurs? Wat is een aandeel, een beurskoers, een
beursnotering, marktkapitalisatie, een makelaar, een openbare veiling, handel met
voorkennis, dematerialisatie, Euronext, de beursindex, een krach, liquiditeit,
volatiliteit, een beursbubbel?
De beurs is een onmisbare schakel in ons economisch systeem.
Wanneer een onderneming wil investeren om te groeien, kan ze een beroep doen op
haar eigen reserves …
geld lenen bij een bank …
of een deel van haar maatschappelijk kapitaal verkopen ...
Deze stukjes van het bedrijfskapitaal worden aandelen genoemd en kunnen verkocht
worden op de beurs ...
2
Om te investeren, kan een onderneming ook geld lenen en deze lening verdelen
over een groot aantal personen …
Deze deelleningen worden obligaties genoemd en kunnen eveneens worden
verhandeld op de beurs ...
Bedrijven met een beursnotering, kunnen de beurs dus gebruiken om kapitaal aan te
trekken en tegelijk de risico’s te spreiden over een groot aantal beleggers.
De beleggers van hun kant krijgen zo de kans om hun spaargeld te beleggen ...
en te laten renderen door het innen van dividenden op aandelen en rente op
obligaties ...
Bovendien blijft hun spaargeld zo bijzonder liquide …
want ze kunnen op eender welk moment aandelen en obligaties kopen of verkopen …
Ten slotte, kan de beurs ook een graadmeter zijn voor de gezondheidstoestand van
beursgenoteerde bedrijven en de economie in het algemeen.
2. BEURSGESCHIEDENIS
De bezoeker maakt kennis met de evolutie van de beurs in samenhang met de
ontwikkeling van de Europese en wereldeconomie. Op die manier leert hij hoe de
beurs heeft bijgedragen tot de transformatie van onze samenleving.
Zes belangrijke jaartallen
Amsterdam, 1602, de Nederlandse Verenigde Oost-Indische Compagnie
Eind 16e eeuw vechten de Europese mogendheden een hevige strijd uit om
de heerschappij over de zeehandel met Azië. In 1602 richten verschillende
Hollandse handelscompagnieën samen de Vereenigde Oostindische
Compagnie of VOC op. Deze nieuwe handelsonderneming onderscheidt zich
door de omvang van het investeringskapitaal (6,5 miljoen gulden, het
toenmalige equivalent van 64 ton goud!), en met name door de
bedrijfsstructuur die dicht aanleunt bij onze huidige
kapitaalvennootschappen, met aandelen die genoteerd en verhandeld
worden op de Amsterdamse beurs: een ware revolutie voor die tijd. De
welvarende en invloedrijke compagnie keerde in de twee eeuwen van haar
bestaan een dividend uit van maar liefst 1.600%!
F3.1/1D F
F3.1/1FParijs, 1720, La Compagnie du Mississippi en het bankroet van John Law
Frauduleuze praktijken van de Pacific Company in het Verenigd Koninkrijk,
speculatie met aandelen van de Oostendse Compagnie in onze eigen
contreien, en vooral het bankroet van John Law en de Compagnie du
Mississippi in Frankrijk: de 18e-eeuwse beurzen staan in rep en roer door
grootschalige speculatie met aandelen (en niet langer met producten).
Ongebreidelde beursspeculatie doet voor het eerst haar intrede!
3
F3.
Brussel, 1807, aandeelhouders worden naamloos
Tot ongeveer het midden van de negentiende eeuw vertegenwoordigt de
handel in aandelen slechts een klein percentage van de totale handel op de
effectenbeurzen, die zich in hoofdzaak richten op obligaties en
overheidsschulden. Met de opkomst van de industriële revolutie en het
ontstaan van de eerste industriële samenlevingen komt hier echter geleidelijk
verandering in. In België neemt Brussel de plaats in van Antwerpen als
financieel en commercieel centrum, en in 1801 vaardigt Napoleon een
decreet uit voor de oprichting van de Beurs van Brussel. Maar bovenal schept
hij in 1807 een wettelijke kader voor naamloze vennootschappen: de weg ligt
nu eindelijk open om kapitaalkrachtige beleggers naar de beurs te lokken en
spaargelden te activeren. Industriële bedrijven (spoorwegen, kolen, staal,
textiel) maken hiervan volop gebruik om zich verder te ontwikkelen.
C
New York, 1896, de geboorte van de beursindex
In 1889 staan twee Amerikaanse journalisten, Charles Dow en Edward Jones,
aan de wieg van de Wall Street Journal, een zakenkrant boordevol koersen en
statistieken van aandelen, obligaties en grondstoffen. In 1896 stellen ze de
eerste beursindex samen die uitsluitend is gebaseerd op industriële aandelen:
de Dow Jones Industrial Average, al snel beter bekend als de Dow Jones. Deze
aandelenindex groepeert aanvankelijk slechts 12 industriële waarden op de
beurs van New York (Wall Street) die echter allemaal een ding gemeen
hebben: een enorm groeipotentieel dankzij de opkomst van de
massaconsumptie, mogelijk gemaakt door een technologische revolutie die
aan de basis ligt van compleet nieuwe productiemethoden en
consumptiegewoonten.
GE
New York, 1929, de dolle beursjaren
In de jaren twintig klautert het door de Eerste Wereldoorlog uitgeputte en
leeggebloede Europa langzaam uit het dal. Aan het eind van het decennium
ligt de industriële productie zelfs op een hoger peil dan voor de oorlog. Ook
Duitsland heeft na het bedwingen van de hyperinflatie in 1923 de weg
omhoog weer gevonden. In de Verenigde Staten, de grote overwinnaar van de
oorlog, heerst pure euforie door een onverzettelijk geloof in vooruitgang en
welvaart voor iedereen. Waar het land in 1914 nog 200.000 aandeelhouders
telde, is dat aantal aan het eind van de jaren 20 gestegen tot ruim 200
miljoen! Zogenaamde ‘beurswinkels’ openen overal de deuren en sporen
burgers aan om te beleggen, zelfs als ze daarvoor niet het geld hebben. In
1929 kopen een miljoen mensen 300 miljoen aandelen met geleend geld … En
zoals meestal het geval is in de aanloop naar een speculatieve zeepbel,
profiteren de sectoren die symbool staan voor de vooruitgang (de ‘nieuwe
technologieën’ van die tijd) hiervan het meest: luchtvaartindustrie,
4
radiofabrikanten, autobouwers, ... Tot op donderdag 24 oktober de zeepbel
uiteenspat.
Brussel, 1971, afscheid van de beursvloer, de korf, het krijt en het
roepsysteem
In 1971 introduceren Reuters en de vereniging van Amerikaanse
effectenhandelaren de eerste elektronische beurs: de NASDAQ. Op deze beurs
worden aanvankelijk enkel aandelen van jonge technologiebedrijven
verhandeld. Het succes van de NASDAQ zet ook andere beurzen aan om de
stap te zetten naar een elektronisch handelsplatform. Dit is het begin van de
automatisering van de beurzen. Op de Beurs van Brussel is het nog wachten
tot 1989 vooraleer de koersen worden getoond op computerschermen en niet
langer met krijt op zwarte borden worden genoteerd. Een ware revolutie die
zal leiden tot een steeds verder toenemende informatisering van de
beurshandel. Tegenwoordig zijn computers in staat om in een paar
milliseconden duizenden orders te plaatsen.
3. HOE WERKT DE BEURS?
Welke rol speelt de beurs in de economie en wat zijn de voordelen voor zij die er
gebruik van maken?
-
De tentoonstelling begint met een kort overzicht van de primaire markt.
De primaire markt vertegenwoordigt maar een fractie van alle beurstransacties,
maar vervult wel een cruciale rol als financieringsbron voor de economie en
unieke ontmoetingsplaats tussen beleggers en bedrijven op zoek naar
groeikapitaal.
De secundaire markt (die algemeen wordt aangeduid als de beurs) wordt
vervolgens uitvoerig uitgelegd aan de hand van een uitgebreide fictieve
orderportefeuille waarvan de bezoeker alle transacties in de loop van een
beursdag kan volgen. Informatiezuilen bij de installatie geven bezoekers de
nodige uitleg: wat gaat er schuil achter al die cijfers. Hier staat de tijd even stil,
en wordt alles stap voor stap uiteengezet. Bliksemsnelle beurstransacties
worden toegelicht aan de hand van eenvoudige voorbeelden.
-
Beleggen of niet beleggen?
In het afsluitende gedeelte van deze ruimte kunnen bezoekers vier speciaal voor
deze tentoonstelling gemaakte animatiefilms bekijken:
o Ik zet mijn geld op een spaarboekje!
o En de beurs dan?
o Hoe beleg je eigenlijk op de beurs?
o Ik beleg zelf (of toch niet)
5
De bezoeker krijgt hier geen beleggingsadvies voorgeschoteld (dat is niet onze
bedoeling) maar wel de nodige informatie om bewust te kunnen kiezen welk
type belegging het best bij hem zou passen.
Er wordt ook aan herinnerd dat beleggen op de beurs altijd een zeker risico
inhoudt. Zo wordt geraamd dat slechts 25% van alle aandelen aan de basis ligt
van een beursstijging! Beleggen in de juiste aandelen is dus bepaald geen
sinecure. Een goede belegger moet kunnen anticiperen, diversifiëren (op een
verstandige manier) en op het juiste moment kopen en verkopen. Een hele
kunst!
ARTISTIEKE VISIE: Charles Sandison
In de marge van deze drie informatieve gedeelten, geeft kunstenaar Charles
Sandison zijn artistieke visie op de beurswereld.
DE KUNST VAN HET BELEGGEN
De laatste ruimte staat in het teken van de kunst van het beleggen en biedt
bezoekers de mogelijkheid om virtueel vragen te stellen aan twee vooraanstaande
beursexperts:
De experts geven antwoord op een tiental vragen in verband met beursprestaties, de
risico’s van de aandelen-, obligatie- en valutamarkt, regionale, europese of mondiale
risicospreiding en het belang van de juiste timing.
Verder kunt u ook een bijeenkomst bijwonen met Bruno Colmant en Jacques
Berghmans die nader zullen ingaan op de drie bekendste beurscrisissen (1929, 2000
en 2008).
PRAKTISCHE INFO
Locatie: Beurspaleis, Beursplein – 1000 Brussel
Openingsuren: dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur. Laatste toegang om 17 uur.
Tarieven:
- Toegangsprijs : € 8
- Jongeren (0-18 jaar), studenten en scholieren: gratis
Rondleidingen: 65€ voor 1u-1u30 bezoek. Max. 20 pers./gids. Enkel op reservatie
www.expobehindthenumbers.be - [email protected] - Tel.: 02/549.60.49
Bereikbaarheid: Opgelet, de Anspachlaan ter hoogte van het beursgebouw is voortaan
enkel nog toegankelijk voor voetgangers.
6
• Tramhalte Beurs, lijn 3 en 4 • Metrostation de Brouckère, lijn 1 en 5 • Parking
‘Schildknaap’, Schildknaapstraat 11 • ‘De Brouckère’, De Brouckèreplein 1 • ‘58’,
Bisschopstraat 1
7
8