Downloaden

advertisement
Opdracht Grieks Plato en Herodotus Solon en Kroisos
1. Biografie Plato
Platos Leven
Plato is een bekende Griekse schrijver en filosoof uit de 5e eeuw v.Chr. Plato was in
427 v.Chr. geboren in een rijke familie die behoorde tot de bestuurlijke elite van
Athene. Doordat hij in een rijk gezin is opgegroeid, heeft hij een goede opvoeding
gehad waarbij hij zich zowel op sportief als literair gebied zeer goed ontwikkeld heeft.
Plato zou van de welbekende Atheense wetgever Solon afstammen. Op jonge leeftijd is
Plato met Socrates in aanmerking gekomen, toen hij op weg was naar een theater en
Socrates, vader van alle hangjongeren, zag praten met een groep jonge mensen. Hij was
gelijk weg van Socrates zijn manier van denken, en werd de succesvolste volgeling van
Socrates. Plato was zo onder de indruk van Socrates dat hij zich helemaal ging storten
op de filosofie. Hij stopte met het schrijven Plato
van tragediҫn en gaf zijn ambities voor een politieke loopbaan op.
Toen Socrates op een gegeven moment ter dood veroordeeld was en van de gifbeker
gedronken had ging Plato in de leer bij Euclides van Megara. Maar dit beviel hem niet
een uiteindelijk is hij vertrokken naar Sicili om daar een nieuwe start te maken.
Hij ging, toen hij 40 jaar was, naar Sicili toe, waarom hij dit deed was onduidelijk,
sommige van zijn aanhangers zeggen dat hij in contact wilde komen met de aanhangers
van de filosoof Pythagoras. Hij ontmoette op Sicili뫫 ene Dion, zoon van de lokale
tiran, Dionysius I, en er ontstond een hechte vriendschapsband, maar Plato kreeg een
meningsverschil met de tiran over de ideale staatsvorm en werd gearresteerd. Daarna
heeft Plato nog veel rondgereisd, maar de tragische dood en de lessen van zijn
leermeester Socrates zijn hem altijd bijgebleven, en op een gegeven moment besloot
Plato om terug te gaan naar Athene.
In Athene stichtte Plato in 387v.Chr. een studie gemeenschap: de Akademia. Deze
school was gewijd aan de Muzen, wat ook logisch was, aangezien de Muzen
beschermvrouwen waren van de algemene ontwikkeling. Naast colleges houden, hield
Plato ook voordrachten die voor iedereen toegankelijk waren. Centraal in de school
stond wiskunde en de goniometrie (meetkunde). Plato vond dit een belangrijk onderdeel
voor de De Academia filosofie omdat wiskunde los staat van de concrete dingen en
abstract is. Ook de lessen astronomie en muziek werden op de Akademia gegeven. Plato
was de leider van de school tot aan zijn dood in 347 v.Chr. Op de Akademia werd de
welbekende Aristoteles zijn succesvolste leerling.
Belangrijkste werk
Plato is een van de weinige Griekse schrijvers waarvan veel van de werken bewaard zijn
gebleven. Het grote verschil tussen Plato en de andere Griekse schrijvers is dat Plato
gebruik maakte van dialogen, waarmee hij gesprekken tussen twee levende personen op
papier zette, waarbij de twee personen met elkaar gedachten uitwisselden over een
bepaald onderwerp. Een van zijn bekendste dialogen zijn de dialogen met Socrates. Hij
koos voor deze manier van opschrijven zodat zijn werk levendiger werd, en zodat voor
iedereen duidelijk is wat hij er precies mee bedoelde. Hij wilde namelijk ervoor zorgen
dat mensen precies wisten hoe hij over bepaalde dingen nadacht.
Platos filosofie
PlatoҒs ideen komen hoofdzakelijk van zijn leermeester: Socrates. Socrates was de
grootste inspiratiebron van Plato en Plato heeft veel van zijn ideen overgenomen. Plato
had een speciale manier van filosoferen: Plato ging uit van zijn idee뫫nleer die hij onder
andere had opgesteld met de ideen van Socrates, want in zijn zoektocht naar ware
kennis둒 heeft Plato het volgende ontdekt:
Volgens veel mensen in was kennis subjectief: Iedereen kan vinden wat hij vindt van
bepaalde begrippen, volgens Socrates was kennis juist objectief: Als je bij veel mensen
vraagt wat een bepaald begrip inhoudt, blijkt er een algemene betekenis te zijn. Socrates
streefde er naar om deze kennis te vergaren en het zo uiteindelijk zelf te worden. Want
als je volgens Socrates echt wist wat rechtvaardigheid was, zou je ook rechtvaardig
handelen. De begrippen zouden volgens hem in een ideenwereld liggen, de begrippen
zijn daar als het ware in hun pure oervorm. De dingen die wij waarnemen zijn de
afspiegelingen van deze begrippen. Door al deze begrippen te begrijpen zou Socrates
uiteindelijk ook het begrip goed듔 kennen (in de oervorm) en ook goed handelen,
Socrates waar in principe elke filosoof naar op zoek is.
Volgens Plato is het niet mogelijk om tot deze kennis te kunnen komen, dit laat hij ook
zien in zijn werken. Bij gesprekken tussen Socrates en een andere persoon blijkt dan
ook uiteindelijk dat ze beiden niet weten wat het begrip betekent. Plato geloof in
rencarnatie, de ziel is volgens hem immaterieel en onsterfelijk. Volgens Plato is de ziel
na iemands dood tussen hemel en aarde rond aan het dwalen en kennis aan het
absorberen die de ziel zich, na de rencarnatie stap voor stap weer wordt herinnerd. Het
krijgen van kennis is dus eigenlijk volgens hem het herinneren van de dingen die je
tussen je dood en de geboorte hebt geleerd.
Waarnemingen zijn volgens Plato relatief: Ik kan een daad rechtvaardig vinden, hoewel
de ander een daad volstrekt als onrechtvaardig kan beschouwen. Deze lijn kan men ook
verder trekken naar hogere materie zoals bijvoorbeeld of iets goed is of niet volgens
mij. Waarnemingen leiden dus enkel en alleen tot meningen, het kunnen ware meningen
zijn, maar het blijven meningen. Kennis kan dus niet in de wereld van concrete zaken
(in onze wereld dus) liggen. Om dit op te lossen cre‫ﯫ‬erde Plato een ideenwereld waar
alle ideen, los van alles wat concreet is, zich bevinden. De kloof die zich tussen deze
twee werelden bevindt is onoverbrugbaar.
2. Totstandkoming van zijn werk
Plato schreef zijn dialogen naar aanleiding wat hij meemaakte. Hij begon met schrijven
na de dood van Socrates. Sorates was zijn leermeester en hij gebruikt hem daarom ook
veel in zijn dialogen. Veel van zijn gesprekken bevatten weliswaar echte mensen, maar
de gesprekken zijn er echter nooit echt geweest. Plato heeft zijn en Socrates뫒 ideen
gebruikt voor deze dialogen en heeft vaak Socrates en een ander persoon in de hoofdrol
gebruikt. Een uitzondering hierop zijn de Apologia, de redevoeringen van Socrates in de
rechtbank van Athene, deze zijn werkelijk gebeurt. In deze gesprekken praten twee
personen over een bepaald onderwerp. Socrates wilde graag de andere persoon laten
zien dat die persoon eigenlijk niets wist over het desbetreffende begrip. Socrates slagzin
was dan eigenlijk ook 뒔Anderen denken dat ze weten wat een begrip betekent, maar
eigenlijk weten ze niet wat het betekent, ik, echter, weet dat ik niets weet. Plato schreef
zijn werken op zodat andere mensen ook zijn ideeԫn konden begrijpen en hij het
belangrijk vond dat de ideen bewaard bleven.
Manier van verhaaloverdracht
Platos werken werden overgebracht op het publiek door middel van veel over zijn
werken te praten. De in Athene door Plato gestichte studiegemeenschap, de Akademia,
waar hij de leider was tot aan zijn dood, gaf hij veel voordrachten over zijn werken en
idee뒫n. Dit was ook voor iedereen toegankelijk zodat alle mensen zijn ideen kon
horen. Hierdoor werd zijn verhaal ook overgebracht aan zijn leerlingen. Plato heeft
bewust gekozen voor dialogen: Door dialogen te gebruiken is de tekst erg levendig en
direct aangezien er spreektaal in voorkomt. Hierdoor sprak het de jonge mensen en
leerlingen erg aan en was het goed door iedereen te begrijpen. Door middel van zijn
geschriften werden zijn werken ook nog verspreid en bewaard.
Relatie van tot stand koming van zijn werk en manier van verhaaloverdracht met
Platos werk
De Apologia is Plato뒒s versie van de redevoering van Socrates wanneer hij zich
verdedigd tegen de aanklachten tegen hem dat hij onder andere de jeugd verpest en zijn
goddeloosheid in Athene.
Fragment uit ApologiaӔ van Plato
Let op waarom ik dit zeg; want ik zal jullie uitleggen vanwaar de verdachtmaking tegen
mij is ontstaan. Want, nadat ik dat had gehoord, overwoog ik als volgt: "Wat bedoelt de
God eigenlijk, en waarom eigenlijk zinspeelt hij in raadsels op?" Want ik ben mij ervan
bewust dat ik nog veel nog weinig wijs ben. Wat bedoelt hij dan wanneer hij zegt dat ik
de wijste ben?.
Hij liegt niet dunkt me, want het is niet aan hem toegestaan. En lange tijd verkeerde ik
in onzekerheid over wat hij dat zei; daarna wendde ik mij, zeer tegen mijn zin in, tot een
dergelijk onderzoek daarnaar. De Apologia
In dit fragment kun je de relatie met zijn manier van overdracht goed zien dat Plato
Socrates erg goed vond. Hier noemt Plato ook dat Socrates zegt dat hij totaal niet wijs
is. Doordat er geen verhaal vorm is gebruikt maar Socrates de hele tijd aan het woord is
is de tekst erg levendig en direct boeit het ook zeer, vooral ook het jonge publiek.
Doordat de ideen uitgebreid door Socrates in het werk worden uitgelegd is het goed
door iedereen te begrijpen.
Waarschijnlijke mening Plato over Herodotus Solon en Kroisos
Fragment uit van 뒓Solon en Kroisos uit ԓHistorin van Herodotus
Nadat er een religieus feest voor Hera door de Archivers was, was het zeker nodig dat
de moeder van hun met een wagen reisde naar het heiligdom, de trekossen kwamen niet
op tijd aan voor hen uit de akker. Terwijl ze door de tijd genoodzaakt zijn, trekken de
jongemannen zelf, onder het juk duikend, de kar, de moeder liet zich rijden op de wagen
door hen. Nadat ze vijf en veertig 192 meters hebben vervoerd, kwamen ze aan bij het
heiligdom. Door hun, deze dingen gedaan hebbend en gezien zijn door het volk,
ontstond het beste einde van het leven, de God toonde, in hun geval, duidelijk aan dat
het leven beter was als man te sterven. Want de Archivers prezen de kracht van de
jongemannen, staand rondom hen, de vrouwen uit Argos prezen de moeder van hen,
omdat ze dergelijke kinderen kon krijgen: De moeder, zeer verheugd zijnde door het
werk en wat men zei. Nadat ze tegenover het godenbeeld ging staan, bad ze aan Kleobis
en Biton voor de kinderen van haarzelf, die haar in grote mate hebben ge딫erd, dat de
godin, wat het beste is om te krijgen, niet geeft aan de mens. Na dat gebed, toen ze
geofferd hadden en het feestmaal gebruikt, nadat zij waren gaan slapen in de tempel
zelf, stonden de jongemannen niet meer op, maar het hield op in het einde voor hen.
Nadat de Archivers van hun beelden hadden gemaakt, werden ze opgesteld in Delphi,
omdat ze naar hun mening voortreffelijk waren geworden.
Herododotus wordt ook de vader van de geschiedschrijving genoemd: Hij was in wezen
de eerste geschiedschrijver in de geschiedenis. Historin komt van het Griekse woord
뎹στοριη, wat onderzoek betekent. Hij ging op een andere manier te werk dan anderen
dat deden: Hij baseerde de inhoud van zijn werk op 3 dingen: Wat hij allemaal zag op
zijn reis (οψις, zien), wat hij allemaal hoorde (ακοη, interviews) en door middel van
denken over deze dingen (γνωμη, theorie). Dit vormde de basis voor de latere
geschiedschrijving. Voor Herodotus waren er al wel de logografen (iemand die tegen
betaling redevoeringen en pleidooien schreef voor anderen) de belangrijkste onder hen
was Hecataeus, maar zij richtten zich vooral op beperkte onderwerpen als geografie en
antropologie. Zijn werk had vaak als onderwerp de geschiedenis van de gewelddadige
ruzie tussen de Niet-Grieken, de "βαρβαροι" (Perzen) en Grieken, dit komt omdat
Herodotus op de grens van Griekenland geboren was. Herodotus schrijft objectief, hij
laat alle kanten van het verhaal zien zonder zijn mening te geven. Herodotus beschreef
stap voor stap het verhaal en is zo erg goed begrijpbaar door anderen. In het verhaal zit
vaak een levensles.
Platos werken daarentegen zijn dialogen die niet hebben plaatsgevonden met twee
personen om zijn ideeҫn te laten zien over een bepaald onderwerp. Herodotus beschrijft
wat er aan de hand was en laat af en toe de personen aan het woord. Bij Plato zijn de
personen constant aan het woord.
Plato zou van Herodotus werk het volgende vinden: Hij zou het vast interessant vinden
dat hij schrijft over echte gebeurtenissen. Plato schreef amper over echte
gebeurtenissen, maar over fictieve gesprekken. In HerodotusҒ werk zit een levensles,
Plato vindt een les of boodschap erg belangrijk, Plato zou die boodschap erg goed
vinden en er goed over na denken. Plato zou het wel vreemd vinden dat Herodotus
alleen maar verteld wat er is gebeurd en niet wat hij zelf van het onderwerp vindt. Wat
Plato heel erg zou waarderen is de uit manier van vertellen, doordat het via een verhaal
gaat is het erg leuk om te lezen/horen. Door het verhaal is de boodschap ook goed te
begrijpen. Plato, zelf erg veel vertellend in conversaties, zou het wat minder vinden dat
Herodotus weinig mensen aan het woord heeft. Plato zou het werk ook leuk vinden om
het te lezen want Plato zou van de welbekende Atheense wetgever Solon afstammen.
Vertaling Herodotus Solon en Kroisos regels 34 t/m 55
Nadat er een religieus feest voor Hera door de Archivers was, was het zeker nodig dat
de moeder van hun met een wagen reisde naar het heiligdom, de trekossen kwamen niet
op tijd aan voor hen uit de akker. Terwijl ze door de tijd genoodzaakt zijn, trekken de
jongemannen zelf, onder het juk duikend, de kar, de moeder liet zich rijden op de wagen
door hen. Nadat ze vijf en veertig 192 meters hebben vervoerd, kwamen ze aan bij het
heiligdom. Door hun, deze dingengedaan hebbend en gezien zijn door het volk,
ontstond het beste einde van het leven, de god toonde, in hun geval, duidelijk aan dat
het leven beter was als man te sterven. Want de Archivers prezen de kracht van de
jongemannen, staand rondom hen, de vrouwen uit Argos prezen de moeder van hen,
omdat ze dergelijke kinderen kon krijgen: De moeder, zeer verheugd zijnde door het
werk en wat men zei. Nadat ze tegenover het
Kroisos godenbeeld ging staan, bad ze aan Kleobis en Biton voor de kinderen van
haarzelf, die haar in grote mate hebben geҫerd, dat de godin, wat het beste is om te
krijgen, niet geeft aan de mens. Na dat gebed, toen ze geofferd hadden en het feestmaal
gebruikt, nadat zij waren gaan slapen in de tempel zelf, stonden de jongemannen niet
meer op, maar het hield op in het einde voor hen. Nadat de Archivers van hun beelden
hadden gemaakt, werden ze opgesteld in Delphi, omdat ze naar hun mening
voortreffelijk waren geworden.
Solon kende de tweede plaats van het geluk toe aan hen, Kroisos zegt, terwijl hij boos
is: Vreemde Athener, ons geluk is op deze manier door jou als volkomen waardeloos
terzijde geschoven zodat jij ons zelfs niet op een lijn hebt gesteld met gewone
volwassen burgers. Hij zei: Kroisos, jij ondervraagt over menselijke handelingen,
terwijl je weet dat ik geheel en al de jaloerse godheid ben. Want gedurende de lange tijd
van het menselijk leven is het mogelijk veel te zien wat dat niet wilt en het is mogelijk
veel te ervaren. Want ik stel de grens van het leven voor de mens vast op zeventig jaren.
Download